“Luật Đặc khu đã bị bỏ?” plus 8 more |
- Luật Đặc khu đã bị bỏ?
- Nghịch lý và Ngộ nhận về Chiến tranh Thương mại Mỹ-Trung
- Cuba đã thức, VN vẫn ngủ
- “Chu du thiên hạ để học rùng mình” (Mênh mông thế sự để gió cuốn đi số 49)
- Vợ một tử tù
- Tin vui ban đầu của người dân trong cuộc chiến giữ đất với Công ty Buôn Ja Wầm
- Múa trên những xác người
- Thông điệp gởi Thủ tướng Phúc
- Ba vấn đề lớn từ một chiếc thẻ lên tàu… rất nhỏ
Posted: 12 Aug 2018 04:22 PM PDT Bùi Quang Vơm
Với 423/432 đại biểu có mặt tán thành, sáng 11/6, Quốc hội Hà Nội đã quyết định loại khỏi chương trình việc thông qua dự án luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt (luật Đặc khu) và được quyết định lùi lại vào kỳ họp sau, kỳ họp thứ 6, vào tháng 10/2018. Nhưng trước khi trình QH, dự thảo sẽ phải đưa ra cho Thường vụ Quốc hội xem xét, thảo luận trước vào kỳ họp trong tháng 8, nhưng,thông cáo mới nhất từ Văn phòng Quốc hội, ngày 4/8, theo ông Nguyễn Hạnh Phúc, Tổng thư ký QH, dự án luật này "đang được xem xét thận trọng, tiếp tục lắng nghe, tiếp thu ý kiến của nhân dân. Hiện vẫn còn thời gian để Chính phủ chỉnh sửa, hoàn thiện, vì 2 tháng nữa kỳ họp thứ 6 mới diễn ra". Sau đó ông này thả một câu treo lửng lơ: "việc Quốc hội xem xét dự án luật vào thời điểm nào còn chờ vào kết quả quá trình tiếp thu ý kiến nhân dân thế nào, tiếp thu ý kiến cử tri thế nào...". Nhưng lại nói rõ: "trong dự kiến chương trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét các dự án thuộc chương trình xây dựng luật, pháp lệnh cả năm 2019 và những tháng cuối năm 2018, dự luật đặc khu cũng chưa xuất hiện". Sợ dân rồi? "Bộ chính trị đã quyết định, Quốc hội bàn để ra luật, chứ không thể không ra luật". Đó là lời bà Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị KimNgân, nhưng Quốc hội đã không thể thông qua, phải lùi ngày bỏ phiếu lại, bây giờ lại lấp lửng rằng trong chương trình từ nay cho đến hết năm 2019, "chưa xuất hiện" Luật Đặc khu. Chuyện như đùa! Chương trình xem gì, xét gì, phê chuẩn gì, v.v đều do Thường vụ Quốc hội cũng tức là Bộ chính trị quyết định. Không có trong chương trình là do Bộ chính trị không cho đưa vào, chứ Luật nào tự "xuất hiện"hay tự "chưa xuất hiện"được? chuyện công bố ỡm ờ này phải được hiểu rằng, Dự luật Đặc khu đã được bãi bỏ. Bộ chính trị đã quyết định không đưa dự luật ra bỏ phiếu thông qua tại Quốc hội, ít nhất từ nay tới hết năm 2019. Như vậy, Dự luật được lẳng lặng bãi bỏ, hay lẳng lẳng thực hiện một cách vụng trộm? Tại sao phải lấp lửng? Công khai bỏ là công khai thừa nhận Bộ chính trị thiếu trí tuệ, thiếu sáng suốt, Kết quả nghiền ngẫm suốt 20 năm của những đỉnh cao trí tuệ của đảng đã cho ra một sản phẩm không đủ tiêu chuẩn qua cửa công chúng. Bộ chính trị, mấy ông "giời con" đã không bằng trí tuệ của dân? Chưa thông qua, mà cơn sóng phản đối đã làm ông Thủ tướng Phúc hốt hoảng kêu lên "đang có một làn sóng khủng khiếp" buộc ông ngay 8/6 phải vội vã đề nghị Quốc hội lùi ngày phê chuẩn, nhưng ngày 10/06 vẫn nổ ra Tổng biểu tình trên khắp cả nước với hàng trăm ngàn người tham gia. Lùi, nhưng nếu Đảng, Chính phủ và Quốc hội vẫn tìm cách thông qua đúng cái Dự luật này, thì một cuộc Tổng biểu tình với quy mô và quyết tâm lớn hơn sẽ chắc chắn nổ ra. Nếu cuộc tổng biểu tình này nổ ra, trước kỳ họp tháng 10, nhiều khả năng sẽ đi kèm với một cuộc đảo chính cướp chính quyền. Ngày 10/6, biểu tình nổ ra đồng loạt trên gần 50 tỉnh, có "biểu hiện bạo loạn có tổ chức bởi những phần tử lạ, tại Phan Rí Cửa". Ngày 12/6, Bộ trưởng Tô Lâm phải bay vào kiểm tra trực tiếp. Ngày 14/06 bộ Công an ra quyết định trang bị máy bay trực thăng vũ trang, tên lửa chống tăng cho cấp huyện, súng đại liên, trung liên cho cấp xã, và có hiệu lực ngay lập tức. Tiếp đến, ngày 12/07, chủ tịch nước Trần Đại Quang công bố sẽ áp dụng Thiết quân luật ở một số thành phố. Những động thái này cho thấy, Bộ chính trị chắc chắn đã có thông tin tình báo về một kế hoạch cướp chính quyền, hoặc do chính các tổ chức quần chúng đồng loạt nổi dậy, hoặc bởi một hay vài lực lượng chống đối, lợi dụng phong trào, mượn gió bẻ măng, chẳng hạn của Tướng lĩnh Quân đội kết hợp Công an, của hệ thống tay chân ông Ba X liên kết với hệ thống đàn em của ông Lê Thanh Hải?! Thiết quân luật, cướp vũ khí và dùng trực thăng bắn tên lửa vào dân, vào quân đảo chính, dùng xe tăng cán chết dân như Tàu Cộng cán chết sinh viên năm 1989 tại Thiên An Môn? Tại sao dân chống? Có hai nguyên nhân chính: 1- Nguy cơ Tàu. "Trung Quốc (Tàu Cộng) không bao giờ từ bỏ dã tâm thôn tính đất nước ta". Đó là lời Giáo sư, nhà giáo nhân dân, Thiếu tướng công an Trương Gia Long, Tổng cục phó Tổng cục chính trị Bộ Công an. Người Tàu đã có mặt trên suốt 10 tỉnh biên giới giáp ranh, hàng vạn người, rào làng, sinh con đẻ cái, xây trường học, dựng đền thờ, làm nhà thương, xây cầu, đổ bê tông đường, và cấm người Việt lai vãng. Hàng vạn công nhân Tàu, phần lớn là quân nhân xuất ngũ, có mặt trên Tây Nguyên, sản xuất quặng nhôm với những bể chứa hàng triệu m3 bùn đỏ độc hại. Chỉ một hành động làm nổ các bể bùn đỏ này, hàng trăm nghìn hecta đất sẽ bị nhiễm độc nhiều đời, hàng triệu ngườisẽ chết và không còn môi trường sống. Hàng trăm nhà máy, hàng trăm công ty do người Tàu quản lý, hàng vạn lao động được đưa sang từ Tàu lục địa rải suốt từ biên giới phía Bắc tới tận cùng bờ biển phía Nam. Như một chiến dịch tràn ngập lãnh thổ. Bây giờ, nếu Luật Đặc khu thành hiện thực, ba khu vực yết hầu của cả ba miền đất nước có nguy cơ trở thành nhượng địa cho tư bản và dân di cư người Tàu dưới danh nghĩa nhà đầu tư, hoàn tất âm mưu thôn tính Việt Nam, thực hiện thời kỳ Bắc thuộc mới. Cơ sở của sự lo sợ này của dân chúng là những cam kết của Hà Nội trong Hiệp ước Thành Đô, mà chính cựu Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Cơ Thạch đã thốt lên, rằng "một thời kỳ Bắc thuộc mới bắt đầu". Không ai biết nội dung bí mật của Hiệp ước, nhưng báo Tàu thì lấp lửng công khai cam kết của Hà Nội xin trở thành thuộc quốc, thành một tỉnh, một khu tự trị của Cộng hoà Trung Hoa vào năm 2020, trong khi 15 điều cam kết thực thi trong Tuyên bố chung do ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ký với Trung Cộng tháng 1/2017, gồm các nội dung mà nhiều chuyên gia đánh giá giống như sự tiếp tục của quá trình xoá bỏ biên giới hai nước, chuyển dần hệ thống hành chính Việt Nam hoà tan vào nền quản trị Trung Cộng. Tổng biểu tình rầm rộ cho thấy, người Việt vĩnh viễn không chấp nhận đảng CS của ông Trọng "hữu nghị, anh em" với Tàu; bất cứ kẻ nào trong chính quyền CS quỵ luỵ Tàu, thân Tàu, kẻ đó là kẻ thù của người Việt. Tất cả sự có mặt của người Tàu trên đất Việt hiện nay, cả di dân lẫn kinh tế, không được dân Việt thừa nhận, sẽ bị huỷ, bị quốc hữu hoá, khi chế độ đương thời bị phế truất. Vì vậy, một khi Luật Đặc khu không có thêm điều luật chống Tàu, thì sẽ còn biểu tình. 2- Nguy cơ tham nhũng. Nếu vẫn duy trì phương thức quản trị đang áp dụng trên cả nước hiện nay, tức là không thừa nhận quyền độc lập bất khả can thiệp của Tư pháp, cấm tự do báo chí và điều tra độc lập, cấm tự do biểu đạt và quyền tự bảo vệ lợi ích của lao động và dân chúng, đảng vẫn độc quyền bổ nhiệm và miễn nhiệm quan chức, thì tham nhũng là không thể tránh khỏi, không khác gì tình trạng trên cả nước hiện nay. Quyền hạn của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân Đặc khu là quyền hạn tập trung và rất lớn, trong khi cơ quan giám sát là Hội đồng nhân dân Đặc khu chỉ không quá 15 người, vẫn được bầu ra theo cơ chế hiện tại, nghĩa là đảng cử, đảng bỏ phiếu, bịa phiếu, sẽ không có gì đảm bảo chống được lợi ích nhóm và tham nhũng khép kín. Quyền hạn của Chủ tịch Đặc khu tập trung và rất lớn, đem lại cho vị Chủ tịch đặc lợi lớn, sẽ là nguồn gốc của việc "chạy" tham nhũng chính trị. Dự luật quy định: Trưởng đặc khu, hay Chủ tịch Uỷ ban nhân dân đặc khu do Chủ tịch Uỷ ban tỉnh giới thiệu, Hội đồng nhân dân bầu, và Thủ tướng Chính phủ phê chuẩn. Nhưng dù ai đề cử hay giới thiệu, chỉ một ý kiến của Bí thư Tỉnh uỷ đủ để được thay bằng một ứng viên khác. Để phê chuẩn, dù Thủ tướng có ý gì, một ý kiến của Tổng bí thư đủ để huỷ bỏ mọi kết quả. Như vậy, để có vị trí trong hệ thống đặc quyền, đặc lợi của đặc khu, có thể phải chạy tất cả, từ Hội đồng nhân dân, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân, Bí thư Tỉnh uỷ, tới Văn phòng Chính phủ, tới Thủ tướng, tới Văn phòng Trung ương đảng, tới Tổng bí thư, nhưng rõ ràng, điều kiện cần và đủ là chỉ "chạy" Bí thư Tỉnh uỷ và "chạy"Tổng bí thư. Đảng độc quyền quyết định công tác cán bộ. Chống Tam quyền phân lập, vừa đá bóng vừa thổi còi, lòng tham và sự hấp dẫn của đồng tiền đã có thể biến cả Thủ tướng "Ba X", cả Bí thư thành uỷ Đinh La Thăng, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn, Trung tướng anh hùng Phan Văn Vĩnh, v.v. thành tội phạm, Bí thư Lê Thanh Hải thành một thứ "Bố già". Đặc khu với dự luật như vậy, sẽ chả mấy chốc sản sinh một loạt những tên ăn trộm mới, cho ra đời những tên đảng viên tỷ phú mới. Dự luật phải như thế nào Bộ chính trị đang âm mưu lùi vô thời hạn Luật Đặc khu để tránh một cuộc tổng biểu tình có nguy cơ phế truất chế độ. Nhưng vẫn không biết đảng quyết định bỏ hay âm thầm thực thi không cần công khai luật? Đây là một dạng "lách" Hiến pháp, thủ đoạn không nói đến, cấm nhắc đến, lờ đi giả như không biết, như kiểu "bắt cóc Trịnh Xuân Thanh", như kiểu Luật biểu tình, một kiểu chiến thuật để "cứt trâu hoá bùn" rất quen thuộc của Bộ chính trị Đảng CS. Không, không cần phải "tiểu nhân" như vậy. Để thỏa mãn lòng dân, Dự luật Đặc khu chỉ cần thêm hai việc: 1- Thêm điều khoản cấm mọi nhà đầu tư có nguồn gốc Tàu cộng. Luật sẽ ngăn chặn bằng mọi giá sự thâm nhập cuả Trung Cộng vào đặc khu dưới mọi hình thức có thể. Cấm mọi nhà đầu tư đến từ các quốc gia độc tài, phi dân chủ. 2- Chủ tịch Đặc khu do dân bầu trực tiếp và bãi miễn bất cứ lúc nào khi phát hiện tham nhũng. Thử nghiệm mô hình mới. Nếu đặc khu là nơi thí điểm các mô hình quản trị kinh tế và xã hội tiên tiến, để rút bài học và tổng kết kinh nghiệm mở rộng áp dụng cho cả nước, thì tại sao không đưa vào thử nghiệm mô hình Thị trường Tự do trên nền tảng Xã hội dân chủ đa nguyên? Trong mô hình đa nguyên, không có lực lượng chính trị nào là lãnh đạo, Tư pháp, Toà án và cảnh sát giữ vai trò trung lập, trung gian hoà giải các xung đột xã hội. Với quy mô tương đương huyện, 300.000 tới 350.000 dân, việc vận dụng thể chế Dân chủ trực tiếp là hoàn toàn khả thi và sẽ đem lại hiệu quả kinh tế xã hội rất cao. Trưởng đặc khu sẽ do dân bầu trực tiếp, mọi luật lệ, chính sách liên quan tới toàn dân sẽ do dân trực tiếp bỏ phiếu. Báo chí tự do, điều tra độc lập, mọi mâu thuẫn, xung đột đều tự do dàn xếp thông qua thương lượng ôn hoà giữa các đại diện xã hội dân sự với nhau, với doanh nghiệp, với chính quyền... Đây là mô hình Thuỵ Sĩ, tương ứng với một dạng thể chế chính trị tiên tiến của nền văn minh châu Âu hiện đại. Ba đặc khu có thể thử nghiệm ba mô hình khác nhau. * Nếu Dự luật không được bổ sung để cấm người Tàu thâm nhập và không được thay đổi một cách căn bản để ngăn chặn nguy cơ tham nhũng, thì có thể khẳng định là Dự luật Đặc khu được Bộ chính trị quyết định đưa ra ép Quốc hội làm luật, có âm mưu đen tối: Hiện thực hoá những bước cuối cùng của quá trình Hán hoá lãnh thổ; Thanh toán đối thủ để tập trung quyền lực, chiếm chỗ đặc lợi, và thu gom đặc quyền vào tay phe nhóm, chuẩn bị cho một kế hoạch tham nhũng đại quy mô. Nếu Đặc khu ra đời từ một ý tưởng trong sáng, nó phải trở thành cơ hội để áp dụng và phổ biến rộng rãi các mô hình dân chủ tiên tiến, đã được thử thách bằng lịch sử tiến hoá của nhân loại, đang tồn tại và phát triển trong phần tiến bộ nhất của Hành Tinh. 12/8/2018 B.Q.V. Tác giả gửi BVN | |
Nghịch lý và Ngộ nhận về Chiến tranh Thương mại Mỹ-Trung Posted: 12 Aug 2018 04:15 PM PDT Nguyễn Quang Dy
Gần hai tháng qua, chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đã trở thành tâm điểm của dư luận thế giới, gây tranh cãi tại Washington và làm đau đầu Bắc Kinh (cũng như các thủ đô khác). Để hiểu diễn biến phức tạp và hệ quả khôn lường của cuộc chiến tranh thương Mỹ-Trung, cần lý giải một số nghịch lý và ngộ nhận liên quan đến sự kiện quan trọng này. Cách đây khoảng vài thập kỷ, có một nhà tư tưởng giáo dục (hình như Peter Drucker) đã nói rằng giáo dục truyền thống dạy học viên về một thế giới không còn tồn tại (traditional education teaches students about a world that no longer exists). Thế giới ngày càng phi truyền thống và biến động khôn lường (như đoàn tàu siêu tốc), nhưng tư duy con người vẫn chuyển chậm (như chiếc xe ngựa cũ). Làm sao chiếc xe ngựa 0.4 đuổi kịp đoàn tàu 4.0? Những nghịch lý về hệ quy chiếuTrước hết, khi phân tích diễn biến bàn cờ chính trị quốc tế, nhiều người thường bỏ qua hay coi nhẹ nhân tố chính trị nội bộ (domestic/bureaucratic politics) của các bên liên quan. Ngược lại, khi phân tích diễn biến chính trị nội bộ một nước, nhiều người hay bỏ qua hay coi nhẹ nhân tố quốc tế đang tác động đến diễn biến trong nước. Cả hai cách đề cập đó đều không đầy đủ và thiếu chính xác, dẫn đến ngộ nhận và nhầm lẫn về bức tranh vốn phức tạp trong quan hệ giữa các nước lớn (như Mỹ-Nga-Trung). Vì vậy, không thể tách cuộc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung ra khỏi bàn cờ chiến lược nước lớn, và hiện tượng Trumpism. Thứ hai, khi đánh giá một nhân vật đặc thù khác thường (như Donald Trump) thường có hai khuynh hướng. Một là chê bai và phủ định, vì chỉ nhìn thấy mặt tiêu cực mà không thấy mặt tích cực. Hai là khen ngợi và khẳng định, vì chỉ nhìn thấy mặt tích cực mà không thấy mặt tiêu cực. Cả hai khuynh hướng đó đều cực đoan, không chính xác và thiếu hụt (như một cốc nước vơi), không phản ánh đúng sự thực khách quan. Ngoài lý do thiếu hụt thông tin, còn do hệ quy chiếu khác nhau (paradigms), nên người ta thường ngộ nhận và nhầm lẫn. Thứ ba, khi phân tích một sự kiện hay nhân vật nào đó, thường có hai quan điểm khác nhau do hệ quy chiếu khác nhau. Một là hệ quy chiếu "truyền thống" (traditional/conventional), hai là hệ quy chiếu "phi truyền thống" (unconventional). Khi đánh giá một nhân vật "phi truyền thống" (như Donald Trump), nếu áp dụng hệ quy chiếu "truyền thống", thì dễ ngộ nhận và sai lạc, nên không lý giải được bản chất vấn đề (có nhiều ẩn số). Có người hỏi "Trump khôn hay dại, tốt hay xấu?". Đó là câu hỏi "trắng đen" (black & white) làm đơn giản hóa vấn đề (simplistic) trong khi sự thật vốn phức tạp hơn vì "trong âm có dương, trong dương có âm". Thứ tư, "mọi người sinh ra đều bình đẳng" (men are born equal), nhưng suy nghĩ và cảm xúc khác nhau, nên quan điểm và thái độ của họ cũng khác nhau trước một sự kiện hay nhân vật. Nhưng sự khác biệt (diversity) không phải là vấn đề mà sự nhầm lẫn (confusion) mới là vấn đề bất cập. Khi cần lý trí (để phân tích) thì người ta lại bị tâm trạng bức xúc làm sai lạc vấn đề. Khi cần cảm xúc (để cảm thông) thì người ta lại dựa nhiều vào lý trí nên vô cảm. Vấn đề không phải đúng hay sai, mà là lẫn lộn (không đúng lúc, đúng người, đúng việc). Sự ngạo mạn về quyền lực và cái bẫy ThucydidesHai mươi năm sau chiến tranh Viêt Nam, Robert McNamara xuất bản cuốn sách "Hồi tưởng: Bi kịch và bài học Việt Nam" (In Retrospect: the Tragedy and Lessons of Vietnam, Random House, New York, 1995), thừa nhận sai lầm (hay ngộ nhận). Tuy ông McNamara tự vấn lương tâm hơi muộn (too little too late) nhưng "muộn còn hơn không". Tuy nhiên, nước Mỹ vẫn lặp lại sai lầm tại Iraq và Afganistan, trong khi bỏ mặc Biển Đông cho Trung Quốc. Gần ba thập kỷ trước đó, TNS Fulbright đã xuất bản cuốn sách "Sự Ngạo mạn về Quyền lực" (Arrogance of Power, William Fulbright, Random House, New York, 1967) chỉ trích sai lầm của Mỹ trong chiến tranh Việt Nam. Có lẽ sự ngạo mạn về quyền lực là căn bệnh cố hữu của kẻ mạnh, làm cho họ ngộ nhận và mù lòa về "giới hạn của quyền lực". Không phải chỉ có người Mỹ mà người Trung Quốc cũng mắc căn bệnh này (với "đặc sắc Trung Quốc"). Một số quan chức Trung Quốc có thói quen nhắc nhở người khác rằng "Trung Quốc là nước lớn" (như hiện tượng "Freudian slip"). Tại một cuộc họp tại Hà Nội (năm 2010) Dương Khiết Trì (Yang Jiechi) đã nói thẳng vào mặt Ngoại trưởng Singapore rằng "Trung Quốc là một nước lớn và các nước khác đều bé" (China is a big country and other countries are small). Trong một chuyến thăm Miến Điện (Myanmar) cách đây mấy năm, khi tôi hỏi mười người dân là họ ghét ai nhất, thì chín người nói họ ghét nhất các tướng tá quân đội và người Trung Quốc. Không chỉ có Miến Điện, mà gần đây Bắc Triều Tiên và Malaysia đều muốn "thoát Trung", mặc dù họ rất cần túi tiền của Trung Quốc. Hầu hết các nước láng giềng (từ Việt Nam đến Myanmar đến Thailand đến Lào và Campuchea) đều sợ và ghét thái độ ngạo mạn đó, tuy một số nước đang mắc vào cái "bẫy nợ" (debt trap) của Trung Quốc (như một bi kịch). Gần đây, Graham Allison (Giám đốc Belfer Center, Harvard KSG) nổi tiếng vì thuyết cái bẫy "Thucydides trap". Allison lập luận rằng sớm muộn Mỹ (cường quốc cũ) và Trung Quốc (cường quốc mới trỗi dậy) sẽ bị xô đẩy vào cuộc chiến tranh khó tránh khỏi. Một số nhà nghiên cứu khác cũng lo ngại chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đang leo thang có thể là màn khởi đầu (prelude) dẫn đến một cuộc chiến tranh thế giới mới. Tôi hy vọng là họ sai. Bàn cờ chiến lược mới và TrumpismChiến tranh thương mại Mỹ-Trung là một phần của bàn cờ chiến lược mà Mỹ đang triển khai (theo NDS & NSS) nhưng không tách rời hiện tượng "Trumpism". Đó là một hiện tượng bất thường trong chính trường Mỹ, làm đảo lộn bàn cờ chính trị nước Mỹ và thế giới. Vì vậy cuộc chiến thương mại diễn biến khó lường, đang vượt ra khỏi những khuôn khổ và hệ quy chiếu mà người ta đã quen mấy thập kỷ qua (từ thời chiến tranh lạnh đến nay). Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung làm nhiều người bất ngờ, và làm người Trung Quốc đau đầu, vì nó diễn ra theo một quy luật và lộ trình khác trước. Nó không giống chiến tranh thương mại trước đây thường diễn ra giữa hai bờ Đại Tây Dương (hay với Nhật). Nó không chỉ làm đảo lộn cán cân thương mại Mỹ-Trung (hay với đồng minh) mà còn đe dọa làm đảo lộn bàn cờ chiến lược toàn cầu và trật tự thế giới. Nếu coi chiến tranh thương mại Mỹ-Trung cũng giống như với châu Âu hay với Nhật là nhầm lẫn, như "thấy cây mà không thấy rừng". Khi cử tri Mỹ bỏ phiếu cho Trump, họ không chỉ bỏ phiếu cho nhân vật bất thường đó, mà còn bỏ cho xu hướng muốn phục hồi nước Mỹ "vĩ đại trở lại". Trump đã nhanh tay nắm bắt được xu hướng đó và thành công. Không phải Trump giỏi, mà các ứng viên khác của cả hai đảng dở, vì họ đã vô cảm trước những đòi hỏi thay đổi của cử tri Mỹ. Vì vậy trong những năm tới đây, dù Trump được tái cử hay thất cử, và ai khác lên thay thì chắc xu hướng đó vẫn tồn tại, vì nó lớn hơn cả Trump và Nhà Trắng. Dù Steve Bannon đã mất chức (cố vấn chiến lược của Trump), nhưng tư tưởng Bannonism vẫn còn tồn tại. Trump và Bannon tham vọng muốn thay đổi trật tự nước Mỹ và trật tự thế giới. Trump phải giữ lời hứa với cử tri lúc tranh cử, vì biết rằng đó là bảo bối duy nhất để ông chiếm được Nhà Trắng. dù có phải nói dối. Theo cách tính của Washington Post (Fact Checker's database) Trump đã nói dối 3.259 lần (từ 1/6 đến nay) tính trung bình mỗi ngày 6,5 lần. Có lẽ đó là một kỷ lục. Theo Joe Nye, tuy nói dối không giống nhau (not all lies are born equal), nhưng nói dối quá nhiều sẽ làm suy giảm lòng tin (Too many lies debases the currency of trust). Tổng thống có thể nói dối để xóa dấu vết (cover his tracks), tránh bị mất mặt (avoid embarrassment), làm hại đối thủ (harm a rival) hay chỉ vì tiện lợi (for convenience). Trong khi nhiều người cho rằng Trump nói dối là do thói quen (out of habit), nhưng căn cứ vào tần suất, lặp đi lặp lại, và tính chất sỗ sàng của lời nói dối, nó không phản ánh thói quen, mà là một chiến lược có chủ ý để làm tổn thương cơ chế sự thật. (White House of Lies, Joseph Nye, Project Syndicate, August 7, 2018). Có nhiều ý kiến đánh giá khác nhau về Trump. Có lẽ ông là Tổng thống Mỹ gây tranh cãi nhiều nhất (chủ yếu là trái chiều) như một hiện tượng lạ trong lịch sử. Không phải chỉ có chính giới Mỹ, mà các học giả và báo chí Mỹ (và phương Tây) đều không thích Trump, trong khi ông dám công khai gọi báo chí Mỹ là "kẻ thù của nhân dân" (tuy con gái rượu Ivanka không đồng tình). Mặc dù Trump tạo ra nhiều tai tiếng như "một thiên tài ổn định" (a stable genius), nhưng ông lại nhất quán (ít nhất là đến nay) với tuyên bố lúc tranh cử (như "America first"). Tuy Trump phát biểu thiếu nhất quán (trên twitter), nhưng ông hành động nhất quán (như muốn thay đổi nước Mỹ). Nói cách khác, Trump không nhất quán, nhưng Trumpism nhất quán. Chiến tranh thương mại và LighthizerismTrong Nhà Trắng hiện nay, tuy Robert Lighthizer (Trade Reperesentative) và Peter Navarro (National Trade Council Director) không phải là "cặp đôi hoàn hảo", nhưng cùng quan điểm cứng rắn với Trung Quốc, và được lòng Trump. Đó là hai nhân vật chủ chốt (như cánh tay phải và tay trái của Trump) trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc. Tuy chúng ta đã biết khá nhiều về Navarro, nhưng còn biết khá ít về Lighthizer. Nếu muốn hiểu chiến tranh thương mại Mỹ-Trung mà không biết rõ về Lighthizer thì thật thiếu sót. Chính Lighthizer mới là người điều hành cuộc chiến thương mại (như "trade czar") chứ không phải Trump. Nếu Peter Navarro là một giáo sư kinh tế vào loại trung bình ở Mỹ (chỉ thạo về lý thuyết), thì Lighthizer là một người điều hành chính sách chuyên nghiệp. Năm 1983, khi mới 36 tuổi Lighthizer đã từng làm phó đại diện thương mại (ngang Thứ trưởng). Không chỉ có kinh nghiệm đàm phán thương mại, Lighthizer còn là một Luật sư có nhiều kinh nghiệm chính trường. Năm 1996, Lighthizer từng làm cố vấn kinh tế cho Bob Dole, Thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa (tranh cử Tổng thống năm 1996). Trong khi Trump nói bạt mạng (bất nhất), thì Lighthizer hành động nhất quán, theo một chủ thuyết (mà người ta gọi là "Lighthizerism"). Triết lý kinh tế của Lighthizer có vai trò chủ đạo trong chính quyền Trump hiện nay, không phải để "co cụm lại" (retrenchment) mà để giành lại vai trò đầu tàu của Mỹ trên thế giới về sản xuất công nghiệp (manufacturing). Nó không nhằm chấm dứt toàn cầu hóa, mà tạo ra một giai đoạn toàn cầu hóa mới (more aggressive). Tầm nhìn của Lighthizer có thể tồn tại còn lâu hơn cả chính quyền Trump. Theo Lighthizer, để đối phó với "chủ nghĩa tư bản nhà nước" của Trung Quốc, Mỹ nên bắt chước đối phương để trở thành "tư bản nhà nước cao hơn". Các chính khách Mỹ đã tin vào thắng lợi tất yếu của nền dân chủ và tư bản (sau sự kiện bức tường Berlin), nên họ cứ tưởng Trung Quốc sẽ tất yếu đi theo dân chủ và tư bản. Đó là một sự ngộ nhận vì ngạo mạn (hubris). Trong buổi điều trần tại Quốc hội (26/7/2018) Lighthizer nhấn mạnh "người Trung Quốc có hệ thống của họ và đang thách thức hệ thống của chúng ta" (They have a system, and their system is challenging our system). Lighthizer khẳng định (9/2017) chủ nghĩa tư bản nhà nước của Trung Quốc là "mối đe dọa chưa từng có đối với hệ thống thương mại thế giới" (a threat to the world trading system that is unprecedented). (You Live in Robert Lighthizers World Now, Quinn Slobodian, Foreign Policy, August 6, 2018). Những nghịch lý và ngộ nhậnThời chiến tranh lạnh, Tổng thống Nixon và Kissinger đã bắt tay với Mao Chủ tịch (năm 1972) để dùng "lá bài Trung Quốc" đối phó với Liên Xô. Nước cờ táo bạo đó đã làm đảo lộn bàn cờ thế giới, và chính sách "một nước Trung Quốc" đã tồn tại từ đó đến nay. Mỹ và phương Tây đã triển khai chính sách "can dự xây dựng" (constructive engagement) để giúp Trung Quốc "trỗi dậy trong hòa bình", tưởng một ngày nào đó Trung Quốc giàu mạnh sẽ trở thành "một nước dân chủ như chúng ta". Trung Quốc đã làm theo lời khuyên của Đặng Tiểu Bình "ẩn mình chờ thời", tranh thủ thời cơ để trỗi dậy, không chỉ trở thành siêu cường kinh tế (như Nhật Bản) mà còn đang trở thành siêu cường quân sự để vượt Mỹ, nhằm bá chủ thế giới. Tại sao người Trung Quốc đã dễ dàng qua mặt được người Mỹ? Không phải chỉ vì người Trung Quốc khôn ngoan, mà còn do người Mỹ (và phương Tây) ngờ nghệch, đã ngộ nhận và ảo tưởng rằng "bản sắc Trung Cộng" có thể thay đổi, khi Trung Quốc giàu mạnh. Nay người Mỹ tỉnh ngộ nhận ra sai lầm thì quá muộn, và phải trả giá đắt. Trung Quốc đã trở thành Frankenstein (theo lời Richard Nixon). Đó là một "hệ quả bất định" (unintended consequence). Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung không đơn thuần về thương mại như người ta tưởng. Trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ (năm 2016) Donald Trump đã lần lượt đánh bại các ứng cử viên nổi tiếng của cả hai đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ, làm nước Mỹ và thế giới bất ngờ. Tại sao các chính khách chuyên nghiệp tài giỏi (như Hillary Clinton) lại thua một người như Trump? Có nhiều lý do, nhưng chủ yếu vì họ đã ngạo mạn và ngộ nhận nên vô cảm trước các thực tế mới. Nhiều chuyên gia (như pollters/pundits) cũng ngộ nhận và dự đoán sai. Vì vậy, ngộ nhận là căn bệnh cố hữu của con người, không trừ một ai. Không phải chỉ có người dốt mới ngộ nhận và sai lầm, mà những người tài giỏi càng dễ ngộ nhận và sai lầm. Tập Cận Bình cho rằng Trung Quốc đã đủ mạnh và đến lúc Trung Quốc không cần "ẩn mình chờ thời". Trung Quốc đã công khai thách thức Mỹ, và quyết vượt Mỹ bằng chiến lược "Một Vành đai Một con đường" (BRI) và "Made in China 2025". Lâu nay Trung Quốc quen dựa vào công nghệ và đầu tư của Mỹ và phương Tây để phát triển nhanh bằng xuất khẩu. Nhưng chiến tranh thương mại và chiến lược quốc phòng (NDS) đang đe dọa chặn đứng tham vọng này của Trung Quốc. Nay đến lượt người Trung Quốc ngộ nhận và mắc sai lầm. Trò chơi quyền lực mớiNgày 2/12/2016, Henry Kissinger (93 tuổi) đã đến Bắc Kinh gặp Tập Cận Bình, và được Tập ca ngợi là "người bạn lớn" của Trung Quốc. Sự kiện đó diễn ra ngay sau khi Trump thắng cử, và điện đàm với Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn (cùng ngày 2/12/2016) làm Tập Cận Bình bất ngờ và tức giận. Có thể lúc đó Trump đã nghĩ đến "lá bài Đài Loan" và "lá bài Nga" để đối phó với Trung Quốc (nhưng còn quá sớm). Có lẽ tầm nhìn chống Trung Quốc là chiến lược nhất quán (lâu dài), còn quan hệ thân thiện với Tập là chiến thuật (trước mắt), để đối phó với Bắc Triều Tiên. Nay Trump đã bắt tay với Kim Jong-Un (12/6/2018), thì có lẽ đến lúc Trump có thể bắt tay với Putin để đối phó với Trung Quốc (tuy còn nhiều tranh cãi). Sau khi Tập Cận Bình củng cố được quyền lực tuyệt đối tại Đại hội Đảng 19 (như "Hoàng đế Đỏ"), Trump đã công bố chiến lược quốc phòng (NDS) và bổ nhiệm John Bolton (một nhân vật diều hâu thân Đài Loan) làm Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia (thay McMaster). Trong bối cảnh đó, "người bạn lớn" Kissinger có thể "trở mặt" khuyên Trump dùng "lá bài Nga" để đối phó với Trung Quốc (điều đó chẳng có gì lạ). Nhưng nếu Tập bị bất ngờ thì chứng tỏ ông đã ngộ nhận và quên rằng "không có đồng minh vĩnh viễn, chỉ có lợi ích vĩnh viễn". Theo báo Daily Beast (26/7/2018) quan điểm về "lá bài Nga" đã được các cố vấn chủ chốt của Trump tán thành, trong đó có Jared Kushner (con rể và cố vấn cấp cao trong Nhà Trắng). Nếu Mỹ thực sự bắt tay với Nga để đối phó với Trung Quốc như "mối đe dọa số một" (theo NDS) thì đó là tin xấu (bad news) cho Bắc Kinh. Tuy nhiên, kịch bản này không dễ như "một bữa tiệc" (a dinner party), vì Putin "quyền biến" và chơi bài poker giỏi. Chưa biết bao giờ Putin sang thăm Washington (theo lời mời của Trump) và còn quá sớm để dự đoán kết cục của nước cờ tiếp. Tuy nhiên, khi Trump bắt tay Kim ở Singapore (12/6/2018) và bắt tay Putin ở Helsinki (16/7/2018) chắc Tập Cận Bình đang nín thở theo dõi. Cuộc gặp Trump-Kim tuy chưa có kết quả rõ ràng, nhưng đó là một bước ngoặt chiến lược tại bán đảo Triều Tiên. Có lẽ Bắc Kinh đã đánh giá sai về Trump, và các đồng minh EU của Mỹ. Không biết đó là lỗi của Lưu Hạc (không nhạy bén) hay của Tập Cận Bình (không chịu lắng nghe), nhưng chuyến đi Mỹ của Lưu Hạc (15-19/5/2018) đã thất bại vì "quá ít quá muộn" (too little too late). Theo báo Financial Times (20/7/2018) Kissinger đã từng cảnh báo nếu Mỹ và châu Âu chia rẽ thì "châu Âu sẽ trở thành chư hầu của lục địa Âu-Á" bị Trung Quốc thao túng. Có một nghịch lý là nhiều người trong Quốc hội và giới báo chí Mỹ (cũng như đồng minh NATO) đang tỏ ra bảo thủ và chậm thay đổi tư duy chiến lược còn hơn người Trung Quốc. Dù sao, cuộc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung sẽ kéo dài và kéo theo chiến tranh về tiền tệ, về công nghệ, và địa chính trị, nên sẽ quyết liệt và khó lường. Đó là trò chơi quyền lực mới giữa hai siêu cường có hệ quy chiếu và hệ điều hành khác hẳn nhau. Trong cuộc chiến này, chưa có dấu hiệu hay lý do để Trump xuống thang đàm phán, như Bắc Kinh vốn ảo tưởng và ngộ nhận. Theo các chuyên gia, Mỹ đã vô hình trung theo một chính sách thương mại "ngõ cụt" (cul de sac). Bằng cách kích cầu tài khóa (fiscal stimulous) và tăng sản xuất (manufacturing), chính quyền Trump khuyến khích đầu tư, làm thâm hụt thương mại càng nặng. Với lãi suất tăng cùng với tăng trưởng, đồng USD sẽ lên giá, làm cản trở xuất khẩu. Vì vậy, Mỹ càng tìm cách tháo gỡ vấn đề thương mại, thì vấn đề đó càng lớn. Rủi ro hiện nay là chính quyền Trump thất vọng với hệ quả chính sách, lại càng phải "chơi rắn hơn" (double down). Tuy chính quyền Trump đã đi quá xa, nhưng họ có thể cho rằng vẫn chưa đủ xa (The Trump Administration's Dead End on Trade, James McCormack, Project Syndicate, August 9, 2018). Những hệ lụy nhãn tiềnTheo Financial Times, thị trường chứng khoán Trung Quốc đã mất 2.290 tỷ USD (tương đương 27%) trong tám tháng qua. Hôm 3/8/2018 (sau bốn năm) Nhật đã thay thế Trung Quốc, trở thành TTCK lớn thứ hai thế giới. Bắc Kinh tuyên bố sẽ đánh thuế lên 110 tỷ USD so với 130 tỷ USD giá trị hàng hóa Mỹ nhập vào Trung Quốc năm 2017, trong khi Mỹ tuyên bố sẽ đánh thuế lên 250 tỷ USD trong tổng số 505 tỷ USD giá trị hàng hóa Trung Quốc nhập vào Mỹ năm 2017. Cả hai bên vẫn chưa có dấu hiệu xuống thang, làm tăng nguy cơ bùng phát một cuộc chiến tổng lực giữa hai siêu cường kinh tế đứng đầu thế giới. IMF cảnh báo cuộc chiến thương mại này có thể làm trật bánh xe tăng trưởng kinh tế toàn cầu (Trump claims US is winning trade war with China, Yuan Yang & Sam Fleming, Financial Times, August 6, 2018). Cùng với chiến tranh thương mại, Mỹ đang triển khai chiến lược quốc phòng. Ngày 1/8/2018, Quốc hội Mỹ đã thông qua Luật Ủy quyền Quốc phòng (NDAA) cho năm tài chính 2019, với ngân sách mới (716 tỉ USD, tăng 16 tỉ USD so với năm tài chính 2018). Tiếp theo NDS, luật NDAA đề ra ba mục tiêu chính tại Biển Đông: Thứ nhất là chi 425 triệu USD về thiết bị và đào tạo (trong 5 năm tới) cho các nước khu vực (như Philippines, Indonesia, Malaysia, Việt Nam). Thứ hai là khai trừ Trung Quốc khỏi các cuộc diễn tập RIMPAC. Thứ ba là Lầu Năm Góc phải báo cáo với Quốc hội về sự bành trướng gia tăng của Trung Quốc ở Biển Đông. Theo Greg Poling (CSIS/AMTI director), tuy NDAA có thể chưa đủ sức ngăn chặn Trung Quốc trỗi dậy, nhưng đây là "một phát súng cảnh cáo Trung Quốc" của Quốc hội Mỹ. Theo một số chuyên gia Trung Quốc, Bắc Kinh "đã mắc hai sai lầm lớn". Một là họ đã đánh giá sai về Trump và quá tự tin cho rằng Trump chỉ dọa già vì lý do chính trị (sắp bầu cử giữa kỳ). Vì vậy, Bắc Kinh đã coi thường và không nhạy bén trước tâm lý "bài Trung" đang dâng cao trong chính giới Mỹ. Hai là Bắc Kinh đã ngộ nhận, tưởng liên minh Mỹ-châu Âu đang rạn nứt nên họ có thể phân hóa, lôi kéo các nước EU theo mình (để đối phó với Mỹ). Trong khi Trump là người bất thường và khó lường, Tâp lại quá tự tin và không lắng nghe (hoặc các cố vấn không dám nói) nên Bắc Kinh đã xa rời thực tế, không nắm được bức tranh thực sự, nên mới bị bất ngờ và bị động trước các đòn quyết liệt của Trump. Nếu cuộc chiến tranh thương mại này kéo dài, kinh tế Trung Quốc có nguy cơ suy thoái và sa vào "bẫy thu nhập trung bình". Sắp tới nếu Trung Quốc phá giá đồng NDT (Yuan) khoảng 12% (như dự báo) để đối phó với tuyên bố của Trump sẽ tăng thuế lên 25% trên 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc (từ tháng 9/2018). Nếu điều đó diễn ra, các nước Đông Nam Á (như Malaysia, Thailand, Indonesia, và Việt Nam) sẽ bị "hoảng loạn" (panic). Theo báo Guardian (4/7/2018), rạn nứt đã xuất hiện trong hệ thống quyền lực tuyết đối của Tập Cận Bình. Có nhiều tin đồn là Tập sẽ "bị rắc rối" tại hội nghị Bắc Đới Hà (đang họp), vì các vấn đề như: (1) chiến tranh thương mại với Mỹ; (2) kinh tế đang phát triển chậm lại; (3) vụ bê bối về vaccine cho trẻ em. (Cracks appear in invincible Xi Jinping's authority over China, Lily Kuo, the Guardian, August 4, 2018). Theo chuyên gia kinh tế Phạm Đỗ Chí, "mối lo lớn nhất hiện nay về chiến tranh thương mại là đồng NDT phá giá". Nếu Việt Nam buộc phải phá giá VNĐ để đối phó, lạm phát sẽ tăng. Nếu tỷ giá VNĐ giảm tới mức 24,500-25,000 VNĐ/1 USD, áp lực lên nền kinh tế sẽ rất lớn. Nhưng Ngân hàng Nhà nước không nên bảo vệ tỷ giá bằng cách dùng dự trữ ngoại hối để can thiệp, vì dự trữ hiện nay (trên 70 tỷ USD) có thể bay mất trong vòng 1 tháng. Một số người cho rằng Việt Nam sẽ có lợi (về lâu dài) khi chuỗi cung ứng dịch chuyển từ Trung Quốc sang Việt Nam, trong khi "tác động của đồng NDT phá giá là ngay lập tức". (Forget US China trade war tariffs this is what really worries Asia, Bhavan Jairagas, SCMP, August 4, 2018). Các chuyên gia quốc tế nói gìCác chuyên gia thường có ý kiến đánh giá khác nhau về bối cảnh và bản chất chiến tranh thương mại và quan hệ Mỹ-Trung. Nghiên cứu gần đây của David Shambaugh đáng chú ý. Ông đã dành nhiều thời gian nghiên cứu sâu về khu vực (năm 2017), nhưng đáng tiếc là tài liệu này chưa cập nhật được các sự kiện quan trọng diễn ra trong năm 2018 (gặp cấp cao Mỹ-Triều, thay đổi Chính phủ Malaysia, chiến tranh thương mại Mỹ-Trung). Bài của Minxin Pei và Elizabeth Economy bổ sung kịp thời, tuy các chuyên gia có quan điểm hơi khác nhau. Theo Shambaugh, Mỹ và Trung Quốc đang cạnh tranh ngày càng toàn diện ở Đông Nam Á, cả về chiến lược và các lĩnh vực khác (như thương mại). Sự cạnh tranh này là "mềm" (soft) chứ không phải "cứng" (hard), và gián tiếp (indirect) chứ không phải trực tiếp (direct). Đó chưa phải là cạnh tranh bằng phản ứng tức thì, ăn miếng trả miếng, chỉ có thắng hay thua (acute action-reaction, tit-for-tat, zero-sum competition) như thời chiến tranh lạnh. Shambaugh cho rằng hai siêu cường này có thể đạt được một dạng thức "cùng tồn tại trong cạnh tranh" (competitive coexistence). Vì vậy cạnh tranh chiến lược Mỹ-Trung có thể được giới hạn để không trở thành đối kháng hay máy móc (adversarial or kinetic). Các nước khu vực có vai trò cốt yếu nếu duy trì "các chiến lược cân bằng, trung lập và truyền thống" (traditional, neutralist hedging strategies). Một số nước gần đây ngả theo Trung Quốc không giúp được gì cho họ, mà còn gây áp lực buộc Mỹ phải có chiến lược đối phó với Trung Quốc. Tầm nhìn "Indo-Pacific tự do và rộng mở" của chính quyền Trump là một minh chứng cụ thể. Theo Shambaugh, khi Trung Quốc bành trướng quá trớn (overreaches) và trở nên quá hung hăng tại khu vực (như đang diễn ra), Mỹ cần tăng cường sự có mặt (về quân sự) để được các nước khu vực coi là một đối tác tin cậy. Đã đến lúc Mỹ phải vượt qua sự can dự lẻ tẻ tại Đông Nam Á, để có vai trò quan trọng hơn về chiến lược tại khu vực này, và coi đó là một ưu tiên trong cam kết toàn cầu của Mỹ. (U.S.-China Rivalry in Southeast Asia: Power Shift or Competitive Coexistence? David Shambaugh, International Security, May 2018). Theo Minxin Pei, Tập Cận Bình đang phải đối phó với "một mùa hè tồi tệ nhất kể từ khi lên cầm quyền" (từ 12/2012). Có những dấu hiệu bất ổn đang làm người Trung Quốc, đặc biệt là giới tinh hoa, "cảm thấy thất vọng, lo lắng, tức giận, bất lực, và bất bình đối với các nhà lãnh đạo đầy quyền lực của họ". Về kinh tế, chứng khoán tiếp tục lao dốc, làm dự trữ ngoại hối bay theo, trong khi đồng NDT tiếp tục bị phá giá, làm kinh tế Trung Quốc phát triển chậm lại. Về cơ bản, Trung Quốc vẫn phụ thuộc sâu sắc vào thị trường và công nghệ Mỹ. "Trong khi Trung Quốc muốn trở thành bá chủ thế giới và lập lại trật tự toàn cầu, thì chiến tranh thương mại đang làm Trung Quốc bộc lộ các mặt yếu kém như một "người khổng lồ chân bằng đất sét". (Chinas Summer of Discontent, Minxin Pei, Project Syndicate, August 2, 2018). Theo Elizabeth Economy (CFR), Trung Quốc muốn thay đổi thế giới theo chủ ý của họ và "dẫn dắt cải cách về quản trị toàn cầu" (lead in the reform of global governance). Trong khi Hồ Cẩm Đào nói rằng Trung Quốc "trỗi dậy trong hòa bình" (peacefully rising), thì Tập Cận Bình tuyên bố mục tiêu là "thống nhất Trung Quốc trước năm 2049". Tập Cận Bình tuyên bố Trung Quốc "có ý định và năng lực thay đổi trật tự thế giới". Trung Quốc đã thiết lập căn cứ quân sự đầu tiên tại Djibouti (2017) và tiếp theo chắc sẽ có nhiều căn cứ tại các nước khác. Hiện nay các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc đã kiểm soát 76 hải cảng tại 35 nước. (Xi Jinping's Superpower Plans, Elizabeth Economy, Wall Street Journal, July 19, 2018).Lời kếtMột số người cho rằng Trung Quốc "còn nhiều cửa", nhưng theo tôi các "cửa sổ cơ hội" (nếu có) đang khép lại. Về cơ bản, Trung Quốc chỉ có ba sự lựa chọn: Một là đầu hàng. Hai là leo thang. Ba là chọn giữa đầu hàng và leo thang. Đến nay, dường như Trung Quốc đang chọn cách thứ ba. Nói một cách khác, Mỹ và Trung Quốc như hai con voi khổng lồ đang mắc kẹt vào một trò chơi quyền lực mới (a new game of thrones). Tuy đã quá muộn để hai con voi dừng lại (vì quá kiêu ngạo), nhưng còn quá sớm để chúng thỏa hiệp (hay lùi bước). Theo hầu hết các chuyên gia, sự lựa chọn khôn ngoan nhất hiện nay là Việt Nam hãy nhân cơ hội này để "thoát Trung". Cần cải cách thể chế toàn diện (đổi mới "vòng 2") để tạo đà phát triển mới, và hội nhập vào kinh tế toàn cầu (theo luật chơi quốc tế). Đây là lúc "Mỹ-Trung đánh nhau và hành động của chúng ta" (như năm 1945). Trong bối cảnh đó, nếu thông qua "luật An ninh Mạng" và "luật Ba Đặc khu" là lợi bất cập hại, như "tự bắn vào chân mình". Nếu vẫn kiên định bảo vệ quan hệ truyền thống với Bắc Kinh (vì "đại cục"), tiếp tay cho Trung Quốc né tránh thuế quan của Mỹ bằng hàng "made in Vietnam" để tái xuất qua các "Đặc khu Kinh tế" và "Khu Hợp tác Kinh tế Qua Biên giới", chắc không thoát được trừng phạt của Mỹ. Trong khi chính quyền Trump đã bỏ TPP (và chưa biết bao giờ quay lại), Đức đã cắt quan hệ đối tác chiến lược với Việt Nam (vì vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh). Nay quan hệ của Việt Nam với Slovakia cũng đang khủng hoảng, đe dọa triển vọng ký kết EVFTA. Nếu quan hệ đối tác toàn diện với Mỹ cũng bị khủng hoảng làm Việt Nam bị vạ lây (như một hệ quả kép) vì chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đang leo thang, không biết Việt Nam sẽ dựa vào đâu để phát triển, và bảo vệ chủ quyền của mình tại Biển Đông. Đây là một bi kịch quốc gia. Tham khảo 1. US-China Rivalry in Southeast Asia: Power Shift or Competitive Coexistence? David Shambaugh, International Security, May 2018 2. The Shape of Sino-American Conflict, Minxin Pei, Project syndicate, June 6, 2018 3. China's Summer of Discontent, Minxin Pei, Project Syndicate, August 2, 2018 4. Xi Jinping's Superpower Plans, Elizabeth Economy, Wall Street Journal, July 19, 2018 5. As China's Woes Mount, Xi Jinping Faces Rare Rebuke at Home, Chris Buckley, New York Times, July 31, 2018. 6. Hot water, Bill Hayton, Mekong Review, Issue 12, August 2018. (Review of Asian Waters: The Struggle Over the Asia Pacific and the Strategy of Chinese Expansion, Humphrey Hawksley, Overlook Press, June 2018). 7. Cracks appear in invincible Xi Jinping's authority over China, Lily Kuo, the Guardian, August 4, 2018. 8. Forget US-China trade war tariffs: this is what really worries Asia, Bhavan Jairagas, South China Morning Post, August 4, 2018. 9. Trump claims US is winning trade war with China, Yuan Yang & Sam Fleming, Financial Times, August 6, 2018 10. You Live in Robert Lighthizer's World Now, Quinn Slobodian, Foreign Policy, August 6, 2018 11. White House of Lies, Joseph Nye, Project Syndicate, August 7, 2018). 2018 12. The Trump Administration's Dead End on Trade, James McCormack, Project Syndicate, August 9, 2018 10/8/2018 N.Q.D. Tác giả gửi BVN. Đã đăng trên viet-sudies | |
Posted: 12 Aug 2018 04:10 PM PDT Từ Thức
''Khi Cu Ba thức, Việt Nam ngủ''. Cuba đã thức, không phải thức để canh phòng cho ''xã hội chủ nghĩa'' trong khi VN ngủ, như ông Nguyễn Minh Triết mong đợi, nhưng thức dậy, thức tỉnh, sau một giấc ngủ triền miên. Quốc hội Cuba sẽ phê chuẩn Hiến pháp mới, trong đó câu ''mục tiêu của quốc gia là thực hiện một xã hội cộng sản'' sẽ đội nón ra đi. Cố nhiên, không phải một sớm một chiều Cuba trở thành một nước dân chủ, đa đảng, tam quyền phân lập. Khi đã mắc dịch CS, không thể một sớm một chiều khỏi bịnh. Đảng Cộng sản vẫn nắm độc quyền cai trị, nhưng, một cách công khai, đã thú nhận chủ nghĩa Cộng sản không phải là tương lai của Cuba, không còn ai mơ ước nữa, kể cả những người thừa kế của Castro. Bà già ngồi gói xì gà Cuba không ngồi mơ nưóc Nga Xô Viết như ông già đan rổ của đồng chí Tố Hữu nữa. Từ bỏ chế độ hay là chết Fidel Castro gào : XHCN hay là chết. Raoul biết bám vào cái chế độ kỳ quái kia mới là đi vào đường chết. Phát ngôn viên Chính phủ Cuba nói ''thế giới đã thay đổi, xã hội đã thay đổi, kinh tế đã thay đổi, tất cả những dữ kiện đó phải phản ảnh trong Hiến pháp mới''. Hiện trạng kinh tế Cuba, mặc dầu đã mở cửa, mặc dầu đã tư hữu hóa một góc (13% nhân sự làm việc cho tư nhân), mặc dù nhận được tiền của ''kiều bào'' từ Miami gởi về, tiền của du khách đổ tới, mức tăng trưởng những năm gần đây của Cuba vẫn ì ạch trên dưới 1% . Miguel Diaz-Canel, Chủ tịch nhà nước Cuba, tuyên bố : ''Chính phủ Cuba phải đương đầu, đáp ứng với thực tế phức tạp của thế giới, trước hiện trạng kinh tế của Cuba''. Nói cách khác, phải cởi bỏ cái gông Cộng Sản để tìm đường sống. Diaz-Canel là Chủ tịch nước và đứng đầu Chính phủ Cuba từ tháng Tư năm nay, khi Raoul từ chức, chỉ giữ chức Tổng bi thư Đảng Người ta mỏi mắt trông chờ tập đoàn cầm quyền ở VN có một thái độ thông minh, sáng suốt, can đảm như vậy, trong hoàn cảnh đen tối nhất của đất nước, với một xã hội băng hoại và hiểm họa mất nước trước mắt. Nhưng họ làm ngược lại. Họ dựng xác Lenin dậy làm bùa hộ mệnh để tiếp tục làm ăn. Họ làm bất cứ điều gì, dù tai hại cho đất nước tới đâu, để tiếp tục hoành hành. Dự luật đặc khu, luật an ninh mạng là những thí dụ. Cả thế giới biết Lenin là một tên đồ tể, bên cạnh cái danh trí thức lý thuyết gia. '' Lenin là cha đẻ của lý thuyết dùng kinh hoàng để thống trị, của ý niệm chuyên chế vô sản, kinh tế chỉ huy, Đảng duy nhất, công an chính trị, Hồng quân nắm toàn quyền, goulag, tẩy não, nông trường, cải tạo… Cũng chính Lenin đã sáng chế ra việc lập hồ sơ để theo dõi mỗi cá nhân, coi việc dân tố cáo nhau là quốc sách. Lenin là cha đẻ của hộ khẩu, nắm dạ dày để kiểm soát tư duy. Ghê rợn hơn nữa, Lenin gây ra nạn đói, khiến hàng triệu người chết, dùng nạn đói làm khí giới chính tri. Thầy của Staline, Mao, Pol Pot…, Lenin dạy: một đảng Cộng Sản, muốn tồn tại, phải có can đảm tận diệt không nương tay, từ gốc rễ, từ trứng nước, những mầm mống chống đối''(1). Cái anh Lenin khát máu của một thời đại tưởng đã thuộc về dĩ vãng đó, tập đoàn cầm quyền Hà Nội đã dựng dậy làm bùa hộ mệnh. Cũng như đã đặt thi hài ông Hồ ở Ba Đình làm bùa hộ mệnh, trong khi văn hóa VN nghĩ phải để yên cho người chết, trên đường siêu sinh tịnh độ. Trong dịp tưởng niệm 100 năm Cách mạng Tháng 10, hiện tượng không đâu có, kể cả ở Nga, là cả tập đoàn lãnh đạo VN, không thiếu một mạng, đã kính cẩn xếp hàng tri ân và nguyện sẽ trung thành với chủ nghĩa Lenin. Ngay trong thế kỷ 21, trên một xứ quái lạ, Marx, Lenin, HCM vẫn còn là cái vốn làm ăn - fonds de commerce - của một tập đoàn thống trị. Không còn cái gì để bám víu, họ bám víu vào mấy cái thây ma. Trưng cầu dân ý Hiến Pháp Cuba mới, sau khi được Quốc hội phê chuẩn, sẽ đưa ra để dân Cuba lựa chọn trong một cuộc trưng cầu dân ý. Đó là một chuyện lạ ở một xứ, cách đây không lâu, còn coi nhân quyền là trò bịp bợm, do tư bản bịa ra để ru ngủ giai cấp vô sản. Diaz-Canel nói: ''mỗi công dân Cuba sẽ có thể bày tỏ quan điểm của mình một cách tự do, và đóng góp vào việc soạn thảo một Hiến pháp phản ảnh thực tại và tương lai của đất nước''. Trên phương diện kinh tế, Hiến pháp mới nhìn nhận quyền tư hữu, nhìn nhận kinh tế thị trường, ở một xứ tới nay vẫn còn sổ hộ khẩu. Về mặt xã hội, Hiến pháp đi tới việc nhìn nhận hôn nhân giữa những người cùng phái. Đó là kết quả cuộc tranh đấu không ngừng nghỉ của chính cô con gái của Raoul Castro, ở một xứ những người đồng tính luyến ái bị gởi đi trại cải tạo. Trẻ trung hóa guồng máy lãnh đạo Nhưng một thay đổi quan trọng mà ít người nói tới, và báo chí ''lề phải'' ở VN giấu nhẹm, là Hiến pháp mới qui định tuổi tối đa tranh cử Tổng thống là 60, và Tổng thống chỉ có quyền tái tranh cử một lần một nhiệm kỳ 5 năm. Đó là một cuộc cách mạng để trẻ trung hoá guồng máy lãnh đạo, đi ngược lại truyền thống Cộng Sản với những lãnh tụ gần đất xa trời, chăn dân như chăn cừu cho tới hơi thở cuối cùng, trước khi nhường ngôi cho con cháu. Fidel và Raoul Castro khi rời bỏ quyền lực đã gần 90 tuổi. Diaz-Canel, khuôn mặt Cuba mới, 58 tuổi Chưa hết, Hiến pháp mới dự trù Cuba sẽ có một Thủ tướng, để quyền hành không nằm trọn trong tay Chủ tịch nước. Hạn chế tuổi, hạn chế nhiệm kỳ và quyền hạn của lãnh tụ, Cuba không những đi ngược lại truyền thống Cộng Sản, nhưng đi ngược lại cả khuynh hướng độc tài đang lan tràn như dịch hạch trên thế giới, với những nhà lãnh đạo sửa lại Hiến pháp để ngồi trên ngai trọn đời, như ở Nicaragua, Venezuela, Bolivia, Thổ Nhĩ Kỳ, hay Trung Cộng… Những thay đổi đó, nếu trở thành thực tế ở Cuba, sẽ biến Cuba trở thành một lực lượng thù địch của VN, vì đi ngược lại chủ trương của tập đoàn Hà Nội. Với nỗ lực của Bắc Hàn tìm cách ra khỏi quỹ đạo của Tàu, Cuba chuyển mình, VN sẽ là nước duy nhất thức để canh phòng cho thế giới Cộng Sản. Nghĩa là canh phòng cho Trung Cộng để Tàu rảnh tay chinh phục thế giới qua kế hoạch Obor (2), khởi đầu biến VN thành một tỉnh và tiền đồn của Tàu. Trong những ngày gần đây, Tàu Cộng đã rầm rộ tổ chức 6 năm ngày thành lập thành phố Tam Sơn, trên đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa. Một cách chính thức hóa cuộc xâm lăng trắng trợn, không một chút kín đáo để giữ đôi chút thể diện cho đàn em. Một cái tát trắng trợn cho một tập đoàn lãnh đạo bán nước, vẫn rêu rao những mâu thuẫn giữa hai nước anh em sẽ được giải quyết trên tình hữu nghị. Trong khi VN bám chặt vào một ý thức hệ đã đưa đất nước vào bóng tối, Cuba, một hòn đảo bỏ túi, đã can đảm cởi trói gông cùm của sự ngu dốt để tìm đường sống. Raoul Castro vừa cho hay sẽ đưa ra Quốc hội một dự luật cấm việc xây dựng tượng đài, lấy tên Fidel Castro đặt tên đường phố để tránh việc sùng bái cá nhân, hiện tượng phổ thông ở những xã hội ấu trĩ. Raoul nói Fidel vẫn nhắc đi nhắc lại là sau khi ông ta chết, tên tuổi, hình ảnh của ông sẽ không được sử dụng trong các cơ quan, đường phố, công viên. Cùng thời điểm đó, ở VN, người ta khánh thành một tượng Fidel Castro 500 triệu đồng ở Quảng Bình để ''bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với Đảng, Chính phủ và nhân dân Cuba''. Cùng lúc đó, ở VN, người ta đua nhau xây tượng HCM hàng tỷ bạc ở khắp nơi, trong khi vẫn còn những học sinh đu dây qua sông để tới những trường học chuồng bò… Và ''Bác'' đã chễm chệ leo lên bàn thờ, ngồi cạnh Phật, để tín đồ xì xụp khấn vái. Như thời tiền sử, người ta khấn vái xin thần sét, thần sấm tha mạng (3). Paris, tháng 8, 2018 T.T. (1) LENIN, TRÍ THỨC HAY ĐỒ TỂ ( tuthuc-paris-blog.com ) (2) OBOR, kế hoạch xâm lăng đại quy mô của Tàu . ( tuthuc-paris-blog.com ) (3) Để theo dõi những thay đổi ở Cuba trong những ngày tháng tới, xin đọc ''CUBA SI, CUBA NO'' một ký sự về xứ này những năm trước đây, trong tuthuc-paris-blog.com. Để thấy xã hội CS nào cũng y chang như nhau. Cái khác nhau là anh nào tỉnh ngộ sớm, mò ra ánh sáng, anh nào u mê tiếp tục ngủ trong bóng tối. Tác giả gửi BVN | |
“Chu du thiên hạ để học rùng mình” (Mênh mông thế sự để gió cuốn đi số 49) Posted: 12 Aug 2018 04:06 PM PDT
Tương Lai Anh bạn thân đến chơi. Sau khi nhấm nháp ly cà phê, bên chén trà đặc anh kể cho tôi nghe chuyến đi dạy học ở Đức rồi sau đó chuyện tai nghe mắt thấy tại mấy nước châu Âu khác trong chuyến đi của anh, những nơi tôi đã có dịp đến cách đây ngót nghét cũng gần 20 năm rồi. Thú vị về những câu chuyện còn nóng hổi của bạn mà không tránh khỏi mặc cảm về sự lạc hậu của mình. Chẳng hiểu tại sao lại cắc cớ nghĩ đến cái tên của một truyện cổ Grimm "Chu du thiên hạ để học rùng mình"! Cũng có thể do câu chuyện bạn tôi kể liên quan nhiều đến nước Đức, quê hương của các giả truyện cổ tích có cái tên kia. Cái tên thì nhớ, song nội dung câu chuyện thì chỉ lờ mờ một vài chi tiết, còn lại thì quên. Nhớ cái tên vì đã và đang "rùng mình" về sự lạc hậu đáng xấu hổ của đất nước mình. Mà một trong những điều đáng xấu hổ đã nhắc đến trong "Mênh mông thế sự" số 48 "Nhớ người bạn ở Praha" viết tuần trước: "Việt Nam đã trở thành một mối nguy an ninh trong lĩnh vực xuất khẩu tội phạm có tổ chức" như ông Bộ trưởng Nội vụ Czech Jan Hamacek tuyên bố. Tiếp đó là "bản tuyên án, kết tội Nguyễn Hải Long trong đại án bắt cóc Trịnh Xuân Thanh và cô Đỗ Thị Minh Phương" của Tòa thượng thẩm Berlin hôm 25.7.2018. Bản luận tội với trên 20 trang, được tòa đọc sau đó gần 90 phút đã miêu tả rất chi tiết về tình hình chính trị Việt Nam sau Đại hội đảng cộng sản lần thứ 12… Thủ tướng VN Nguyễn Xuân Phúc gặp Thủ tướng Đức Angela Merkel hôm 6.7.2017 tại khách sạn Atlantic ở Hamburg. Tòa thượng thẩm Berlin cho rằng lệnh bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh được người đứng đầu đảng cộng sản VN đưa ra. Ngay sau đó Chính phủ Việt Nam đã tổ chức bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh "như thời chiến tranh lạnh""! Chao ôi! Nhớ lại cảm giác "rùng mình" xấu hổ chạy dọc sống lưng dạo nào khi tại sân bay Stockholm-Arlanda đọc thấy tấm biển có in hình một cô gái Việt Nam với lời chú thích tội ăn cắp của cô ta để hành khách cảnh giác! Cho đến tận bây giờ, cho dù vẫn lòng tự nhủ lòng cần khoan dung độ lượng với người phạm lỗi, vả chăng nghe nói có thể đó là một "bệnh lý", tôi vẫn không tránh được cảm giác chờn chợn khi thấy cô ta xuất hiện trên màn hình để quảng bá về "văn hóa Việt Nam" (!) và cứ thầm mong ai đó có trách nhiệm của VTV sẽ thông minh thêm một chút, nhạy cảm hơn một chút. Để gì? Để cùng với những cố gắng cải tiến cách chuyển tải hình ảnh trên màn hình khiến người xem khỏi tắt tivi, không phải ê chệ buông ra những lời chửi rủa trước mặt các cháu nhỏ cùng ngồi xem về sự xuất hiện quá nhiều những gương mặt lì lợm, ngỏ hầu vẫn khai thác năng lực của cô MC kia mà không phải phơi mặt cô ta trên màn hình! Thiếu gì những việc chẳng kém quan trọng để cô ta làm mà không nhất thiết phải chường ra diện mạo phản cảm trước cái nhìn của triệu triệu con người, trong đó có thể có người Thụy Điển hoặc người từng đến và đi từ sân bay từng trương hình cô ta! Nhưng nói cho công bằng, thì hành vi làm nhục đất nước của cô ta chưa cấu thành tội phạm, tuy bản mặt đã bị phơi ra trước bàn dân thiên hạ song chưa bị đưa ra tòa án, so với những điều mà ông Bộ trưởng Jan Hamacek của Bộ Nội vụ Czech tuyên bố và lời "luận tội" ngày 25.7.2018 của "Tòa thượng thẩm Berlin" về "đại án bắt cóc như thời chiến tranh lạnh", do "người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam đưa ra" rồi "ngay sau đó Chính phủ Việt Nam đã tổ chức bắt cóc" thì tội của cô ta, cho dù có nhục nhã thế nào đối với người Việt Nam, cũng chẳng thấm vào đâu so với nỗi nhục quốc thể và hình ảnh của dân tộc Việt Nam đang bị bôi nhọ đến cỡ nào với những gì vừa kể ra? Còn nhớ thời kỳ chiến tranh chống Mỹ, Việt Nam đã đánh thức lương tri của thế giới, Thủ tướng của Thụy Điển Olof Palme đã là chính khách đầu tiên trên thế giới xuống đường biểu tình chống cuộc chiến tranh xâm lược của Mỹ năm 1968 khi còn là Bộ trưởng Bộ Giáo dục Thụy Điển, và 4 năm sau tuyên bố trước thế giới lên án cuộc ném bom B52 xuống Hà Nội, gọi chiến dịch đó của Mỹ là tội ác lịch sử cho dù Mỹ là nước bạn thân thiết của Thụy Điển để rồi giữa Giáng sinh, quan hệ Thụy Điển - Mỹ bị đóng băng trong hơn một năm. Ấy thế mà ngày 22.12.2010 Chính phủ Thụy Điển quyết định đóng cửa Đại sứ quán ở Việt Nam cùng với 4 nước khác "do những khó khăn về ngân sách". Đương nhiên có lý do đó khi Quốc hội Thụy Điển cắt giảm kinh phí cho các văn phòng thuộc chính phủ với mức 300 triệu SEK, tức là hơn 43 triệu USD. "Việt Nam lấy làm tiếc về quyết định đó" như lời của Người phát ngôn Bộ Ngoại giao dạo ấy, nhưng cùng với sự tiếc đó thì cũng nên thông minh mà hiểu thêm rằng hình ảnh Việt Nam ra sao để được "lọt" vào trong diện phải đóng cửa Đại sứ quán của họ. Thụy Điển là nước phương Tây đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam năm 1969, mở Đại sứ quán tại Hà Nội năm 1970, dành viện trợ không hoàn lại sớm nhất và lớn nhất cho Việt Nam. Nhưng cùng với những cái đó, có lẽ cần nhớ rằng Thụy Điển là nước có chỉ số tự do báo chí đứng vào tốp đầu sau Na Uy, cũng là quốc gia tốt nhất dành cho phụ nữ và nhân quyền qua khảo sát về nhân quyền, bình đẳng giới, bình đẳng thu nhập, sự an toàn và thái độ tiến bộ toàn diện của một quốc gia… Nếu đặt cạnh những "thành tích" về nhân quyền, về tự do báo chí, về "sự an toàn và thái độ tiến bộ toàn diện của một quốc gia" tại Việt Nam ra sao sẽ hiểu sâu về "quyết định" của Thụy Điển năm 2010 cho dù khi mở lại Đại sứ quán năm 2014 bà Đại sứ đã đọc những lời lẽ ngoại giao có cánh. Thế rồi báo chí chính thống đua nhau giật những cái tít đậm về những lời có cánh đó, đồng thời lờ tịt những lý do khác cũng như gần đây đã lờ tịt lời của ông Lubomir Zaoralek, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Czech (đã thôi giữ chức Bộ trưởng Ngoại giao) từng tuyên bố "Việt Nam là tội phạm có tổ chức và trở thành mối đe dọa an ninh quốc gia hàng đầu" của nước ông. Nếu như trước đây, hình ảnh Việt Nam kiên cường chống xâm lược đã đánh thức lương tri của thế giới, thì bây giờ hình ảnh Việt Nam thời Nguyễn Phú Trọng sẽ đánh thức cái gì đây trước con mắt của thế giới? Thôi thì điều vừa kể là chuyện nước ngoài lên án "tội phạm có tổ chức và trở thành mối an ninh quốc gia" của họ, còn ở Việt Nam thì "mối an ninh quốc gia" do những tội phạm nào gây ra đây? Xin dẫn ý kiến của một quan chức, ông Trần Quốc Thuận, cựu Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội phát biểu trong tọa đàm bàn tròn của đài BBC 6.8.2018: "Tại sao khi thẩm định hồ sơ thì bảo là ông này không có vấn đề gì? Kết luận thế, thì đưa ra Đại hội người ta mới bầu. Còn nếu mà kết luận là có những vụ án như thế này, như thế kia thì làm sao người ta bầu được? Đó là cái mà cần phải đánh giá thực chất. Hiện bây giờ đó là cái mà người ta đang rất lo lắng. Người ta mong muốn 'đốt lò' thì phải làm công khai và làm công khai thì phải làm sao tạo điều kiện cho báo chí và nhất là nhân dân phải tham gia vào, cho nên nhân dân phải có quyền phản biện, có quyền giám sát… Tại Quốc hội thì Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, khi báo chí hỏi, ông bảo rằng vấn đề này 99 năm đặc khu thì không đặt ra được. Còn lòng dân mà như thế đó thì làm gì mà sợ mất nước. … tham gia biểu tình, lòng dân mà như thế thì làm gì mà sợ mất nước? Nhưng sau đó Tổng bí thư khi tiếp xúc cử tri thì bảo rằng giờ chúng ta thấy… luật ba đặc khu thì đã bàn rồi, lâu rồi, những người biểu tình gây rối là ai thì bây giờ chúng ta cũng biết rồi"….Lôi ra một số người có tiền sử tiền án gì đó thì đưa ra, bị quy kết thì rõ ràng phải cưỡng chế, bên Quốc hội thì phải tiếp thu ý kiến… Rõ ràng có ý kiến bảo rằng những người phát biểu hình như là muốn gây rối, thành phần đó là thế này thế kia. Nhưng rồi có ý kiến thì phát biểu"đó là lòng dân, đó là sự nhạy cảm yêu nước, có những người dân yêu nước"... Cho nên nhìn nhận đánh giá thực sự vào xã hội Việt Nam, nhìn nhận người dân thì rõ ràng có độ vênh giữa những người lãnh đạo cao cấp nhất của đất nước này". Tại sao có độ vênh đó? Phải chăng vì cuộc đấu đá nội bộ trong cuộc tranh giành quyền lực đã đến hồi gay cấn. Xin dẫn ra ý kiến của Tiến sĩ Nguyễn Quang A, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển IDS tại cuộc tọa đàm nói trên: "Tôi nghĩ rằng nếu chúng ta chỉ xét theo bề nổi và cái mà người ta nói đây là một vụ chống tham nhũng không trừ ai cả, thì chúng ta sẽ rất dễ bị lạc vào một mê hồn trận mà không biết đâu mà lần. Nhưng nếu xét từ quan điểm là có những phe phái khác nhau, các phe phái này tranh giành với nhau, triệt hạ lẫn nhau, để củng cố quyền lực của phe đó, thì lúc ấy chúng ta có thể hiểu, có thể giải thích một cách dễ hơn những hiện tượng xảy ra liên quan cái gọi là chống tham nhũng, cũng như là 'đốt lò', hay là các vụ án vừa rồi. Nó theo một khung khổ tương đối là nhất quán".
Ông Quang A giải thích: "Các nhóm ấy tranh giành quyền lực với nhau và ông Nguyễn Phú Trọng cùng với nhóm của ông ấy đã rất tích cực để củng cố quyền lực của nhóm ông ấy bằng cách triệt hạ các phe cánh khác. Nếu chúng ta để ý theo một khung khổ như thế thì chúng ta sẽ thấy rất nhất quán toàn bộ những sự diễn tiến mà gọi là chống tham nhũng, hay gọi là 'Đốt lò' từ suốt cả ba, bốn năm nay. Có thể giải thích được dễ dàng kể từ những chuyện ông Đinh La Thăng, rồi cho đến chuyện Trịnh Xuân Thanh, cho đến chuyện Út Trọc và Vũ Nhôm, nó đều nằm trong một luồng như thế. Tức là tất cả những nhân vật ấy, trừ ông Đinh La Thăng là một người tương đối là to, việc xử ông Đinh La Thăng theo những tội như được nêu ra ở Tòa án, thì chẳng có nghĩa lý gì cả. Bởi vì nếu chỉ đúng những tội danh đã được nêu ở tại phiên tòa thì ông Đinh La Thăng phải được tha bổng ngay tại Tòa. Và tôi nghĩ, thí dụ chuyện của ông Út Trọc chẳng hạn, nếu chúng ta nhìn thấy 12 năm tù của ông ấy, với những tội thực sự là lãng xẹt, nào là cố ý làm trái thế này, thế kia, rồi thì bằng cấp. Tất cả những cái ấy chỉ là bề nổi và nó có thể đánh lừa chúng ta, đánh lừa dư luận".
Chính những "bề nổi", "bề chìm" ấy đang đẩy đất nước rơi vào tình thế bị "đe dọa an ninh quốc gia" trầm trọng nhất khi mà Trung Quốc đang ngang nhiên hoành hành trên Biển Đông, cướp đảo, cướp tàu thuyền, đe dọa tính mạng ngư dân Việt Nam hành nghề trên biển, chui sâu leo cao trong thủ đoạn cài cắm, mua chuộc, lũng đoạn bộ máy quyền lực về chính trị, về kinh tế từ chóp bu xuống tận cơ sở. Ấy thế nhưng, khi mà những toan tính thanh toán đối thủ bằng mọi cách, kể cả cách sử dụng luật rừng vốn quen áp dụng trong guồng máy vận hành đất nước lại liều lĩnh đem ra thực hiện cả với bên ngoài bất chấp danh dự quốc gia, đang chiếm lĩnh toàn bộ trí tuệ và sức lực, thì còn tâm huyết nào mà nghĩ đến dân, đến nước! Còn chỗ nào cho nỗi lo trước thực trạng gần 30% dân số Việt Nam có rối loạn tâm thần, trong đó có 25% mắc trầm cảm, là nguyên nhân khiến 36.000-40.000 tự tử mỗi năm! Trong đó, như Vietnamnet ngày 6.2.2018 đưa tin, theo nghiên cứu của Unicef, 8-29% trẻ em và trẻ vị thành niên Việt Nam mắc các vấn đề về sức khoẻ tâm thần, 2,3% trẻ vị thành niên tự tử. VNExpress ngày 2.2.2018 cũng như nhiều báo khác đã nhắc đến những con số ấy. Nhưng nếu rối loạn tâm thần là một bệnh lý thuộc về cơ thể con người, gắn liền với hệ thống y tế với những bê bối khởi đầu từ năng lực và phẩm chất tệ hại của người điều hành, thì sự suy thoái đang ngày một trầm trọng chưa có thuốc chữa của giáo dục đang là căn bệnh trầm kha của xã hội kéo dài trong nhiều thập kỷ, mà tệ nạn gian lận trong thi cử đang như một cơn bão tàn phá niềm tin của xã hội! Vì, không có một gia đình Việt Nam nào không có mối liên hệ với giáo dục. Chưa lúc nào bằng lúc này, người ta thấm thía lời cảnh báo của Nelson Mandela: "Để phá hủy bất kỳ quốc gia nào, không cần phải sử dụng đến bom nguyên tử hoặc tên lửa tầm xa. Chỉ cần hạ thấp chất lượng giáo dục và cho phép gian lận trong các kỳ thi của sinh viên. Sự sụp đổ của giáo dục là sự sụp đổ của một quốc gia". Xin kết thúc bằng một khái quát khá phũ phàng song có lẽ đã phơi bày chân thực một thực trạng đáng "rùng mình": "Việt Nam đã thực sự là trung tâm sản xuất "đầu" gỗ lớn nhất toàn cầu. Chúng ta sản xuất ra hầu hết là các công dân đầu gỗ, quan chức cũng đầu gỗ, thế thì lấy đâu ra cơ sở để gây dựng đất nước cường thịnh và văn minh?". Đấy là lời bình của luật sư Lê Luân nhân có bài báo tường thuật về mong muốn của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc "Việt Nam phải là trung tâm về sản xuất đồ gỗ của thế giới ".
…Muốn có đầu tàu [ý tác giả muốn nhắc lại lời Thủ tướng: tỉnh nọ và thành phố kia phải là đầu tàu của cả nước] thì bộ máy vận hành nó, tức thể chế chính trị, phải cởi mở và đảm bảo một sự khoa học có tính hệ thống, trong đó phải coi con người là tài nguyên trung tâm và cốt lõi, mà khi đã coi đó là cơ sở thiết yếu thì cũng đồng nghĩa phải tôn trọng sự tự do, trong đó tự do tư tưởng, tự do tư duy, tự do kinh tế, tự do chính trị và tự do sở hữu là các vấn đề sống còn của quốc gia. Vì chúng ta đã trở nên bệ rạc và què quặt từ suốt gần nửa thế kỷ trôi qua rồi". Vâng, gần nửa thế kỷ "bệ rạc và què quặt"! Thật đáng rùng mình! Mà xem ra, cũng chẳng phải chu du thiên hạ để "học rùng mình". Chỉ cần nhìn thẳng vào thực trạng và nói đúng thực trạng cũng đã đủ "rùng mình". Không ai khác, chính Lênin từng khuyến cáo: "Chúng ta cần có sự thông tin đầy đủ và đúng sự thật. Mà sự thật thì không thể tùy thuộc ở chỗ nó phải phục vụ cho ai" (Lênin Toàn tập. NXB Tiến bộ, Matxcơva. 1980. Tập 54, tr. 568). Những kẻ sính ca ngợi và sính trích dẫn Lênin rất sợ nhắc đến câu này vì nó phơi ra thói giáo điều, chỉ biết tụng niệm nhưng ít học, mà đó cũng là một trong những nguồn mạch của bịp bợm và tráo trở! Còn tác giả của truyện cổ Grimm thì uyên bác một cách bình dị để kết thúc câu chuyện "Chu du thiên hạ để học rùng mình" bằng một chi tiết cứ tưởng như mộc mạc nhưng lại thấm đượm vị triết lý của thùng nước đầy cá bống được múc ngay trong mạch suối chảy qua vườn thượng uyển đã làm rùng mình chàng trai ngốc nghếch nọ! Một chi tiết còn đọng lại trong ký ức, khi nội dung của câu chuyện thì chỉ lờ mờ, không còn nhớ nổi. Ngày 12.8.2018
T. L. Tác giả gửi BVN. | |
Posted: 12 Aug 2018 04:04 PM PDT Mai Quốc Ân
Bà Mai Thị Khuyên là vợ tử tù Đặng Văn Hiến- người nông dân nổ súng ở Đak Nông hồi tháng 10/2016. Bất chấp mội lo lắng, khuyên can, người phụ nữ này đã từ trong rừng ra thị trấn Gia Nghĩa (Đak Nông) bắt xe khách ra Hà Nội để nộp đơn xin ân xá cho chồng ở Phủ Chủ tịch nước. Tìm hiểu về thân phận khốn cùng của người đàn bà có thân xác gầy gò ấy, chỉ có thể thở dài thương cảm… Duyên ở xứ Nùng, số nơi miền Thượng Vợ chồng bà Khuyên, ông Hiến đều là người Nùng ở Lạng Sơn. Nắm 1997, cô nông dân tên Khuyên cùng anh cán bộ y tế cộng đồng xã Đô Lương, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn là Đặng Văn Hiến nên duyên chồng vợ. Họ thương nhau vì sự ít nói, chăm làm rồi đến với nhau. Năm 1998, hai vợ chồng sinh đứa con gái đầu lòng đặt tên Đặng Thị Nhung. Nhưng đồng lương eo hẹp của chồng và những luống rau quần quật của vợ gặp cảnh mất mùa, sâu bệnh khiến cuộc sống không dư giả của họ càng gặp khó khăn hơn. Khó khăn kéo dài mấy năm, họ được một người họ hàng bên nhà bà Khuyên cho biết đất trong Tây Nguyên trồng cây, làm vườn tốt hơn xứ Lạng. Cũng ngần ngừ trước cảnh phải ly hương nhưng rồi hai vợ chồng cũng đi đến quyết định rời quê đến miền đất mới mưu sinh. Năm 2005, họ rời Lạng Sơn bản quán để vào miền Thượng Đến Tây Nguyên, hai vợ chồng thuê đất trồng sắn (khoai mì). Gần hết vụ thì có một người Dao tên Diếp đã khai khẩn trước đó bán giấy tay vườn điều. Dốc hết tiền túi ít ỏi và vay mượn thêm họ hàng, năm 2006 họ mua lại vườn điều 5-6 tuổi đó. Những này ở Tây Nguyên, vốn kiến thức y tế và 7 năm làm.việc trong lĩnh vực này của Đặng Văn Hiến có đất dụng võ. Bà con không chỉ tiểu khu 1535 có bệnh gì đều hỏi Hiến, nhờ chữa. Bởi khu vực họ sống đúng nghĩa ô yên chướng khí. Ánh nắng 8-9 giờ sáng chưa đủ xua đi những cụm mây lững lờ ngang triền dốc. Thứ không khí thung lũng không có gió đối lưu này rất độc, hít vào nhiều có thể ho ra máu. Các bệnh ngoài da, sốt rét, đau bụng,… của bà con cũng được Hiến chữa chạy tận tình. Bệnh nặng hơn thì sơ cứu rồi mới chở đi viện nên cũng yên tâm. Vì điều này cộng thêm tính chăm chỉ nên dân tiểu khu 1535 thương Hiến hết mực. Phận số không may đeo bám họ dai dẳng, chỉ 2 năm sau ngày mua được "miếng đất cắm dùi" thì chính quyền tỉnh Đak Nông "giao đất trên bản đồ" cho công ty Long Sơn. Vườn điều của gia đình Hiến, vườn điều của nhiều hộ dân khác và các rẫy hoa màu lâu năm bỗng "vào trong" dự án. (Xin nói thêm là không chỉ có Đak Nông mà các tỉnh khác ở Tây Nguyên cũng có tình trạng giao đất vô tội vạ như vậy.) Mọi việc chưa dừng lại hay nói đúng hơn là bi kịch chỉ mới bắt đầu, từ năm 2008-2016, mấy chục cuộc xô xát lớn nhỏ ở tiểu khu 1535, xã Quảng Trực, huyện Tuy Đức, tỉnh Đak Nông. Công ty Long Sơn tổ chức những cuộc cưỡng chế tự phát với các công nhân là người dân tộc bản địa được trang bị vũ khí tự chế, gạch đá. Bạo lực diễn ra liên tục. Từ năm 2008-2016, việc cưỡng chế với những trận đòn tàn khốc, việc đốt phá chòi dân, rẫy điều xảy ra liên tục. Trong một cuộc họp an dân tại tiểu khu 1535, những người dân đã nói trước máy quay của công an, biên phòng và nhà báo một sự thật kinh khủng: Công nhân Long Sơn đánh phụ nữ mang thai đến sảy thai, đánh phụ nữ đang bế con đến rơi con xuống đất, kéo cụ già 94 tuổi dựa vào gốc điều rồi đập cán gỗ vào ngực phun máu tại chỗ,… Những người ở tiểu khu 1535 chìa đầu, chìa tay chân, cởi áo để tôi xem những "vết thù" chằng chịt. Cá biệt, có trường hợp của ông Trần Văn Thanh bị bảo vệ công ty dùng rựa chém bay cả một vạt sọ. Ông Thanh may mắn sống sót nhưng mất đi khả năng nói, chỉ còn ú ớ và mỗi ngày đều đối diện với những cơn đau đầu quằn quại, rúm ró cả người. Như nhiều nạn nhân khác, gia đình của bà Khuyên, ông Hiến không nằm ngoài vòng xoáy bạo lực ấy. Bà Khuyên có kể lại khi gặp tôi và các luật sư (sau ngày ông Hiến đầu thú) rằng đó là những ngày "khổ sở, uất ức không cách nào tả hết". Và chồng bà Khuyên đã nổ súng sau tám năm dài kìm nén… Níu một hy vọng Tôi đi cùng bà Khuyên và vài người làng ở tiểu khu 1535 đến thăm nuôi Đặng Văn Hiến ở trại tạm giam tỉnh Đak Nông hồi đầu tháng 7/2018. Thông báo vắn tắt một số chuyện xong tôi hỏi Đặng Văn Hiến. Anh Hiến, anh có tin vào công lý không? Hiến đáp: "Tôi vẫn tin vào công lý nhà báo ạ!". Ông Hiến cảm ơn tôi và định nói gì đó nữa nhưng tôi biết thời gian thăm tù có hạn nên nhường điện thoại cho bà Khuyên nói chuyện. (Tù nhân chỉ được nhìn người thân qua một lớp kính và nói chuyện qua điện thoại.) Hai vợ chồng nhìn nhau. Ánh nhìn đó không có từ ngữ nào có thể kể hết ra sự yêu thương. Ánh nhìn còn có cả nỗi xót xa vì bị ngăn cách. Có sự bất lực vì thân phận bé nhỏ. Có cả những tâm sự trùng trùng mà nghẹn lời chực khóc…. Ngày tòa xử vụ nổ súng Đak Nông ở phiên phúc thẩm (bị hoãn), có rất nhiều người dân từng là nạn nhân của công ty Long Sơn tìm đến. Cũng có rất nhiều người từng là nạn nhân của việc "thu hồi đất trên giấy" tìm đến để nhìn vào bản án rồi tính tiếp. Tôi nói với bà Khuyên: "Chị hãy bình tĩnh!". Bà khuyên nói với tôi trong nước mắt điều gì cũng không nghe rõ vì quá ồn ào. Ngày tòa xử lại vụ nổ súng Đak Nông ở phiên phúc thẩm (sau khi hoãn), vẫn y án tử cho Đặng Văn Hiến. Bà Khuyên khụy xuống, khóc nấc trước sân tòa. Rất nhiều người có mặt ở đó cũng khóc… Đạo nghĩa vợ chồng hay đạo nghĩa làm người đôi khi phải trải qua những đớn đau, khuất nhục, nhọc nhằn hay sự kém may mắn để kiểm chứng. Nói thêm một chút về Đặng Văn Hiến- chồng bà Khuyên- đó là một người cần cù, làm việc quần quật ngày đêm để nuôi vợ, nuôi con. Dân tiểu khu 1535 rất thương Hiến. Ngày Hiến đầu thú, toàn bộ dân tiểu khu 1535 đã khóc, dân mạn Bình Phước giáp Đak Nông cũng đến tiễn đưa. Ngày xử Hiến ở sơ thẩm, phúc thẩm có nhiều người ở Tây Nguyên nhưng không phải chỉ Đak Nông tìm đến. Đặng Văn Hiến đã bắn người, tôi không phủ nhận điều đó. Nhưng Hiến không vì cướp của mà bắn người, không ai có thể phủ nhận điều đó! Chỉ là tôi thực sự ngưỡng mộ cách bà Khuyên không bỏ bất cứ cơ hội nào đi tìm những hy vọng le lói để cứu mạng người đầu ấp tay gối của mình. Trộm nghĩ, bà Nguyễn Thị Tồn năm xưa ra triều đình Huế gõ trống kêu oan cho chồng chắc cũng khốn khổ như bà Khuyên thời này ra thủ đô xin ân xá cho chồng. Họ, đều có một tình yêu mãnh liệt với chồng và còn tin vào công lý! Thứ công lý tôi cho rằng thuần khiết, đúng nghĩa chứ không phải thứ công lý biến dạng, tha hóa. Một vĩ thanh nhiều điều phải nghĩ Một người bạn đời như vậy dễ có mấy ai? Đó là cách tôi nghĩ về bà Khuyên. Bà Khuyên- vợ một tử tù- vợ của một người nổ súng để bảo vệ những gốc điều vợ chồng họ trồng trước khi có công ty Long Sơn. Thậm chí, những gốc điều ấy, ngôi nhà tồi tàn ấy của họ còn có trước khi thành lập tỉnh Đak Nông (1/2004). Trước khi chồng của người đàn bà này nổ súng, suốt 8 năm trời gia đình họ nói riêng và những hộ dân ở tiểu khu 1535 nói chung bị đánh đập bởi những giang hồ đội lốt bảo vệ công ty, tài sản của họ bị cướp phá bao nhiêu lần chính họ cũng không còn nhớ rõ. Bà Khuyên- vợ một tử tù- vợ của một kẻ nổ súng làm chết 3 người nhưng chính họ và rất nhiều hộ dân khác đã làm đơn khiếu nại, tố cáo suốt 8 năm những xã, huyện, tỉnh đều im lặng… Sự im lặng ấy đáng sợ quá! Nhưng còn đáng sợ hơn khi có những trường hợp người dân làm đơn tố cáo công ty Long Sơn tổ chức đánh người, cướp phá tài sản thì bị chính người của cơ quan công quyền "năm tóc, tát liên hồi" và thách thức đi tố cáo tiếp. Tố cáo tiếp, mọi thứ vẫn rơi vào im lặng đến ngày súng nổ…. Sự im lặng khiến những phận người khốn khổ xuống tận cùng đáy xã hội! Bà Khuyên đã khóc vì mừng khi Chủ tịch nước yêu cầu Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao phối hợp Bộ Công an kiểm tra việc điều tra, truy tố, xét xử vụ án Đặng Văn Hiến bị tuyên tử hình và báo cáo Chủ tịch nước. Nhưng có lẽ điều cần thiết là sự kháng nghị và phiên giám đốc thẩm để xét xử lại vụ án. Bởi quá nhiều tình tiết có lợi cho Đặng Văn Hiến như phạm tội lần đầu, đầu thú, thành khẩn khai báo, khắc phục một phần hậu quả, được người nhà các nạn nhân đã chết xin miễn án tử,… đã bị bỏ qua. Trong khi đó, các cá nhân liên quan trực tiếp đến suốt 8 năm hành hạ người dân lẫn nhiều người tham gia tấn công, phá hoại tài sản gia đình Đặng Văn Hiến thì kẻ không xuất hiện tại tòa, kẻ được giảm án. Thậm chí, mấy chục trường hợp không được triệu tập đến để làm rõ. Sự nghiêm minh của pháp luật đã bị tổn hại khi những thân phận giàu bi kịch như ông Hiến, bà Khuyên xuất hiện. Vậy thì đối tượng cần xử nghiêm chính là kẻ đã "đạo diễn" ra thảm cảnh ấy. Để không còn những người đàn bà đội đơn ra tận trung ương xin ân xá hay kêu oan cho chồng… M.Q.A. Nguồn: FB Quốc Ân Mai | |
Tin vui ban đầu của người dân trong cuộc chiến giữ đất với Công ty Buôn Ja Wầm Posted: 12 Aug 2018 03:59 PM PDT Minh HảiCuộc chiến giữa hơn 100 hộ dân ở huyện Cư M'gar, tỉnh Đắk Lắk do mâu thuẫn đất đai với một doanh nghiệp Nhà nước có tên là Buôn Ja Wầm (gọi chung là Công ty Buôn Ja Wầm) bước đầu đã có tín hiệu hy vọng, chí ít là đối với hộ gia đình ông Phan Xuân Lương. Tháng 7/2018 vừa qua, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng ra Quyết định Kháng nghị Giám đốc thẩm đối với vụ án dân sự của hộ gia đình ông Lương…Theo như chia sẻ của ông Phan Xuân Lương với Việt Nam Thời báo (VNTB), tháng 7/2018 vừa qua vụ án dân sự của hộ gia đình ông nằm trong số 13 vụ án liên quan đến việc mâu thuẫn đất đai giữa 100 hộ dân ở huyện Cư M'gar, tỉnh Đắk Lắk với Công ty Buôn Ja Wầm và bị công ty này kiện ra các cấp Tòa án ở tỉnh Đắk Lắk, hiện đã nhận được Quyết định số:.../2018/QĐKNGĐT-VKS-DS do Viện rưởng Viện Kiểm sát nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng ký về việc Kháng nghị Giám đốc thẩm đối với bản án dân sự phúc thẩm số 39/2018/DSPT ngày 09/02/2018 cùa Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Lắk. Trước đó, hầu hết các vụ án dân sự này khi đưa ra xét xử đều bị Tòa án xử phần thua thuộc về người dân và phần thắng thuộc về Công ty Buôn Ja Wầm kể cả vụ án dân sự của hộ gia đình ông Lương. "Đối với vụ cá nhân mình, trong đó có 13 vụ thì có 5 vụ được lên cấp phúc thẩm, 8 vụ nữa, thì có vụ qua cấp sơ thẩm rồi và còn mấy vụ nữa thì chưa xử. Nói chung qua các cấp tòa, các vụ án, dân đều bị xử thua. Vụ của nhà tôi thì tôi có làm đơn kháng nghị Giám đốc thẩm để gửi ra Viện kiểm sát và Tòa án cấp cao tại khu vực miền Trung, trụ sở tại Đà Nẵng. Hiện nay tôi đã nhận được văn bản Quyết định yêu cầu kháng nghị Giám đốc thẩm của Viện kiểm sát cấp cao tại Đà Nẵng, bây giờ đang chờ quyết định Giám đốc thẩm của Tòa án cấp cao tại Đà Nẵng. Kháng nghị của Viện kiểm sát cấp cao tại Đà Nẵng là yêu cầu hủy bỏ hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm của các tòa án ở Đắk Lắk."- Ông Lương chia sẻ. Cuộc chiến giữa hơn 100 hộ dân ở huyện Cư M'gar, tỉnh Đắk Lắk do mâu thuẫn đất đai với Công ty Buôn Ja Wầm được VNTB đưa ở nhiều bản tin trước, xuất phát từ sau năm 1975 cho đến những năm 1980, một số người dân ở các tỉnh thành phía Bắc di cư vào lập nghiệp theo diện kinh tế mới hoặc di dân tự do. Ngoài số ít hộ dân được cấp diện tích đất để làm nhà ở thì có một số mua lại đất của đồng bào địa phương và số còn lại thì tự khai hoang đất rừng hoặc dọn đất trống đồi trọc để trồng trọt chủ yếu là trồng hoa màu và các loaị cây công nghiệp đặc biệt là cà phê. Còn Công ty Buôn Ja Wầm. Tiền thân là Lâm trường Buôn Ja Wầm được thành lập từ năm 1980, đến năm 1996 thì đổi tên thành Công ty đầu tư và phát triển Buôn Ja Wầm, năm 2010 đổi thành Cty TNHH MTV Lâm nghiệp Buôn Ja Wầm. Ngành nghề hoạt động của Công ty này là: Trồng, chăm sóc và bảo vệ rừng; trồng, chăm sóc Cà phê, Cao su và một số dịch vụ khác… Năm 1986, Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk có quyết định về dự án "Nghiên cứu khả thi trồng và kinh doanh Cà phê". Năm 1996,Công ty Buôn Ja Wầm dựa vào dự án của Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk lập dự án trồng và sản xuất, kinh doanh cà phê trên diện tích 400ha, tiến hành ký kết hợp đồng kinh tế giao khoán với 460 hộ dân trên địa bàn nhận chăm sóc, thu hoạch và đòng sản lương nông sản cho công ty. Đến năm 2003, toàn bộ diện tích 400 ha cà-phê này được Ủy ban nhân dân tỉnh ĐắK Lắk cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo các số W866995, W866980, W866982 có phần diện tích đất trùng với diện tích đất của các hộ dân. Vì lý do cho rằng người dân chậm hoặc không chấp hành hợp đồng "giao khoán" nông sản là cà phê từ năm 2016 đến nay nên Công ty Buôn Ja Wầm đã kiện các hộ dân ra tòa. Hầu hết các phiên xử, Tòa án đều tuyên Công ty Buôn Ja Wầm thắng kiện và các hộ dân có trường hợp bị Tòa ra quyết định phải thực hiện đúng hợp đồng "giao khoán" hoặc trả lại đất cho công ty Buôn Ja Wầm. Đơn cử như trường hợp của hộ gia đình ông Phan Xuân Lương. Ông Lương bị Tòa án dân sự các cấp ở tỉnh Đắk Lắk ra quyết định yêu cầu trả 6 ha đất cho công ty Buôn Gia Wầm và đổi lại Công ty Buôn Ja Wầm bồi hoàn tiền hoa lợi trên đất cho hộ gia đình ông Lương. Ông Lương không chấp nhận các bản án dân sự do Tòa án các cấp ở Đắk Lắk tuyên nên sau đó bị Cơ quan Thi hành án Dân sự huyện Cư M'gar ra quyết định cưỡng chế vào ngày 15/6/2018 và chuyển đổi sang ngày 19/6/2018. Tuy nhiên, đến ngày 19/6 thì hộ gia đình ông Lương nhận được tờ giấy thông báo đến từ cơ quan Thi hành án Dân sự huyện Cư M'gar là hoãn việc cưỡng chế. Ông Lương đã làm đơn gửi Viện Kiểm sát và Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng để Giám đốc thẩm các bản án dân sự do Tòa án các cấp ở Đắk Lắk tuyên đối với hộ gia đình ông. Như đã nói trên, Viện Kiểm sát cấp cao tại Đà Nẵng đã ra Quyết định Kháng nghị Giám đốc thẩm với nội dung: 1. Kháng nghị toàn bộ Bản án dân sự phúc thẩm số 39/2018/DAPT ngày 09/02/2018 của Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Lắk. 2. Đề nghị Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng xét xử giám đốc thẩm, hủy Bản án dân sự phúc thẩm nêu trên và Bản án dân sự sơ thẩm số 39/2017/DSST ngày 02/10/2017 của Tòa án nhân dân huyện Cư M'gar, tỉnh Đắk Lắk, giao hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân huyện Cư M'gar, tỉnh Đắk Lắk xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật. 3. Tạm đình chỉ thi hành Bản án phúc thẩm nêu trên cho đến khi có Quyết định Giám đốc thẩm. Được biết thêm, ngay sau Công ty Buôn Ja Wầm kiện các hộ dân ra tòa vì lý do cho rằng người dân chậm hoặc không chấp hành hợp đồng "giao khoán" nông sản, thì người dân kiện ngược lại Ủy ban nhân dân tỉnh ĐắK Lắk ra Tòa vì đã cấp 03 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào năm 2003 cho Công ty Buôn Ja Wầm. Ông Lương nói thêm về điều này: "Vụ công ty kiện người dân như lúc nãy tôi nói, riêng cá nhân tôi thì đã có Quyết định kháng nghị Giám đốc thẩm của Viện kiểm sát nhân dân tối cao yêu cầu hủy bỏ hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm đã xử tôi buộc trả nợ công ty, trả đất cho công ty thì Viện kiểm sát tối cao đang kháng nghị yêu cầu Tòa án cấp cao xử theo kháng nghị trên." "Còn việc 13 hộ dân kiện Ủy ban nhân dân tỉnh thì hiện nay đang vào giai đoạn đầu. Giai đoạn hòa giải, đối thoại công khai chứng cứ." Hộ gia đình ông Lương chính là hộ dân đầu tiên nhận được Quyết định Kháng nghị Giám đốc thẩm vụ án từ Viện Kiểm sát cấp cao tại Đà Nẵng. Theo ông Lương, trước mắt thấy có khả quan, hy vọng trong cuộc chiến giữ đất. "Hiện tại theo tôi được biết có 4 hộ chưa làm đơn kháng nghị Giám đốc thẩm vì hộ của tôi nằm trong số vụ của bà con, trước mắt hãy theo dõi cái hộ của tôi cái đã, và đã thấy có chút khả quan từ quyết định của Viện kiểm sát nhân dân cấp cao yêu cầu kháng nghị như nêu trên." Đổng thời, số các vụ dân bị Công ty Buôn Ja Wầm kiện ta Tòa, thì Tòa án cấp sơ thẩm buộc phải đình chỉ việc thi hành án, do hiện nay mười mấy hộ dân này đang kiện Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk liên quan đến việc cấp quyền sử dụng đất cho Công ty Buôn Ja Wầm. M.H. VNTB gửi BVN | |
Posted: 12 Aug 2018 03:57 PM PDT Từ ThứcTrung Cộng đã và đang tổ chức rầm rộ 6 năm ngày thành lập thành phố họ đặt tên là Tam Sa trên đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa. Nghĩa là chính thức hóa, một cách ngang ngược , việc xâm chiếm Hoàng Sa, Trường Sa và biển đảo VN. Nghĩa là công khai nhục mạ tập đoàn cầm quyền ở VN trước dư luận trong nước và thế giới. Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao VN phản đối, đòi Trung Cộng ngưng ngay chuyện tổ chức kỷ niệm hỗn xược này. Đúng ra là xin, là thỉnh nguyện, bởi vì không có hành động gì, dù chỉ là tượng trưng đi theo đòi hỏi đó. Trong chính trị, nhiều khi chỉ một hình ảnh, một thái độ tượng trưng cũng có ý nghĩa. Phát ngôn viên bộ Ngoại giao nói Trung Cộng "không chỉ xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của VN, mà còn đi ngược lại thoả thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết về vấn đề trên biển giữa VN và Trung Quốc". Và quả quyết VN "có căn cứ pháp lý và bằng cớ lịch sử khẳng định chủ quyền của VN tại Hoàng Sa, Trường Sa phù hợp với những căn bản pháp lý quốc tế". Tóm lại, hành động xâm lăng trắng trợn và thái độ ngang ngược của đàn anh Tàu đã tới độ khiến tập đoàn cầm quyền VN không thể tiếp tục cắm đầu dưới cát, tiếp tục rêu rao chuyện biển đảo chỉ là những mâu thuẫn nhỏ, có thể giải quyết êm thắm trong tình hữu nghị. Hay nước bạn "giải phóng biển đảo cho ta, sẽ trả lại cho ta". Điều đó chứng tỏ những làn sóng chống xâm lăng Tàu nổi lên khắp nước đã bắt buộc nhà cầm quyền phải thay đổi đĩa hát nhàm chán cũ. Điều đó chứng tỏ ở thời đại Internet, sự thực sớm muộn gì cũng phơi bày trước ánh sáng. Đó cũng là động lực chính khiến luật an ninh mạng vội vã ra đời. Người dân không thể không đặt ít nhất hai câu hỏi: 1. Tại sao biết, và nhìn nhận Tàu là quân xâm lăng mà vẫn lập các đặc khu cho chúng thôn tính thêm lãnh thổ quốc gia? Mất biển đảo chưa đủ, còn phải dâng, triều cống thêm đất liền? 2. Đất nước Việt là của người Việt, Tàu Cộng là giặc xâm lược. Những người như Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, Trần thị Nga, đông đảo những người yêu nước khác, những người trẻ xuống đường, biểu tình gần đây không nói gì khác. Tại sao, thay vì tuyên dương, cám ơn họ, lại nhốt họ vào tù, ban những bản án nặng hơn tội cướp của giết người? Tại sao coi họ là thù địch, trong khi lực lượng thù địch thực sự đang nhảy múa trên đảo Phú Lâm, không những ngang nhiên chiếm biển đảo mà còn nhẫn tâm với đàn em đến độ không giữ một chút kín đáo tối thiểu, cho đàn em giữ đôi chút thể diện. Như một bọn cướp lỗ mãng đàn hát, nhảy múa trong một nhà có tang ma, sau khi đã chiếm phòng khách, phòng ngủ. Tác giả gửi BVN | |
Posted: 12 Aug 2018 03:55 PM PDT Trương Nhân Tuấn
Thủ tướng TQ Lý Khắc Cường đón Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Ảnh: internet Đọc báo thấy Thủ tướng Phúc than rằng "đi mãi đường cũ thì kinh tế không thể phát triển được". Mọi người nghĩ sao? Cá nhân tôi thì thấy là Thủ tướng đã "chân thành khai báo" rằng "kinh tế VN đã không phát triển" với mô hình "kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa". Theo tôi, nhìn thấy được vấn đề cũng là rất khá! Câu hỏi đặt ra, Thủ tướng muốn "đi đường khác" hay trở lại "đường xưa"? Đường xưa đã biết, là đường lên xã hội chủ nghĩa. "Đường khác" là đường nào? Trung Quốc (TQ) hiện thời cũng đang đặt lại câu hỏi: tiếp tục theo đường mới khẳng định của Tập đại đại hay quay lại đường cũ của Đặng gia gia? Đối với TQ, đường nào e rằng cũng khó, đi lên kẹt núi trở lại kẹt sông! Cái "thê lương" của học giả TQ là họ ảo tưởng về "sự phát triển thần kỳ" của TQ. Họ không thấy rằng sự phát triển này tương tự như chơi cờ gian bạc lận. Nhưng sai lầm của học giả TQ không đến đỗi. Dầu sao thì TQ hôm nay cũng đã "có vốn". Nhiều khả năng cho thấy TQ sẽ "chịu thua" trong chiến tranh thương mãi với Mỹ. Trường hợp này TQ sẽ phải nhượng bộ, như cho phép xí nghiệp Mỹ cạnh tranh "tay ngang" với các xí nghiệp nội địa. TQ bãi bỏ chính sách "trợ giá" đồng thời tư hữu hóa các xí nghiệp nhà nước và cho phép tư bản nước ngoài mua lại các xí nghiệp này. TQ mở cửa thị trường "tài chánh" vốn xưa nay chịu sự chỉ đạo, nếu không nói là lãnh vực độc quyền của nhà nước. TQ cam kết không sử dụng, không "ăn cắp" sở hữu trí tuệ. TQ bãi bỏ quan niệm "chủ quyền không gian mạng" để các xí nghiệp Google, Facebook… tự do kinh doanh. TQ cam kết tôn trọng nhân quyền v.v… Thì chắc chắn trong một hai thập niên, TQ sẽ trở thành một cường quốc tư bản như Nhật, Đức, Pháp… Nhưng sẽ không hề đơn giản cho Việt Nam (VN). Lời thú nhận của Thủ tướng Phúc cho phép học giả VN nghĩ lại về "thân phận của mình". VN không phải là TQ nhưng áp dụng mô hình của TQ, từ chế độ chính trị cho tới mô hình phát triển kinh tế. Mô hình TQ khủng hoảng đưa tới VN khủng hoảng. Trở lại vấn đề, theo tôi, sẽ đơn giản cho VN nếu Thủ tướng đặt lại "trọng tâm" cho việc phát triển. Nếu đặt trọng tâm ở đảng, ở việc "hoàn thành chỉ tiêu do đảng giao phó" thì đi đường nào cũng vậy, kết quả cũng "loanh hoanh". Người dân hết thế hệ này sang thế hệ khác, "mõi mệt", rồi chết đứng. Theo tôi, VN "quay đầu là tới bến", dễ hơn TQ. Chỉ cần đặt lại mục tiêu phục vụ, từ chế độ chính trị cũng như mọi chính sách kinh tế, văn hóa, xã hội…. Người dân phải luôn là trọng tâm phục vụ. Thay vì Thủ tướng ao ước "đầu tàu" này kia, thì thử một lần bắt chước các lãnh đạo Âu, Mỹ. Nói chi xa, lấy thí dụ ông Trump. Lời hứa lúc tranh cử của ông này là gì ? Nói là "Make America Great Again", mà thực chất là hứa hẹn tạo công ăn việc làm cho mọi người. Các nước giẫy chết, thủ lãnh chính trị nào khi ra tranh cử cũng cam kết việc tạo ra công ăn việc làm cho mọi người dân. Cam kết "khả năng mua sắm" của người dân ngày càng gia tăng. Cam kết đời sống an sinh xã hội mọi người dân ngày càng bảo đảm… Nhìn cuộc chiến tranh thương mại giữa Mỹ và TQ hiện nay ta càng thấy VN không thể "đi lại đường xưa". VN phải "đi trước đón đầu" từ việc thay đổi chế độ chính trị cho tới việc bãi bỏ nhận thức XHCN trong kinh tế. Cái quán tính về những nhận thức "tư bản bóc lột", "giai cấp vô sản"… khiến cho VN như người bị dị tật về trí tuệ, thường làm, hay phát biểu những điều đi trên mây. Đòn bánh tét dài nhứt thế giới, cái bánh chưng lớn nhứt thế giới, tô hủ tíu, tô phở… hoặc tỉnh này tỉnh nọ là đầu tàu phát triển, là trung tâm điện tử… nọ kia là những thí dụ điển hình. Thủ tướng Phúc hãy giải tán hết những "cố vấn" vô dụng chung quanh. Một lần bắt chước các lãnh tụ Phương Tây, cam kết tạo công ăn việc làm cho từng người dân. Cam kết đem lại an sinh xã hội cho từng người dân. Mà hứa thì ai hứa cũng được. Làm thì làm cách nào? Nói là chế độ xã hội chủ nghĩa, là "con đường xưa em đi", xây dựng công bằng cho mọi người. Xã hội chủ nghĩa là gì? Là xã hội trong đó nhà ở miễn phí, học sinh đi học miễn phí, bịnh nhân đi nhà thương, được chăm sóc sức khỏe không tốn tiền, thất nghiệp được trợ cấp xã hội, người nghèo được trợ cấp xã hội… "Con đường xưa em đi" của VN: "cào bằng" tất cả, không nhìn nhận tư hữu, chủ trương công hữu. XHCN càng xây dựng thì càng sụp đổ. Càng "tiến lên" thì càng thấy "đi xuống" địa ngục. Giật mình XHCH sụp đổ tứ phương, VN "đổi mới", pha trộn vào "kinh tế thị trường". Nhưng xã hội ngày càng hỗn mang, mọi trật tự đảo lộn. Công bằng xã hội không có mà chỉ thất bất công ngày càng sâu sắc. Nhà cửa giá bong bóng bay lên trời. Công nhân làm việc nhịn ăn ba đời không mua được căn nhà. Học trò đi học đóng học phí cao ngất ngưỡng. Trong khi "khả năng mua sắm" của VN đứng hàng gần chót trên thế giới… Trong khi bọn "tư bản giẫy chết" Tây Âu, Bắc Âu lại kiến tạo được mô hình "nhà nước phúc lợi" mà Mác đã ước mơ, gọi là "xã hội chủ nghĩa". Bọn Tây Âu, Bắc Âu phát triển ra sao ? Chẳng có ông Thủ tướng nào hô hào "đầu tàu" nọ kia hết cả. Tất cả chỉ hứa "tạo công ăn việc làm cho mọi người". Chỉ khi mỗi người dân có công ăn việc làm thì "kho thuế" của nhà nước mới đầy, các quĩ an sinh xã hội mới đủ, kinh tế nội địa mới phát triển… Thì Thủ tướng Phúc chần chờ gì nữa mà không "đi theo con đường phát triển" của các nước Tây Âu, Bắc Âu? Thách thức của Thủ tướng Phúc túm lại là đa nguyên hóa chính trị, bãi bỏ chủ trương "chuyên chính" của đảng cộng sản. Nếu không làm được hai việc này thì Thủ tướng ơi, "đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt"! T.N.T. Nguồn: FB Nhân Tuấn Trương | |
Ba vấn đề lớn từ một chiếc thẻ lên tàu… rất nhỏ Posted: 12 Aug 2018 03:52 PM PDT Nguyễn Quang ThiềuCách đây mấy ngày, tôi nhìn thấy trên FB của thầy giáo tôi, thầy Nguyễn Tích Lăng, những tấm biển chỉ dẫn các nhà ga của tuyến đường sắt trên cao Hà Đông – Cát Linh. Tôi sững sờ. Trên các tấm biển chỉ dẫn đó ghi 2 thứ tiếng: Trung và Việt. Tiếng Trung ở trên và tiếng Việt ở dưới.
Tôi mò vào tìm đọc thông tin này thấy một tờ báo online chính thống nói thông tin từ Ban quản lý (phía Việt Nam) giải thích đó là lỗi của nhà thầu (phía Trung Quốc) chứ không phải của Ban quản lý và lý do họ đề tiếng Trung Quốc vì để cho các chuyên gia Trung Quốc đang giúp vận hành thử tàu. Tờ báo cũng nói những biển chỉ dẫn đã được tháo bỏ. Vì thế tôi không định bàn về việc đó nữa. Nhưng tối qua tôi thấy trên một số FB đưa chiếc "thẻ lên tàu" cũng in 2 thứ tiếng Trung và Việt. Và tiếng Trung vẫn in trên phần tiếng Việt. Đến lúc này, câu chuyện ngôn ngữ đã cho thấy ba vấn đề quan trọng.
Ảnh Facebook VẤN ĐỀ THỨ NHẤT: Đó là nguyên tắc sử dụng song ngữ trong các văn bản, biển hiệu, tên các công trình, các khu du lịch, địa điểm văn hóa… Khi sử dụng song ngữ hay nhiều ngữ trong một văn bản thì tiếng của nước sở tại (ở đây là Việt Nam) phải được đưa lên đầu tiên. Đấy là văn hóa, là chủ quyền quốc gia. Mọi sự là khác đi là vô tình (có thể hữu ý) xúc phạm đến chủ quyền của nước sở tại cho dù chỉ là vấn đề ngôn ngữ. Sau này khi nhà ga chính thức họat động thì hai thứ tiếng được sử dụng đầu tiên là Việt và Anh. Nếu thêm các tiếng khác thì phải tính đến các nhu cầu cần thiết và hợp lý của ngôn ngữ đó cho sinh hoạt và kinh doanh. VẤN ĐỀ THỨ HAI: Đường sắt trên cao Hà Đông - Cát Linh được làm bằng tiền vay của Trung Quốc và do nhà thầu Trung Quốc thi công. Nhưng Việt Nam vay tiền thì Việt Nam phải trả nợ. Có những món nợ bằng tiền mà người ta đôi khi phải trả bằng cả vận mệnh của cả quốc gia. Và nhà thầu Trung Quốc chỉ là một người làm thuê không hơn không kém cho dù bởi bất cứ lý do nào. Vì thế, Trung Quốc không được quyền quyết định tùy tiện các văn bản đang sử dụng trong lãnh thổ Việt Nam nếu không được luật pháp của Việt Nam cho phép. Đặc biệt đơn vị quản lý dự án này phải hiểu và yêu cầu nhà thầu (người làm thuê) chấp hành các qui định của nước sở tại. Câu chuyện về biển chỉ dẫn các nhà ga và chiếc thẻ lên tàu diễn ra cách nhau có mấy ngày. Như vậy không hề có sự "rút kinh nghiệm" của Ban quản lý và nhà thầu. Chính điều đó làm cho người dân thấy một điều gì đó không bình thường ẩn sau những biển chỉ dẫn nhỏ và cái thẻ lên tàu còn nhỏ hơn. VẤN ĐỀ THỨ BA: Cho dù tuyến đường sắt trên cao đang trong thời gian vận hành thử và tiền xây dựng tuyến đường này là vay của Trung Quốc thì các nguyên tắc, qui định… vẫn phải được chấp hành nghiêm túc như treo một cái biển nhà ga. Nếu không thì với một ít tiền thôi chúng ta sẽ có nguy cơ đánh mất lòng tự trọng hay nói rộng hơn là đánh mất chủ quyền của một quốc gia trong một việc làm tưởng như nhỏ nhặt. Vấn đề Trung Quốc từng bước lấn chiếm chủ quyền một số biển đảo của chúng ta lâu nay không cho phép người Việt Nam nhìn nhận mọi hành vi của Trung Quốc với con mắt bình thường được nữa. Người Việt có câu "một sự bất tín, vạn sự bất tin". Trong khi đó, chính quyền Trung Quốc từ thời phong kiến đến nay đã có hàng ngàn sự bất tín với Việt Nam. Việc lấy lại lòng tin của người dân Việt Nam đối với Trung Quốc quả là một thách thức giống như tát cạn biển Đông vậy. LỜI CUỐI: Việc vận hành thử, cho dù do các chuyên gia Trung Quốc tiến hành nhưng họ đang thực hiện việc đó trên lãnh thổ Việt Nam, có sự tham gia của các chuyên gia GTVT Việt Nam và dưới sự giám sát của Ban quản lý. Vậy mà khi các biển chỉ dẫn của hầu hết các nhà ga từ Hà Đông đến Cát Linh được treo lên mà Ban quản lý không hay biết cho đến khi báo chí có ý kiến. Rồi tiếp đến các "thẻ lên tàu" lại tiếp tục sử dụng ngôn ngữ như các biển chỉ dẫn nhà ga. Tuyến đường sắt trên cao là quá xấu, quá đắt, thi công quá chậm như báo chí và dư luận công chúng đã từng lên tiếng. Một tuyến đường xấu có thể đập đi làm lại, nhưng khi lòng tự trọng dân tộc, chủ quyền của dân tộc bị đánh mất thì hàng trăm năm chưa chắc đã giành lại được. N.Q.T. Nguồn: FB Nguyễn Quang Thiều |
You are subscribed to email updates from Bauxite Việt Nam. To stop receiving these emails, you may unsubscribe now. | Email delivery powered by Google |
Google, 1600 Amphitheatre Parkway, Mountain View, CA 94043, United States |
0 nhận xét:
Đăng nhận xét