“TẠI SAO MẤT GẠC MA” plus 4 more |
- TẠI SAO MẤT GẠC MA
- Được cái gì?! Được làm người
- Báo chí đu dây và cây búa trừng phạt
- Việt Nam ở đâu trong chiến tranh thương mại Mỹ-Trung
- “GIẢI MÔ CHIẾN THẮNG THAM NHŨNG CỦA DÂN ĐỒNG TÂM
| Posted: 26 Jul 2018 01:45 PM PDT Nguyễn Đình Cống Sách "Gạc Ma-Vòng tròn bất tử" được nhiều người dân đón nhận, hoan nghênh, nhưng làm cho một số người quằn quại như đỉa phải vôi. Người ta vu cáo những người làm sách là phản động xấu xa, là thủ đoạn thâm độc nhằm chia rẽ nhân dân và quân đội với cấp trên, là nhát dao đâm sau lưng lãnh đạo ĐCSVN, là phá hoại tình hữu nghị quốc tế vô sản Trung Việt vô cùng quý giá. Họ suy luận ra mọi thứ, dựa trên câu lệnh "không được nổ súng trước" trong trận hải chiến chứ không phải "không được nổ súng". Thực ra ngày 14/3/1988 tại Gạc Ma không có trận hải chiến nào cả, chỉ có vụ giặc Tàu thảm sát 64 chiến sĩ hải quân Việt Nam và cướp đảo. Hôm ấy, dù cho có hay không có lệnh cấm nổ súng trước (hoặc cấm nổ súng) thì Gạc Ma vẫn bị cướp, tàu vẫn bị bắn chìm, quân ta vẫn bị tiêu diệt. Chỉ khác nhau là, nếu không có lệnh cấm… quân ta có đánh trả thì đó là sự hy sinh anh dũng, xứng với tên gọi Vòng tròn bất tử. Tại sao lại xẩy ra nông nỗi ấy trong khi từ đầu năm 1988 lãnh đạo Nhà nước VN đã biết rõ âm mưu cướp đảo của giặc Tàu, đã lập kế hoạch CQ-88. Thế nhưng phân tích những sự kiện thực tế thấy rằng, có lẽ CQ-88 chỉ là hình thức trên giấy và để tuyên truyền, còn thực chất lãnh đạo cao cấp của VN, ngoài mồm thì to tiếng nói về tôn trọng hòa bình và đại cục, thực hiện Công ước quốc tế về Luật biển, tránh bị khiêu khích, nhưng trong lòng thì run sợ, không dám đụng đến giặc Tàu, hoặc tệ hơn là sẵn sàng hy sinh xương máu chiến sĩ và dâng đất cho Tàu. Nếu quyết tâm giữ đảo thì tại sao không có kế hoạch chiến đấu bảo vệ mà chỉ huy động 3 tàu vận tải, một số công binh với xà beng, cuốc xẻng và chưa đến 20 chiến sĩ có khả năng chiến đấu, nhưng vũ khí chủ yếu được cất giữ trong hầm tàu. Tuyên truyền rằng lực lượng quá chênh lệch, nhưng phải chăng chính lãnh đạo của VN cố tình tạo ra sự chênh lệch ấy. Thử hỏi, vào tháng 5/1964, khi chiến hạm của Mỹ vào tuần tiễu Vịnh Bắc bộ, chúng ta dám đem tàu phóng lôi ra tấn công, mà nay lại chỉ đem tàu vận tải ra hứng đạn của giặc? Phân tích hành động của giặc Tàu ở Gạc Ma sáng 14/3 tôi thấy ban đầu chúng chỉ thăm dò, rồi thấy dễ nuốt quá nên đã dùng kế "Thuận thủ khiên dương" mà tiêu diệt quân ta để chiếm lấy. Người nắm được các chỉ thị mật của lãnh đạo Nhà nước là Đô đốc Giáp Văn Cương, nhưng rồi ông sớm mang tất cả sang thế giới bên kia vào năm 1990, còn khá trẻ, mới làm Đô đốc 2 năm. Tướng Nguyễn Văn Ninh kể rằng, theo ông Cương thì "quân địch nếu có số lượng áp đảo, chúng có thể chiếm được đảo nhưng sẽ không giữ được đảo". Như vậy chắc rằng Đô đốc Cương đã có kế hoạch phản công chiếm lại đảo bị cướp, nhưng không thực hiện được, vì sao? Đô đốc Cương vội vàng từ giã cõi đời phải chăng vì uất hận để mất Gạc Ma và không được phép phản công để giành lại, hay cái chết của ông cũng có nguyên nhân như đối với các tướng Hoàng Văn Thái, Lê Trọng Tấn? Sau ngày Gạc Ma bị cướp, Nhà nước Việt Nam có các hoạt động công khai đối với dân là che giấu, xoa dịu và đàn áp. Che giấu bằng cách không cho đại chúng biết tin đảo Gạc Ma bị cướp và khi phải nói đến thì không dám chỉ ra giặc Trung cộng mà là "tàu lạ" nào đó. Xoa dịu bằng cách ngày 7/5 Lê Đức Anh ra Trường Sa, đọc lời hiệu triệu quyết bảo vệ lãnh thổ và lãnh hải Tổ quốc, tháng 12 làm lễ phong tặng huân chương và danh hiệu anh hùng cho hàng chục cán bộ và chiến sĩ Gạc Ma, rồi xây bia tưởng niệm ở chùa tại đảo Sinh Tồn, rồi Tổng Liên đoàn Lao động đứng ra vận động, quyên góp xây dựng khu tưởng niệm tại Cam Ranh v.v… Hành động đàn áp và ngăn cản xẩy ra khi nhân dân và các tổ chức xã hội dân sự biết về sự hy sinh oan uổng của 64 chiến sĩ, tổ chức các lễ tưởng niệm. Về đối ngoại, hình như ngay sau ngày 14/3/1988 không có tuyên bố mạnh mẽ nào của Chính phủ hoặc Bộ Ngoại giao phản đối hành động xâm lược của Trung Quốc, hình như không có tuyên bố nào của phía VN ra thế giới về sự kiện bị cướp đảo. Và rồi sau đó diễn ra Hội nghị Thành Đô với 16 chữ vàng. Cùng với hành động mạt sát những người làm sách và đòi tiêu hủy cuốn sách là khá nhiều phóng sự, hoặc đề cao tinh thần anh dũng của cuộc hải chiến, hoặc khai thác trí nhớ vụn vặt của cựu chiến binh Gạc Ma. Phải chăng những việc làm như vậy nhằm hướng dư luận xa rời sự thất bại nhục nhã, nhằm bao che cho sự hèn nhát của lãnh đạo. Họ thể hiện dã tâm của những người mù quáng bợ đỡ cấp trên và thần phục giặc Tàu, chứ chẳng phải vì lòng yêu nước nào cả. Nếu qua sách Gạc Ma mà người đọc nhận ra được hành động nhục nhã của một số lãnh đạo trước bọn giặc Tàu thì đó là đóng góp lớn của những người làm sách, là cú đấm thẳng vào mặt chứ chẳng phải nhát đâm từ sau lưng nào cả. Đối với sự kiện Gạc Ma việc tưởng nhớ 64 chiến sĩ bị thảm sát là nên làm, nhưng cần hơn, quan trọng hơn là vạch ra được sự hèn nhát dẫn đến hành động có tính phản quốc của một số lãnh đạo nhà nước. Nếu ai đó vì ngu muội, nghe theo lời xui dại mà ra lệnh tiêu hủy sách thì ngọn lửa đó sẽ góp phần nhanh chóng thiêu rụi chế độ độc tài toàn trị. N.Đ.C. Tác giả gửi BVN. |
| Posted: 26 Jul 2018 01:43 PM PDT Lê Phú Khải Cũng như mọi người, tôi có nhiều bạn bè. Nào bạn học phổ thông, bạn học thời sinh viên, bạn thời công tác… Bạn tôi hay đến chơi, hoặc gặp gỡ bất ngờ… Trước đây mỗi lần gặp gỡ thường tay bắt mặt mừng, chuyện trò vui vẻ. Nhưng chừng mươi năm gần đây, khi thấy tôi viết bài phản biện trên các mạng xã hội, tham gia các tổ chức dân sự như Câu lạc bộ Lê Hiếu Đằng, Ban vận động Văn đoàn độc lập…, đi biểu tình chống Trung Quốc xâm lược biển đảo Việt Nam, đi thắp hương tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ hy sinh tại chiến tranh biên giới 1979, hy sinh bảo vệ Hoàng Sa, v.v. và v.v., nhiều bạn đã hỏi tôi: - Mày làm như thế được cái gì? Để làm gì?… Cái nước này nó thế… Tôi nghe mãi câu hỏi: "Mày làm như thế được cái gì?". Nghe đến phát chán, nên tôi quyết định trả lời dứt khoát: "Tao làm như thế để được làm người! Bao nhiêu năm nay sống dưới chế độ độc tài toàn trị, tao phải làm con chó, nay tao muốn làm người những ngày cuối đời trước khi về với ông bà tổ tiên!". Bạn tôi có người hỏi lại: "Sao lại phải làm con chó?". Tôi giải thích: "Tao là nhà báo mà viết cái gì cũng bị kiểm duyệt, cắt xén, viết đúng sự thật, viết lời bênh vực nhân dân bị cướp đất cướp nhà, viết ca ngợi các anh hùng giữ đảo giữ biển, viết về ngư dân đi đánh cá bị tàu Trung Quốc bắn chìm thì… không được đăng!… Vậy không phải là thằng bồi bút, là con chó thì là cái gì?". Thế là các bạn tôi tản đi hết. Và, từ đó không còn ai dám đến chơi với tôi nữa. Bạn tôi biết tất cả, biết mọi điều đểu cáng đang xảy ra trong xã hội nhưng họ im lặng để an toàn và giữ lấy miếng ăn cho gia đình mình, con cháu mình. Nước đã mất ở Bauxite Tây Nguyên, ở Vũng Áng Formosa… Ở đó người Việt Nam không vào được, là lãnh địa của giặc Tàu ngay trên đất mẹ Việt Nam. Nước đang bị tàn phá môi trường vì các nhà máy điện than ở Bình Thuận, đang bị bọn du lịch phương Bắc ồ ạt kéo vào Nha Trang và khạc nhổ bừa bãi, và mặc áo có hình lưỡi bò… Nước sắp bị "bán nước từng phần" ở các đặc khu Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc… Các bạn tôi đều là giáo sư, tiến sĩ, thầy giáo cấp 3, nhà báo nhà văn cả… nhưng bụi than ở nhà máy miền Trung chưa bay vào bát cơm của gia đình họ, nên họ quyết im lặng để sống, để hưởng… Có ông cán bộ Đảng chức to đùng đùng từng hùng hổ tuyên bố một câu, mà cả nước ai cũng biết: Chế độ này là chế độ "vua tập thể"! Vậy là ông ấy biết tất cả, nhưng chỉ nói được một câu như thế rồi im re! Vì con ông đang làm Vụ trưởng, nghe đâu mới lên Thứ trưởng… ông quyết giữ nồi cơm cho con ông… mặc cho "vua tập thể" phá tan hoang đất nước! Ôi sao đất nước lại lắm kẻ hèn mạt đến thế! Nhưng tôi không buồn vì bạn bè xa lánh… Tôi đã thấy hàng ngàn người già trẻ trai gái, đa phần không phải "trí thức" là giáo sư, tiến sĩ… như bạn tôi, đã xuống đường hô vang "Cho thuê đặc khu là bán nước!". Có lần bác sĩ Nguyễn Khắc Viện đã bảo tôi: Trí thức đích thực không phải là bột mỳ, nhưng họ là bột nở, nhờ có viên bột nở mà cục bột mỳ nở thành cái bánh mỳ… Cái công việc mà các bậc trí thức đã kiên trì làm mấy chục năm qua như các anh Hà Sỹ Phu, Nguyễn Đình Cống, Hoàng Hưng, Nguyên Ngọc, Phạm Toàn, Trần Văn Thủy, Nguyễn Quang A, chị Nguyên Bình, anh Lê Công Giàu, Huỳnh Tấn Mẫm, Hạ Đình Nguyên và bao người khác quả là không uổng… L.P.K. Tác giả gửi BVN. |
| Báo chí đu dây và cây búa trừng phạt Posted: 26 Jul 2018 01:41 PM PDT Tâm Don Ảnh minh họa Từ lâu, nền báo chí Việt Nam chỉ được phép sản xuất ra những sản phẩm mà chính quyền yêu thích. Nếu một sản phẩm báo chí nào đó làm chính quyền khó chịu và dị ứng, ngay lập tức, cây búa trừng phạt sẽ lừng lững xuất hiện. Tâm điểm của đàn ápSự kiện báo Tuổi Trẻ online bị đình bản 3 tháng và báo Tuổi Trẻ bị phạt 220 triệu đồng không làm nhiều người ngạc nhiên, nhất là đối với các nhà báo. Tuổi Trẻ, tờ báo hiếm hoi ở Việt Nam biết luồn lách để đưa một phần sự thật đến với công chúng, luôn luôn là tâm điểm của đàn áp. Vào năm 1992, báo Tuổi Trẻ nhận cú đàn áp đầu tiên từ chính quyền. Tổng Biên tập báo Tuổi Trẻ lúc ấy là bà Vũ Kim Hạnh - một nhà báo tài năng và tâm huyết. Dù giữ chức vụ Tổng Biên tập, nhà báo Vũ Kim Hạnh vẫn đi nhiều và viết nhiều. Đầu năm 1992, bà có chuyến đi đến đất nước bí ẩn và khép kín Bắc Triều Tiên, bà đã viết và cho đăng tải một phóng sự nhiều kỳ về cuộc sống nghèo khổ, bất hạnh của người dân ở đất nước cộng sản Bắc Triều Tiên. Bài phóng sự này thực sự gây nên một trận bão kinh người trong nhận thức của người Việt Nam lúc ấy, khiến hàng ngàn người hoài nghi về các giá trị cộng sản. Tuy nhiên, bà chỉ bị các cơ quan công quyền nhắc nhở. Sau đó ít lâu, vào giữa năm 1992, nhà báo Vũ Kim Hạnh cho đăng một số tư liệu chưa được công bố liên quan đến đời tư của ông Hồ Chí Minh, mà thông tin chấn động nhất là việc ông Hồ Chí Minh có một người vợ Trung Quốc tên là Tăng Tuyết Minh. Ngay lập tức, bà Vũ Kim Hạnh bị đình chỉ chức vụ Tổng Biên tập báo Tuổi Trẻ, và sức ép chính trị đối với báo Tuổi Trẻ cũng ngày càng lớn. Năm 2001, đến lượt một tổng biên tập khác của Tuổi Trẻ là Lê Văn Nuôi bị kỷ luật. Trong Giai phẩm số Xuân 2001, Tuổi Trẻ cho đăng tải kết quả một điều tra xã hội, theo đó, thần tượng của giới trẻ Việt Nam chính là tỉ phú công nghệ Bill Gates chứ không phải là các lãnh tụ Việt Nam. Với nhà chức trách Việt Nam, kết quả điều tra này là sự bôi xấu lãnh tụ, và ông Lê Văn Nuôi đã trở thành "nhà báo oan". Năm 2005, lần đầu tiên một phóng viên của báo Tuổi Trẻ - và cũng là lần đầu tiên một phóng viên trong làng báo chí nhà nước, bị truy tố vì thông tin báo chí. Đó là phóng viên Lan Anh với loạt bài điều tra về hãng dược phẩm Zuellig Pharma thao túng thị trường tân dược nhập khẩu được cơ quan điều tra và tòa án kết luận rằng "chiếm đoạt tài liệu bí mật Nhà nước". Năm 2008, nhà báo Nguyễn Văn Hải của báo Tuổi Trẻ và nhà báo Nguyễn Việt Chiến của báo Thanh Niên đã bị công an bắt giam và phải hầu tòa do thông tin về vụ án đình đám PMU 18. Chỉ sau đó mấy tháng, vào tháng 01-2009, Tổng Biên tập báo Tuổi Trẻ là ông Lê Hoàng đã phải rời chức vụ do chịu trách nhiệm về các thông tin trong vụ PMU 18. Vào năm 2012, nhà báo Hoàng Khương của báo Tuổi Trẻ đã phải hầu tòa và nhận bản án 04 năm về tội đưa hối lộ do thực hiện một loạt bài điều tra về những tiêu cực trong ngành cảnh sát giao thông. Liên tiếp gieo sầuKhi Nhà nước quản lý chặt chẽ báo chí, Nhà nước liên tục gieo sầu lên báo chí. Và, báo Tuổi Trẻ không phải là một biệt lệ nhận ưu sầu. Trong năm 2017, điệp khúc "đình bản" do Bộ Thông tin - Truyền thông khởi xướng đã liên tục vang lên. Nhiều nhà báo, cả nhà báo lề phải và lề trái, đều nhất trí cho rằng, ông Trương Minh Tuấn, Bộ trưởng Bộ TT&TT kiêm Phó Ban Tuyên giáo Trung ương là sát thủ ghê gớm nhất đối với báo chí từ xưa đến nay. Vào tháng 11- 2017, Bộ TT&TT ra quyết định: "Đình bản chuyên trang, phạt 140 triệu đồng báo điện tử Người đưa tin". Theo đó, Bộ TT&TT quyết định đình bản tạm thời hoạt động chuyên trang "Phụ nữ và Đời sống" của báo điện tử Người đưa tin, xử phạt 140 triệu đồng. Theo quyết định này, báo điện tử Người đưa tin đã thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong bài viết đăng ngày 29/10 trên chuyên trang "Phụ nữ và Đời sống" (tên miền phununews.vn) của Báo có thông tin vi phạm quy định tại điểm b, khoản 6, điều 8 Nghị định số 159/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt hành chính trong hoạt động báo chí, xuất bản. Báo điện tử Người đưa tin bị xử phạt 140 triệu đồng và bị áp dụng hình phạt bổ sung đình bản tạm thời (tước quyền sử dụng giấy phép) của chuyên trang "Phụ nữ và Đời sống" (tên miền phununews.vn) trong thời gian 3 tháng. Cũng vào tháng 11-2017, Bộ TT&TT ra quyết định: "Đình bản ba tháng tạp chí điện tử Nhà quản lý" vì đã đăng bài viết sai sự thật. Quyết định nêu rõ: Tạp chí điện tử Nhà quản lý bị đình bản tạm thời hoạt động trong thời gian 3 tháng vì Tạp chí đã đăng bài viết "Bình Phước: Báo chí đứng bên lề công cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng?" ngày 21/8 có thông tin sai sự thật gây ảnh hưởng nghiêm trọng, đã bị xử lý hành chính. Trước đó, ngày 10-11- 2017, Cục Báo chí đã quyết định xử phạt hành chính về thông tin sai sự thật bài viết trên Tạp chí này 40 triệu đồng. Không chỉ tháng 11-2017 mà tháng 10-2017 cũng là tháng chết chóc của báo chí Việt Nam. Vào ngày 27-10, Bộ trưởng TT&TT Trương Minh Tuấn ký quyết định về việc đình bản trong 3 tháng đối với báo điện tử Tầm nhìn vì đã vi phạm quy định trong giấy phép hoạt động báo chí điện tử; không thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích, mặc dù đã được cơ quan quản lý nhà nước về báo chí nhắc nhở, yêu cầu khắc phục nhưng báo tiếp tục vi phạm. Trước đó nữa, vào đầu tháng 10-2017, Bộ TT&TT đã quyết định đình bản tạm thời hoạt động của báo Sức khỏe cộng đồng 3 tháng do nội bộ mất đoàn kết, không đủ điều kiện hoạt động của cơ quan báo chí theo quy định. Những uẩn ức lạ lùngKể từ ngày Internet và mạng xã hội xuất hiện, báo chí Việt Nam đối diện với hai sức ép khủng khiếp: hoặc tuyên truyền một chiều theo định hướng của chính quyền, hoặc đáp ứng nhu cầu bạn đọc bằng các thông tin trung thực. Rõ ràng, hai sức ép đó hoàn toàn đối chọi lẫn nhau, vì nếu tuyên truyền một chiều sẽ không có bạn đọc, nếu đáp ứng nhu cầu bạn đọc sẽ bị chính quyền thổi còi. Và báo chí Việt Nam đã buộc phải lựa chọn một lối đi lạ đời: đu dây giữa giả dối và le lói sự thật, giữa cái tốt và thấp kém, giữa hư và thực của ma trận thông tin. Chính quyền Việt Nam không thích một nền báo chí đang phôi thai khát vọng độc lập, họ chỉ thích một nền báo chí công cụ. Đối với chính quyền, phạt tiền, đình bản và kỷ luật các tổng biên tập là giải pháp hữu hiệu để quản lý báo chí chặt chẽ hơn, để dập tắt trong trứng nước những ước vọng tốt đẹp của người làm báo. Trong làng báo nhà nước Việt Nam, không phải ai cũng hèn. Đối với vài cơ quan báo chí nhà nước, việc được Bộ TT&TT xử phạt là một chứng chỉ xác nhận rằng, báo này có dũng khí, trung thực và tôn trọng bạn đọc. Một số tổng biên tập còn tếu táo cho rằng, phải có nhiều phúc lắm phước báo họ mới bị/được Bộ TT&TT xử phạt. Trong thế giới văn minh và dân chủ, Nhà nước không bao giờ xử phạt báo chí bằng các quyết định hành chính và quan liêu. Các cơ quan nhà nước cũng ít khi kiện báo chí ra tòa vì sợ dư luận đánh giá là hạn chế hoặc đàn áp tự do báo chí. Đặc biệt, các tổng thống, thủ tướng và các chính trị gia lại càng không trách cứ và chỉ trích báo chí chứ không nói là kiện báo chí ra tòa án, vì họ hiểu rằng họ là người của công chúng, vì họ không muốn vô tình hạn chế tự do báo chí. Các siêu sao nghệ thuật và thể thao cũng không kiện báo chí ra tòa, trừ khi báo chí đụng chạm đến những riêng tư thân nhân của họ. Chỉ có công dân bình thường, các tổ chức kinh tế, các tổ chức văn hóa và phi lợi nhuận mới kiện báo chí ra tòa án nếu họ thấy báo chí đơm đặt và thông tin sai sự thật. Ở thế giới văn minh và dân chủ này, báo chí càng tự do người dân càng nhận thức được nhiều sự thật, qua đó càng tiến bộ và văn minh. Từ nhiều năm qua, các tổ chức có uy tín về xếp hạng chỉ số tự do báo chí như Tổ chức phóng viên không biên giới ( RSF), Freedom House… đều xếp hạng Việt Nam có chỉ số tự do báo chí thứ 175/180 quốc gia được khảo sát và đánh giá. Không có báo chí tư nhân, không có báo chí độc lập, và có bàn tay lông lá của chính quyền thọc sâu vào mọi mặt hoạt động báo chí là nguồn gốc sâu xa của thảm họa thứ hạng thấp đau lòng này. Các sự thật - dù cay đắng hay ngọt ngào - đã không đến được với người dân, và khi không được tiếp cận sự thật, khi không có phản biện, tâm trí của người dân mụ mị đi trong những mớ bòng bong nhận thức. Qua sự kiện Tuổi Trẻ bị phạt 220 triệu đồng và Tuổi Trẻ online bị đình bản 3 tháng, một số người ở Việt Nam đã đặt ra câu hỏi tưởng chừng ngây ngô nhưng thực ra rất thú vị và trí tuệ: có nên đình bản tất cả 800 cơ quan báo chí nhà nước Việt Nam hay không? Sẽ có rất nhiều câu trả lời, trong đó chắc chắn có câu trả lời này: Nếu đình bản 800 cơ quan báo chí nhà nước thì cũng tốt thôi, vì nhiều giả dối sẽ không đến được với người dân! T.D. Nguồn: https://www.triviet.news/bao-chi-du-day-va-cay-bua-trung-phat/ |
| Việt Nam ở đâu trong chiến tranh thương mại Mỹ-Trung Posted: 26 Jul 2018 01:38 PM PDT Nguyễn Quang Dy "Trâu bò đánh nhau ruồi muỗi chết" (ngạn ngữ) Trong dân gian, câu ngạn ngữ này có ý cảnh báo kẻ yếu dễ bị vạ lây khi quá gần kẻ mạnh đang đánh nhau (hoặc làm tình). Trên thế gian này, Mỹ và Trung Quốc không phải là trâu bò bình thường, mà là hai siêu cường kinh tế lớn nhất nhì thế giới, đang lao vào một cuộc chiến tranh thương mại, với hệ quả khó lường, cả về kinh tế và chiến lược, đang làm đảo điên thiên hạ. Trong khi đó, Mỹ và Nga là hai siêu cường quân sự đứng đầu thế giới, đang bắt tay nhau, có thể làm đảo lộn bàn cờ chiến lược toàn cầu. Trong bối cảnh đó, Việt Nam có muốn tranh thủ cơ hội này để "tái cân bằng quan hệ nước lớn", nhằm thoát khỏi thế tiến thoái lưỡng nan, hay càng bị mắc kẹt vào trò chơi quyền lực giữa các siêu cường. Điều đáng lo ngại là dường như Việt Nam vẫn chưa sẵn sàng đối phó với các tình huống diễn biến khó lường. Chiến tranh thương mại bắt đầuCác nhà nghiên cứu có thể lấy ngày 6/7/2018 làm mốc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung "chính thức" bắt đầu. Đó là ngày chính quyền Trump tuyên bố áp thuế nhập khẩu 25% cho hàng hóa Trung Quốc (trị giá 34 tỷ USD). Nói cách khác đó là "phát súng khởi đầu". Tuy người ta nói chiến tranh thương mại là "cuộc chiến không có tiếng súng", nhưng nó đang xô đẩy hai siêu cường này vào "cái bẫy Thucydides" (theo Giáo sư Graham Allison). Chiến tranh thương mại là một phần của chiến lược an ninh/quốc phòng của Mỹ (NSS/NDS). Cần xem xét nó trong bối cảnh chiến lược lớn hơn: Mỹ coi Trung Quốc là "mối đe dọa số một", và khu vực "Indo-Pacific tự do và rộng mở" là địa bàn chiến lược để Mỹ đối phó với Trung Quốc. Đó là một mặt trận (chiến thuật) để Mỹ nhắm vào Trung Quốc (là mục tiêu chiến lược). Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung là con đường tắt (trực tiếp) để Mỹ đối phó với Trung Quốc (có tác động tức thì), trong khi TPP là con đường vòng (gián tiếp) mà Trump đã từ bỏ, nhưng có nhiều khả năng sẽ quay lại (vì ý nghĩa lâu dài). Tuy lợi ích kinh tế của các nước đồng minh cũng bị đe dọa, nhưng chiến tranh thương mại Mỹ-Trung khác với tranh chấp thương mại Mỹ-Châu Âu hay Mỹ-Nhật. Đó là bối cảnh mà Trump triển khai chiến tranh thương mại với Trung Quốc, trong khi ông bắt tay với Putin (tuy nội bộ Mỹ còn nhiều tranh cãi). Trump không phải là chính khách, nhưng ông là tổng thống Mỹ đầu tiên (từ thời Nixon) dám đối đầu với Trung Quốc. Việc leo thang chiến tranh thương mại, từ đe dọa đến làm thật (from threat to reality) sẽ làm đảo lộn chuỗi cung ứng toàn cầu (ripple through global supply chains), tăng chi phí kinh doanh, hàng hóa tiêu dùng, và làm biến động thị trường chứng khoán (raise costs for businesses and consumers and roil global stock markets). Theo Giáo sư kinh tế Trần Hữu Dũng (Wright State University), cuộc chiến tranh thương mại lần này dường như đi ngược lại các lý thuyết kinh tế. Trump hành động có vẻ bốc đồng và tùy hứng. Các quyết định hầu như không dựa trên một kế hoạch nào được điều tra nghiên cứu rõ ràng. Vì vậy giới nghiên cứu kinh tế rất lo lắng, vì cuộc chiến thương mại này rất khó lường, không biết quy mô thiệt hại đối với kinh tế thế giới thế nào, có dẫn đến thế chiến không. Ông Dũng chưa thấy một nghiên cứu nào có thể tin được, khi ngày càng có nhiều chuyện rắc rối xảy ra, không chỉ giữa Mỹ với Trung Quốc, mà còn giữa Mỹ với châu Âu, và châu Âu với Trung Quốc". (Chiến tranh thương mại từng dẫn đến Thế chiến, BBC, 24/7/2018). Tuy nhiên, Bắc Kinh dường như bị bất ngờ và đang đau đầu đối phó với các biện pháp trừng phạt quyết liệt của Washington. Người Trung Quốc cứ tưởng Trump chỉ hù dọa, có thể đàm phán, nhưng Trump lại làm thật. Trước đây người Mỹ từng nhầm về Trung Quốc, nay người Trung Quốc lại nhầm về Trump, một người "vô chiêu" nên khó lường. Điểm yếu của Trump đang biến thành điểm mạnh. Trung Quốc đang trở thành nạn nhân của chính mình. Theo Ely Ratner (Giám đốc Trung tâm New American Security) điều trần tại Ủy ban Đối ngoại Thượng viện (7/2018): "Mỹ không nên coi thuế quan là công cụ chính sách kinh tế chủ yếu để đối phó với Trung Quốc" (Tariffs should not be the principal economic policy tool against China). Ratner cho rằng thuế quan là cần thiết nhưng có giới hạn, nó khó làm Trung Quốc thay đổi chính sách, mà phải có một chiến lược dựa trên luật lệ để trừng phạt các công ty Trung Quốc ăn cắp công nghệ Mỹ. Ratner đưa ra nhiều khuyến nghị, gồm: (1) Mỹ cần gia nhập lại TPP (nay là CPTPP). Đây là điều quan trọng nhất mà Mỹ có thể làm để tăng cường vị thế kinh tế của mình ở Châu Á, và làm suy yếu khả năng Trung Quốc áp bức về kinh tế (economic coercion). (2) Mỹ cần cộng tác chặt chẽ, chứ đừng xa lánh đồng minh và đối tác, để đối phó với thách thức của Trung Quốc. (3) Mỹ cần có một Chiến lược mới về An ninh Kinh tế Quốc gia. (Blunting China's Economic Coercion as Statecraft, Ely Ratner, statement before Senate Foreign Relations Committee hearing on The China Challenge, July 24, 2018). Bàn cờ chiến lược thay đổiTheo HSBC, Trung Quốc dự tính thương mại với các nước tham gia dự án "BRI" (Belt and Road Initiative) sẽ vượt US$ 2.5 trillion/năm trong thập kỷ tới. Tập Cận Bình đã tự tin tuyên bố đến năm 2030, hàng hóa Trung Quốc sẽ tràn ngập thế giới và kinh tế Trung Quốc sẽ vượt Mỹ (với kế hoạch đầy tham vọng "Made in China 2025"). Nhưng cuộc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung mà Trump phát động đe dọa làm tiêu tan "Giấc Mộng Trung Hoa" (China Dream) của Tập Cận Bình, và đang làm lung lay ngai vàng của Hoàng đế đỏ. Bằng cách đánh thuế cao đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ, và thắt chặt chuyển giao công nghệ cao cho Trung Quốc, có lẽ Trump và các cố vấn chủ chốt đã đánh trúng huyệt đạo dễ tổn thương của Trung Quốc. Theo New York Times (6/7/2018), Bộ Thương mại Trung Quốc lên án "Mỹ đã khởi động cuộc chiến tranh thương mại lớn nhất trong lịch sử kinh tế từ trước tới nay" (The US has launched the biggest trade war in economic history so far). Sau khi Mỹ áp thuế 25% đối với hàng hóa Trung Quốc (trị giá 34 tỷ USD), và Trung Quốc lập tức trả đũa bằng áp thuế tương tự (trị giá 34 tỷ USD) đối với hàng hóa Mỹ, Trump đã chỉ thị cho Robert Lighthizer (đại diện thương mại) áp thuế nhập khẩu (trị giá tới 200 tỷ USD) để trừng phạt Trung Quốc đã trả đũa "unfair", và ăn cắp sở hữu trí tuệ của Mỹ. Theo Bloomberg (20/7/2018), không dừng lại đó, Trump tuyên bố sẵn sàng đánh thuế tới 500 tỷ USD (tương đương tổng giá trị nhập khẩu từ Trung Quốc năm ngoái là 506 tỷ USD) để trừng phạt Bắc Kinh. Bên cạnh chiến tranh thương mại đang leo thang là cuộc chạy đua vũ trang rất tốn kém, không biết Trung Quốc sẽ đối phó ra sao. Ngân sách quốc phòng của Mỹ (năm 2018) là 692 tỷ USD (bằng 3,5% GDP), vượt ngân sách quốc phòng thời Obama là 100 tỷ USD (năm 2016). Tuy chưa biết chiến tranh thương mại Mỹ-Trung sẽ leo thang đến đâu, nhưng chính quyền Trump tỏ ra tự tin rằng Mỹ sẽ thắng trong cuộc chiến này Lập luận của Trump rất đơn giản. Trong khi Mỹ xuất khẩu khoảng 200 tỷ USD hàng hóa sang Trung Quốc, thì Trung Quốc xuất khẩu khoảng 500 tỷ USD hàng hóa sang Mỹ, chênh lệch khoảng 300 tỷ USD (Mỹ nhập siêu). Nếu Mỹ áp thuế lên hàng hóa Trung Quốc trong vòng 200 tỷ USD (giai đoạn 2), thì Trung Quốc có thể trả đũa một cách tương tự. Nhưng nếu Mỹ áp thuế 500 tỷ USD (giai đoạn 3) lên toàn bộ hàng hóa của Trung Quốc thì Bắc Kinh không thể leo thang tiếp. Theo CNBC (July 20, 2018), chiến tranh thương mại sẽ kéo theo chiến tranh tiền tệ và có thể dẫn đến khủng hoảng kinh tế toàn cầu (như năm 2008). Khi kinh tế rối loạn, thì nền tài chính có thể sụp đổ, kéo theo khủng hoảng chính trị và xã hội. Bàn cờ đồng minh thế nàoTuy hiện nay mới là bước dạo đầu, nhưng đã có nhiều dấu hiệu bất ổn. Thị trường tài chính đang biến động mạnh: Shanghai Composite giảm 1.8%, Hong Kong's Hang Seng giảm 1.3%, Japan's Nikkei giảm 1.2%... Để đối phó với Mỹ áp thuế nhập khẩu, Trung Quốc buộc phải phá giá đồng Nhân dân tệ (tới 8%). Chỉ cần phá giá thêm 2% nữa (là 10%, như dự báo trong vài tuần tới) là tới mức báo động và khủng hoảng. Trong vòng một tháng, Trung Quốc đã mất 2.000 tỷ USD (bằng một nửa dự trữ ngoại hối của Trung Quốc), nhưng chưa dừng lại. Theo RFI, sau khi bị "choáng váng" trước những đòn trừng phạt ngày càng mạnh của Trump, Trung Quốc đã tăng cường ve vãn các nước châu Âu, định lập trục Bắc Kinh- Bruxelles (để cô lập Mỹ). Ngày 16/07/2018, Bắc Kinh đã trải thảm đỏ đón Donald Tusk (Chủ tịch Cộng đồng Châu Âu) và Jean-Claude Juncker (Chủ tịch Ủy ban Châu Âu), trong bối cảnh Trump vừa tuyên bố áp thuế lên hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu trị giá tới 200 tỷ USD. (Choáng váng vì Trump, Trung Quốc cố ve vãn châu Âu nhưng bất thành, RFI, 20/7/2018). Nhưng Phòng Thương mại Cộng đồng châu Âu tại Trung Quốc (EUCCC) cho là đã quá muộn (too little too late). Châu Âu bất bình vì Trung Quốc "nói một đằng làm một nẻo". Hầu hết các các doanh nghiệp châu Âu kinh doanh tại Trung Quốc bị phân biệt đối xử. Tuy Trung Quốc xuất khẩu sang châu Âu gần 375 tỷ Euro (2017) và mua rất nhiều doanh nghiệp của họ, nhưng Trung Quốc vẫn đóng cửa thị trường đầu tư nước ngoài. Trong khi châu Âu coi toàn cầu hóa, tự do thương mại và chủ nghĩa đa phương là nguyên tắc, thì Trung Quốc chỉ coi đó là công cụ để thống trị thế giới. Châu Âu đã áp thuế chống phá giá lên 65 sản phẩm của Trung Quốc, trong đó có thép và nhôm (được Trung Quốc xuất vòng qua các nước khác). Tuy chính phủ các nước châu Âu bất bình với cách ứng xử của Trump, nhưng chắc họ sẽ không liên minh với Trung Quốc (để cô lập Mỹ). Trước cách ứng xử trịch thượng của Trung Quốc, các nước châu Âu về lâu dài vẫn muốn liên minh với Mỹ. Tuy Bruxelles bên ngoài lên án chủ nghĩa đơn phương của Trump, nhưng bên trong vẫn ủng hộ những biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với Trung Quốc đang vi phạm luật chơi quốc tế. Cả Bruxelles và Washington đều phản đối Trung Quốc trợ giá cho các tập đoàn để chiếm thị trường các nước. Philippe Le Corre (Havard KSG professor) nói rằng "Châu Âu không nên ngây thơ trước Trung Quốc". Trung Quốc tăng ngân sách 20% cho tuyên truyền đối ngoại (charm offensive) để phát huy "quyền lực mềm" (soft power) cũng như "quyền lực cứng" (kinh tế và quân sự). Rõ ràng đây không chỉ là vấn đề kinh tế mà nằm trong chiến lược toàn cầu của Bắc Kinh. Theo Le Core, những tuyên bố bất cẩn của Trump tuy gây hoang mang cho đồng minh, nhưng châu Âu nên đặt lợi ích chiến lược về lâu dài lên trên tính cách cá nhân của Trump. Nội bộ Trung Quốc ra saoVề chính trị, gần đây có những dấu hiệu bất ổn trong nội bộ lãnh đạo Trung Quốc. Nhân dân Nhật báo (20/7/2018) mới đăng một bài "báo lạ" có tựa đề: "Diễn đàn Nhân dân Nhật báo: Vui mừng khi nghe những lời chỉ trích là thể hiện đẳng cấp văn hóa". Bài báo này trích dẫn Mao Trạch Đông và nhấn mạnh "mỗi đảng viên phải tự rèn luyện để có thể dám tiếp nhận lời phê bình". Thời điểm xuất hiện bài báo trùng hợp với những tin đồn về chính biến tại Bắc Kinh và biến động nhân sự cấp cao. Có tin đồn các "nguyên lão" có thể truy cứu trách nhiệm của Tập Cận Bình tại cuộc họp tại Bắc Đới Hà (8/2018), liên quan đến vấn đề lãnh đạo tập thể, sửa đổi Hiến pháp, chiến tranh thương mại và bất ổn tài chính. Trong thời gian diễn ra hội nghị, lực lượng bảo vệ tại Bắc Kinh có thể được thay thế, và thiết quân luật. Nhưng đây không phải lần đầu có tin chính biến. Theo truyền thông Mỹ, Tập Cận Bình đã trải qua ít nhất 10 vụ ám sát hụt. Chính Tập đã nói với Thường vụ Bộ Chính trị (5/2016); "Nếu tôi bất ngờ bị hãm hại, bầu trời sẽ không vì thế mà sụp xuống, con đường Tổ quốc tiến lên sẽ không dừng lại". Lần này tuy chưa rõ thực hư, nhưng có thể các thế lực chống đối Tập Cận Bình nhân cơ hội này đang tìm cách trỗi dậy, nên diễn biến còn nhiều phức tạp. Có lẽ vì vậy ngày 16/7/2018, Lật Chiến Thư (Li Zhanshu) Chủ tịch Quốc hội (NPC) đã tổ chức họp lãnh đạo để kêu gọi phải đảm bảo quyền lực "hạt nhân" Tập Cận Bình theo "định tại nhất tôn" (như vua). Ngày 18/7 Bộ trưởng Công an Triệu Khắc Chí (Zhao Kezhi) tổ chức họp lãnh đạo Bộ Công an để nhắc lại quan điểm của Lật Chiến Thư. Ngày 19/7, Bí thư tỉnh Quảng Đông Mã Hưng Thụy (Ma Xingrui) cũng khẳng định lại quan điểm đó. Về biến động nhân sự, sau ngày 4/7/2018, Vương Hộ Ninh (Wang Huning) đã bất ngờ "mất tích". Ngày 19/7, Tập Cận Bình đi thăm Emirates và bốn nước châu Phi. Cùng đi có Đinh Tiết Tường (Ding Xuexiang) nhưng không có Vương Hộ Ninh (như mọi khi). Theo nhà bình luận Trần Phá Không (Chen Pokong) Vương Hộ Ninh là "tùy tùng nòng cốt" của Tập, nên đây là dấu hiệu bất thường. Có tin "Tập vứt Vương (Hộ Ninh) bảo Lưu (Hạc)". Vương Hỗ Ninh có thể bị thanh trừng (vì lý do chiến tranh thương mại Mỹ-Trung) và được thay bằng Đinh Tiết Tường (Chánh văn phòng TƯ). Có tin Hồ Xuân Hoa (Hu Chunhua, Phó Thủ tướng) được vào Thường vụ Bộ Chính trị để trở thành người kế nhiệm Tổng Bí thư. Nhưng Lật Chiến Thư mới là cánh tay phải được Tập tin cậy nhất, ngoài Vương Kỳ Sơn (Wang Qishan). Xét cho cùng, Vương Hỗ Ninh dù tài giỏi đến mấy, cũng không phải là superman. Những tài sản chính trị (political assets) do thành công của Vương trước đây (qua ba đời Tổng Bí thư) nay có thể trở thành món nợ chính trị (political liability). Những biến động trong nội bộ Trung Quốc liên quan và phản ánh những trục trặc trong chính sách đối ngoại và quan hệ quốc tế của họ, mà chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đang làm bộc lộ những ẩn số. Theo Lê Thu Hương (ANU/ASPI analyst), Trung Quốc đã trở thành một cường quốc kinh tế quái vật (a monstrous economic power) mà Richard Nixon gọi là Frankenstein, không chịu bị ràng buộc bởi luật lệ toàn cầu (như phương Tây mong đợi), mà ngược lại trở thành "một bên tham gia tàn bạo" (a ruthless stakeolder). Chiến thuật (tầm ăn dâu) của Trung Quốc tại Biển Đông có thể thành công, vì họ biết tranh thủ thời cơ để quân sự hóa và kiểm soát vùng biển này (như cái ao của mình) trong khi cộng đồng quốc tế còn đang "xem xét" (keeps pondering). Họ đã tranh thủ cơ hội để lấp lỗ hổng lãnh đạo toàn cầu (filling the void in global leadership) khi Trump đã biếu Tập Cận Bình một cơ hội chiến lược (strategic opportunity). Thông qua "bẫy nợ" (debt trap) như một quốc sách kinh tế (economic statrecraft) và dùng BRI và AIIB làm đòn bẩy, Trung Quốc đã khống chế được nhiều nước trên thế giới, kể cả các nước láng giềng có tranh chấp lãnh thổ hay lãnh hải như Malaysia, Philippines và Việt Nam. (Chinas Aggression Is Starting to Backfire, Huong Thu Le, National Interest, July 24, 2018). Trên thực tế, "bẫy nợ" và các "tài sản quốc gia được nhượng lại" (compromised national strategic assets) là hệ quả đáng sợ nhất của đại dự án "Một Vành đai Một Con đường" (most feared outcomes of the BRI). Trung Quốc biết khai thác điểm yếu nhất của con người là "tham lam và sợ hãi" (greed and fear). Họ đã chiếm được nhiều hải cảng từ Djiboutito (Sừng châu Phi) đến Hambantota (Ấn Độ Dương), từ Sihanoukvilles đến Darwin, và giành được vị thế toàn cầu một cách nhanh chóng. Nhưng "chiến lược cưỡng chế đầy tham vọng và nôn nóng của Tập Cận Bình lại tỏ ra vô cảm đối với những giá trị, lợi ích và nhu cầu của cộng đồng cùng chung vận mệnh" (Xi Jinping's ambitious and impatient strategy of assertion is insensitive to fellow common community members' values, interests and needs). Trung Quốc quyết theo đuổi một chiến lược tốn kém bằng cách "mua đứt" những ai theo mình, chứ không cần chiếm được trái tim và khối óc của bạn bè, đối tác (doubling down on a costly strategy of buying followers rather than winning the hearts and minds of friends and partners). Theo tác giả, cách gây ảnh hưởng chính trị của Trung Quốc đã vượt quá mức chịu đựng của nhiều nước, nên dẫn đến một làn sóng phản ứng ngày càng mạnh trên thế giới (a growing wave of push-back from around the globe). Cách gây dựng quan hệ cá nhân của Trung Quốc có thể "phản tác dụng" (backfire). Malaysia là một bài học. Do tư duy "từ trên xuống" (top-down) nên Trung Quốc có chiến lược nhắm vào những cá nhân lãnh đạo mà trước mắt hiệu quả nhanh, nhưng không có cơ sở vững bền lâu dài, một khi họ bị mất chức. Thủ tướng Najib Razak của Malaysia (hay thượng nghị sỹ Sam Dastyari của Úc) là một ví dụ. Việt Nam là một bài học khác. Quan hệ của Trung Quốc với Việt Nam là một ví dụ về tương quan gần gũi và lâu dài, vượt qua tầm cá nhân (như quan hệ hai đảng). Hà Nội và Bắc Kinh đã phát triển mối quan hệ gắn bó qua nhiều thập kỷ. Nhưng thay vì vun đắp mối quan hệ đó, Bắc Kinh đã vội vã áp đặt tham vọng của họ tại Biển Đông, nên đã xô đẩy Việt Nam ngày càng xa và ngả vào vòng tay người khác (trước đây là Nga, và bây giờ là Mỹ). Không phải chỉ có Việt Nam muốn "thoát Trung", mà nay Bắc Triều Tiên cũng muốn như vậy. Trở về tương lai thời chiến tranh lạnhSau khi bắt tay Kim Jong-un tại cuộc gặp cấp cao Mỹ-Trung (đầy kịch tính) tại Singapore (12/6/2018), để tháo ngòi nổ vấn đề Triều Tiên, nay Trump lại bắt tay Putin tại cuộc gặp cấp cao Mỹ-Nga (đầy tranh cãi) tại Helsinki (16/7/2018), để bình thường hóa với Nga. Cả hai nước cờ trên đều nhắm đến một cái đích chính là cô lập Trung Quốc. Dường như bóng ma Reagan lại lờ mờ hiện ra trong bức tranh thời chiến tranh lạnh (với hai cực Mỹ-Xô). Liên Xô đã sụp đổ một phần là do chạy đua vũ trang với Mỹ đến kiệt sức và cạn máu. Đây là cuộc gặp thượng đỉnh có nhiều ý nghĩa chiến lược và chiến thuật, mà Trump (và các cố vấn chủ chốt) đang tạo ra một bước ngoặt mới, có thể làm thay đổi bàn cờ địa chính trị thế giới, mà trước đây đã bị Nga, Trung Quốc, và Bắc Triều Tiên thao túng, trong khi Mỹ và các đồng minh dường như bị bất lực. Đó là hệ quả của thời Clinton và Obama đã để Nga lấn lướt (chiếm Crimea) trong khi để Trung Quốc qua mặt (kiểm soát Biển Đông). Tuy dư luận Mỹ (đặc biệt là giới báo chí) đã phản ứng tiêu cực đối với cuộc gặp Trump-Putin (nhất là cuộc họp báo), nhưng giới phân tích chính trị quốc tế không thể phủ nhận ý nghĩa quan trọng của nước cờ chiến lược này của Mỹ (trong bối cảnh Trump vừa bắt tay với Kim Jong-un). Trong khi Trump và Putin bắt tay nhau (dù chưa chặt lắm), chắc Tập Cận bình rất lo ngại, vì sự kiện này đối với Bắc Kinh là tin dữ (chứ không phải tin lành). Có những động lực thúc đẩy sự kiện này: Putin muốn bắt tay với Trump để hóa giải khó khăn kinh tế vì Nga bị phương Tây cấm vận (sau khi chiếm Cremea và can thiệp vào Syria). Trump muốn bắt tay Putin để phân hóa Nga nhằm cô lập Trung Quốc để dễ bề đối phó, đồng thời hóa giải sức ép chính trị trong nước. Robert Mueller vẫn đang điều tra sự can thiệp của Nga vào bầu cử Mỹ, và Bộ Tư Pháp Mỹ vừa truy tố 12 nhân viên tình báo Nga. Có thể so sánh cái bắt tay Trump-Putin (7/2018) với cái bắt tay Nixon-Mao (12/1972) trong trò chơi quyền lực giữa ba nước lớn (thời chiến tranh lạnh). Nixon và Kissinger đã từng chơi "lá bài Trung Quốc" để chống Nga. Nay Trump định chơi "lá bài Nga" để chống Trung Quốc đang trỗi dậy đe dọa lợi ích toàn cầu của Mỹ. Tập Cận Bình đã từng chơi "lá bài Nga" để chống Mỹ, thì nay Trump cũng có thể chơi "lá bài Nga" để lật lại thế cờ. Có lẽ tam giác Mỹ-Trung-Nga đang "trở về tương lại" (back to the future) như thời chiến tranh lạnh. Đa số dư luận Mỹ (cả Dân chủ và Cộng hòa) đều phản ứng tiêu cực trước cuộc gặp Trump-Putin vì lâu nay người Mỹ nghi ngờ Putin chơi xấu, và bất bình trước thái độ ứng xử bất cẩn của Trump. TNS John McCain đã bình luận ngay sau cuộc họp báo Trump-Putin rằng "Trump là Tổng thống Mỹ đã hành xử một cách đáng xấu hổ nhất từ trước đến nay" (one of the most disgraceful performances by an American president in memory). Giới báo chí Mỹ phản ứng càng mạnh còn vì lý do lâu nay Trump coi thường họ. Washington Post (17/7/2018) bình luận cuộc gặp thưởng đỉnh Trump-Putin tại Helsinki là "một sự kiện lịch sử - với nghĩa xấu nhất có thể" (a historic event - in the worst possible way). Một số nhà báo còn cho rằng Trump có thể "đã nháy mắt với Putin" (ám chỉ hai bên muốn thông đồng với nhau). Dư luận phản đối Trump mạnh chủ yếu vì thái độ bất nhất của ông như đổ thêm dầu vào lửa. Nhưng chỉ trích của báo chí có thể làm lu mờ ý nghĩa thực sự của sự kiện này. Theo Reuters (17/7/2018), Trump tuyên bố "Sẽ có kết quả lớn với Putin" (Big results will come with Putin). Trump còn viết trên Twitter (như khiêu khích dư luận): "Putin và tôi đã thảo luận nhiều chủ đề quan trọng khi chúng tôi gặp nhau. Chúng tôi rất hợp nhau, làm nhiều người ghét tôi vì họ chỉ muốn thấy một trận đấu quyền anh…" (Putin and I discussed many important subjects at our earlier meeting. We got along well which truly bothered many haters who wanted to see a boxing match). Theo NPR (17/7/2018) một nhà bình luận Nga nói rằng Trump-Putin saummit tại Helsinki "còn hơn cả tuyệt với" (Better Than Super). Trò chơi quyền lực mớiKế hoạch "Made in China 2025" chú trọng nâng cao sức sản xuất của Trung Quốc trong 10 lĩnh vực chiến lược dựa trên công nghệ. Nhưng thay vì bỏ tiền, công sức và thời gian để nghiên cứu và phát triển, Trung Quốc bị cáo buộc đã tìm cách "đánh cắp công nghệ" của các nước khác, thông qua tin tặc, gián điệp, thôn tính và ép các công ty nước ngoài đầu tư tại Trung Quốc. Theo Reuters (17/1/2017), Trump và Cố vấn kinh tế Gary Cohn đã cáo buộc Trung Quốc ép các công ty Mỹ phải chuyển giao tài sản trí tuệ cho họ như điều kiện để được kinh doanh tại Trung Quốc, nên nhiều công ty Mỹ đang rút khỏi đây. Nay chính quyền Trump quyết định hạn chế các doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư vào Mỹ là để "khép chặt cánh cửa" đối với Trung Quốc muốn tiếp cận hàng ngàn doanh nghiệp Mỹ. Đó là trò chơi quyền lực mới. Theo báo WSJ (6/4/2018) kiến trúc sư của chiến lược đối đầu thương mại với Trung Quốc là Robert Lighthizer (đại diện thương mại hiện nay). Lighthizer và Trump có nhiều điểm tương đồng nên khá thân nhau (the two men are like-minded and bonded by a similar sense of humor). Lighthizer thường được đi cùng máy bay Air Force One, và hay được Trump gọi vào Oval Office để trao đổi. Theo Kevin Hassett (White House chief economist) Lighthizer được nhiều người tin tưởng, tuy quan điểm về thương mại có thể khác nhau. Trong khi Peter Navarro (cố vấn thương mại) có tư tưởng chống Trung Quốc, với vai trò đảm bảo Nhà Trắng thực hiện lời hứa của Tổng thống (khi tranh cử) là không để Trung Quốc trục lợi, thì Lighthizer thuộc phái diều hâu, chống Trung Quốc bằng hành động. Lighthizer phụ trách thương mại, đề xuất chiến lược và triển khai. Cả hai nhân vật này cộng tác với nhau để xây dựng chính sách với Trung Quốc, tuy chiến thuật của họ có thể khác nhau. Trong khi đó, các nhân vật thuộc phái "toàn cầu hóa" như Gary Cohn (cựu Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia (NEC) thường lo xung đột thương mại ảnh hưởng tới thị trường. Lighthizer là một luật sư có nhiều kinh nghiệm về cách thức làm việc của Quốc hội cũng như Chính quyền. Vai trò của Lighthizer khác hẳn vai trò của những chuyên gia về Trung Quốc trong các chính quyền trước như Henry Paulson (cựu Bộ trưởng Tài chính thời George Bush) đã từng chỉ đạo chính sách kinh tế với Trung Quốc. Paulson đã từng giúp Trung Quốc triển khai chính sách tư nhân hóa (privatizations) và tiếp tục quan hệ với lãnh đạo Trung Quốc. Nhưng thời Hồ Cẩm Đào đã qua rồi, nay Trump phải đối phó với "hoàng đế đỏ" Tập Cận Bình. Theo Giáo sư David Lampton (Johns Hopkins), quan hệ Mỹ-Trung hiện đang ở thời điểm "bùng phát" (tipping point), và quan hệ này đang được điều chỉnh để thoát khỏi tình trạng đã tồn tại 45 năm qua. Chính quyền Trump quyết đẩy lùi Trung Quốc trên các lĩnh vực như ăn cắp tài sản trí tuệ, hạn chế tiếp cận tại khu vực Biển Đông, sáng kiến Một vành đai Một con đường (BRI). (Mattis' Visit to China: Agree to Disagree? Shannon Tiezzi, June 29, 2018). Dấu ấn LighthizerTheo báo WSJ, chính sách cứng rắn của Trump đối với Trung Quốc bắt đầu từ một cuộc họp tại Nhà Trắng (8/2017). Trong cuộc họp đó, Lighthizer đã lập luận rằng nhiều năm đàm phán với Bắc Kinh không có kết quả, nay đến lúc phải đối đầu. Mấy ngày sau, Trump tuyên bố mở cuộc điều tra các vi phạm của Trung Quốc về sở hữu trí tuệ (do Lighthizer cầm đầu). Đó là mốc khởi đầu chủ trương mới "đầy kịch tính và rủi ro trong nhiều thập kỷ" (most dramatic and high-risk effort in decades) để buộc Trung Quốc phải thay đổi thái độ ứng xử. Có thể nói rằng quyết định áp thuế cao lên hàng hóa Trung Quốc mang đậm "dấu ấn Lighthizer". Chính quyền Trump đã chuyển sang chủ trương đối đầu với Trung Quốc từ sau cuộc họp quan trọng đó. Nhưng Lighthizer đã phải cố gắng vận động để mọi người nhất trí, vì có nhiều ý kiến bất đồng. Các chính quyền trước thường không muốn đối đầu với Trung Quốc, vì sợ làm kinh tế toàn cầu bị suy thoái, và sợ Trung Quốc sẽ không hợp tác về các vấn đề an ninh khác. Điều đó chẳng khác gì Mỹ bị Trung Quốc "bắt chẹt" (blackmailed) bằng cái "bẫy phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế" (economic co-dependency trap), do chính người Mỹ đã tạo ra. Điều đáng chú ý là Jim Mattis (Bộ trưởng Quốc phòng) đã ủng hộ quan điểm cứng rắn với Trung Quốc, vì lo ngại Trung Quốc chiếm đoạt công nghệ của Mỹ và có thể chiếm ưu thế quân sự. Những người cầm đầu cơ quan an ninh quốc gia cũng mệt mỏi và đau đầu vì Trung Quốc thường không giữ lời hứa về các vấn đề an ninh (như vấn đề Triều Tiên). Marcel Lettre (nguyên Thứ trưởng Quốc phòng, phụ trách tình báo) nói rằng Trung Quốc có ngân sách quốc phòng lớn thứ hai trên thế giới, có đội quân thường trực lớn nhất thế giới, có không quân lớn thứ ba thế giới, và hải quân Trung Quốc có 300 tàu chiến, gồm 60 tàu ngầm. Cuối tháng 2/2018, Trung Quốc cử Liu He (Lưu Hạc) là Phó Thủ tướng, làm đặc phái viên kinh tế, đến Washington để đàm phán. Lưu Hạc hứa Bắc Kinh sẽ mở cửa thị trường tài chính, nhưng phía Mỹ tỏ ra lạnh nhạt. Khi cửa sổ cơ hội đã đóng lại rồi, thì cố gắng của Lưu Hạc là "quá ít quá muộn" (too little too late). Vì vậy, Lưu Hạc không gặp được Trump, mà chỉ gặp Robert Lighthizer, Gary Cohn và Steven Mnuchin (Bộ trưởng Tài chính). Thông điệp của Mỹ rất đơn giản: họ sẽ không để bị lợi dụng (tapped around) như chính quyền trước. Sau khi Trung Quốc dọa trả đũa, Trump tuyên bố sẽ đánh thuế tăng lên gấp ba lần (tripling the amount) vì Trung Quốc trả đũa không công bằng (unfair retaliation). Trong khi đó Người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc vẫn tỏ ta cứng rắn: "Bắc Kinh sẵn sàng đáp trả mạnh mẽ không ngần ngại" (Beijing is fully prepared to hit back forcefully and without hesitation). Tuy chưa rõ vai trò của Lưu Hạc, nhưng ó thể là sai lầm của Bắc Kinh khi họ quá tự tin nên bị bất ngờ, nên các quan chức Trung Quốc "bị sốc" trước quyết định của Mỹ. Nhận thức chiến lược mớiTuy nhiều người Mỹ, kể cả phe Cộng Hòa (như John McCain) phản đối Trump (chủ yếu vì tính cách và thái độ ứng xử), nhưng ngày càng nhiều người ủng hộ lập trường cững rắn đối với Trung Quốc. Không chỉ có lãnh đạo Bộ Quốc phòng (như Jim Mattis), mà cộng đồng an ninh và tình báo cũng đồng thuận với lập trường cứng rắn đối với Trung Quốc. Đây là một sự chuyển biến cơ bản về nhận thức chiến lược, do chính Trung Quốc tạo ra. Theo CNN (21/7/2018) tại "Diễn đàn An ninh Aspen" (Aspen Security Forum, Colorado) Michael Collins (Trợ lý Giám đốc CIA về Đông Á), tỏ ra lo ngại về sự trỗi dậy của Trung Quốc. Theo Collins, "Tập Cận Bình và chế độ của ông đang tiến hành một cuộc 'chiến tranh lạnh' chống lại Mỹ… được người Trung Quốc xác định là "xung đột về hệ thống" (system conflict). Mối đe dọa của Trung Quốc đối với Mỹ là "thách thức lớn nhất toàn cầu" (the greatest global challenge) còn hệ trọng hơn nhiều so với thách thức của Nga. Christopher Wray (Giám đốc FBI) và Dan Coats (Giám đốc Tình báo Quốc gia) cũng cho rằng "Trung Quốc là nguy cơ quan trọng nhất đối với Mỹ hiện nay" (China as the most significant danger for the US today)… Theo quan điểm phản gián (counterintelligence perspective) thì Trung Quốc là "mối đe dọa và thách thức lớn nhất" (the broadest, most challenging, most significant threat), về tình báo kinh tế (economic espionage) cũng như tình báo truyền thống (traditional espionage), nhằm thu thập tin tức tình báo không thông thường, cũng như hoạt động tình báo thông thường, bằng con người cũng như qua mạng (hacking). Susan Thornton, (Quyền Trợ lý Ngoại trưởng về Đông Á-Thái Bình Dương) chỉ ra sự bế tắc tại Biển Đông "là nơi mà sự có mặt của Mỹ có thể buộc Bắc Kinh phải đàm phán với các nước khu vực có tranh chấp lãnh hải… Mấy năm qua, Trung Quốc đã xây nhiều đảo nhân tạo và quân sự hóa Biển Đông, gồm các trạm radar, tên lửa, và sân bay. Bắc Kinh khẳng định hầu hết Biển Đông thuộc chủ quyền của họ, coi quan điểm của cộng đồng quốc tế là sai trái… Liệu Trung Quốc có bị giàng buộc bởi luật pháp và liệu Trung Quốc có chịu đàm phán với ASEAN như các đối tác đa phương hay sẽ phân hóa từng nước một để họ dễ bắt nạt?". Chiến lược An ninh Quốc gia Mỹ (NSS) được công bố 12/2017, đã đề cập đến các hành động nhằm đối phó với Trung Quốc về "lĩnh vực công nghệ và mạng" (technological and cyber fronts)". Nhưng Mỹ cần hợp tác với các đối tác khác để đối phó với các hoạt động của Trung Quốc và vận động Bắc Kinh chấp thuận công ước quốc tế. Người Trung Quốc giỏi tranh thủ cơ hội. Trong khi Mỹ bận đối phó với Trung Đông và khủng hoảng tài chính, Trung Quốc đã thừa cơ bắt nạt các nước khu vực, để quân sự hóa và kiểm soát Biển Đông. Việt Nam đang ở đâu?Thứ nhất, Việt Nam có thể trở thành bãi rác cho công nghệ lạc hậu của Trung Quốc đang bị đào thải, gây ô nhiễm môi trường, như các nhà máy nhiệt điện chạy bằng than (như Vĩnh Tân) và các nhà máy luyện thép (như Formosa). Thứ hai, Việt Nam đang trở thành sân sau của Trung Quốc, tiếp tay cho họ tránh thuế nhập khẩu vào Mỹ bằng cách dán nhãn "made in Việtnam". Thứ ba, Việt Nam bị ảnh hưởng kinh nghiệm xấu của Trung Quốc (như Luật An ninh mạng và Luật Đặc khu kinh tế) nhưng lại không học được kinh nghiệm tốt của họ. Trong bối cảnh chiến tranh thương mại đang diễn ra và thị trường thế giới đang co lại, thì nền kinh tế Việt Nam đã khai thác gần hết công suất xuất-nhập khẩu (chủ yếu dựa vào FDI). Vì vậy, chiến tranh thương mại Mỹ-Trung có thể tác động xấu đến Việt Nam. Tuy lần này chiến tranh tiền tệ chưa diễn ra, nhưng bắt đầu có những dấu hiệu bất ổn như thị trường chứng khoán vừa qua đã sụt giảm rất mạnh, và tỷ giá ngoại tệ biến động bất thường. Việt Nam thường neo tỷ giá hối đoái cố định vào đồng USD, và đang cất giữ số tài sản là ngoại hối và trái phiếu của Mỹ nhiều nhất so với các tài sản dự trữ khác. Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ nhiều hơn các nước ASEAN (như Malaysia). Năm 2017, Việt Nam buôn bán với Mỹ đạt mức thặng dư thương mại đáng ngạc nhiên là 38,4 tỷ USD, trong khi Malaysia chỉ đạt mức 24,6 tỷ USD. Chỉ tính trong quý I/2018, Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ đạt 11,4 tỷ USD, và nhập khẩu từ Mỹ đạt 2,1 tỷ USD, nên thặng dư thương mại (xuất siêu) với Mỹ là 9,3 tỷ USD, trong khi đó Malaysia chỉ đạt thặng dư thương mại với Mỹ là 6,1 tỷ USD). Theo tiến sĩ Vũ Thành Tự Anh (Đại học Fulbright), FDI tạo ra hơn 70% giá trị xuất khẩu. Tỷ lệ xuất nhập khẩu trên GDP của Việt Nam là 203% (2017), trong khi tỷ lệ trung bình trên thế giới là 28%, và tỷ lệ của Trung Quốc là 19,6%. FDI của Việt Nam chiếm 7,7% GDP, cao gấp đôi tỷ lệ bình quân của thế giới là 3,1%. FDI tại Việt Nam xuất siêu gần 26 tỷ USD. Có lẽ không có nước nào trên thế giới có tỷ lệ đầu tư nước ngoài so với tổng đầu tư cao như Việt Nam. (Nghịch lý FDI, Vũ Thành Tự Anh, Thời báo Kinh tế Sài Gòn, 15/07/2018). Ông Anh cho biết có 2 nghịch lý về FDI: Thứ nhất, "tuy công nghệ cao nhưng kỹ năng lại thấp". Thứ hai, "tuy công nghệ cao nhưng giá trị gia tăng lại thấp". Phụ thuộc vào FDI là "cái bẫy gia công giá trị thấp". Muốn thoát khỏi cái bẫy đó phải tháo gỡ ách tắc về thể chế để chuyển đổi cơ cấu và tăng năng suất lao động. Hiện nay, hầu hết các dự án FDI chỉ tận dụng nhân công rẻ mạt, mà không đóng góp đáng kể vào việc chuyển giao công nghệ mới. Gần đây Bộ Thương mại Mỹ đã áp thuế nhập khẩu 25% lên sản phẩm thép và 10% lên sản phẩm nhôm (có nguồn gốc Trung Quốc), để ngăn chặn hàng Trung Quốc xuất khẩu qua Việt Nam. Đó chỉ là động thái ban đầu của Mỹ nhằm đảm bảo "công bằng và đối ứng". Theo chủ trương của Trump, Mỹ đang "khép chặt cánh cửa" đối với Trung Quốc với những quy định mới. Các công ty có từ 25% vốn sở hữu của Trung Quốc bị cấm mua lại những công ty công nghệ cao của Mỹ (như không gian vũ trụ, người máy, công nghiệp ô tô). Nếu Trump thực hiện lời đe dọa tăng thuế lên mức 200 tỷ và 500 tỷ USD để trừng phạt Trung Quốc, thì sẽ tạo ra một cơn sốc mạnh, không chỉ tác động tới Trung Quốc, mà còn tới các nền kinh tế Châu Á khác (trong đó có Việt Nam). Tác động tới đâu còn phụ thuộc vào diễn biến của chiến tranh thương mại và quan hệ Việt-Trung cũng như Việt-Mỹ. Xét cho cùng, chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đem lại cả rủi ro và cơ hội (như con dao hai lưỡi). Trong khi đó, Luật An ninh mạng và Luật Đặc khu kinh tế mang đậm dấu ấn Trung Quốc. Nó mâu thuẫn với kinh tế thị trường và cam kết quốc tế khi Việt Nam gia nhập WTO, đồng thời làm cản trở sự phát triển kinh tế của Việt Nam. Dù Luật An ninh mạng có được thi hành không và Luật Đặc khu kinh tế có được thông qua không, thì Việt Nam khó lòng thu hút được các công ty công nghệ cao của Mỹ và phương Tây vào đầu tư. Luật pháp của họ cấm các công ty đầu tư và kinh doanh tại các nước không có hệ sinh thái nhân quyền và tự do thông tin. Nếu chính quyền muốn ép Google và Facebook phải hợp tác để chặn tự do truy cập mạng tại Việt Nam thì chắc chẳng có chuyên gia hay nhà đầu tư nước ngoài nào (của Mỹ và phương Tây) muốn tới Việt Nam để làm việc. Trung Quốc khác Việt Nam là họ đã xây dựng được các mạng nội địa (như "WeChat" và "Baidu") để phục người Trung Quốc, trong khi Việt Nam vẫn chưa có bất cứ công cụ tìm kiếm nào để thay thế được Google hay Facebook. Việt Nam phải làm gì?Theo tiến sỹ Vũ Quang Việt (chuyên gia thống kê LHQ), Việt Nam nên coi tình huống chiến tranh thương mại Mỹ-Trung là một "tình trạng khẩn cấp" (state of emergency) để kịp thời có các biện pháp bảo vệ sản xuất nội địa của mình. Vấn đề là cần xác định khi nào điều này xảy ra mà thôi. Việt Nam cần sửa soạn hành động thích hợp khi có tình trạng khẩn cấp, vì các luật thương mại cho phép các quốc gia bảo vệ thị trường của mình khi đối tác vi phạm hiệp định (WTO). "Theo tôi, các biện pháp đối sách cần được sửa soạn, công bố một cách rộng rãi và áp dụng trong trường hợp khẩn cấp khi chiến tranh thương mại Mỹ-Trung được cho là chính thức xảy ra". (Việt Nam cần làm gì để bảo vệ sản xuất nội địa? BBC, 24/7/2018). Theo chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh, Việt Nam cần đặc biệt đề phòng hàng hóa của Trung Quốc tràn vào Việt Nam và hàng hóa của nước này "dán nhãn mác của Việt Nam" để tránh thuế của Mỹ và các tác động tiêu cực khác. Ông Doanh nói chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc hiện nay đã bắt đầu và đang diễn biến rất phức tạp, có thể tác động tiêu cực đến thương mại toàn cầu. Cuộc chiến tranh thương mại đó chắc chắn sẽ tác động đến Việt Nam vì hiện nay các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (FDI) chiếm đến 71% tổng xuất khẩu của Việt Nam. "Phía Việt Nam phải hết sức chủ động đề phòng và đề xuất các phương án để tìm kiếm những thị trường thích hợp, tránh "trâu bò húc nhau ruồi muỗi chết". Theo Nguyễn Minh Quang (Diplomat, 24/7/2018) "Trung Quốc càng mạnh, thì nguy cơ càng lớn hơn đối với Việt Nam" (the stronger China gets, the more serious of a potential threat Vietnam faces). Theo tôi không phải chỉ vì Trung Quốc mạnh, mà còn vì họ hung hăng muốn bắt nạt và thôn tính láng giềng. Tôi đồng ý với nhận định của tác giả là do thất bại của "các chính sách kinh tế đầy rủi ro vì không suy xét kỹ trước đây (failure of recent risky and ill-conceived economic policies) nên bây giờ chính phủ muốn chuyển sang làm kinh tế đặc khu (shifted attention to the emergence of economic enclave initiatives). Nhưng đây không chỉ là một giải pháp tình huống mà còn là bản chất của các nhóm lợi ích muốn làm giàu nhanh qua đầu cơ và trục lợi bằng mọi giá (bất chấp cả an ninh quốc gia), nên rủi ro còn lớn hơn trước. (Vietnam - Dawn of the SEZs, Nguyen Minh Quang, Diplomat, July 24, 2018). Theo VOA (10/7/2018) Trung Quốc có thể dùng Việt Nam để "đỡ đạn" cho họ trong cuộc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung. Nếu mô hình "khu hợp tác kinh tế qua biên giới" theo ý tưởng của Trung Quốc được triển khai như dự kiến, thì Việt Nam sẽ trở thành một "nơi trú ẩn" cho hàng hóa Trung Quốc đang bị Mỹ đánh thuế cao để trừng phạt. Không biết Việt Nam có muốn chịu đòn thay cho "người bạn 16 chữ vàng" (vì "cùng chung vận mệnh"). "Khu hợp tác kinh tế qua biên giới" là một ý tưởng của Trung Quốc đưa ra từ lâu nhưng vẫn đang đàm phán với các nước liên quan, trong đó có Việt Nam. Mô hình này được mô tả là "hai nước một khu, tự do thương mại, vận hành khép kín". Khu hợp tác kinh tế qua biên giới có các phân khu theo chức năng như khu chế tạo, gia công, kho bãi, thông quan hàng hóa, còn trung tâm thương mại sẽ phối hợp quản lý, khai thác và phân chia lợi nhuận. Theo báo South China Morning Post (7/2018) các quan chức Quảng Tây (Trung Quốc) đang nhắm 7 khu vực mậu dịch biên giới với Việt Nam để các nhà xuất khẩu Trung Quốc đến lắp ráp các sản phẩm điện tử tại đây và dán nhãn "made in Vietnam". Một trong những khu vực này là thị xã Bằng Tường, thuộc địa phận Sùng Tả của Trung Quốc. Lu Hui (Phó Thị trưởng Bằng Tường) nói với báo SCMP rằng ông rất muốn tạo ra một khu hợp tác với Việt Nam với "nguồn vật liệu, vốn và nhân công tự do". Các sản phẩm được sản xuất trong khu vực này có thể được lựa chọn để dán nhãn "made in Vietnam" hay "made in China". Trong bối cảnh chiến tranh thương mại đang leo thang, các chuyên gia lo ngại rằng nếu Việt Nam trở thành "nơi trú ẩn" cho hàng hóa Trung Quốc để tránh bị Mỹ đánh thuế, thì quan hệ Việt-Mỹ chắc sẽ bị tổn thương. Theo Muray Hiebert (CSIS) chính quyền Trump sẽ "để mắt kỹ hơn" nhằm theo dõi nguồn hàng hóa Trung Quốc thông qua bên thứ ba (như Việt Nam) để xuất khẩu sang Mỹ. Vì vậy, đây không phải là một "lối thoát dễ dàng". Muray Hiebert nói tuy còn quá sớm để kết luận cụ thể về tác động của cuộc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đối với kinh tế Việt Nam, nhưng chuyên gia này cho rằng dù thế nào Việt Nam cũng bị ảnh hưởng bởi cuộc chiến thương mại giữa hai siêu cường, nhưng có thể ở một mức độ không lớn lắm (so với mấy nước khác). Tuy nhiên, điều đó còn tùy thuộc vào khả năng ứng phó từ bên trong (nội lực), chứ không chỉ do nguy cơ từ bên ngoài. Thay lời kếtViệt Nam phải làm gì với cuộc chiến tranh thương mại, từ dọa đến thật và không có điểm dừng? Liệu Việt Nam có muốn trở thành "nơi trú ẩn" để trung chuyển hàng hóa cho Trung Quốc nhằm kiếm lợi như "cửu vạn"? và trở thành "đặc khu kinh tế" của Trung Quốc để "chia lửa" với bạn, vì "cùng chung vận mệnh"? Phải đặt câu chuyện "khu hợp tác kinh tế qua biên giới" và "ba đặc khu kinh tế" trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ-Trung, cũng như bàn cờ chiến lược toàn cầu giữa các siêu cường, thì mới hiểu rõ bản chất thật của nó. Muốn hiểu rõ bản chất thật và diễn biến cuộc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung hiện nay (còn nhiều ẩn số và biến số khó lường) phải đặt nó vào bức tranh rộng lớn hơn của bàn cờ chiến lược toàn cầu, cũng như bối cảnh chính trị trong nước Mỹ hiện nay. Muốn biết nó tác động thế nào đến Việt Nam (và khu vực), thì cũng phải xét những gì đang diễn ra (như câu chuyện chống tham nhũng, đổi mới thể chế và nhất thể hóa, Luật Đặc khu và Luật An ninh mạng) trong bối cảnh quốc tế phức tạp hiện nay, thì mới không bị mơ hồ và ngộ nhận. Trong bối cảnh đó, việc tranh cãi ồn ào giữa các cá nhân về mấy chi tiết "nhạy cảm" trong cuốn sách "Gạc Ma: Vòng tròn bất tử" (vừa xuất bản sau mấy năm bị cấm), càng bộc lộ sự phân hóa nội bộ (chỉ có lợi cho Trung Quốc). Trong khi dư luận đang phản đối Luật An ninh mạng (đã thông qua) và Luật Ba đặc khu Kinh tế (chưa thông qua), sự phân hóa nói trên càng làm lu mờ và trệch hướng quá trình hòa giải dân tộc và đồng thuận quốc gia. Hơn lúc nào hết, trước nguy cơ Bắc thuộc (như một thảm họa quốc gia), người Việt mình phải tạm dẹp lợi ích riêng vì lợi ích dân tộc, tạm dẹp mâu thuẫn nội bộ vì đồng thuận quốc gia (là một huyệt đạo dễ bị tổn thương). Nếu không đổi mới thể chế và đồng thuận quốc gia, thì mỗi khi "trâu bò húc nhau" Việt Nam sẽ càng bị mắc kẹt sâu hơn trong một đường hầm không lối thoát. 26/07/2018 N.Q.D. __________ Tham khảo1. The Architect of Trump's China Trade War, Bob Davis, WSJ, April 6, 2018 2. Mattis' Visit to China: Agree to Disagree? Shannon Tiezzi, Diplomat, June 29, 2008 3. How the Biggest Trade War in Economic History Is Playing Out, NYT, July 6, 2018 4. China wants to replace the US as a world superpower, CNN, July 21, 2018 5. Blunting China's Economic Coercion as Statecraft, Ely Ratner, statement before Senate Foreign Relations Committee hearing on The China Challenge, July 24, 2018). 6. Vietnam - Dawn of the SEZs, Nguyen Minh Quang, Diplomat, July 24, 2018 7. Chinas Aggression Is Starting to Backfire, Huong Thu Le, National Interest, July 24, 2018 8. Trump's Trade Wars Are Bad. They Could Soon Get a Lot Worse, Keith Johnson, Foreign Policy, July 25, 2018 9. Việt Nam-Trung Quốc: Hai Quốc gia, Một trạm Kiểm soát Cửa khẩu, VOA, 06/02/2018 10. Nghịch lý FDI, Vũ Thành Tự Anh, TBKTSG, 15/07/2018 11. Việt Nam cần làm gì để bảo vệ sản xuất nội địa? BBC, 24/07/2018 12. Chiến tranh thương mại từng dẫn đến Thế chiến, BBC, 24/07/2018 Tác giả gửi cho viet-studies ngày 26-7-18 Nguồn: http://www.viet-studies.net/kinhte/NQuangDy_ChienTranhThuongMai.html |
| “GIẢI MÔ CHIẾN THẮNG THAM NHŨNG CỦA DÂN ĐỒNG TÂM Posted: 26 Jul 2018 01:34 PM PDT
Nguyễn Đình Ấm * Xác định đúng bản chất đối tượng để đấu tranh * "Không muốn đi trấn áp dân để làm giàu cho đại gia, quan chức!" - Ngày 10/3/2018 cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 31, Lữ đoàn 28 Quân chủng Phòng không Không quân (PKKQ) đào mương rạch gianh giới 47,36 ha đất của Dự án sân bay Miếu Môn thuộc xã Đồng Tâm (ĐT) với 59 ha đất nông nghiệp của cánh đồng Sênh đúng như thực tế mà đơn vị vẫn thừa nhận từ trước (Tham khảo clip: "Thắng lợi quyết định của dân Đồng Tâm" trên YouTube). - Mặc dù ngày 10/4/2018, ông Lê Xuân Văn UVTV Huyện uỷ, Trưởng công an huyện Mỹ Đức phát biểu trước Đảng bộ xã ĐT: "Vừa qua Quốc phòng đã đào rãnh xẻ mương tách bạch rõ đất QP nhưng đừng thấy thế mà mừng vội, tới đây Viettel sẽ tiếp tục xây dựng"…. (Tức năm 2016 dưới sự hỗ trợ của bộ đội, CSCĐ vũ trang Viettel đã xây một số công trình sai trái trên đất đồng Sênh của dân dù nay gianh giới đã rõ nhưng rồi đây vẫn sẽ tiếp tục…) (?) Mặc ý kiến ngông nghênh, ngang ngược của ông Lê Xuân Văn, nhà cầm quyền cũng chưa đưa ra chính kiến trong sự kiện này nhưng tất cả đã khẳng định: Chân lý thuộc về dân ĐT trên thực tế, 59 ha đất đồng Sênh là đất canh tác của dân ĐT! Đến nay dư luận rộng rãi thắc mắc tại sao dân Đồng Tâm có thể giữ được cánh đồng Sênh ít nhất là đến hôm nay khi "tập đoàn quyền lực" của chính quyền Hà Nội, Bộ Quốc phòng dùng mọi thủ đoạn, sức mạnh truyền thông, bạo lực đe doạ, trấn áp hòng chiếm đất của họ? Đó là: 1. Nhận diện đúng bản chất đối tượng để đấu tranhĐể cướp đất của thiên hạ, bọn tham nhũng, "nhóm lợi ích" bất chính đều nhân danh chính quyền để khuất phục sự kháng cự của nhân dân, ai dám cản trở bị họ khép vào tội "chống người thi hành công vụ, gây rối trật tự công cộng"… rồi dùng lực lượng vũ trang bắt bớ, đánh đập, giam cầm, xét xử và "chiến thắng". Những dân oan chỉ còn đi lang thang, gửi đơn kiện cáo cuối cùng mệt mỏi tuyệt vọng cay đắng chịu khuất phục vì tay không, "thấp cổ, bé họng" sao có thể chống lại cường quyền nhân danh Nhà nước… Những dân oan đi kêu kiện suốt 10, 20, 30… năm nhưng vẫn "không thấu thiên đình" là chuyện đã quá nhàm. 20 năm qua, hàng trăm, nghìn dân Thủ Thiêm lần lữa ở Hà Nội kiện cáo trở thành một "xóm Thủ Thiêm" tại Khu tiếp dân TW, một số "dân oan" đã chết mòn ngay ở số 1 Ngô Thì Nhậm Quận Hà Đông là như thế. Gần đây theo FB "Đức Hiền Lê" bà Lê Hiền Đức cùng dân oan tình cờ "bắt sống" quan thanh tra Hà Nội Phạm Chí Công trao cho đồng nát những thùng carton đầy ắp đơn thư của công dân khiếu nại với chính quyền còn nguyên phong bì chưa bóc… Bà Nhung dân oan Thanh Hoá bị chết tại khu tiếp dân TƯ ở Hà Nội. Tuy nhiên, với trường hợp dân ĐT thì khác. Từ năm 2016 các quan chức, cơ quan của Hà Nội, Bộ Quốc phòng đã thả sức ra các văn bản có dấu đỏ, chữ ký chức trách tuyên bố toàn bộ cánh đồng Sênh dân canh tác liên tục ít nhất 70 qua là đất quốc phòng và đưa quân đội, "rừng cảnh sát", xe cộ, vũ khí… về uy hiếp để DN Viettel xây công trình. Trước đó, không biết bao nhiêu đơn từ khiếu nại, tố cáo đi các cơ quan Đảng, Nhà nước, Quốc hội ở Hà Nội của dân ĐT về vụ Đồng Sênh đều vô hiệu. Ngày 15/4/2017 sĩ quan quân đội, công an mời bà con ra đồng Sênh để "xác định mốc giới" nhưng khi "xác định" từ mốc 15 đến mốc 20 thì họ khuyên dân về hết chỉ cụ Kình và vài người ở lại. Bất ngờ nổ súng uy hiếp và nhanh như chớp, Trung tá Trần Thanh Tùng Phó CA huyện Mỹ Đức đá cụ Kình bắn xa 2-3m gẫy 2 xương đùi, rạn xương chậu rồi ném lên ô tô, trói, bịt miệng bắt cóc thêm một số công dân ĐT chở ra số 7 Thuyền Quang (Hà Nội) tra khảo… hòng thủ tiêu cụ Kình - kho tài liệu sống và thủ lĩnh đấu tranh của dân ĐT (theo lời cụ Kình và những, nhân, bằng chứng hiện có). Cũng thời điểm đó, 38 cảnh sát cơ động được chính quyền HN điều về nhằm trấn áp sự phản kháng của dân ĐT và bị bàn con cầm giữ lại làm con tin đòi công lý… Từ đây, đứng đầu là cụ Lê Đình Kình (83 tuổi đời, 57 tuổi Đảng, nguyên Bí thư Đảng uỷ xã 3 nhiệm kỳ, 4 khoá Uỷ viên Ban Chấp hành Huyện uỷ Mỹ Đức…) cùng bà con am hiểu pháp luật, một số luật sư đem các hành vi bạo ngược trên đối chiếu với thực tế, pháp luật, đường lối của Đảng CS… thì xác định chắc chắn một số quan chức chính quyền HN, Bộ Quốc phòng… là bọn tham nhũng, "giặc nội xâm, nhóm lợi ích" bất lương cướp đất của họ chứ không phải chính quyền của Đảng CS. Vì vậy dân ĐT đã bất tuân những mệnh lệnh sai trái của "giặc nội xâm" như vô lý đòi giao đất, khởi tố, triệu tập 70 người, khuyên "tự thú"… và chống lại bằng mọi giá. Cuối cùng, có thể sợ sự việc "xé ra to" lộ tẩy tội lỗi như vụ trấn áp Đoàn Văn Vươn ở Tiên Lãng Hải Phòng năm xưa nên nhóm tham nhũng phải tạm dừng. Đến ngày 10/3/2018, khi Tiểu đoàn 31, đơn vị quản lý đất Dự án sân bay Miếu Môn thực hiện xẻ rạch ranh giới 47,36 ha đất của ĐT đã cắt cho Quốc phòng năm 1980 và 59 ha đất đồng Sênh của dân thì sự việc đã rõ "như ban ngày", hàng nghìn dân ĐT không hề gian dối, "kích động đòi bồi thường" như lời Chủ tịch HN Nguyễn Đức Chung đã gán cho họ. Thử hỏi, trước những hành vi ma giáo, tàn bạo của bọn tham nhũng mà dân ĐT cúi đầu tuân thủ lệnh triệu tập, "đầu thú để hưởng khoan hồng", bất chấp luật đất đai giao 59 ha đồng Sênh cho họ thì sẽ ra sao? Nếu thế, không chỉ hàng nghìn dân Đồng Tâm bị cướp oan mất kế sinh nhai, phải sống trong sự tủi nhục, có tội với con cháu mà biết bao nơi khác "phong trào tham nhũng" ở Hà Nội, Bộ Quốc phòng… sẽ phát triển đến đâu? Đảng CS luôn tuyên bố mọi việc phải dựa vào dân trong đó có chống tham nhũng. Gần đây nhất là Quyết định 99 /QĐ-TW "về việc phát huy vai trò của nhân dân đấu tranh ngăn chặn đầy lùi suy thoái" và hô hào nhân dân chống tham nhũng, kết luận của ông TBT Đảng Nguyễn Phú Trọng trong buổi kiểm điểm phòng chống tham nhũng ngày 25/6/2018: "phải biết dựa vào dân, lắng nghe cái gì dân ủng hộ thì quyết tâm làm…". Đó là quan điểm chính xác, bởi vì hiện nay tham nhũng đã trở thành quốc nạn, giặc nội xâm, "nhìn đâu cũng thấy, sờ đâu cũng có" (Lời ông Nguyễn Phú Trọng). Khi ở Trung ương đang chống những vụ tham nhũng lớn chưa từng có nhưng những hành vi cướp bóc lộ liễu nhất như phá rừng, khai thác cát, khoáng sản, titan… trái phép, bổ nhiệm bừa bãi, lâu đài, biệt phủ, gian lận điểm thi… vẫn cứ nghênh ngang không thể nào ngăn chặn; đến như Uỷ viên Bộ Chính trị, Trung tướng, Thượng tướng công an, tình báo, thượng tướng quân đội, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Phương Minh Hoà, Trung tướng Nguyễn Văn Thanh, Chính uỷ Quân chủng PKKQ (quản lý đất Dự án sân bay Miếu Môn)… còn sa đoạ cơ mà! Việc bộ máy tham nhũng lộng hành ở ĐT ngay sát thủ đô làm cả vạn dân phẫn nộ gây bất ổn xã hội lớn như thế mà cả mấy năm trời đến nay hầu như TW Đảng CS ở Ba Đình vẫn chưa biết đúng sự thật (?). Sau khi 38 CSCĐ bị cầm giữ Chủ tịch HN về ĐT chỉ để giải cứu con tin, sau khi xong việc, lập tức trở mặt. Dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm chồng chất mờ ám, phi lý, cướp đoạt, gây oan trái cho 15.000 dân đẩy họ vào cùng quẫn, tuyệt vọng, tiếc nuối, hàng nghìn người lang thang kiện cáo khắp nơi từ 20 năm qua nhưng TW Đảng CS không hề biết? Rồi Văn Giang, Cần Thơ, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Dương, Hải Phòng… tham nhũng lộng hành. Còn biết bao nơi, lĩnh vực bọn tham nhũng đang làm mưa làm gió ngoài tầm kiểm soát của Đảng CS? Vì vậy, việc nhân dân phải trực tiếp chống lại bọn tham nhũng bằng mọi phương tiện để chặn lại sự lộng hành của chúng phải là ý muốn của bất cứ nhà cầm quyền vì nước, vì dân nào. Nếu ở đâu cũng làm được như ĐT thì tham nhũng ít "cửa" lộng hành, Đảng CS đỡ gánh nặng chống tham nhũng nếu thực sự muốn điều đó. 2. Tổ chức chặt chẽ, đoàn kết nhất tríCổng làng Đồng Tâm. Thắng lợi bước đầu của dân ĐT có lẽ trước hết nhờ vào chút di sản văn hoá làng, xã còn lại nơi đây. Tại ĐT những tập tục tốt đẹp của làng quê nghìn năm văn hiến vẫn hiện hữu: mến khách, trẻ kính già, anh em, gia đình, dòng tộc, có tôn ty, trật tự, "trọng nghĩa khinh tài", tình làng nghĩa xóm chan hoà… Hôm mùng 5 tết Mậu Tuất chúng tôi về thăm dân ĐT, bà Nguyễn Thị Lan, nguyên Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch HĐND xã ĐT kể: "Năm đầu tiên bị bãi chức Bí thư Đảng uỷ, HĐND xã (do không a dua với bọn tham nhũng công nhận đồng Sênh là đất QP) nhân dân đến chúc tết rất đông, đi chợ mua hàng bà con một mực không lấy tiền khó xử quá"…. Trong vụ đồng Sênh trừ đám cán bộ bị dân gọi là "mõ" do đứng về phía quan chức huyện Mỹ Đức, TP Hà Nội phản bội nhân dân để "thăng tiến, kiếm chác" còn hầu hết người dân tôn trọng sự thật. Nhiều người làm nghề buôn bán, dịch vụ không liên quan đến Đồng Sênh nhưng vì lòng tự trọng, tình làng nghĩa xóm vẫn luôn sát cánh với bà con. Đặc biệt hàng nghìn dân ĐT nhất nhất tuân theo kế hoạch, chỉ đạo, khuyên bảo của cụ Kình và những cao niên có uy tín trong làng, vào thứ 6 hàng tuần họp để nghe các thủ lĩnh thông báo tin tức tình hình, củng cố quyết tâm giữ đất, không vi phạm pháp luật. Thời gian cụ Kình bị bắt giam, điều trị tại Hà Nội ông Bùi Viết Hiểu, các "thủ lĩnh" ở nhà thay thế cụ một cách xuất sắc. Từ cuối năm 2017, tại vùng nông thôn này ngoài đội ngũ công an rất đông còn được tăng cường cả trung tá công an huyện về làm trưởng công an xã, mỗi khi có sự kiện gì là lại xuất hiện hàng nghìn cảnh sát, an ninh "chìm, nổi"như sẵn sàng "làm cỏ" dân ĐT. Để bảo đảm an ninh trật tự, dân tổ chức canh phòng bất trắc. Nhà cụ Kình có thanh niên canh giữ phòng kẻ gian thủ tiêu "kho tài liệu sống" của ĐT. Có lần chúng tôi ra về các cháu để nghị dẫn đường hộ tống đề phòng bị dở trò "bỉ ổi". Hành vi này đã xẩy ra hôm 21/4/2018 khi đoàn đại tá an ninh Nguyễn Đăng Quang, nhà thơ nhà giáo Hoàng Hưng, nhà văn Nguyễn Nguyên Bình, TS Nguyễn Quang A, ThS Đào Tiến Thi… về ĐT. Hôm ấy dù hàng trăm công an, dân phòng, "đầu gấu" lấy cớ tai nạn giao thông bao vây, cản trở, khủng bố đoàn nhưng nhờ sự đùm bọc của nhân dân mà mọi mưu ma chước quỷ của bọn bất lương đã thất bại thảm hại: Họ không tìm đâu ra bằng chứng xe đoàn gây tai nạn mà hành vi "bỉ ổi" thì được cả thế giới biết. 3. "Lấy trí nhân thay cường bạo"Cụ Kình. Trong vụ đồng Sênh, dù trước đó bọn tham nhũng dùng mọi thủ đoạn, hành vi trái pháp luật, côn đồ, lừa đánh cụ Kình trọng thương, dùng loa đài, tờ rơi vu cáo bì ổi cụ Kình, đêm đêm xe quần thảo rú ga, hú còi ghê rợn… khủng bố dân, nhưng khi chủ tịch Nguyễn Đức Chung về địa phương bà con đã tiếp đón trọng thị, vẫn có hoa dành cho ông Chung. Tôi về ĐT nhiều lần trò chuyện tâm sự với bà con nhưng không thấy ai nói câu gì miệt thị, oán thù về những kẻ rắp tâm cướp bóc, làm hại họ. Cụ Kình vẫn luôn gọi Chủ tịch HN là "ông" và giới thiệu "cái xe lăn này do ông Chung tặng" dù cụ cũng như dân ĐT biết ý nghĩa của "lòng tốt" đó. Thời gian cầm giữ 38 CSCĐ dân đối xử với anh em rất tử tế. Là lực lượng được phái về để trấn áp mình nhưng bà con chăm bẵm các cán bộ, chiến sĩ CSCĐ như con em trong nhà. Dù nghèo khó nhưng bà con kẻ ít, người nhiều đóng góp để trang trải cho anh em ba bữa ăn 70.000 đ/ngày, sắm áo quần, nhu yếu phẩm, tắm giặt, không ai có lời nói, hành vi thù oán… Hôm 5 tết Mậu Tuất (2018) gặp chúng tôi nhiều bà con vẫn còn "lo các chú bị kỷ luật vì khi ra về đã lưu luyến vái tạ dân trước mắt cán bộ to". Hình ảnh anh em bái tạ bà con và những lời từ biệt, cảm ơn trong các bản tường trình trước khi ra về đã bác bỏ hoàn toàn những kẻ nói bà con "bắt giữ" người trái pháp luật. Hôm xe chúng tôi đỗ trước cổng nhà cụ Kình có viên an ninh (biết rõ tên tuổi những an ninh "chốt" ở đây) lén lút chụp ảnh biển số xe, bà con hàng xóm cười nhắc: "Chụp thoải mái nhưng đừng đón đường dở trò bỉ ổi với khách của làng chúng tôi đấy nhé". Viên an ninh cúi mặt lủi đi. Trong các cuộc họp, tập trung bà con luôn có băng rôn nhắc nhở nhau tin tưởng đường lối Đảng CS và "Sống, làm việc theo Hiến pháp và pháp luật"… Một cộng đồng như thế thì khó có thế lực hắc ám nào bắt nạt được họ. 4. Chủ động sử dụng truyền thôngBiển đề trên chướng ngại vật. Một trong những yếu tố dẫn đến thắng lợi bước đầu của dân ĐT là chủ động sử dụng thông tin mạng xã hội trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng. Trong hoàn cảnh tham nhũng nắm trong tay toàn bộ sức mạnh: Quyền hành ra các văn bản pháp lý, lực lượng vũ trang, truyền thông từ trung ương đến làng, xã; tất cả đơn thư, kiện cáo của dân gửi các cơ quan chức năng ở địa phương, trung ương vô dụng; báo nhà nước thời gian đó ngoài VTC có bài khách quan còn toàn bộ a dua với tham nhũng vu cáo bì ổi hèn hạ dân ĐT thì việc dân cũng có kênh thông tin riêng của mình là rất quan trọng. Theo đó mọi diễn biến của cuộc đấu tranh được dân ĐT đưa lên mạng xã hội nhờ đó mà nhân dân khắp nơi hiểu được những gì đang diễn ra tại đây. Bản thân tôi cũng như nhiều blogger, nhà báo khác nhờ những tin tức trên mạng mà tôi biết sự kiện ở ĐT rồi về đó chứng kiến, điều tra và viết bài khẳng định sự thật cung cấp thêm thông tin cho xã hội. Từ đó, dư luận thấy được sự phải, trái trong cuộc đấu tranh và dân ĐT nhận được sự ủng hộ to lớn của nhân dân trong nước, kiều bào ở nước ngoài và các cơ quan bảo vệ nhân quyền quốc tế… để họ vững tâm hơn trong cuộc đấu tranh. Riêng bọn tham nhũng dù nắm trong tay mọi sức mạnh nhưng khi bị vạch trần sai trái cũng phải có chút chùn tay, bọn bồi bút cho tham nhũng cũng không mạnh miệng cổ suý cho chủ nữa. Tôi rất ngạc nhiên và mừng khi thấy ở ĐT những cụ già 70, 80 nhưng sử dụng điện thoại thông minh đọc tin tức, chụp ảnh, làm livestream thành thạo. Điều này không có ở Văn Giang và nhiều nơi khác. Tại đây vụ thu hồi 500 ha của dân theo văn phòng LS Trần Vũ Hải là sai trái từ A đến Z và đầy khuất tất, cuộc chống tham nhũng được hàng nghìn người dân tham gia kéo dài suốt 10 năm (từ 2004-2014) nhưng giai đoạn cuối thì có vẻ người làm truyền thông bỏ cuộc vì thế dân VG chiến đấu âm thầm, không được tổ chức chặt chẽ, hàng ngũ "xộc xệch", nhiều người không chịu nổi áp lực khủng bố, mắc mưu bọn tham nhũng đã nhận tiền đền bù bèo bọt, dẫn đến dân VG dù chịu nhiều gian truân, tổn thất máu, xương nhưng vẫn mất hết 500 ha đất. Hiện nay còn 300 hộ dân chưa nhận tiền đền bù nhưng nghe nói DN Ecopark "thừa thắng" đã lấn ra ngoài dự án hàng trăm ha nữa. Tiếc cho dân Văn Giang và đau cho Đảng CS mất lòng tin của dân ở đây… 5. Cảnh sát cơ động: "Không muốn trấn áp dân làm giàu cho đại gia, quan chức"!Có một điều ít ai biết ở vụ ĐT là tại sao 38 cán bộ chiến sĩ hầu hết là CSCĐ "trang bị đến tận răng"được Giám đốc Công an HN điều về "giữ gìn an ninh, trật tự" nhưng thực chất là "giữ gìn cho vụ chiếm đất được bình yên" nhưng lại bị những người nông dân hầu hết đàn bà trẻ con, cụ già gồng gánh, nón áo… "bắt giam" ở Nhà Văn hoá "ngon lành" như vậy? Chính tôi cũng không hiểu nổi vụ này đến khi được đọc các bản tường trình của anh em trước khi ra về. Hoá ra từ khi nhận được lệnh về ĐT nhiều anh em đã biết công việc họ sắp phải làm là bất chính. Trong tường trình họ nói thẳng Giám đốc Đoàn Duy Khương sai phái anh em về đây làm gì. Khi được hỏi sao hôm ấy lại không dùng súng, dùi cui điện, lựu đạn cay, võ thuật, đòn "âm"… giải tán dân mà lại chịu về Nhà Văn hoá thì có anh em không ngần ngại: - Không muốn đi trấn áp dân để làm giàu cho đại gia, quan chức! Tôi hoàn toàn tin vào lời nói đó khi xem những tấm ảnh mà lịch sử mãi mãi phải ghi: Những người "bị bắt giam" khi ra về lại vái chào lưu luyến những "kẻ" bắt họ. Hôm 5 tết Mậu Tuất chúng tôi về Đồng Tâm bà con kể "mấy cháu vẫn gọi điện về chúc tết, hỏi thăm, cảm ơn bà con"… Yếu tố này không phải là yếu tố quyết định thắng lợi của dân ĐT nhưng nó góp phần quan trọng trong cuộc đấu tranh ôn hoà của dân nơi đây. * Khi tôi đang viết bài này thì nghe nói Thanh tra Chính phủ sắp thanh tra vụ ĐT. Đó là điều cần thiết vì đây mới đúng là cơ quan đủ tư cách thanh tra vụ này, bởi vì thành phố Hà Nội là một bên tranh chấp với dân ĐT lại đứng ra thanh tra, phán xét là tuỳ tiện. Đặc biệt, thanh tra để làm rõ đúng, sai, "danh chính ngôn thuận" cho chân lý của dân ĐT là cần thiết. N.Đ.A. Tác giả gửi BVN. |
| You are subscribed to email updates from Bauxite Việt Nam. To stop receiving these emails, you may unsubscribe now. | Email delivery powered by Google |
| Google, 1600 Amphitheatre Parkway, Mountain View, CA 94043, United States | |
0 nhận xét:
Đăng nhận xét