“Nhà báo Bùi Tín và nhạc sĩ Tô Hải qua đời; Những khát vọng trở về” plus 10 more |
- Nhà báo Bùi Tín và nhạc sĩ Tô Hải qua đời; Những khát vọng trở về
- VNTB - Dự án Nhất đới Nhất lộ của Trung Quốc gây ra những mối quan ngại về các khoản nợ
- Ba đặc khu đã âm thầm chết rồi?
- Mỹ ra đòn trước hội nghị Bắc Đới Hà, Tập có dấu hiệu lung lay
- Nguyễn Quang Dy - Nghịch lý và Ngộ nhận về Chiến tranh Thương mại Mỹ-Trung
- Chiến tranh thương mại : Báo chí Trung Quốc trấn an người dân
- HỘI NGHỊ BẮC ĐỚI HÀ NĂM 2018, TẬP CẬN BÌNH " LÊN VOI HAY XUỐNG CHÓ"?
- "VOI" TRUNG QUỐC TUYÊN BỐ KHÔNG "ẨN MÌNH CHỜ THỜI" QUYẾT SO GĂNG VỚI MỸ
- VỤ GẠC MA:"KHÔNG NỔ SÚNG HAY KHÔNG NỔ SÚNG TRƯỚC"-ĐÂU LÀ SỰ THẬT ?
- Nội bộ rạn nứt, TQ 'xuống nước' trong cuộc chiến thương mại với Mỹ?
- HAI "ÔNG BỤT" TẬP CẬN BÌNH VÀ DONALD...CÓ VẺ KHÔNG THIÊNG TẠI CHÙA NHÀ?
Nhà báo Bùi Tín và nhạc sĩ Tô Hải qua đời; Những khát vọng trở về Posted: 11 Aug 2018 02:57 PM PDT Ngọc Thu 11-8-2018 Thế là hai nhân vật lớn trong giới bất đồng chính kiến đã cùng nhau từ bỏ chúng ta hôm nay: Nhà báo Bùi Tín ra đi lúc 1h25′ sáng ở Paris, tức 6h25′ sáng giờ VN và nhạc sĩ Tô Hải qua đời lúc 19h40 tối nay, 11/8/2018. Cả hai ông hưởng thọ 91 tuổi. Hai ông sinh cùng năm, nhà báo Bùi Tín sinh ngày 29/12/1927 ở Nam Định, nhạc sĩ Tô Hải sinh ngày 24/9/1927 ở Thái Bình và ra đi cùng ngày, chỉ cách nhau 15 tiếng. Cũng như ông Bùi Tín, ông Tô Hải ra đi trong cô quạnh, không có người thân xung quanh đưa tiễn, mà chỉ có những người bạn cùng chí hướng. Nhưng ông Tô Hải may mắn hơn ông Bùi Tín, là ông còn có người bạn đời là cô Lâm Thị Ái, tận tụy, chăm sóc cho ông trong nhiều năm qua, nhất là trong mấy tuần gần đây, cô Ái luôn túc trực với ông bên giường bệnh. Cả hai ông Bùi Tín và Tô Hải đều là những người đã từng phục vụ chế độ CSVN và đã phản tỉnh, lên tiếng phản đối chế độ, trở thành những nhân vật bất đồng chính kiến hàng đầu ở Việt Nam và hải ngoại. Nhà báo Bùi Tín, bút danh Thành Tín, từng mang quân hàm đại tá. Ông tham gia Quân đội Nhân dân Việt Nam từ năm 1946-1982. Ông cũng đã từng giữ chức Phó Tổng biên tập báo Nhân Dân từ năm 1982 đến năm 1990. Tháng 9/1990, ông xin tị nạn ở Pháp, sau khi ông lên tiếng phê phán đường lối lãnh đạo của đảng CSVN, phê phán chế độ Cộng sản và chủ nghĩa xã hội, để rồi đảng CSVN gọi ông là "kẻ thù của nhân dân". Nhạc sĩ Tô Hải từng tham gia Vệ quốc đoàn sau Cách mạng Tháng Tám. Ông cũng đã từng giữ chức trưởng Đoàn Văn công khu 5, cũng như nhiều chức vụ khác nhau, trước khi từ bỏ đảng và chế độ mà ông phục vụ. Ngoài những bản nhạc mà ông sáng tác, ông còn nổi tiếng với cuốn "Hồi Ký Của Một Thằng Hèn", do NXB Tiếng Quê Hương xuất bản ở Mỹ năm 2009 và đã được phổ biến rộng rãi trên các trang mạng. Ông Tô Hải tự nhận mình là "thằng hèn", mà mọi người gọi ông bằng cái tên thân thương là "Nhát Sỹ Tô Hải". Cuốn hồi ký của ông kể lại những chuyển biến trong cuộc đời ông từ năm 1945, lúc ông đi theo đảng với một niềm tin mù quáng, cũng như nỗi đau dày vò sau khi ông biết mình đã đi lạc đường, nhưng không thể dừng lại, cho tới lúc ông từ bỏ đảng, lên tiếng chống lại những cái sai của đảng, của chế độ. Trong cuốn hồi ký, ông Tô Hải viết về sự gian trá, tàn bạo và lưu manh của chế độ mà ông đã từng phục vụ, cũng như nỗi đau khi ông phải sống cuộc sống làm người nhưng không phải là con người. Nỗi đau đó luôn dày vò tâm can ông, nhất là khi ông gặp gỡ những người "đồng chí", bạn bè cũ của mình, những người luôn vênh váo và tự hào với cuộc sống của họ, với những thứ vật chất mà họ có được do cướp của dân. Blogger Phạm Thanh Nghiên, cựu tù nhân lương tâm, viết về ông Bùi Tín và Tô Hải như sau: "Ngày hôm nay có hai trái tim của hai con người yêu nước đã ngừng đập: Cựu đại tá Bùi Tín, cũng từng là Phó tổng biên tập báo Nhân Dân và Nhạc sĩ Tô Hải, tác giả cuốn sách nổi tiếng 'Hồi ký của một thằng hèn'. Cả hai người đều có quá khứ phục vụ cho chế độ Việt cộng. Và cả hai đều phản tỉnh và trở thành những tiếng nói hàng đầu trong cuộc đấu tranh đòi dân chủ, tự do và nhân quyền cho Việt Nam. Tôi may mắn từng được chuyện trò với cả hai cụ. Và nợ hai cụ những lời hứa hẹn. Những lời hứa hẹn không bao giờ trả được nữa. Nhưng đâu chỉ có chúng tôi nợ nhau. Núi xương sông máu đấy, ai còn nợ? Tuổi trẻ của hàng vạn con người mang tên Việt Nam đấy, ai còn nợ? Những món nợ mang tên Thời Đại, mang tên Lịch Sử không bao giờ thanh toán được. Nhưng, có những người đi trả nợ non sông. Họ là những Bùi Tín, Tô Hải, Vũ Cao Quận, Trần Lâm, Lê Hồng Hà, Hoàng Minh Chính, Nguyễn Thanh Giang, Hoàng Tiến, Nguyễn Minh Cần … Họ từng là đảng viên cộng sản, góp phần không nhỏ làm nên chế độ này trước khi trở thành những nhân vật bất đồng chính kiến. Gọi những con người ấy là những người trả nợ quá khứ – có lẽ cũng không sai". Rồi cả hai ông Bùi Tín và Tô Hải không hẹn nhau mà ra đi cùng ngày. Họ đã thanh thản ra đi sau khi đã viết, đã nói lên thật nhiều điều họ muốn nói về chế độ này, về những điều mà họ băn khoăn, trăn trở, lo lắng cho vận mệnh của đất nước, tương lai của dân tộc này. Những khát vọng trở về11-8-2018 Bùi Tín: Không quen, cũng chưa có cơ hội gặp. Nhưng tôi vẫn tâm nguyện rằng sẽ tìm ông, nếu dịp nào đó ngao du đến Pháp. Nhưng không kịp. Ông đi mất rồi. Như nhiều nhân vật bất đồng chính kiến khác đang sống lưu vong, mà tôi đã có cơ duyên trò chuyện. Trong số họ, không phải ai cũng tự tìm đường ra đi, nhiều người thoát khỏi ngục tù là bị trục xuất với đôi dép tổ ong rời tổ quốc. Khi còn trong tù, Hải Điếu Cày đã từng trằn trọc, đắn đo suốt hai tháng sau khi được đại diện Bộ Ngoại giao Mỹ vào thăm, và "được" Bộ Công an Việt Nam yêu cầu anh phải rời tổ quốc. Anh thức đến rạc người trong những tính suy, chọn lựa. Và chính tôi, là người khuyên anh nên ra đi. Án anh quá dài, anh không thể chết trong tù. Anh ra đi, để còn có thể trở về, để còn cơ hội gặp lại gia đình, vợ con. Nghe đâu, Bùi Tín cũng từng thổ lộ rằng ông muốn về để… chết trên quê hương. Song, không phải ai trong số họ cũng trở về được như Phạm Duy. Giáo sư Đoàn Viết Hoạt, cũng từng có lần thổ lộ với tôi về cái khao khát, ước ao được ngồi uống cốc cafe bên ghế đá Hồ Gươm, Hà Nội. Hải Điếu Cày: Tôi đã từng đứng bên anh, người bạn tù thân quí của mình, từ bên kia Thái Bình Dương nhìn ngóng về tổ quốc. Hiểu nỗi lòng anh, tôi buột miệng ước rằng: giá như có một chiếc cầu, hoặc con đường hầm xuyên Thái Bình Dương, để tôi có thể ôm vô lăng chở anh về đất mẹ. Dịp ngao du Mỹ 2 năm trước, anh Mặc Lâm, cựu Tổng biên tập RFA Việt ngữ đã rất thật với tôi rằng: ước sao được một lần về lại, chỉ để nấu vài món nhậu mời Bọ Lập (nhà văn Nguyễn Quang Lập) và văn hữu Sài Gòn. Rồi Vũ Thư Hiên. Tôi thầm ước một lần được ôm ông. Vẫn giữ khư khư cuốn "đêm giữa ban ngày" để chờ được chính tay ông ký tặng. Cuốn "hồi ức chính trị của một người không làm chính trị", chúng tôi bí mật truyền tay nhau đọc từ khi còn là một bản photo nhàu nát, gần hai chục năm trước. Chưa có cơ duyên gặp ông. Nhưng tôi đã gặp, trò chuyện nhiều với em gái ông, cháu ông, và nhiều bạn viết thân quí của ông. Khi tôi vừa ra tù, biết được ý định lập "bảo tàng kỷ vật tù" của tôi, chính ông là người đầu tiên gửi góp về cho cái "bảo tàng kỷ vật" ấy chùm ảnh bộ quần áo tù của ông. Tôi khóc, khi nhận được seri ảnh này. Một bộ đồ tù không phải loại kẻ sọc Juventus lành lặn như thế hệ tù chúng tôi sau này. Đó là một bộ đồ tù rất đặc biệt, màu nâu gụ, vá chằng vá đụp. Thế đấy. Hỏi sao họ không đau vì đất mẹ. Khát vọng trở về trong họ là có thật. Ai chẳng thế. Có người con nào lại dứt bỏ mẹ tổ quốc? Họ, trong nhiều hoàn cảnh, ra đi cũng chỉ bất đặng đừng, để đấu tranh cho mục tiêu dân chủ hoá đất mẹ, và cũng là để tìm hướng trở về. Bao giờ, để tất cả họ, lớp người ra đi như giáo sư Đoàn Viết Hoạt, Bùi Tín, Vũ Thư Hiên, Mặc Lâm… và người bạn tù thân quí Nguyễn Văn Hải Điếu Cày của tôi được trở về? Hoặc họ chưa được trở về, thì tôi còn kịp để một vòng khắp nơi giang tay ôm mỗi người trong số họ một lần. Không để trễ như hôm nay, khi tôi phải viết những dòng này thay nén nhang tiễn biệt anh Bùi Tín. Vâng, một người anh khả kính, dù chưa kịp gặp một lần. This posting includes an audio/video/photo media file: Download Now | ||||||||
VNTB - Dự án Nhất đới Nhất lộ của Trung Quốc gây ra những mối quan ngại về các khoản nợ Posted: 11 Aug 2018 02:40 PM PDT Mai Hưng dịch (VNTB) Dự án NHẤT ĐỚI NHẤT LỘ (Một vành đai Một con đường) của Trung Quốc gây ra những mối quan ngại về các khoản nợ Chương trình đầy tham vọng bị nghi ngờ bởi khả năng trả nợ hoặc cái giá phải trả quá cao Chủ tịch Trung Quốc, Tập Cận Bình, đã gọi nó là "dự án của thế kỷ" và cho biết nó sẽ mở ra một "thời kỳ hoàng kim" của quá trình toàn cầu hóa. Với các dự án do Bắc Kinh hậu thuẫn tại 78 quốc gia, "Sáng kiến NHẤT ĐỚI NHẤT LỘ" (the Belt and Road Initiative = BRI) là một trong những chương trình phát triển đầy tham vọng nhất thế giới. Nhưng những người chỉ trích nó lại sợ rằng nó có thể trở thành tiếp điểm (hoặc đường dẫn = the conduit) mà thông qua đó một số những vấn đề nợ nần của Trung Quốc được trung chuyển ra nước ngoài.
Một loạt các cuộc tranh cãi đã bùng lên ở các quốc gia xa xôi như Pakistan, Sri Lanka, Lào, Malaysia, Montenegro và nhiều những nước khác đều liên quan đến những khoản nợ khó trả - hoặc là vì ở các quốc gia này có những người đã nhận thức được khả năng không thể xử lý được các khoản nợ khổng lồ quá cỡ đối với Trung Quốc, hoặc là vì một số các dự án hạ tầng cơ sở do Bắc Kinh tài trợ dường như không có thể biện minh cho cái giá mà các quốc gia này phải trả cho các dự án hạ tầng cơ sở này. Andrew Davenport, viên chức điều hành chính của Nhóm tư vấn RWR (nguyên văn = RWR Advisory Group) - một tổ chức nghiên cứu có trụ sở tại Washington, cho biết rằng: "Sự gián đoạn giữa mức độ tin cậy của một dự án hay của một quốc gia và quy mô các khoản vay mà Trung Quốc đưa ra đã dẫn đến những sự chậm trễ của dự án, dẫn đến bất ổn chính trị và dẫn đến những cáo buộc về những sai trái trong các thủ tục cấp phép cho các hợp đồng". Một số những bất cập đang trở nên quá nóng đối với thiết kế của Sáng kiến NHẤT ĐỚI NHẤT LỘ. Một nghiên cứu của Thời báo tài chính (Financial Times = FT) cho thấy 78 quốc gia được Trung Quốc lựa chọn tham gia vào sáng kiến này bao gồm nhiều nền kinh tế có mức rủi ro nhất trên thế giới, theo bảng xếp hạng rủi ro quốc gia của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD = Organization for Economic Cooperation and Development). Theo một nghiên cứu của FT (xem biểu đồ), trong số 7 quốc gia có mức rủi ro quốc gia cao nhất, các nước tham gia Sáng kiến NHẤT ĐỚI NHẤT LỘ cho thấy mức rủi ro trung bình của các nước này là 5,2 – tồi tệ hơn một cách đáng kể so với mức rủi ro trung bình của các thị trường mới nổi là 3,5. Một kết quả tương tự được đưa ra bởi Moody – một tổ chức xếp hạng tín dụng – cũng cho thấy mức xếp hạng tín dụng trung bình của 78 quốc gia này là Ba2 - biểu thị mức độ rủi ro "không nên đầu tư" hoặc mức độ "rác" của nguy cơ vỡ nợ. Pakistan, quốc gia đứng thứ bảy trong bảng xếp hạng rủi ro của OECD, cung cấp cho thế giới một ví dụ thuyết phục về tình trạng khó khăn, căng thẳng của Sáng kiến NHẤT ĐỚI NHẤT LỘ (BRI). Trong tháng này, Islamabad xác nhận rằng họ đang xem xét đề nghị Quỹ tiền tệ thế giới (IMF) giải cứu tình thế khó khăn sau khi một hóa đơn nhập khẩu khổng lồ của họ đối với hàng hóa của Trung Quốc và các nghĩa vụ trả các khoản nợ tới hạn của họ đã góp phần vào tình trạng thiếu hụt ngoại tệ nghiêm trọng. Alex Holmes, nhà kinh tế châu Á thuộc cơ quan nghiên cứu Capital Economics, cho biết: "[Pakistan] đang trên bờ vực của cuộc khủng hoảng thanh toán các món nợ bị gây ra chủ yếu do hàng hóa nguyên liệu, thiết bị sản xuất nhập khẩu tăng mạnh liên quan đến một loạt các dự án cơ sở hạ tầng lớn của Trung Quốc".
Moody đã đánh tụt mức độ xếp hạng tín dụng của Montenegro sau khi phải vay một khoản nợ từ Trung Quốc để tài trợ cho 41 km đường trong giai đoạn đầu tiên của dự án đường cao tốc này, tổng chi phí của nó tương đương với một phần năm GDP. Có rất nhiều những nghi ngờ về việc làm sao tìm được nguồn kinh phí cho 136km còn lại của con đường cao tốc này. Hồi đầu tháng Sáu, Ngân hàng trung ương của Pakistan chỉ còn lại có 10 tỉ đô la ngoại tệ, thiếu hụt đáng kể so với khoản nợ nước ngoài đến hạn phải trả trong năm tới trị giá 12,7 tỷ đô la. Tuy nhiên, mặc dù tình hình tài chính của Islamabad là rất mong manh, Bắc Kinh vẫn tiếp tục tiến hành chương trình Sáng kiến NHẤT ĐỚI NHẤT LỘ (BRI) duy nhất lớn nhất của họ tại quốc gia này, tiếp tục cho vay vốn và công việc xây dựng cơ sở hạ tầng trị giá 62 tỷ đô la. Campuchia, một con nợ lớn khác của chương trình Sáng kiến NHẤT ĐỚI NHẤT LỘ, cũng đang cho thấy những dấu hiệu căng thẳng. Sự gia tăng nhập khẩu nguyên liệu hàng hóa sản xuất để cung cấp các dự án xây dựng đã khiến cho thâm hụt thương mại của Phnom Penh tăng lên 10% tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Nếu các dòng vốn đầu tư nước ngoài suy giảm, nước này có thể phải vật lộn để tìm kiém các nguồn tài chính để trả cho các khoản nợ nước ngoài của mình, ông Holmes nói thêm. Một số quốc gia khác đã vấp phải những vấn đề tương tự. Sri Lanka đã phải chuyển nhượng quyền sở hữu cảng chiến lược Hambantota sang cho Trung Quốc sau khi không còn khả năng có thể trả các khoản nợ đáo hạn cho các chủ nợ Trung Quốc. Montenegro đã bị Moody đánh tụt mức xếp hạng tín dụng sau khi vay từ Trung Quốc để tài trợ cho giai đoạn đầu tiên của một dự án đường cao tốc trị giá 809 triệu euro, một khoản tương đương gần một phần năm GDP của đất nước. Lào đã ký kết một dự án đường sắt do Trung Quốc tài trợ trị giá 6 tỷ đô la - tương đương với khoảng 40 phần trăm GDP trong năm 2015 của quốc gia này - khoản tiền bắt buộc để nhập khẩu máy móc này đã góp phần tạo ra một sự thâm hụt cán cân thương mại khổng lồ cho nước Lào. Những khó khăn của Malaysia trong chương trình Sáng kiến NHẤT ĐỚI NHẤT LỘ lại thuộc dạng khác. Kuala Lumpur không phải đối mặt với cán cân thanh toán vay – trả, nhưng thủ tướng mới của Malaysia là ông Mahathir Mohammed đã đình chỉ khoảng 23 tỷ đô la trong các cam kết cơ sở hạ tầng của Trung Quốc trong khi chính phủ của ông đang lượng định, đang xem xét lại "các hiệp ước bất bình đẳng".
Tập đoàn Đường sắt Trung Quốc đang xây dựng tuyến đường cao tốc này với hàng chục đường hầm và 170 cây cầu ở Lào. Chi phí chiếm khoảng 40% GDP của quốc gia thành viên Hiệp hội các nước Đông Nam Á này. Một nghiên cứu của Nhóm tư vấn RWR đã tính toán rằng những tranh cãi về nợ - cũng như sự phản đối của công chúng đối với các dự án, những phản đối đối với chính sách lao động của Trung Quốc, sự chậm trễ trong việc vận hành các dự án và những lo ngại về an ninh quốc gia - đã gia tăng tỷ trọng các dự án trong chương trình Sáng kiến NHẤT ĐỚI NHẤT LỘ "gặp khó khăn" lên tới con số khoảng 270 trong tổng số 1.814 dự án được thực hiện từ năm 2013. Các dự án này chiếm khoảng 32% tổng giá trị của các dự án. Vấn đề nợ cũng tồn tại ở cấp độ công ty. Điều này là do các doanh nghiệp lớn thuộc nhà nước Trung Quốc vốn đang xây dựng, vận hành và đầu tư vào nhiều dự án thuộc chương trình Sáng kiến NHẤT ĐỚI NHẤT LỘ - tính trung bình – có tỷ lệ nợ cực cao. Một nghiên cứu của Financial Times cho thấy 10 nhà thầu xây dựng và kỹ thuật hàng đầu của Trung Quốc hoạt động bên ngoài Trung Quốc có tỷ lệ nợ cao hơn gần gấp bốn lần so với tỷ lệ nợ của 10 công ty hàng đầu không thuộc sở hữu của Trung Quốc. Dữ liệu này cho thấy rằng về tổng nợ của ebitda (thu nhập trước lãi, thuế, khấu hao và trả góp), một thang điểm chung về khả năng trả nợ của công ty, thì 10 nhà thầu hàng đầu Trung Quốc có số điểm trung bình là 9,2, thể hiện mức độ mắc nợ (hay là tỷ lệ nợ vay) cực cao. Trong khi đó, đối với các nhà thầu tương nhiệm không thuộc Trung Quốc điểm số trung bình này là 2,4. "Các doanh nghiệp nhà nước lớn được điều hành bởi các chính trị gia thuộc đảng Cộng sản", một quan chức cấp cao của Trung Quốc đã nói như vậy với điều kiện xin được giấu tên. "Họ (các doanh nghiệp này) được tưởng thưởng vì lòng trung thành chính trị và được thúc đẩy bởi một động cơ là mong muốn làm hài lòng các ông chủ trong đảng của họ bằng cách tham gia vào các dự án lớn thuộc chương trình Sáng kiến NHẤT ĐỚI NHẤT LỘ. Nợ nần không hề là mối quan tâm lớn đối với họ". Trong một số trường hợp, các nhà đầu tư "hiệp sĩ trắng" Trung Quốc mắc nợ còn nhiều hơn so với các công ty mà họ đến để "giải cứu" ("hiệp sĩ trắng" - đúng là một loại công ty "mắc bệnh sỹ diện chó" hay gọn hơn là "mắc bệnh sỹ chó". Người dịch). Tập đoàn cổ phần đóng tầu Cosco (Cosco Shipping Holdings), công ty mẹ của Cty đóng tầu Trung quốc (China Cosco Shipping), là tập đoàn mà đã mua lại cổ phần kiểm soát của cảng lớn nhất của Hy Lạp trong năm 2016, vốn bị mắc một món nợ lớn gấp sáu lần so với món nợ của Cty Cảng Piraeus – Cty mà bị họ (Trung quốc) mua lại. Phi vụ đầu tư vào cảng Piraeus đã được chứng minh là thành công, tạo ra một sinh khí hoạt động kinh doanh mới tại cảng này của Hy Lạp. Tuy nhiên, sự bất đối xứng về các khoản nợ nần cho thấy rằng các công ty Trung Quốc - đặc biệt là 98 tập đoàn lớn thuộc sở hữu của SASAC - một công ty cổ phần của chính quyền trung ương - đang chơi trên một sân chơi với các quy tắc, luật lệ khác nhau. Bởi vì các công ty này chủ yếu thuộc sở hữu của chính phủ Trung Quốc, họ có thể mắc nợ các khoản nợ khổng lồ mà không sợ phá sản. Nhưng điều này đang bắt đầu thay đổi - và theo những cách mà có thể ảnh hưởng đến đầu tư của chương trình Sáng kiến NHẤT ĐỚI NHẤT LỘ. Hồi tháng 5 năm nay, Bắc Kinh đã yêu cầu các công ty SASAC đến năm 2020 phải giảm tỷ lệ nợ so với tài sản (debt-to-asset ratios) của họ xuống. Các nhà phân tích cho rằng điều này có khả năng sẽ đòi hỏi một sự tập trung lớn hơn vào chất lượng của các dự án đầu tư ở nước ngoài. Jinny Yan, chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng tiêu chuẩn công thương Trung quốc (ICBC Standard Bank) cho biết: "Khi Trung Quốc mở rộng chiến dịch giảm thiểu các khoản nợ trong nước, tiêu điểm chính sách sẽ hướng tới chất lượng ảnh hưởng hơn là hướng tới số lượng. Điều này có nghĩa là khả năng khó trả được nợ sẽ ngày càng được xem xét kỹ lưỡng, đặc biệt là ở những nước có nguy cơ cao nằm dọc theo NHẤT ĐỚI NHẤT LỘ". Một số thỏa thuận đầu tư thuộc chương trình Sáng kiến NHẤT ĐỚI NHẤT LỘ mà được coi là quá rủi ro có thể sẽ không bị ảnh hưởng, trong khi tốc độ đầu tư mới có thể giảm, một quan chức cấp cao cho biết như vậy. "Tại Bắc Kinh đã có một sự đánh giá lại đối với chương trình Sáng kiến NHẤT ĐỚI NHẤT LỘ. Chúng tôi cần được đảm bảo rằng thanh danh tiếng của chương trình Sáng kiến NHẤT ĐỚI NHẤT LỘ phải được bảo vệ bằng cách đảm bảo rằng các dự án thuộc chương trình Sáng kiến NHẤT ĐỚI NHẤT LỘ là có chất lượng cao". Nguồn: FT | ||||||||
Ba đặc khu đã âm thầm chết rồi? Posted: 11 Aug 2018 02:35 PM PDT Phạm Trần
Có tín hiệu từ Việt Nam cho thấy dự Luật Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt, hay 3 Đặc khu Vân Đồn (tỉnh Qủang Ninh), Bắc Vân Phong (tỉnh Khánh Hòa) và Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang) đã âm thầm tự chết. Sau đây là những chỉ dấu:Thứ nhất, dự Luật này không có trong chương trình nghị sự của kỳ họp thứ 26 của Ban Thường vụ Quốc hội từ ngày 8-8 đến ngày 13-8-2018. Thường vụ Quốc hội cũng không có kế hoạch tái xét trong hai kỳ họp tháng 9 và tháng 10 (theo báo SGGP -Sài Gòn Giải phóng- ngày 04/08/2018) Theo Văn phòng Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ thảo luận và cho ý kiến tại phiên họp này các luật: Luật Giáo dục (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học; Luật Chăn nuôi; Luật Trồng trọt; Luật Công an nhân dân (sửa đổi); Luật Đặc xá (sửa đổi); Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi); Luật Kiến trúc. Báo SGGP viết: "Được hỏi về vấn đề này, người phát ngôn của Quốc hội – Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết, Luật Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt "đang được cân nhắc lại". Việc tiếp tục xem xét dự án luật này, theo Tổng thư ký Quốc hội, còn chờ vào kết quả quá trình tiếp thu ý kiến nhân dân thế nào, tiếp thu ý kiến cử tri một cách rất thận trọng." Khi quyết định hoãn bỏ phiếu, Quốc hội nói là:" Để có thêm thời gian nghiên cứu, tiếp thu tối đa các ý kiến tâm huyết, trách nhiệm, xác đáng của các vị đại biểu Quốc hội, các cán bộ lão thành, chuyên gia, nhà khoa học và nhân dân, hoàn thiện dự thảo luật cho thật sự chất lượng." Nhưng từ khi Quốc hội chấp thuận đề nghị của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc xin lùi thảo luận và bỏ phiếu Luật Đặc khu, dự trù ngày 15/06/2018 tại kỳ họp 5 đến kỳ họp 6 tháng 10/2018, thì chưa thấy Chính phủ hay Quốc hội tổ chức bất kỳ cuộc Hội thảo hay thăm dò ý dân nào về Luật Đặc khu. Nếu có cũng chỉ trao đổi lẻ tẻ giữa cử tri và Đại biểu Quốc hội tại các buổi tiếp xúc hạn chế ở địa phương. Do đó, thật khó biết điều mà ông Nguyễn Hạnh Phúc nói phải chờ có "kết quả quá trình tiếp thu ý kiến nhân dân" rồi mới có quyết định là căn cứ vào cách tiếp thu nào, hoặc đến bao giờ thì có quyết định mới về Luật Đặc khu ? Đáng chú ý là quyêt định không thảo luận Luật Đặc khu tại Ban Thường vụ Quốc hội kỳ này (26) xẩy ra chỉ vài ngày sau khi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phút đã quy định vào ngày 2/8/2018, chỉ thị cho Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu Tư " Phối hợp chuẩn bị Báo cáo về một số vấn đề còn có ý kiến khác nhau của dự án Luật Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt." (Đặc khu) Như vậy, nếu trong liên tiếp 3 tháng 8,9 và 10 mà Thường vụ Quốc hội vẫn không có nghị trình thảo luận thì xem như Luật Đặc khu đã bị ngâm tôm đến hết năm 2018 để tự chết Thứ hai, dư luận trong dân, báo chí và cả Quốc hội đã nguội dần về chuyện Đặc khu. Thảng hoặc đó đây cũng có những lời của giới chuyên gia khuyên Chính phủ nên bỏ Dự luật đặc khu vì lỗi thời, tốn phí và và không bảo đảm thành công. Tuy nhiên, ai cũng quan ngại đến tham vọng chính trị của láng giềng khó tin Trung Cộng luôn luôn muốn nhảy vào chiếm ưu thế tại 3 Đặc khu. Thứ ba, tuy bây giờ nhà nước tạm được hưởng những giây phút gió lặng, biển êm để xử phạt, hay trừng phạt những người dân biểu tình chống Đặc khu mà nghĩ mình sẽ mãi mãi ở thế thượng phong. Ảnh hưởng của các cuộc biểu tình bất bạo động và bạo động ở Bình Thuận vẫn còn âm ỷ trong nhân dân. Một làn sóng bất mãn ngầm đã xuất hiện trong quần chúng, nhưng đám Giặc Cờ Đỏ có tên chính thức là "Liên minh Cờ đỏ", do Công an tổ chức chống phá và khủng bố dân chống đảng đàn áp, đã tàn lụi. Chúng đã bị nhân dân nhận diện từ sau buổi ra mắt ngày 29/10/2017 ở xã Sơn Hải, gần Giáo họ Văn Thai, thuộc Giáo xứ Song Ngọc, thuộc huyện Quỳnh Lưu tỉnh Nghệ An. Với chiêu bài "Bảo vệ an ninh Tổ quốc", cuộc phô trương lực lượng của lối 700 người, đa phần là thanh niên, thanh nữ là nhằm chống lại các cuộc tuần hành đòi bồi thường và đòi tống cổ Formosa ra khỏi Việt Nam của người dân, đa phần là giáo dân Công giáo ở Nghệ An. Họ là một bộ phận nạn nhân của thảm họa cá chết và làm biển ô nhiễm do Nhà máy thép Formosa Hà Tĩnh gây ra cho 4 tỉnh miền Trung gồm Hà Tĩnh, Qủang Bình, Qủang Trị và Thừa Thiên-Huế hồi tháng 4/2016. Do đó, bất cứ động thái nào mới của đảng nhằm làm sống lại Luật Đặc khu có lợi cho Trung Cộng cũng chỉ làm cháy bùng lên ngọn lửa tranh đấu của nhân dân. Những quan tâm Vì vậy mà chuyên gia Kinh tế bà Phạm Chi Lan đã nói với BBC tiếng Việt ngày 03/08/2018:" Tốt nhất là nên bỏ Luật Đặc khu". Bà cũng "hy vọng vẫn còn có những tiếng nói thuyết phục nhà nước về việc không cần thiết phải có đặc khu kinh tế." Trong khi đó TS Nguyễn Sỹ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội nói rằng: "Xét từ góc độ thí điểm thể chế thì việc thiết kế trong dự luật đã không thành công. Xét từ góc độ kinh tế, luật đặc khu là một lựa chọn chính sách sai lầm. Vậy thì chúng ta vội thông qua dự luật về các đặc khu để làm gì?" Ông Dũng đặt câu hỏi: "Luật về đặc khu để làm gì? Nếu để thúc đẩy kinh tế phát triển thì các nguồn lực khan hiếm của đất nước cần phải đầu tư vào đâu để thúc đẩy kinh tế phát triển và tạo hiệu ứng lan tỏa nhanh nhất? Câu trả lời không thể tranh cãi là phải đầu tư vào TP.HCM và Hà Nội. Chắc chắn không phải là vào những nơi nằm xa các trung tâm kinh tế, cơ sở hạ tầng vật chất, nơi kỹ thuật, cơ sở hạ tầng kinh tế, xã hội chưa phát triển như Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc. Xét từ góc độ kinh tế, luật đặc khu là một lựa chọn chính sách sai lầm". (báo Một Thế Giới, ngày 08/06/2018) Vốn đâu ra? Ngoài quan tâm về chính trị-kinh tế và quốc phòng trước nguy cơ rơi vào tay Trung Cộng, nhiều bài báo trong nước còn đặt vấn đề tìm đâu ra vốn đầu tư. Theo một bài viết trên VOV (Voice of Vietnam, Tiếng nói Việt Nam, ngày 11/05/2018) thì:" Theo Đề án thành lập đặc khu Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc, nguồn vốn huy động để xây dựng 3 đặc khu lên tới hơn 1,5 triệu tỷ đồng. Cụ thể, cơ cấu của 1.570.000 tỷ đồng để làm đặc khu như sau: 270.000 tỷ dành cho đặc khu Vân Đồn trong giai đoạn 2018 – 2030, trong đó tỷ lệ vốn trong nước và nước ngoài là 50 – 50; 400.000 tỷ dành cho đặc khu Bắc Vân Phong trong giai đoạn 2019 – 2025; 900.000 tỷ trong giai đoạn 2016 – 2030 để đưa đảo Phú Quốc trở thành một đặc khu sầm uất, trong đó nguồn vốn trong nước chiếm khoảng 59%, vốn nước ngoài khoảng 41%." Bộ trưởng Bộ KHĐT Nguyễn Chí Dũng cho hay, con số hơn 1 triệu tỷ đồng nói trên là tổng nhu cầu đầu tư toàn xã hội của cả 3 đặc khu và ngân sách chỉ hỗ trợ một phần không nhiều trong số này. Hiện tại, Vân Đồn đề xuất ngân sách hỗ trợ 10%, Phú Quốc 19%, Bắc Vân Phong hơn 30% và các đề xuất này vẫn đang trong quá trình xem xét, chứ chưa "chốt". "Trước con số này", VOV viết tiếp, "Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân băn khoăn: Vốn đầu tư công trung hạn 5 năm chỉ đạt hơn 2 triệu tỷ đồng. Vậy ngân sách lấy ở đâu ra số tiền lớn để làm 3 đặc khu? Thành lập 3 đặc khu kinh tế là để thu hút nguồn lực, tạo động lực hình thành 3 đầu tàu, lôi kéo nền kinh tế đất nước chứ không phải để tiêu tiền." Cần đặc khu làm gì? Nhưng tại sao Bộ Chính trị lại ráo riết thúc đẩy thành lập 3 Đặc khu làm gì trong khi Việt Nam đã có tới 362 khu kinh tế ? Thắc mắc này chưa ai trả lời được, nhưng khi 3 vị trí chiến lược quốc phòng xuất hiện trong đề nghị gồm Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc thì nhiều chuyên gia, trí thức và cựu tướng lãnh trong Quân đội bắt đầu quan ngại cho an ninh quôc gia. Tiêu biểu như Thượng tướng Nguyễn Văn Được — Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Việt Nam đã nói tại Quốc hội:" Làm kinh tế dứt khoát phải làm nhưng không phải bằng mọi giá, nhất là trong điều kiện của ta thì cả ba khu này đều nhạy cảm. Vân Đồn giáp với phía Bắc; Bắc Vân Phong giáp biển Đông và Phú Quốc là sát với Campuchia nhưng hiện vùng này Trung Quốc đã nhảy vào rồi". Do đó, tướng Được nghi vấn:" 70 năm, 99 năm họ vào đó làm gì? Ta đâu thể biết hết vì đã lọt vào rồi. Đà Nẵng, Ninh Thuận chưa có đặc khu kinh tế nhưng Trung Quốc đã đưa tiền cho người dân để dân mua đất cho họ. Nếu biển Đông có phức tạp và phía Tây cũng phức tạp thì tình hình rất nguy". (theo báo Một Thế Giới, ngày 08/06/2018) Bộ Chính trị CSVN do Tổng Bí thư thân Tầu, ông Nguyễn Phú Trọng cầm đầu, đã hối thúc thành lập 3 Đặc khu tại phiên họp ngày 17-03-2017. Sau đó Kết luận số 21-TB/TW gồm 6 điểm được Thường trực Ban Bí thư Đinh Thế Huynh ký tên ban hành ngày 22/03/2017 quy định "về các đề án xây dựng các đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt Vân Đồn (tỉnh Quảng Ninh), Bắc Vân Phong (tỉnh Khánh Hòa) và Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang)". Nguyên văn 3 điểm quan trọng gồm: 1- Đề án xây dựng các đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt là đề án lớn, có nhiều vấn đề mới và khó, nhưng đã được trình bày cụ thể, rõ ràng, Bộ Chính trị đánh giá cao việc chuẩn bị đề án. Đây là chủ trướng lớn của Đảng đã được thông qua nhiều kỳ đại hội, do vậy cần quyết tâm triển khai thực hiện, làm từng bước vững chắc, vừa làm vừa rút kinh nghiệm. 2- Đồng ý cho thành lập ba đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt: Vân Đồn (tỉnh Quảng Ninh), Bắc Vân Phong (tỉnh Khánh Hòa) và Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang) trực thuộc cấp tỉnh, nhắm khai thác tốt nhất các tiềm năng khu vực có lợi thế vượt trội, thu hút mạnh nguồn vốn đầu tư, công nghệ cao, phương thức quản lý mới tiên tiến, hình thành khu vực tăng trưởng cao, tạo thêm nguồn lực và động lực, góp phần thúc đầy nhanh phát triển và tái cơ cấu kinh tế cho tỉnh, vùng và cả nước. Cơ cấu, mô hình tổ chức chính quyền đơn vị hành chính – kinnh tế đặc biệt do Luật Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt quy định. 3- Đồng ý thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về xây dựng các đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt ; giao Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng Ban Chỉ đạo, thành viên là đại diện các bộ, ngành, các địa phương có đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt và các chuyên gia tham gia. Nhưng Việt Nam đã từng thất bại khi làm Đặc khu Vũng Tàu – Côn Đảo là "đặc khu" đầu tiên ra đời năm 1979 nhằm phục vụ phát triển ngành công nghiệp dầu mỏ và khí đốt. Sau đó, trong giai đoạn Đổi Mới thì Việt Nam lại ra đời các khu gọi là "kinh tế mở" ở các tỉnh miền Trung như Dung Quất, Chu Lai, Nghi Sơn, Vũng Áng nhưng cũng vẫn không tạo được sức đột phá cần thiết. Cho đến nay, theo tài liệu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư thì Việt Nam:" Có 18 khu kinh tế ven biển, 26 khu kinh tế cửa khẩu, cả nước có 328 khu công nghiệp được thành lập. Các khu kinh tế đã thu hút được 153 tỷ USD, chiếm 52% đăng ký đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, giá trị sản xuất công nghiệp khoảng 42%, xuất khẩu bằng 52%, thu hút khoảng 3 triệu lao động; đồng thời, khi triển khai các dự án trong các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu chế xuất cũng tạo điều kiện để quản lý tốt hơn về môi trường và công nghệ." Tuy nhiên, theo tài liệu phổ biến trên Internet thì: "Việc phát triển các khu kinh tế vẫn còn một số hạn chế như ít có sự khác nhau giữa mục tiêu và hướng phát triển ngành, thể chế đặt ra cho các khu khu kinh tế, khu công nghiệp, khu chế xuất chưa có nhiều vượt trội, thủ tục hành chính vẫn còn phức tạp, nhiều đầu mối." Văn kiện này kết luận:"Việt Nam hiện đã có nhiều khu kinh tế nhưng các đặc khu kinh tế vẫn chưa thực sự được triển khai áp dụng đúng nghĩa, nơi mà các thể chế được mở rộng, thông thoáng, nâng cấp cao hơn và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất, tối ưu nhất cho đầu tư. Để các đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt trở thành các vùng động lực tăng trưởng cho đất nước, điều tiên quyết là phải có mô hình và cơ chế đột phá." Lý do chống Nhưng người dân và các chuyên gia kinh tế không nhìn cùng hướng với Bộ Chính trị. Họ yêu cầu nhà nước phải rà soát lại các khu kinh tế, khu công nghiệp và khu chế xuất xem làm ăn ra sao, xấu, tốt chỗ nào để trả lời cho người dân biết tại sao phải có thêm 3 Đặc khu, mà lại ở 3 vị trí sống còn của đất nước ? Dân cũng muốn Bộ Chính trị trả lời tại sao: " Báo cáo giám sát hoạt động của các doanh nghiệp Nhà nước cho thấy trong giai đoạn 2011-2016, nợ của doanh nghiệp đã gia tăng lên tới 1,6 triệu tỷ đồng (gần 73 tỷ USD) ?" (theo Zing.VN, ngày 28/05/2018) Zing.VN viết tiếp: "Theo báo cáo, tính đến 31/12/2016, cả nước còn 583 doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, bao gồm 7 tập đoàn kinh tế, 67 tổng công ty Nhà nước, 17 công ty TNHH MTV hoạt động theo mô hình công ty mẹ, công ty con, 492 doanh nghiệp độc lập thuộc các bộ, ngành, địa phương." Các Doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) do các Bộ quản lý điều hành gồm: Bộ Tài chính, Bộ Công thương, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Nộng nghiệp và Bộ Thông tin&Truyền thông (TTTT) Ngoài ra dân cũng thắc mắc tại sao Bộ Quốc phòng lại có riêng một Cục Kinh tế để "thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với hoạt động sản xuất, xây dựng kinh tế của Quân đội nhân dân Việt Nam" ? Theo tài liệu chính thức thì Cục này được " thành lập ngày 24 tháng 12 năm 1998" có nhiệm vụ: Chỉ đạo các loại hình sản xuất kinh tế của Quân đội gồm: Các khu kinh tế quốc phòng, các chương trình, mục tiêu quốc gia về xoá đói giảm nghèo do Quân đội đảm nhiệm, chỉ đạo hoạt động của các doanh nghiệp và các đơn vị thường trực tham gia hoạt động sản xuất kinh tế. Nghiên cứu, vận dụng các chính sách, chế độ, quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế với các doanh nghiệp và các đơn vị sản xuất kinh tế trong Quân đội; tham gia xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước và Bộ Quốc phòng liên quan đến công tác quản lý, chế độ chính sách, quy hoạch, kế hoạch sản xuất kinh tế của Quân đội. Phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức thẩm định và trực tiếp quản lý các dự án đầu tư của Nhà nước, của các nguồn tài chính khác trong và ngoài nước cho các khu kinh tế quốc phòng, các chương trình mục tiêu quốc gia về xoá đói giảm nghèo, các hoạt động sản xuất kinh tế của các doanh nghệp trong Quân đội thuộc lĩnh vực kinh tế. Quản lý, chỉ đạo xây dựng và thực hiện các kế hoạch sản xuất kinh tế dài hạn, trung hạn, ngắn hạn và hàng năm của các doanh nghiệp kinh tế quốc phòng, doanh nghiệp kinh tế, phần nhiệm vụ làm kinh tế của các doanh nghiệp quốc phòng. Các chương trình kinh tế xã hội tại các khu kinh tế quốc phòng, các kế hoạch xoá đói giảm nghèo và tổng hợp kết quả làm kinh tế trong Quân đội hàng năm. Quản lý và chỉ đạo hoạt động kinh tế đối ngoại, xúc tiến thương mại của Quân đội, hỗ trợ các doanh nghiệp quân đội hội nhập kinh tế quốc tế. Tham gia quản lý vốn và tài sản của các doanh nghiệp. Tuy nhiên, chưa bao giờ thấy Quốc hội hay Cơ quan thanh tra của đảng hoặc nhà nước công bố việc thanh tra, hoặc giám sát việc làm ăn của Cục Kinh tế, Bộ Quốc phòng. Công ty lớn nhất của Quân đội Cộng sản Việt Nam là Tập đoàn Công nghiệp Viễn thông Quân đội, tên tiếng Anh là Viettel Group, thành lập năm 2004. Tính đến năm 2017, tổng cộng có 70,000 nhân viên trong và ngoài nước. Trị giá tài sản là 11 tỷ Dollars vào năm 2015, lợi tức hàng năm khoảng 2 tỷ Dollars. Luật Đặc khu Cần nhắc lại rằng, dự luật Đặc khu gồm 6 Chương, 85 Điều, nếu được thông qua sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2019. Nội dung Luật đã gây bất bình tại Quốc hội và trong người dân trong và ngoài nước, nhất là giới trí thức và chuyên gia kinh tế, nhà khoa học, cựu Đại biều Quốc hội và các cựu đảng viên cao cấp, vì Luật đã dành qúa nhiều ưu đãi cho nhà đầu tư nước ngoài. Rất nhiều người đã quan ngại và quyết liệt chống nếu những ưu đãi về đất đai, đầu tư du lịch, nhà ở, cửa biển, hải cảng, sân bay và kinh tế như quy hoạch trong dự luật, lọt vào tay các nhà đầu tư Trung Cộng, những người lúc nào cũng nuôi tham vọng chiếm cứ lãnh thổ Việt Nam như họ đã làm tại Bauxite Tây Nguyên và gang thép Formosa Hà Tĩnh. Riêng về thuế và các dịch vụ tài chính, các ưu đãi đó bao gồm:"Miễn thuế thu nhập cá nhân trong 5 năm và giảm một nửa trong các năm tiếp theo. Thậm chí, nếu là nhà quản lý, nhà khoa học, hay chuyên gia được miễn thuế tới 10 năm đầu, nhưng không quá 2030. Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 4 năm và giảm 50% trong 9 năm tiếp theo. Nhà đầu tư được thuê đất tối đa 99 năm so với mức tối đa 70 năm hiện tại. Bên cạnh đó, nhà đầu tư cũng được hưởng những ưu đãi thuế xuất nhập khẩu tại khu phi thuế quan, được lưu hành tự do ngoại tệ và có thể làm visa ngay tại đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt." (theo phân tích của VOV.VN, Đài Tiếng nói Việt Nam, ngày 22/04/2018) Điểm quan trọng nhất gây bất bình trong nhân dân là, trong dự luật Đặc khu nguyên thủy của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đã viết nguyên văn tại Khoản 1, Điều 32 nói về "Quyền và nghĩa vụ về sử dụng đất tại đặc khu:"Căn cứ vào quy mô, tính chất của dự án đầu tư và đề xuất của nhà đầu tư, Chủ tịch Ủy ban nhân dân đặc khu quyết định thời hạn sử dụng đất để sản xuất, kinh doanh tại đặc khu không quá 70 năm; trường hợp đặc biệt, thời hạn sử dụng đất có thể dài hơn nhưng không quá 99 năm do Thủ tướng Chính phủ quyết định." Đó là lý do tại sao đã có hàng chục ngàn người dân đủ mọi thành phần đã bất ngờ tự phát biểu tình chống Đặc khu và Luật an ninh mạng (Quốc hội chấp thuận ngày 12/06/2018) từ Nam ra Bắc. Họ đã giương cao các các biểu ngữ cầm tay và băng rôn (band-role) chống Đặc khu, chống Trung Quốc và thề không cho Trung Quốc thuê đất, dù chỉ 1 ngày. Các biểu ngữ khác còn có nội dung: - "Get out, China!", "KHÔNG đặc khu, KHÔNG an ninh mạng!", "Cho thuê đất là bán nước!"… - "Đả đảo cộng sản bán nước", "Đả đảo Việt gian". - " Đả đảo Luật An ninh mạng, Luật Bịt miệng dân" - "Bài học từ Formosa: Một ngày cũng không cho thuê đất." - "Thà đất nước nghèo mà bình yên – Ham giàu mà mất nước." - "Vì độc lập, phản đối Đặc khu"! - "Vì tự do, phản đối Luật An ninh mạng"! Đây là lần đầu tiên trong 43 năm, hàng ngàn người dân đã tràn ngập nhiều ngả đường phố suốt ngày và đêm 10/06/2018 tại Sài Gòn, Hà Nội, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Bình Thuận, Bình Dương, Đồng Nai và nhiều thành phố khác để chống Luật thành lập 3 Đặc khu Vân Đồn (tỉnh Quảng Ninh), Bắc Vân Phong (tỉnh Khánh Hòa) và Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang). Trước ngày dân biểu tình và trước sức ép của dư luận, Bộ Chính trị đảng CSVN đã họp đến 3 giờ sáng ngày 09/6/2018 để quyết định lùi thời gian thông qua Luật Đặc khu đến kỳ họp 6 của Quốc hội vào tháng 10/2018. Sau đó, Quốc hội đã đồng ý với đề nghị của Chính phủ không quy định trường hợp đặc biệt thời hạn sử dụng đất để sản xuất, kinh doanh tại đặc khu có thể được kéo dài không quá 99 năm. Lý do dân chống vì ai cũng lo ngại Luật này sẽ mở đường cho Trung Quốc vào cướp đất di dân để chiếm đóng 3 vị trí chiến lược quốc phòng quan trọng của Việt Nam: - Vân Đồn (Tỉnh Quảng Ninh), cửa ngõ ra Vịnh Bắc Bộ, là chặng dừng chân đầu tiên của tầu bè Trung Hoa đi xuống Việt Nam, nhưng cũng là tuyến phòng ngự ở vùng biển Đông Bắc của Việt Nam từ thời các Vua chúa Việt. Hơn nữa Vân Đồn chỉ cách đảo Hải Nam, căn cứ Tầu ngầm của Trung Hoa, chừng 200 hải lý (mỗi hải lý dài 1,852 mét). - Bắc Vân Phong (Tỉnh Khánh Hòa), nhìn thẳng ra Trường Sa, trực diện với các vị trí đóng quân của Trung Hoa trên các bãi đá, nay đã biến thành đảo mà Bắc Kinh chiếm của Việt Nam từ 1988 gồm Subi, Gaven, Chữ Thập, Gạc Ma và Châu Viên. Ngoài ra Bắc Vân Phong cũng chỉ cách vịnh chiến lược nổi tiếng Cam Ranh trên 60 cây số. Khánh Hòa cũng là nơi phát xuất các tầu Hải quân Việt Nam tiếp vận lương thực và luân chuyển quân lính ra vào 21 vị trí đóng quân của Việt Nam ở Trường Sa. - Phú Quốc (Tỉnh Kiên Giang), nằm trong vịnh Thái Lan là vị trí phòng thủ chiến lược cực nam của Việt Nam. Từ Phú Quốc, tầu bè và máy bay có thể đi khắp Á Châu-Thái Bình Dương, sang Ấn Độ Dương để đi qua Trung Đông. Theo tài liệu của nhà nước CSVN thì:"Chủ trương phát triển đặc khu kinh tế xuất hiện ngay từ sau Đổi mới ra đời, và được văn bản hoá ở Nghị quyết trung ương 4 khóa VIII (1997), Văn kiện Đại hội X năm 2006. Đến năm 2017, trên cơ sở Thông báo kết luận số 21-TB/TW ngày 22/3/2017 của Bộ Chính trị, Dự án Luật Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt, được chuẩn bị từ năm 2014 mới chính thức được Chính phủ trình ra Kỳ họp thứ 4, Quốc hội Khóa XIV (tháng 10-11/2017)." Như vậy, sau khi bị nhân dân phản đối để phải lùi thêm từ kỳ họp 5 tháng 6/2018 đến kỳ họp 6 tháng 10/2018 rồi bây giờ Thường vụ Quốc hội lại bỏ lửng cho đến cuối năm thì Luật Đặc khu không chết cũng ngấp ngoái. P.T. Nguồn: http://doithoaionline2.blogspot.com/2018/08/3-ac-khu-am-tham-chet-roi.html | ||||||||
Mỹ ra đòn trước hội nghị Bắc Đới Hà, Tập có dấu hiệu lung lay Posted: 11 Aug 2018 02:31 PM PDT Chiến tranh kinh tế Mỹ-Trung vừa khai màn với hàng loạt quyết định đánh thuế qua lại nhằm vào hàng trăm tỉ đô la hàng hóa. Các thông báo đơn phương tăng thuế ngày càng quyết liệt của Washington tác động ra sao đến chính quyền Tập Cận Bình ? Theo báo chí khu vực và quốc tế, có dấu hiệu cho thấy các đòn tấn công thương mại của Mỹ đang đe dọa uy thế của « lãnh tụ tối cao ». Hội nghị Bắc Đới Hà khai mạc với một số biểu hiện khác thường, trong giới trí thức bắt đầu có tiếng nói trực tiếp lên án chính sách độc tài của họ Tập.
Hội nghị Bắc Đới Hà (Beidaihe) - một kỳ hội họp không chính thức thường niên của các lãnh đạo chóp bu Trung Quốc, đang nắm quyền và đã về hưu - thường được coi là một sự kiện chính trị rất quan trọng. Bắc Đới Hà là tên gọi một địa điểm nghỉ mát bên bờ biển thuộc tỉnh Hà Bắc (Hebei), cách Bắc Kinh khoảng 300 cây số về phía đông. Hội nghị của giới chóp bu Trung Quốc thường diễn ra tại đây vào dịp cuối tháng Bảy và trong tháng Tám. Năm nay, truyền thông chính thức Trung Quốc cho biết, ngày thứ Bảy tuần trước 04/08/2018, 62 khách mời, gồm các chuyên gia, trí thức, đã đến Bắc Đới Hà, và được các lãnh đạo đảng đón tiếp. Điểm khác thường năm nay là người đón tiếp họ thuộc cấp bậc thấp hơn so với những năm trước. Cụ thể là phó thủ tướng Hồ Xuân Hoa (Hu Chunhua), một người không thuộc ban thường vụ Bộ Chính Trị đảng Cộng Sản Trung Quốc. Ủy viên thường vụ Bộ Chính Trị Vương Hỗ Ninh (Wang Huning) (1), người được coi là kế nhiệm cương vị phụ trách tư tưởng của đảng, đáng ra theo lệ phải có mặt, cũng không xuất hiện trong dịp này. Theo các nhà quan sát, kể từ khi tìm cách thâu tóm toàn bộ quyền lực trong tay, ông Tập Cận Bình có xu hướng hạ thấp vai trò của dịp hội họp không chính thức này, nhưng rất có thể lần hội nghị này, ông Tập sẽ phải đối mặt với nhiều chỉ trích trong nội bộ, đặc biệt từ giới lãnh đạo về hưu, nhưng vẫn còn duy trì được ảnh hưởng. Nhiều nguồn tin cho biết, cho dù không ưa gì nhau, hai cựu tổng bí thư Giang Trạch Dân và Hồ Cẩm Đào đã thống nhất quan điểm. Hai ông Giang, Hồ cùng cựu thủ tướng Chu Dung Cơ tỏ ra không tin tưởng vào ban lãnh đạo hiện nay. Báo Nhật Nikkei Asean Review cho biết một cuộc họp Bộ Chính Trị bất thường của đảng Cộng Sản Trung Quốc được tổ chức ngay trước thềm hội nghị Bắc Đới Hà, để khẩn cấp bàn biện pháp đối phó với Mỹ, được ông Tập Cận Bình triệu tập chỉ hai ngày sau khi kết thúc vòng công du dài từ châu Phi trở về. Nikkei Asean Review ví thông báo của chính quyền Trump, sẽ tăng thuế từ 10% lên 25% đối với 200 tỉ đô la hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, ngay trước thềm hội nghị Bắc Đới Hà, như « một trái bom ». Cùng với mức thuế nghiệt ngã này, bộ Thương Mại Mỹ cũng thông báo đưa 44 doanh nghiệp Trung Quốc có liên quan đến quân sự, vào danh sách kiểm soát chặt. Báo Nhật cũng ghi nhận phản ứng bất thường của ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (Wang Yi). Trong cuộc gặp đồng nhiệm Mỹ Mike Pompeo tại Singapore, bên lề Diễn Đàn An Ninh Khu Vực ngày 03/08, ngoại trưởng Trung Quốc tỏ thái độ mềm mỏng, khi khẳng định các bất đồng thương mại Mỹ-Trung cần được giải quyết thông qua thương lượng. Tuy nhiên, ít giờ sau, khi trở lại Bắc Kinh, sau khi bộ trưởng Thương Mại Trung Quốc tuyên bố đang chuẩn bị trả đũa với 60 tỉ đô la hàng Mỹ, thì ông Vương Nghị như trở thành một con người khác hẳn. Trả lời báo chí Trung Quốc, ông Vương tỏ ra hết sức cứng rắn : « Nếu Hoa Kỳ tấn công, chúng tôi sẽ không lùi bước ». Sự thiếu thống nhất giữa các phát ngôn và sự thay đổi đột ngột nói trên dường như cho thấy chính quyền Bắc Kinh đang rất lúng túng trong việc tìm ra được một quan điểm nhất quán trong cuộc chiến thương mại với Mỹ, đang diễn biến khó lường. Lãnh tụ không toàn năng, đối thủ trong đảng trỗi dậy Xét trên nhiều mặt, quyền lực của ông Tập Cận Bình dường như trong hiện tại vững chắc hơn bao giờ hết. Trong kỳ họp Quốc Hội tháng 3 vừa qua, ông Tập đã nhận được sự ủng hộ « tuyệt đối ». Tập Cận Bình vốn vừa là tổng bí thư, vừa là chủ tịch nước. Tư tưởng Tập Cận Bình được đưa vào điều lệ đảng, tức đặt ông Tập ngang hàng với Mao Trạch Đông. Hiến pháp Trung Quốc nay được sửa đổi, mở ra khả năng Tập Cận Bình nắm quyền đến mãn đời, sau khi thời hạn hai nhiệm kỳ chủ tịch theo lệ thường, kéo dài đến 2023 chấm dứt. Tuy nhiên, trong cuộc chiến tranh thương mại với Mỹ vừa bùng lên, lãnh đạo tối cao Trung Quốc đang lâm vào thế bị động. Cho đến nay, kể từ sau cuộc hội kiến Trump -Tập, tháng 4/2027, chính quyền Bắc Kinh vẫn chủ trương tìm kiếm một quan hệ ổn định với Washington. Trong giới học giả Trung Quốc, nhiều người cho rằng hệ thống tuyên truyền của chế độ đã quá ngạo mạn, Bắc Kinh đánh giá quá thấp đối thủ, lẽ ra Tập Cận Bình phải chuẩn bị tốt hơn cho cuộc chiến thương mại với Washington. Sự lúng túng của chính quyền Tập Cận Bình để ngỏ cơ hội cho nhiều tiếng nói chỉ trích trong nội bộ. Chính tại hội nghị Bắc Đới Hà, ông Tập Cận Bình sẽ phải đối mặt với những phê phán nhắm vào một vấn đề hệ trọng khác, đó là « nạn sùng bái cá nhân ». Đây cũng là điều mà về mặt nguyên tắc, bị cấm theo điều lệ đảng. Theo Nikkei, việc phe cánh ông Tập đưa tư tưởng Tập Cận Bình vào cương lĩnh của đảng và sau đó là việc Quốc Hội Trung Quốc bị đặt vào thế phải bỏ phiếu thông qua sửa đổi Hiến pháp, cho phép Tập Cận Bình nắm quyền mãn đời, với rất ít phản đối, đã không được thảo luận tại hội nghị Bắc Đới Hà vào năm trước. Nhiều nhân vật cao cấp trong đảng, không thuộc phe ông Tập, cảm thấy bị loại trừ. Theo một đảng viên kỳ cựu ở Thượng Hải, « cho dù ông Tập chủ ý thâu tóm toàn bộ quyền lực, hay bị đẩy vào thế phải làm như vậy, do các áp lực từ phía đối thủ, thì rõ ràng vấn đề chính trị nội bộ của đảng Cộng Sản Trung Quốc đã trở thành đối tượng quan tâm của toàn thế giới ». Nhiều nhà quan sát cho rằng việc ông Tập Cận Bình thâu tóm toàn bộ quyền lực, thậm chí không để ngỏ khả năng cho một người kế nhiệm thực sự xuất hiện, có thể là một thế mạnh, trong một xã hội « ổn định », nằm dưới sự điều khiển toàn diện của đảng. Thế nhưng, trong cuộc chiến thương mại căng thẳng với Hoa Kỳ hiện nay, vị thế lãnh đạo tối cao của Tập Cận Bình lại biến ông Tập thành một người dễ tổn thương, do những hệ quả khôn lường về kinh tế, mà chế độ cộng sản không tài nào kiểm soát hết. Giáo sư luật : Chế độ Trung Quốc đang « toàn trị hóa » Trước thềm hội nghị Bắc Đới Hà, công luận Trung Quốc đặc biệt chú ý đến tiếng nói chỉ trích của giáo sư luật Đại học Thanh Hoa, ông Hứa Chương Nhuận (Xu Zhangrun), trong một bài viết dài khoảng 10 nghìn chữ, được công bố ngày 24/07/2018 (2). Trong bài viết với tựa đề « Những lo sợ và hy vọng của chúng tôi » (tạm dịch là « 8 nỗi sợ và 8 niềm hy vọng »), nhà luật học Trung Quốc đã phê phán một cách hệ thống chính sách của ông Tập Cận Bình, từ khi lên nắm quyền đến nay. Từ việc bóp nghẹt tự do ngôn luận, đàn áp trí thức, đoạn tuyệt với cải cách, chống tham nhũng nhưng không đụng đến các đặc quyền của đảng, cổ vũ thói sùng bái cá nhân lãnh đạo, cho đến chính sách đối ngoại gây hấn, thúc đẩy chiến tranh lạnh. Giáo sư Hứa Chương Nhuận cũng yêu cầu chính quyền Trung Quốc minh bạch về vụ thảm sát Thiên An Môn 1989. Cho dù những điều luật gia Trung Quốc viết ra có thể không có gì mới mẻ với nhiều người, nhưng bài viết cô đúc và khẩn thiết của giáo sư Hứa Chương Nhuận như một tiếng sét, trong bầu không khí im ắng của giới trí thức Trung Quốc, sau một thời gian dài bị chính quyền đàn áp, truy bức. Trọng Thành -------------- Ghi chú 1. Theo Reuters, ông Vương Hỗ Ninh bị nhiều người trong đảng chỉ trích đã chủ trương lập trường dân tộc chủ nghĩa cực đoan, khiến quan hệ với Washington ngày càng căng thẳng. Xem thêm : « Kiến trúc sư của ''tư tưởng Tập Cận Bình'' bước ra sân khấu » (RFI, 26/10/2017). 2. Xem bài « 8 nỗi sợ và 8 niềm hy vọng », cùng bản dịch và chú giải bằng tiếng Anh của nhà Hán học Geremie R. Barmé, trên trang mạng chinaheritage.net. (RFI) | ||||||||
Nguyễn Quang Dy - Nghịch lý và Ngộ nhận về Chiến tranh Thương mại Mỹ-Trung Posted: 11 Aug 2018 02:25 PM PDT Gần hai tháng qua, chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đã trở thành tâm điểm của dư luận thế giới, gây tranh cãi tại Washington và làm đau đầu Bắc Kinh (cũng như các thủ đô khác). Để hiểu diễn biến phức tạp và hệ quả khôn lường của cuộc chiến tranh thương Mỹ-Trung, cần lý giải một số nghịch lý và ngộ nhận liên quan đến sự kiện quan trọng này.
Cách đây khoảng vài thập kỷ, có một nhà tư tưởng giáo dục (hình như Peter Drucker) đã nói rằng giáo dục truyền thống dạy học viên về một thế giới không còn tồn tại (traditional education teaches students about a world that no longer exists). Thế giới ngày càng phi truyền thống và biến động khôn lường (như đoàn tầu siêu tốc), nhưng tư duy con người vẫn chuyển chậm (như chiếc xe ngựa cũ). Làm sao chiếc xe ngựa 0.4 đuổi kịp đoàn tầu 4.0? Những nghịch lý về hệ quy chiếu Trước hết, khi phân tích diễn biến bàn cờ chính trị quốc tế, nhiều người thường bỏ qua hay coi nhẹ nhân tố chính trị nội bộ (domestic/bureaucratic politics) của các bên liên quan. Ngược lại, khi phân tích diễn biến chính trị nội bộ một nước, nhiều người hay bỏ qua hay coi nhẹ nhân tố quốc tế đang tác động đến diễn biến trong nước. Cả hai cách đề cập đó đều không đầy đủ và thiếu chính xác, dẫn đến ngộ nhận và nhầm lẫn về bức tranh vốn phức tạp trong quan hệ giữa các nước lớn (như Mỹ-Nga-Trung). Vì vậy, không thể tách cuộc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung ra khỏi bàn cờ chiến lược nước lớn, và hiện tượng Trumpism. Thứ hai, khi đánh giá một nhân vật đặc thù khác thường (như Donald Trump) thường có hai khuynh hướng. Một là chê bai và phủ định, vì chỉ nhìn thấy mặt tiêu cực mà không thấy mặt tích cực. Hai là khen ngợi và khẳng định, vì chỉ nhìn thấy mặt tích cực mà không thấy mặt tiêu cực. Cả hai khuynh hướng đó đều cực đoan, không chính xác và thiếu hụt (như một cốc nước vơi), không phản ánh đúng sự thực khách quan. Ngoài lý do thiếu hụt thông tin, còn do hệ quy chiếu khác nhau (paradigms), nên người ta thường ngộ nhận và nhầm lẫn. Thứ ba, khi phân tích một sự kiện hay nhân vật nào đó, thường có hai quan điểm khác nhau do hệ quy chiếu khác nhau. Một là hệ quy chiếu "truyền thống" (traditional/conventional), hai là hệ quy chiếu "phi truyền thống" (unconventional). Khi đánh giá một nhân vật "phi truyền thống" (như Donald Trump), nếu áp dụng hệ quy chiếu "truyền thống", thì dễ ngộ nhận và sai lạc, nên không lý giải được bản chất vấn đề (có nhiều ẩn số). Có người hỏi "Trump khôn hay dại, tốt hay xấu?". Đó là câu hỏi "trắng đen" (black & white) làm đơn giản hóa vấn đề (simplistic) trong khi sự thật vốn phức tạp hơn vì "trong âm có dương, trong dương có âm". Thứ tư, "mọi người sinh ra đều bình đẳng" (men are born equal), nhưng suy nghĩ và cảm xúc khác nhau, nên quan điểm và thái độ của họ cũng khác nhau trước một sự kiện hay nhân vật. Nhưng sự khác biệt (diversity) không phải là vấn đề mà sự nhầm lẫn (confusion) mới là vấn đề bất cập. Khi cần lý trí (để phân tích) thì người ta lại bị tâm trạng bức xúc làm sai lạc vấn đề. Khi cần cảm xúc (để cảm thông) thì người ta lại dựa nhiều vào lý trí nên vô cảm. Vấn đề không phải đúng hay sai, mà là lẫn lộn (không đúng lúc, đúng người, đúng việc). Sự ngạo mạn về quyền lực và cái bẫy Thucydides Hai mươi năm sau chiến tranh Viêt Nam, Robert McNamara xuất bản cuốn sách "Hồi tưởng: Bi kịch và bài học Việt Nam" (In Retrospect: the Tragedy and Lessons of Vietnam, Random House, New York, 1995), thừa nhận sai lầm (hay ngộ nhận). Tuy ông McNamara tự vấn lương tâm hơi muộn (too little too late) nhưng "muộn còn hơn không". Tuy nhiên, nước Mỹ vẫn lặp lại sai lầm tại Iraq và Afganistan, trong khi bỏ mặc Biển Đông cho Trung Quốc. Gần ba thập kỷ trước đó, TNS Fulbright đã xuất bản cuốn sách "Sự Ngạo mạn về Quyền lực" (Arrogance of Power, William Fulbright, Random House, New York, 1967) chỉ trích sai lầm của Mỹ trong chiến tranh Việt Nam. Có lẽ sự ngạo mạn về quyền lực là căn bệnh cố hữu của kẻ mạnh, làm cho họ ngộ nhận và mù lòa về "giới hạn của quyền lực". Không phải chỉ có người Mỹ mà người Trung Quốc cũng mắc căn bệnh này (với "đặc sắc Trung Quốc"). Một số quan chức Trung Quốc có thói quen nhắc nhở người khác rằng "Trung Quốc là nước lớn" (như hiện tượng "Freudian slip"). Tại một cuộc họp tại Hà Nội (năm 2010) Dương Khiết Trì (Yang Jiechi) đã nói thẳng vào mặt ngoại trưởng Singapore rằng "Trung Quốc là một nước lớn và các nước khác đều bé" (China is a big country and other countries are small). Trong một chuyến thăm Miến Điện (Myanmar) cách đây mấy năm, khi tôi hỏi mười người dân là họ ghét ai nhất, thì chín người nói họ ghét nhất các tướng tá quân đội và người Trung Quốc. Không chỉ có Miến Điện, mà gần đây Bắc Triều Tiên và Malaysia đều muốn "thoát Trung", mặc dù họ rất cần túi tiền của Trung Quốc. Hầu hết các nước láng giềng (từ Việt Nam đến Myanmar đến Thailand đến Lào và Campuchea) đều sợ và ghét thái độ ngạo mạn đó, tuy một số nước đang mắc vào cái "bẫy nợ" (debt trap) của Trung Quốc (như một bi kịch). Gần đây, Graham Allison (giám đốc Belfer Center, Harvard KSG) nổi tiếng vì thuyết cái bẫy "Thucydides trap". Allison lập luận rằng sớm muộn Mỹ (cường quốc cũ) và Trung Quốc (cường quốc mới trỗi dậy) sẽ bị xô đẩy vào cuộc chiến tranh khó tránh khỏi. Một số nhà nghiên cứu khác cũng lo ngại chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đang leo thang có thể là màn khởi đầu (prelude) dẫn đến một cuộc chiến tranh thế giới mới. Tôi hy vọng là họ sai. Bàn cờ chiến lược mới và Trumpism Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung là một phần của bàn cờ chiến lược mà Mỹ đang triển khai (theo NDS & NSS) nhưng không tách rời hiện tượng "Trumpism". Đó là một hiện tượng bất thường trong chính trường Mỹ, làm đảo lộn bàn cờ chính trị nước Mỹ và thế giới. Vì vậy cuộc chiến thương mại diễn biến khó lường, đang vượt ra khỏi những khuôn khổ và hệ quy chiếu mà người ta đã quen mấy thập kỷ qua (từ thời chiến tranh lạnh đến nay). Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung làm nhiều người bất ngờ, và làm người Trung Quốc đau đầu, vì nó diễn ra theo một quy luật và lộ trình khác trước. Nó không giống chiến tranh thương mại trước đây thường diễn ra giữa hai bờ Đại Tây Dương (hay với Nhật). Nó không chỉ làm đảo lộn cán cân thương mại Mỹ-Trung (hay với đồng minh) mà còn đe dọa làm đảo lộn bàn cờ chiến lược toàn cầu và trật tự thế giới. Nếu coi chiến tranh thương mại Mỹ-Trung cũng giống như với châu Âu hay với Nhật là nhầm lẫn, như "thấy cây mà không thấy rừng". Khi cử tri Mỹ bỏ phiếu cho Trump, họ không chỉ bỏ phiếu cho nhân vật bất thường đó, mà còn bỏ cho xu hướng muốn phục hồi nước Mỹ "vĩ đại trở lại". Trump đã nhanh tay nắm bắt được xu hướng đó và thành công. Không phải Trump giỏi, mà các ứng viên khác của cả hai đảng dở, vì họ đã vô cảm trước những đòi hỏi thay đổi của cử tri Mỹ. Vì vậy trong những năm tới đây, dù Trump được tái cử hay thất cử, và ai khác lên thay thì chắc xu hướng đó vẫn tồn tại, vì nó lớn hơn cả Trump và Nhà Trắng. Dù Steve Bannon đã mất chức (cố vấn chiến lược của Trump), nhưng tư tưởng Bannonism vẫn còn tồn tại. Trump và Bannon tham vọng muốn thay đổi trật tự nước Mỹ và trật tự thế giới. Trump phải giữ lời hứa với cử tri lúc tranh cử, vì biết rằng đó là bảo bối duy nhất để ông chiếm được Nhà Trắng. dù có phải nói dối. Theo cách tính của Washington Post (Fact Checker's database) Trump đã nói dối 3.259 lần (từ 1/6 đến nay) tính trung bình mỗi ngày 6,5 lần. Có lẽ đó là một kỷ lục. Theo Joe Nye, tuy nói dối không giống nhau (not all lies are born equal), nhưng nói dối quá nhiều sẽ làm suy giảm lòng tin (Too many lies debases the currency of trust). Tổng thống có thể nói dối để xóa dấu vết (cover his tracks), tránh bị mất mặt (avoid embarrassment), làm hại đối thủ (harm a rival) hay chỉ vì tiện lợi (for convenience). Trong khi nhiều người cho rằng Trump nói dối là do thói quen (out of habit), nhưng căn cứ vào tần xuất, lặp đi lặp lại, và tính chất sỗ sàng của lời nói dối, nó không phản ánh thói quen, mà là một chiến lược có chủ ý để làm tổn thương cơ chế sự thật. (White House of Lies, Joseph Nye, Project Syndicate, August 7, 2018). Có nhiều ý kiến đánh giá khác nhau về Trump. Có lẽ ông là tổng thống Mỹ gây tranh cãi nhiều nhất (chủ yếu là trái chiều) như một hiện tượng lạ trong lịch sử. Không phải chỉ có chính giới Mỹ, mà các học giả và báo chí Mỹ (và phương Tây) đều không thích Trump, trong khi ông dám công khai gọi báo chí Mỹ là "kẻ thù của nhân dân" (tuy con gái rượu Ivanka không đồng tình). Mặc dù Trump tạo ra nhiều tai tiếng như "một thiên tài ổn định" (a stable genius), nhưng ông lại nhất quán (ít nhất là đến nay) với tuyên bố lúc tranh cử (như "America first"). Tuy Trump phát biểu thiếu nhất quán (trên twitter), nhưng ông hành động nhất quán (như muốn thay đổi nước Mỹ). Nói cách khác, Trump không nhất quán, nhưng Trumpism nhất quán. Chiến tranh thương mại và Lighthizerism Trong Nhà Trắng hiện nay, tuy Robert Lighthizer (Trade Reperesentative) và Peter Navarro (National Trade Council Director) không phải là "cặp đôi hoàn hảo", nhưng cùng quan điểm cứng rắn với Trung Quốc, và được lòng Trump. Đó là hai nhân vật chủ chốt (như cánh tay phải và tay trái của Trump) trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc. Tuy chúng ta đã biết khá nhiều về Navarro, nhưng còn biết khá ít về Lighthizer. Nếu muốn hiểu chiến tranh thương mại Mỹ-Trung mà không biết rõ về Lighthizer thì thật thiếu sót. Chính Lighthizer mới là người điều hành cuộc chiến thương mại (như "trade czar") chứ không phải Trump. Nếu Peter Navarro là một giáo sư kinh tế vào loại trung bình ở Mỹ (chỉ thạo về lý thuyết), thì Lighthizer là một người điều hành chính sách chuyên nghiệp. Năm 1983, khi mới 36 tuổi Lighthizer đã từng làm phó đại diện thương mại (ngang thứ trưởng). Không chỉ có kinh nghiệm đàm phán thương mại, Lighthizer còn là một luật sư có nhiều kinh nghiệm chính trường. Năm 1996, Lighthizer từng làm cố vấn kinh tế cho Bob Dole, thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa (tranh cử tổng thống năm 1996). Trong khi Trump nói bạt mạng (bất nhất), thì Lighthizer hành động nhất quán, theo một chủ thuyết (mà người ta gọi là "Lighthizerism"). Triết lý kinh tế của Lighthizer có vai trò chủ đạo trong chính quyền Trump hiện nay, không phải để "co cụm lại" (retrenchment) mà để giành lại vai trò đầu tàu của Mỹ trên thế giới về sản xuất công nghiệp (manufacturing). Nó không nhằm chấm dứt toàn cầu hóa, mà tạo ra một giai đoạn toàn cầu hóa mới (more aggressive). Tầm nhìn của Lighthizer có thể tồn tại còn lâu hơn cả chính quyền Trump. Theo Lighthizer, để đối phó với "chủ nghĩa tư bản nhà nước" của Trung Quốc, Mỹ nên bắt chước đối phương để trở thành "tư bản nhà nước cao hơn". Các chính khách Mỹ đã tin vào thắng lợi tất yếu của nền dân chủ và tư bản (sau sự kiên bức tường Berlin), nên họ cứ tưởng Trung Quốc sẽ tất yếu đi theo dân chủ và tư bản. Đó là một sự ngộ nhận vì ngạo mạn (hubris). Trong buổi điều trần tại Quốc hội (26/7/2018) Lighthizer nhấn mạnh "người Trung Quốc có hệ thống của họ và đang thách thức hệ thống của chúng ta" (They have a system, and their system is challenging our system). Lighthizer khẳng định (9/2017) chủ nghĩa tư bản nhà nước của Trung Quốc là "mối đe dọa chưa từng có đối với hệ thống thương mại thế giới" (a threat to the world trading system that is unprecedented). (You Live in Robert Lighthizers World Now, Quinn Slobodian, Foreign Policy, August 6, 2018). Những nghịch lý và ngộ nhận Thời chiến tranh lạnh, Tổng thống Nixon và Kissinger đã bắt tay với Mao Chủ tịch (năm 1972) để dùng "lá bài Trung Quốc" đối phó với Liên Xô. Nước cờ táo bạo đó đã làm đảo lộn bàn cờ thế giới, và chính sách "một nước Trung Quốc" đã tồn tại từ đó đến nay. Mỹ và phương Tây đã triển khai chính sách "can dự xây dựng" (constructive engagement) để giúp Trung Quốc "trỗi dậy trong hòa bình", tưởng một ngày nào đó Trung Quốc giàu mạnh sẽ trở thành "một nước dân chủ như chúng ta". Trung Quốc đã làm theo lời khuyên của Đặng Tiểu Bình "ẩn mình chờ thời", tranh thủ thời cơ để trỗi dậy, không chỉ trở thành siêu cường kinh tế (như Nhật Bản) mà còn đang trở thành siêu cường quân sự để vượt Mỹ, nhằm bá chủ thế giới. Tại sao người Trung Quốc đã dễ dàng qua mặt được người Mỹ? Không phải chỉ vì người Trung Quốc khôn ngoan, mà còn do người Mỹ (và phương Tây) ngờ nghệch, đã ngộ nhận và ảo tưởng rằng "bản sắc Trung Cộng" có thể thay đổi, khi Trung Quốc giàu mạnh. Nay người Mỹ tỉnh ngộ nhận ra sai lầm thì quá muộn, và phải trả giá đắt. Trung Quốc đã trở thành Frankenstein (theo lời Richard Nixon). Đó là một "hệ quả bất định" (unintended consequence). Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung không đơn thuần về thương mại như người ta tưởng. Trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ (năm 2016) Donald Trump đã lần lượt đánh bại các ứng cử viên nổi tiếng của cả hai đảng Cộng Hòa và đảng Dân Chủ, làm nước Mỹ và thế giới bất ngờ. Tại sao các chính khách chuyên nghiệp tài giỏi (như Hillary Clinton) lại thua một người như Trump? Có nhiều lý do, nhưng chủ yếu vì họ đã ngạo mạn và ngộ nhận nên vô cảm trước các thực tế mới. Nhiều chuyên gia (như pollters/pundits) cũng ngộ nhận và dự đoán sai. Vì vậy, ngộ nhận là căn bệnh cố hữu của con người, không trừ một ai. Không phải chỉ có người dốt mới ngộ nhận và sai lầm, mà những người tài giỏi càng dễ ngộ nhận và sai lầm. Tập Cận Bình cho rằng Trung Quốc đã đủ mạnh và đến lúc Trung Quốc không cần "ẩn mình chờ thời". Trung Quốc đã công khai thách thức Mỹ, và quyết vượt Mỹ bằng chiến lược "Một Vành đai Một con đường" (BRI) và "Made in China 2025". Lâu nay Trung Quốc quen dựa vào công nghệ và đầu tư của Mỹ và phương Tây để phát triển nhanh bằng xuất khẩu. Nhưng chiến tranh thương mại và chiến lược quốc phòng (NDS) đang đe dọa chặn đứng tham vọng này của Trung Quốc. Nay đến lượt người Trung Quốc ngộ nhận và mắc sai lầm. Trò chơi quyền lực mới Ngày 2/12/2016, Henry Kissinger (93 tuổi) đã đến Bắc Kinh gặp Tập Cận Bình, và được Tập ca ngợi là "người bạn lớn" của Trung Quốc. Sự kiện đó diễn ra ngay sau khi Trump thắng cử, và điện đàm với tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn (cùng ngày 2/12/2016) làm Tập Cận Bình bất ngờ và tức giận. Có thể lúc đó Trump đã nghĩ đến "lá bài Đài Loan" và "lá bài Nga" để đối phó với Trung Quốc (nhưng còn quá sớm). Có lẽ tầm nhìn chống Trung Quốc là chiến lược nhất quán (lâu dài), còn quan hệ thân thiện với Tập là chiến thuật (trước mắt), để đối phó với Bắc Triều Tiên. Nay Trump đã bắt tay với Kim Jong-ul (12/6/2018), thì có lẽ đến lúc Trump có thể bắt tay với Putin để đối phó với Trung Quốc (tuy còn nhiều tranh cãi). Sau khi Tập Cận Bình củng cố được quyền lực tuyệt đối tại Đại Hội Đảng 19 (như "Hoàng đế Đỏ"), Trump đã công bố chiến lược quốc phòng (NDS) và bổ nhiệm John Bolton (một nhân vật diều hâu thân Đài Loan) làm chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia (thay McMaster). Trong bối cảnh đó, "người bạn lớn" Kissinger có thể "trở mặt" khuyên Trump dùng "lá bài Nga" để đối phó với Trung Quốc (điều đó chẳng có gì lạ). Nhưng nếu Tập bị bất ngờ thì chứng tỏ ông đã ngộ nhận và quên rằng "không có đồng minh vĩnh viễn, chỉ có lợi ích vĩnh viễn". Theo báo Daily Beast (26/7/2018) quan điểm về "lá bài Nga" đã được các cố vấn chủ chốt của Trump tán thành, trong đó có Jared Kushner (con rể và cố vấn cấp cao trong Nhà Trắng). Nếu Mỹ thực sự bắt tay với Nga để đối phó với Trung Quốc như "mối đe dọa số một" (theo NDS) thì đó là tin xấu (bad news) cho Bắc Kinh. Tuy nhiên, kịch bản này không dễ như "một bữa tiệc" (a dinner party), vì Putin "quyền biến" và chơi bài poker giỏi. Chưa biết bao giờ Putin sang thăm Washington (theo lời mời của Trump) và còn quá sớm để dự đoán kết cục của nước cờ tiếp. Tuy nhiên, khi Trump bắt tay Kim ở Singapore (12/6/2018) và bắt tay Putin ở Helsinki (16/7/2018) chắc Tập Cận Bình đang nín thở theo dõi. Cuộc gặp Trump-Kim tuy chưa có kết quả rõ ràng, nhưng đó là một bước ngoặt chiến lược tại bán đảo Triều Tiên. Có lẽ Bắc Kinh đã đánh giá sai về Trump, và các đồng minh EU của Mỹ. Không biết đó là lỗi của Lưu Hạc (không nhạy bén) hay của Tập Cận Bình (không chịu lắng nghe), nhưng chuyến đi Mỹ của Lưu Hạc (15-19/5/2018) đã thất bại vì "quá ít quá muộn" (too little too late). Theo báo Financial Times (20/7/2018) Kissinger đã từng cảnh báo nếu Mỹ và châu Âu chia rẽ thì "châu Âu sẽ trở thành chư hầu của lục địa Âu-Á" bị Trung Quốc thao túng. Có một nghịch lý là nhiều người trong Quốc Hội và giới báo chí Mỹ (cũng như đồng minh NATO) đang tỏ ra bảo thủ và chậm thay đổi tư duy chiến lược còn hơn người Trung Quốc. Dù sao, cuộc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung sẽ kéo dài và kéo theo chiến tranh về tiền tệ, về công nghệ, và địa chính trị, nên sẽ quyết liệt và khó lường. Đó là trò chơi quyền lực mới giữa hai siêu cường có hệ quy chiếu và hệ điều hành khác hẳn nhau. Trong cuộc chiến này, chưa có dấu hiệu hay lý do để Trump xuống thang đàm phán, như Bắc Kinh vốn ảo tưởng và ngộ nhận. Theo các chuyên gia, Mỹ đã vô hình trung theo một chính sách thương mại "ngõ cụt" (cul de sac). Bằng cách kích cầu tài khóa (fiscal stimulous) và tăng sản xuất (manufacturing) chính quyền Trump khuyến khích đầu tư, làm thâm hụt thương mại càng nặng. Với lãi suất tăng cùng với tăng trưởng, đồng USD sẽ lên giá, làm cản trở xuất khẩu. Vì vậy, Mỹ càng tìm cách tháo gỡ vấn đề thương mại, thì vấn đề đó càng lớn. Rủi ro hiện nay là chính quyền Trump thất vọng với hệ quả chính sách, lại càng phải "chơi rắn hơn" (double down). Tuy chính quyền Trump đã đi quá xa, nhưng họ có thể cho rằng vẫn chưa đủ xa. (The Trump Administration's Dead End on Trade, James McCormack, Project Syndicate, August 9, 2018). Những hệ lụy nhãn tiền Theo Financial Times, thị trường chứng khoán Trung Quốc đã mất 2.290 tỷ USD (tương đương 27%) trong tám tháng qua. Hôm 3/8/2018 (sau bốn năm) Nhật đã thay thế Trung Quốc, trở thành TTCK lớn thứ hai thế giới. Bắc Kinh tuyên bố sẽ đánh thuế lên 110 tỷ USD so với 130 tỷ USD giá trị hàng hóa Mỹ nhập vào Trung Quốc năm 2017, trong khi Mỹ tuyên bố sẽ đánh thuế lên 250 tỷ USD trong tổng số 505 tỷ USD giá trị hàng hóa Trung Quốc nhập vào Mỹ năm 2017. Cả hai bên vẫn chưa có dấu hiệu xuống thang, làm tăng nguy cơ bùng phát một cuộc chiến tổng lực giữa hai siêu cường kinh tế đứng đầu thế giới. IMF cảnh báo cuộc chiến thương mại này có thể làm trật bánh xe tăng trưởng kinh tế toàn cầu. (Trump claims US is winning trade war with China, Yuan Yang & Sam Fleming, Financial Times, August 6, 2018). Cùng với chiến tranh thương mại, Mỹ đang triển khai chiến lược quốc phòng. Ngày 1/8/2018, Quốc hội Mỹ đã thông qua Luật Ủy quyền Quốc phòng (NDAA) cho năm tài chính 2019, với ngân sách mới (716 tỉ USD, tăng 16 tỉ USD so với năm tài chính 2018). Tiếp theo NDS, luật NDAA đề ra ba mục tiêu chính tại Biển Đông: Thứ nhất là chi 425 triệu USD về thiết bị và đào tạo (trong 5 năm tới) cho các nước khu vực (như Philippines, Indonesia, Malaysia, Việt Nam). Thứ hai là khai trừ Trung Quốc khỏi các cuộc diễn tập RIMPAC. Thứ ba là Lầu Năm Góc phải báo cáo với Quốc hội về sự bành trướng gia tăng của Trung Quốc ở Biển Đông. Theo Greg Poling (CSIS/AMTI director), tuy NDAA có thể chưa đủ sức ngăn chặn Trung Quốc trỗi dậy, nhưng đây là "một phát súng cảnh cáo Trung Quốc" của Quốc hội Mỹ. Theo một số chuyên gia Trung Quốc, Bắc Kinh "đã mắc hai sai lầm lớn". Một là họ đã đánh giá sai về Trump và quá tự tin cho rằng Trump chỉ dọa già vì lý do chính trị (sắp bầu cử giữa kỳ). Vì vậy, Bắc Kinh đã coi thường và không nhạy bén trước tâm lý "bài Trung" đang dâng cao trong chính giới Mỹ. Hai là Bắc Kinh đã ngộ nhận, tưởng liên minh Mỹ-châu Âu đang rạn nứt nên họ có thể phân hóa, lôi kéo các nước EU theo mình (để đối phó với Mỹ). Trong khi Trump là người bất thường và khó lường, Tâp lại quá tự tin và không lắng nghe (hoặc các cố vấn không dám nói) nên Bắc Kinh đã xa rời thực tế, không nắm được bức tranh thực sự, nên mới bị bất ngờ và bị động trước các đòn quyết liệt của Trump. Nếu cuộc chiến tranh thương mại này kéo dài, kinh tế Trung Quốc có nguy cơ suy thoái và sa vào "bẫy thu nhập trung bình". Sắp tới nếu Trung Quốc phá giá đồng NDT (Yuan) khoảng 12% (như dự báo) để đối phó với tuyên bố của Trump sẽ tăng thuế lên 25% trên 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc (từ tháng 9/2018). Nếu điều đó diễn ra, các nước Đông Nam Á (như Malaysia, Thailand, Indonesia, và Việt Nam) sẽ bị "hoảng loạn" (panic). Theo báo Guardian (4/7/2018), rạn nứt đã xuất hiện trong hệ thống quyền lực tuyết đối của Tập Cận Bình. Có nhiều tin đồn là Tập sẽ "bị rắc rối" tại hội nghị Bắc Đới Hà (đang họp), vì các vấn đề như: (1) chiến tranh thương mại với Mỹ, (2) kinh tế đang phát triển chậm lại, (3) vụ bê bối về vaccine cho trẻ em. (Cracks appear in invincible Xi Jinping's authority over China, Lily Kuo, the Guardian, August 4, 2018). Theo chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh, "mối lo lớn nhất hiện nay về chiến tranh thương mại là đồng NDT phá giá". Nếu Việt Nam buộc phải phá giá VNĐ để đối phó, lạm phát sẽ tăng. Nếu tỷ giá VNĐ giảm tới mức 24,500-25,000 VNĐ/1 USD, áp lực lên nền kinh tế sẽ rất lớn. Nhưng Ngân hàng Nhà nước không nên bảo vệ tỷ giá bằng cách dùng dự trữ ngoại hối để can thiệp, vì dự trữ hiện nay (trên 70 tỷ USD) có thể bay mất trong vòng 1 tháng. Một số người cho rằng Việt Nam sẽ có lợi (về lâu dài) khi chuỗi cung ứng dịch chuyển từ Trung Quốc sang Việt Nam, trong khi "tác động của đồng NDT phá giá là ngay lập tức". (Forget US China trade war tariffs this is what really worries Asia, Bhavan Jairagas, SCMP, August 4, 2018). Các chuyên gia quốc tế nói gì Các chuyên gia thường có ý kiến đánh giá khác nhau về bối cảnh và bản chất chiến tranh thương mại và quan hệ Mỹ-Trung. Nghiên cứu gần đây của David Shambaugh đáng chú ý. Ông đã dành nhiều thời gian nghiên cứu sâu về khu vực (năm 2017), nhưng đáng tiếc là tài liệu này chưa cập nhật được các sự kiện quan trọng diễn ra trong năm 2018 (gặp cấp cao Mỹ-Triều, thay đổi chính phủ Malaysia, chiến tranh thương mại Mỹ-Trung). Bài của Minxin Pei và Elizabeth Economy bổ sung kịp thời, tuy các chuyên gia có quan điểm hơi khác nhau. Theo Shambaugh, Mỹ và Trung Quốc đang cạnh tranh ngày càng toàn diện ở Đông Nam Á, cả về chiến lược và các lĩnh vực khác (như thương mại). Sự cạnh tranh này là "mềm" (soft) chứ không phải "cứng" (hard), và gián tiếp (indirect) chứ không phải trực tiếp (direct). Đó chưa phải là cạnh tranh bằng phản ứng tức thì, ăn miếng trả miếng, chỉ có thắng hay thua (acute action-reaction, tit-for-tat, zero-sum competition) như thời chiến tranh lạnh. Shambaugh cho rằng hai siêu cường này có thể đạt được một dạng thức "cùng tồn tại trong cạnh tranh" (competitive coexistence). Vì vậy cạnh tranh chiến lược Mỹ-Trung có thể được giới hạn để không trở thành đối kháng hay máy móc (adversarial or kinetic). Các nước khu vực có vai trò cốt yếu nếu duy trì "các chiến lược cân bằng, trung lập và truyền thống" (traditional, neutralist hedging strategies). Một số nước gần đây ngả theo Trung Quốc không giúp được gì cho họ, mà còn gây áp lực buộc Mỹ phải có chiến lược đối phó với Trung Quốc. Tầm nhìn "Indo-Pacific tự do và rộng mở" của chính quyền Trump là một minh chứng cụ thể. Theo Shambaugh, khi Trung Quốc bành trướng quá trớn (overreaches) và trở nên quá hung hăng tại khu vực (như đang diễn ra), Mỹ cần tăng cường sự có mặt (về quân sự) để được các nước khu vực coi là một đối tác tin cậy. Đã đến lúc Mỹ phải vượt qua sự can dự lẻ tẻ tại Đông Nam Á, để có vai trò quan trọng hơn về chiến lược tại khu vực này, và coi đó là một ưu tiên trong cam kết toàn cầu của Mỹ. (U.S.-China Rivalry in Southeast Asia: Power Shift or Competitive Coexistence? David Shambaugh, International Security, May 2018). Theo Minxin Pei, Tập Cận Bình đang phải đối phó với "một mùa hè tồi tệ nhất kể từ khi lên cầm quyền" (từ 12/2012). Có những dấu hiệu bất ổn đang làm người Trung Quốc, đặc biệt là giới tinh hoa, "cảm thấy thất vọng, lo lắng, tức giận, bất lực, và bất bình đối với các nhà lãnh đạo đầy quyền lực của họ". Về kinh tế, chứng khoán tiếp tục lao dốc, làm dự trữ ngoại hối bay theo, trong khi đồng NDT tiếp tục bị phá giá, làm kinh tế Trung Quốc phát triển chậm lại. Về cơ bản, Trung Quốc vẫn phụ thuộc sâu sắc vào thị trường và công nghệ Mỹ. "Trong khi Trung Quốc muốn trở thành bá chủ thế giới và lập lại trật tự toàn cầu, thì chiến tranh thương mại đang làm Trung Quốc bộc lộ các mặt yếu kém như một "người khổng lồ chân bằng đất sét". (Chinas Summer of Discontent, Minxin Pei, Project Syndicate, August 2, 2018). Theo Elizabeth Economy (CFR), Trung Quốc muốn thay đổi thế giới theo chủ ý của họ và "dẫn dắt cải cách về quản trị toàn cầu" (lead in the reform of global governance). Trong khi Hồ Cẩm Đào nói rằng Trung Quốc "trỗi dậy trong hòa bình" (peacefully rising), thì Tập Cận Bình tuyên bố mục tiêu là "thống nhất Trung Quốc trước năm 2049". Tập Cận Bình tuyên bố Trung Quốc "có ý định và năng lực thay đổi trật tự thế giới". Trung Quốc đã thiết lập căn cứ quân sự đầu tiên tại Djibouti (2017) và tiếp theo chắc sẽ có nhiều căn cứ tại các nước khác. Hiện nay các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc đã kiểm soát 76 hải cảng tại 35 nước. (Xi Jinping's Superpower Plans, Elizabeth Economy, Wall Street Journal, July 19, 2018). Lời kết Một số người cho rằng Trung Quốc "còn nhiều cửa", nhưng theo tôi các "cửa sổ cơ hội" (nếu có) đang khép lại. Về cơ bản, Trung Quốc chỉ có ba sự lựa chọn: Một là đầu hàng. Hai là leo thang. Ba là chọn giữa đầu hàng và leo thang. Đến nay, dường như Trung Quốc đang chọn cách thứ ba. Nói một cách khác, Mỹ và Trung Quốc như hai con voi khổng lồ đang mắc kẹt vào một trò chơi quyền lực mới (a new game of thrones). Tuy đã quá muộn để hai con voi dừng lại (vì quá kiêu ngạo), nhưng còn quá sớm để chúng thỏa hiệp (hay lùi bước). Theo hầu hết các chuyên gia, sự lựa chọn khôn ngoan nhất hiện nay là Việt Nam hãy nhân cơ hội này để "thoát Trung". Cần cải cách thể chế toàn diện (đổi mới "vòng 2") để tạo đà phát triển mới, và hội nhập vào kinh tế toàn cầu (theo luật chơi quốc tế). Đây là lúc "Mỹ-Trung đánh nhau và hành động của chúng ta" (như năm 1945). Trong bối cảnh đó, nếu thông qua "luật An ninh Mạng" và "luật Ba Đặc khu" là lợi bất cập hại, như "tự bắn vào chân mình". Nếu vẫn kiên định bảo vệ quan hệ truyền thống với Bắc Kinh (vì "đại cục"), tiếp tay cho Trung Quốc né tránh thuế quan của Mỹ bằng hàng "made in Vietnam" để tái xuất qua các "Đặc khu Kinh tế" và "Khu Hợp tác Kinh tế Qua Biên giới", chắc không thoát được trừng phạt của Mỹ. Trong khi chính quyền Trump đã bỏ TPP (và chưa biết bao giờ quay lại), Đức đã cắt quan hệ đối tác chiến lược với Việt Nam (vì vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh). Nay quan hệ của Việt Nam với Slovakia cũng đang khủng hoảng, đe dọa triển vọng ký kết EVFTA. Nếu quan hệ đối tác toàn diện với Mỹ cũng bị khủng hoảng làm Việt Nam bị vạ lây (như một hệ quả kép) vì chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đang leo thang, không biết Việt Nam sẽ dựa vào đâu để phát triển, và bảo vệ chủ quyền của mình tại Biển Đông. Đây là một bi kịch quốc gia. Nguyễn Quang Dy -------------------- Tham khảo 1. US-China Rivalry in Southeast Asia: Power Shift or Competitive Coexistence? David Shambaugh, International Security, May 2018 2. The Shape of Sino-American Conflict, Minxin Pei, Project syndicate, June 6, 2018 3. China's Summer of Discontent, Minxin Pei, Project Syndicate, August 2, 2018 4. Xi Jinping's Superpower Plans, Elizabeth Economy, Wall Street Journal, July 19, 2018 5. As China's Woes Mount, Xi Jinping Faces Rare Rebuke at Home, Chris Buckley, New York Times, July 31, 2018. 6. Hot water, Bill Hayton, Mekong Review, Issue 12, August 2018. (Review of Asian Waters: The Struggle Over the Asia Pacific and the Strategy of Chinese Expansion, Humphrey Hawksley, Overlook Press, June 2018). 7. Cracks appear in invincible Xi Jinping's authority over China, Lily Kuo, the Guardian, August 4, 2018. 8. Forget US-China trade war tariffs: this is what really worries Asia, Bhavan Jairagas, South China Morning Post, August 4, 2018. 9. Trump claims US is winning trade war with China, Yuan Yang & Sam Fleming, Financial Times, August 6, 2018 10. You Live in Robert Lighthizer's World Now, Quinn Slobodian, Foreign Policy, August 6, 2018 11. White House of Lies, Joseph Nye, Project Syndicate, August 7, 2018). 2018 12. The Trump Administration's Dead End on Trade, James McCormack, Project Syndicate, August 9, 2018 (Viet-studies) | ||||||||
Chiến tranh thương mại : Báo chí Trung Quốc trấn an người dân Posted: 11 Aug 2018 02:22 PM PDT Đăng bởi: Tiểu Nhi on Thứ Bảy, 11 tháng 8, 2018 | 11.8.18Để trả đũa đợt tăng thuế thứ hai của Hoa Kỳ, Bắc Kinh thông báo đáp trả mức thuế tương đương đối với hàng Mỹ. Ngày 11/08/2018, truyền thông Nhà nước Trung Quốc tiếp tục chỉ trích quyết định leo thang trong cuộc chiến thương mại của Hoa Kỳ, đồng thời cố trấn an người dân về nền kinh tế vững mạnh của Trung Quốc.
Trong bài xã luận đăng ngày 08/08, Nhân Dân Nhật Báo, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng Sản Trung Quốc, trấn an rằng căn cứ vào kinh nghiệm quá khứ, « Chúng ta đã vượt qua được mọi rào cản về kinh tế và quân sự của chủ nghĩa đế quốc ». Dù không nêu đích danh tổng thống Mỹ Donald Trump, Nhân Dân Nhật Báo lên án « một số người, vì quyền lợi riêng, hành động đi ngược với xu thế, đi ngược đạo đức, tự ý dựng lên các rào cản thuế quan… Nhưng cuối cùng, họ sẽ tự bắn vào chân mình ». Để trấn an người dân, bài xã luận nêu số liệu mới nhất về tăng trưởng của Trung Quốc, sức mua của người dân và tỉ lệ thất nghiệp giảm, đồng thời khẳng định « Không sóng gió nào có thể ngăn Trung Quốc hướng đến cuộc sống tốt đẹp hơn ». Theo phân tích của tờ Lianhe Zaobao ở Singapore, « trong bối cảnh hậu quả của cuộc chiến thương mại không thể đoán trước được, và nền kinh tế Trung Quốc đang chững lại, truyền thông nhà nước dồn dập lên tiếng để lên tinh thần và gửi tính hiệu mạnh nhằm mục đích ổn định công luận ». Còn theo một số người sử dụng internet Trung Quốc, xã luận của Nhân Dân Nhật Báo là lời kêu gọi người dân « thắt lưng buộc bụng » trong thời gian tới. Vẫn trên Nhân Dân Nhật Báo, được Reuters trích dẫn ngày 11/08, thứ trưởng Nông Nghiệp Trung Quốc Hàn Tuấn (Han Jun) tuyên bố nếu chiến tranh thương mại xảy ra, nhiều nước « hoàn toàn có khả năng thay thế nông phẩm Mỹ trên thị trường Trung Quốc ». Ông cũng cho rằng mức thuế mới của Hoa Kỳ đối với hàng nhập khẩu Trung Quốc sẽ có tác động « rất hạn chế », đồng thời cảnh báo nếu chiến tranh thương mại leo thang, chính lĩnh vực nông nghiệp Mỹ mới bị thiệt hại. Thu Hằng (RFI) | ||||||||
HỘI NGHỊ BẮC ĐỚI HÀ NĂM 2018, TẬP CẬN BÌNH " LÊN VOI HAY XUỐNG CHÓ"? Posted: 11 Aug 2018 01:08 AM PDT Trải nghiệm vinh quang và nhục nhã của Tập Cận Bình đối với Bắc Đới HàMặc dù Tập Cận Bình đã cố gắng làm giảm nhẹ tính chính trị qua việc nhấn mạnh chức năng nghỉ dưỡng tại Bắc Đới Hà nhưng tin đồn đảo chính trong cuộc họp lại trở nên mạnh mẽ nhất kể từ khi Tập lên cầm quyền.Hội nghị Bắc Đới Hà của đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) xưa nay luôn đầy màu sắc thần bí, vì thế hàng năm cứ đến tháng 7 và tháng 8 lại bùng nổ những đồn đoán chính trị. Mặc dù lãnh đạo đương nhiệm Tập Cận Bình đã cố gắng để làm giảm nhẹ tính chính trị qua việc nhấn mạnh chức năng nghỉ dưỡng tại Bắc Đới Hà, nhưng cuộc họp Bắc Đới Hà năm 2018 lại là cuộc họp mà tin đồn đảo chính mạnh mẽ nhất kể từ khi Tập Cận Bình lên cầm quyền. Có lẽ nguyên nhân chính là vì Đại hội 19 năm 2017 ông Tập trở thành "hạt nhân" và "lưỡng hội" năm 2018 lại cho sửa đổi Hiến pháp xóa bỏ giới hạn nhiệm kỳ gây làn sóng ngầm chống đối mạnh mẽ hơn. Dưới đào bới của truyền thông, nhiều chuyện cũ liên quan đến Tập Cận Bình và Bắc Đới Hà đã được tiết lộ trong thời điểm nhạy cảm này. Ngày 9/8, Nhật báo Apple tại Hồng Kông đã công bố hai bài viết, theo đó nhìn lại ngọn nguồn lịch sử khiến Bắc Đới Hà trở thành "thủ đô mùa hè", trong câu chuyện này có nhiều thông tin liên quan đến ông Tập Cận Bình. Bài viết của tác giả ký tên Lữ Nguyệt (Lu Yue) chỉ ra, ông Tập Cận Bình sinh vào năm 1953; đúng thời điểm ĐCSTQ biến "cung điện tránh nóng Đông Á" Bắc Đới Hà thành nơi nghỉ dưỡng của Trung ương Đảng, Chính phủ, Nhân đại, Chính hiệp, Quân ủy Trung ương; mùa hè năm 1954, với sự tham gia của cố lãnh đạo ĐCSTQ Mao Trạch Đông thì Bắc Đới Hà chính thức trở thành biểu tượng của quyền lực và đẳng cấp xã hội tại Trung Quốc. Cách mạng văn hóa Trung Quốc bắt đầu vào năm 1966, đi cùng số cán bộ cao cấp bị thanh trừng ngày càng tăng là kỳ nghỉ hè Bắc Đới Hà phải tạm ngưng. Năm đó ông Tập Cận Bình 13 tuổi, nhưng từ 9 tuổi đã bắt đầu được chứng kiến những vinh quang và tủi nhục liên quan đến "kinh đô mùa hè", cảnh lên voi xuống chó của quyền lực. Thời kỳ Mao Trạch Đông "luyện phép Đại nhảy vọt" và "công xã hóa nhân dân" đã gây ra đại thảm họa với hàng chục triệu người bị chết đói. Và sau đó là phát động Cách mạng Văn hóa hại chết Lưu Thiếu Kỳ; năm 1971 lại ép Lâm Bưu phải chạy trốn khỏi tòa nhà 96 tại Bắc Đới Hà, sau đó thiệt mạng trong vụ tai nạn máy bay ở Öndörkhaan thuộc Mông Cổ. Còn Đặng Tiểu Bình cũng chịu cảnh lên voi xuống chó. Vào năm 1980, Đặng Tiểu Bình quay trở lại bộ máy quyền lực và lại đến được với Bắc Đới Hà. Năm 1984, số "gia tộc Đỏ" được minh oan ngày càng nhiều, tại Bắc Đới Hà năm đó Đặng Tiểu Bình cho phục hồi lại cơ cấu tổ chức năm cơ quan chính (Đảng ủy, Chính phủ, Nhân đại, Chính hiệp, Quân đội). Khi đó Tập Cận Bình đang làm bí thư huyện Chính Định tỉnh Hà Bắc, nhưng người cha Tập Trọng Huân đã vào Bộ Chính trị và giữ cương vị Bí thư thứ nhất Ban Bí thư, là một phụ tá quan trọng của Hồ Diệu Bang, mọi đãi ngộ Bắc Đới Hà cho nhà họ Tập được khôi phục. Nhưng vận may của nhà họ Tập kéo dài chưa đầy 3 năm, do Hồ Diệu Bang mất chức khiến Tập Trọng Huân bị đẩy về tuyến quyền lực thứ hai. Sau đó vì sự phản đối vụ thảm sát Thiên An Môn ngày 4/6/1989 mà bị bệnh tâm thần nặng và bị chuyển về Thâm Quyến tỉnh Quảng Đông, không được phép quay trở lại Bắc Kinh. Khi đó Tập Cận Bình đang làm Bí thư Ninh Đức tỉnh Phúc Kiến. Bài viết tiết lộ, ngày 5/8/2012, khi đó Tập Cận Bình trở thành "người kế nhiệm" và đi gặp mặt chuyên gia trong các lĩnh vực khác nhau được mời đến nghỉ tại Bắc Đới Hà. Lần này đến Bắc Đới Hà, công việc quan trọng của Tập Cận Bình là thăm hỏi gia tộc các nguyên lão. Tại nhà của một nguyên lão, ông Tập đã nói chuyện hai tiếng đồng hồ với một người cùng vai vế, người này hy vọng ông Tập biết vì lợi ích của nhân dân để thay đổi Trung Quốc. "Trung Quốc chỉ trao cơ hội cho hai người, một là Hồ Diệu Bang, người còn lại là ông. Hồ Diệu Bang bị Đặng Tiểu Bình đánh đổ nên cơ hội đã bị mất, tôi hy vọng ông làm được". Người ta đồn rằng trong suốt hai giờ trò chuyện này ông Tập chỉ lặng lẽ lắng nghe người kia nói. Năm 2003, Trung Quốc bị dịch SARS, ông Hồ Cẩm Đào đã hủy văn phòng mùa hè tại Bắc Đới Hà nhưng không hủy bỏ đặc quyền của những gia đình tư bản đỏ khác. Bắc Đới Hà lại thành vùng đất hiểm của đấu tranh quyền lực với những thủ đoạn đen tối. Giai đoạn Hồ Cẩm Đào nắm quyền lực, do bị cựu lãnh đạo Giang Trạch Dân can thiệp chính sự khiến chế độ ĐCSTQ chìm vào thời kỳ mục ruỗng cùng cực. Năm 2013 là năm đầu tiên triều đại Tập Cận Bình. Tại Bắc Đới Hà, ông Tập nói về chống tham nhũng đã cho biết trung ương đang mở một số hồ sơ án, giọng điệu ông Tập khi đó vô cùng gay gắt "Khi nào tôi còn tại nhiệm nhất định phải xử lý thực trạng nạn tham nhũng hủ bại đang bành trướng hiện nay!" Việc Tập Cận Bình đẩy mạnh "đả hổ" chống tham nhũng cần có trợ thủ. Ngày 13/8, khi kết thúc cuộc họp Bắc Đới Hà, ông Tập Cận Bình đã tổ chức họp Ban Thường vụ Bộ Chính trị tại Bắc Kinh với đề tài chống tham nhũng, ông Tập nói: "Bởi vì hoàn cảnh đặc biệt, đồng chí Vương Kỳ Sơn cần được cấp 'thượng phương bảo kiếm', nên trao lại cho ông ấy". Vương Kỳ Sơn là "chí cốt" của Tập Cận Bình thời thanh niên trí thức. Quen nhau thời thanh niên trí thức ở miền bắc tỉnh Thiểm Tây. Vào giai đoạn đầu ĐCSTQ đưa thanh niên trí thức về nông thôn lao động, trong một dịp đi từ Bắc Kinh đi về Diên Xuyên, vì đường đi xa xôi nên Tập Cận Bình đã tìm đến thôn Trang Phùng để tìm nơi ở của ông Vương Kỳ Sơn xin nghỉ lại qua đêm. Người ta nói trong số các ủy viên Ban Thường vụ Bộ Chính trị hai khóa thời Tập Cận Bình không ai được Tập Cận Bình quý trọng như vậy. Sau Đại hội 18 ĐCSTQ, năm 2012, Tập và Vương đã liên thủ phát động giông tố chống tham nhũng, trong đó chủ yếu thanh trừng những nhân vật phe cựu lãnh đạo Giang Trạch Dân, gây chấn động lớn. Trong số những nhân vật chức quyền ngút trời như Chu Vĩnh Khang, Bạc Hy Lai, Lệnh Kế Hoạch, phải kể thêm là hầu hết ủy viên Quân ủy Trung ương khóa 17 (trừ ông Hồ Cẩm Đào) đều "ngã ngựa". Sau Đại hội 19, Tập Cận Bình còn xử lý thêm quan to cấp phó quốc gia là Tôn Chính Tài, đồng thời cũng sàng lọc lại toàn bộ ủy viên Quân ủy Trung ương khóa 18. Nhưng cho dù ông Tập Cận Bình đắc tội với nhiều nhóm lợi ích thì con hổ lớn nhất là cựu lãnh đạo Giang Trạch Dân vẫn không dám chạm vào, vì thế Giang và quân sư Tăng Khánh Hồng luôn có cơ hội âm thầm lên kế hoạch giành lại quyền lực cho phe cánh. Mấy năm đầu ông Tập mới nhậm chức đã nhiều lần bùng nổ thông tin về phe Giang Trạch Dân lên kế hoạch đảo chính hạ bệ ông Tập Cận Bình. Dưới cản trở của các nhóm lợi ích, ông Vương Kỳ Sơn đã không thể tái đắc cử tại Đại hội 19, nhưng "lưỡng hội" vào tháng 3/2018, Vương Kỳ Sơn đã trở lại trong vai trò Phó Chủ tịch nước, còn chuyện uy quyền của Vương sau này diễn biến ra sao phải tiếp tục theo dõi. Bài viết của Lữ Nguyệt cho biết, thời kỳ trước Đại hội 19, suốt 5 năm liền, cứ dịp đầu tháng 8 là ông Lưu Vân Sơn lại thay mặt cho ông Tập Cận Bình đi thăm các chuyên gia trong kỳ nghỉ Bắc Đới Hà. Nhưng trong hoạt động này năm nay, vốn dĩ nhân vật phụ trách chính phải là Ủy viên Ban Thường vụ Bộ Chính trị Vương Hộ Ninh, nhưng Vương lại bất ngờ "mất tích", nhiệm vụ đổi thành giao cho Trưởng ban Tổ chức Trung ương Trần Hy và Phó Thủ tướng Hồ Xuân Hoa. Phía sau chuyện "mất tích" của Vương Hộ Ninh là những tin đồn như bị truy cứu trách nhiệm vì cuộc chiến thương mại và Tập Cận Bình bị nguyên lão Giang Trạch Dân "ép cung"… Đây là cái gọi là "đảo chính" mới nhất từ Bắc Kinh đến Bắc Đới Hà. Bài viết chỉ ra, nghe nói ông Vương Kỳ Sơn từng lỡ miệng hồ đồ: "Tôi chỉ nghe lệnh Tập Cận Bình". Điều này phản ánh tại Bắc Đới Hà năm 2018, Tập Cận Bình đã gặp phải những chống đối chính trị không bình thường. Còn ở bài viết khác trên truyền thông Hồng Kông ghi tên tác giả Lý Bình (Li Ping) có nhắc đến chuyện Tập Cận Bình được bố trí ở căn biệt thự số 0 trong hơn 700 biệt thự ở Bắc Đới Hà dành cho tư bản đỏ nghỉ dưỡng. Biệt thự số 0 là biệt thự được trang bị kính chống đạn và nhiều tầng vệ sĩ. Tại sao biệt thự số 0 được lắp kính chống đạn? Bài viết chỉ ra, vào năm 2013, bùng nổ thông tin vào thời điểm Hội nghị Bắc Đới Hà năm 2012 (trước Đại hội 18 ĐCSTQ) cựu lãnh đạo Chu Vĩnh Khang đã hai lần lên kế hoạch ám sát ông Tập Cận Bình, sau hai lần đó ông Tập đã ẩn thân 14 ngày. Dĩ nhiên, hàng năm cứ đến kỳ nghỉ Bắc Đới Hà là dường như những đồn đoán về đấu đá chính trị Trung Nam Hải lại nổi bật, nhưng rõ ràng bầu không khí căng thẳng nhất ở thời điểm trước và sau khi ông Tập Cận Bình nhậm chức. Kể từ đó, năm này qua năm khác đều thường xuyên có tin đồn đảo chính, đến mức từng có dạo giới truyền thông ĐCSTQ còn tung ra bài viết "Đừng chờ đợi, sẽ không có Bắc Đới Hà". Bài viết đề cập đến tất cả các sự kiện lớn đã được thảo luận và công bố tại hai cuộc họp Bộ Chính trị trong tháng 7. Nhưng năm 2018 lại không thấy có thông báo chính thức nào về vấn đề có tổ chức cuộc họp Bắc Đới Hà không; có những nhận định cho rằng: thứ nhất là cuộc chiến tranh thương mại Trung-Mỹ đang diễn ra, và thứ hai là một số nguyên lão ép phải hủy bỏ thông tin. Bài viết trên truyền thông Hồng Kông chỉ ra, nhìn từ mức độ xảo trá và đấu đá chính trị khốc liệt luôn âm ỷ của ĐCSTQ, cho dù giới chức ĐCSTQ công khai sự thật thì cũng không mấy người tin. Bắc Đới Hà ngày càng bí ẩn hơn, dù là thông tin ám sát hoặc ép cung, hay cuộc đấu về quyết định chính trị và kinh tế, sắp xếp nhân sự, cho đến nay cũng chưa đi ra khỏi quán tính lịch sử. Theo Trithucvn | ||||||||
"VOI" TRUNG QUỐC TUYÊN BỐ KHÔNG "ẨN MÌNH CHỜ THỜI" QUYẾT SO GĂNG VỚI MỸ Posted: 11 Aug 2018 02:29 PM PDT Đi ngược di huấn của Đặng Tiểu Bình, TQ tuyên bố "không thể là con voi ẩn mình chờ thời"Thủy Thu | Báo đảng Trung Quốc cho rằng, trong cuộc đối đầu với Mỹ, cùng với sức mạnh như hiện nay, nước này cũng giống như con voi không thể giấu mình sau bụi cây nhỏ được nữa.Trung Quốc "không ẩn mình chờ thời"? Ngày 10/8, trong bối cảnh cuộc chiến tranh thương mại Trung-Mỹ chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, báo đảng Trung Quốc Nhân dân nhật báo đã bất ngờ đăng tải bài xã luận bác bỏ những chỉ trích trong và ngoài Trung Quốc cho rằng, Bắc Kinh nên nhẹ nhàng hơn trong cuộc đối đầu với Mỹ. "Một luồng ý kiến đã quy trách nhiệm cho Trung Quốc, cho rằng chiến lược của Trung Quốc đã quá tự tin và phô trương, dẫn đến các đòn trả đũa liên tục của Mỹ. Luồng ý kiến khác lại cảnh báo Trung Quốc không nên trả đũa bởi chỉ cần Bắc Kinh nhượng bộ, chiến tranh thương mại sẽ không leo thang", Nhân dân nhật báo viết. Theo tờ này, nhiều ý kiến cho rằng, chỉ cần Bắc Kinh mềm mỏng, Mỹ sẽ giơ cao đánh khẽ và chiến tranh thương mại Trung-Mỹ sẽ không xảy ra. Bên cạnh việc phản bác ý kiến cho rằng Trung Quốc là bên kích động cuộc chiến thương mại song phương, báo Trung Quốc cáo buộc Mỹ "mới là nước có lịch sử phát động các cuộc đối đầu". "Năm xưa, đối diện với sức mạnh của Liên Xô, Mỹ đã phát động chiến tranh Lạnh, gây áp lực toàn diện đối với Liên Xô... Những năm 80 thế kỷ trước, một Nhật Bản trỗi dậy mạnh mẽ nhanh chóng trở thành 'tâm bệnh' của nước Mỹ... Mặc dù khi đó Nhật Bản vẫn theo sau Mỹ nhưng nước này không ngừng gây áp lực thương mại đối với Tokyo", báo Trung Quốc bình luận. "Trong từ điển chiến lược của Mỹ, quốc gia nào đứng thứ 2 toàn cầu, quốc gia nào đe dọa địa vị của Mỹ, quốc gia đó chính là đối thủ quan trọng nhất của Mỹ, Mỹ cần phải kiềm chế quốc gia đó". Theo logic này, báo đảng Trung Quốc cho rằng, chính sự trỗi dậy mạnh mẽ của mình đã khiến Bắc Kinh trở thành "cái gai trong mắt" của Washington: "Dù Trung Quốc làm gì đi chăng nữa, đối với Mỹ, sự phát triển của Trung Quốc ngày hôm nay đã đe dọa đến vị trí số 1 của nước Mỹ". Tờ này khẳng định, sau hơn một thế kỷ nỗ lực, Trung Quốc đã trở lại vị trí trung tâm trên vũ đài thế giới: "Với kích thước lớn như vậy, sức mạnh nặng như vậy, Trung Quốc không thể ẩn mình nữa, cũng giống như con voi không thể giấu mình sau bụi cây nhỏ". Hồi tháng 3 vừa qua - trước thời điểm cuộc chiến thương mại song phương bước vào giai đoạn khốc liệt như hiện nay - Thời báo Hoàn cầu, phụ bản của Nhân dân nhật báo cũng từng tự tin rằng: "Trung Quốc đã trở thành quốc gia thương mại lớn nhất thế giới nên con voi không thể nấp sau lưng con thỏ, Trung Quốc cần tự giành lấy quyền lợi của mình". Điều này trái ngược với quan điểm "giấu mình chờ thời" của ông Đặng Tiểu Bình, vốn ảnh hưởng mạnh mẽ tới đường lối đối ngoại của Trung Quốc trong những thập kỷ qua. Báo đảng Trung Quốc cho rằng, Mỹ khăng khăng coi Trung Quốc là đối thủ chưa từng có trong lịch sử là bởi Bắc Kinh đã trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đồng thời tiềm lực và tốc độ tăng trưởng kinh tế của nước này đều vượt xa Liên Xô và Nhật Bản trước kia. "Đối với đối thủ như vậy, Mỹ tất nhiên sẽ áp dụng hai thủ đoạn: Một là, lợi dụng đối thủ để khích lệ bản thân, nhằm giành được sự ủng hộ chính trị của dân chúng với chính sách Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại; Hai là, hạn chế sức mạnh của đối thủ trên mọi lĩnh vực", Nhân dân nhật báo chỉ trích. Cải thiện chiến lược Theo Reuters, bài xã luận trên là một trong số những lần hiếm hoi Nhân dân nhật báo trực tiếp công khai chỉ trích nhóm đối lập trong chính quyền Bắc Kinh về những cuộc thảo luận vốn diễn ra sau "cánh cửa khép kín". Trong khi đó, trong bài viết đăng tải trên Nhân dân nhật báo hôm thứ Sáu vừa qua, ông Vương Nhất Minh - Phó Chủ nhiệm Trung tâm nghiên cứu phát triển quốc gia thuộc Quốc vụ viện nhận định, leo thang căng thẳng thương mại với Mỹ đã trở thành mối đe dọa lớn nhất đối với sự ổn định của nền kinh tế Trung Quốc. Trước các định hướng thương mại đang được tiến hành, Vương kêu gọi chính phủ Trung Quốc cần thực hiện loạt biện pháp để ổn định xuất khẩu, bao gồm cải thiện chính sách trợ cấp thuế, cung cấp ưu đãi thuế cho các doanh nghiệp trong nước kích thích xuất khẩu hay đẩy mạnh hỗ trợ cho các nhà xuất khẩu Trung Quốc. Trong phiên họp trước đó vào thứ Tư, chính phủ Trung Quốc đã nỗ lực tập trung chiến lược phát triển vào ngành công nghệ then chốt. Reuters nhận định, sự hỗ trợ ngành công nghệ của Trung Quốc sẽ đánh dấu bước tiến mới nhất trong một loạt các biện pháp thúc đẩy tăng trưởng đang được Bắc Kinh triển khai trong bối cảnh cuộc chiến thương mại leo thang với Mỹ. Còn Nhân dân nhân báo khẳng định: "Mỹ sẽ không thể khiến Trung Quốc dao động, càng không thể ngăn cản sự phát triển của Trung Quốc. Bởi không trải qua mưa gió, sao có thể nhìn thấy cầu vồng?". theo Thời đại | ||||||||
VỤ GẠC MA:"KHÔNG NỔ SÚNG HAY KHÔNG NỔ SÚNG TRƯỚC"-ĐÂU LÀ SỰ THẬT ? Posted: 11 Aug 2018 12:32 AM PDT Bắn hay không bắn trước, hoặc là không bắn?Phan Trí Đỉnh 11-8-2018 Thưa các bạn, Có lẽ đây là điều mà các bạn – cả ở hai phía ủng hộ và phản đối đều mong đợi câu trả lời về một chi tiết trong cuốn "Gac ma – Vòng tròn bất tử": Bắn hay không bắn trước, hoặc là không bắn. Tôi chờ cho mọi người bộc lộ hết sự thiếu thận trọng khi phát biểu về cuốn sách mà chúng tôi rất tâm huyết, vượt mọi khó khăn và được Hội đồng thẩm định Quốc gia cho phép phát hành, những kẻ cố tình nhắm mắt nói bừa về Công ty Trí Việt và GĐ Nguyễn Văn Phước, thóa mạ Anh hùng Lực lượng Vũ trang Lê Mã Lương, bôi nhọ và phỉ báng chúng tôi, những người đã lao tâm khổ tứ vì cuốn sách. Bây giờ đến lúc chúng tôi hỏi: VÌ SAO LẠI CÓ KẺ MUỐN VÙI DẬP CUỐN SÁCH, CÓ PHẢI ĐÓ LÀ NHỮNG KẺ MUỐN CHE GIẤU TỘI ÁC CỦA QUÂN TRUNG QUỐC XÂM LƯỢC, ĐỒNG LÕA VỚI QUÂN TRUNG QUỐC TRONG VIỆC TÀN SÁT NHỮNG NGƯỜI LÍNH HẢI QUÂN CỦA CHÚNG TA, CƯỚP ĐẢO CỦA CHÚNG TA. Những người ấy dù có là cấp tướng quân đội hay dân thường, học vị ngất trời hay vô học, hãy lên tiếng trả lời tôi nhé. Hãy nói tại sao các anh lại như vậy, đó có phải là sự tha hóa biến chất, hạ cờ đỏ trở cờ vàng của các anh như các anh đã nói về chúng tôi. Có phải đó là việc bó giáo quy hàng trước quân giặc. Có phải đó là sự vô ơn trước sự hy sinh của các liệt sỹ Gac ma… Các tướng lĩnh như Thượng tướng Võ Tiến Trung, Trung tướng Nguyễn Thanh Tuấn, Thiếu tướng Hoàng Kiền, như Đại tá Khuất Biên Hòa… chính các anh đã phát biểu hồ đồ, gây hiểu lầm lịch sử, chia rẽ đoàn kết trong quân đội, đoàn kết quân dân. Đề nghị Quân ủy Trung ương, Tổng cục Chính trị có ý kiến với các anh ấy. Mọi người hãy đọc LỊCH SỬ QUÂN CHỦNG HẢI QUÂN để hiểu vấn đề. Cuốn sách của chúng tôi chỉ nói về cuộc tàn sát chiến sỹ ta, các anh chuyển hướng sang chê trách vì chữ TRƯỚC. Nay ở đây tôi chỉ cho các anh thấy rằng trong trận ấy không có chữ TRƯỚC mà có chữ KHÔNG BẮN. TÔI NHẮC LẠI LÀ "KHÔNG BẮN". TA CÓ THỂ HIỂU LÀ KHÔNG BẮN – DÙ TRƯỚC HAY SAU. (Dòng 21 từ trên xuống, trang 283). Những người bạn thường sát cánh cùng chúng tôi, lo lắng cho chúng tôi, xin cám ơn sự ủng hộ vô giá về tinh thần, đã cổ vũ động viên chúng tôi rất nhiều – trong khi có thể các bạn gặp đôi chút phiền nhiễu. Hãy thắp một nén nhang gửi tới hương hồn các anh. | ||||||||
Nội bộ rạn nứt, TQ 'xuống nước' trong cuộc chiến thương mại với Mỹ? Posted: 11 Aug 2018 12:22 AM PDT Bắc Kinh dường như đang muốn thay đổi thông điệp sau làn sóng chỉ trích nhắm vào những người được cho là cổ súy chủ nghĩa dân tộc quá mức, thổi phồng sức mạnh của Trung Quốc. Cuộc chiến thương mại ngày càng nóng với Mỹ đang gây ra sự chia rẽ trong đảng Cộng sảnTrung Quốc, khi một số nhà phê bình nói rằng lập trường dân tộc chủ nghĩa quá mức của Bắc Kinh có thể đã làm gia tăng vị thế của Washington, theo bốn nguồn tin gần gũi với chính phủ. Quyền lực của Chủ tịch Tập Cận Bình hiện vẫn vững chắc, nhưng làn sóng chỉ trích bất thường nhằm vào chính sách kinh tế và cách chính phủ xử lý cuộc chiến thương mại đã hé lộ những rạn nứt hiếm hoi trong nội bộ Bắc Kinh. Phản ứng mạnh đang được cảm nhận ở cấp cao nhất của chính quyền, dường như nhắm vào Vương Hỗ Ninh, chiến lược gia kiêm lý thuyết gia của ông Tập, một trong 7 ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị. Một học giả nổi tiếng và có ảnh hưởng với những quan điểm được một số thành phần trong đảng ủng hộ cũng bị chỉ trích vì quan điểm diều hâu về sức mạnh của Trung Quốc. Dân tộc chủ nghĩa quá mứcCác nguồn tin cho hay ông Vương, kiến trúc sư của "Giấc mộng Trung Quốc" - tầm nhìn về một Trung Quốc hùng mạnh và thịnh vượng, đã bị ông Tập khiển trách vì tạo ra hình ảnh dân tộc chủ nghĩa quá mức cho Bắc Kinh và điều đó chỉ góp phần khiêu khích Mỹ. "Ông ấy đang gặp rắc rối vì tuyên truyền sai cách và thổi phồng Trung Quốc quá nhiều", một trong những nguồn tin có quan hệ với hệ thống lãnh đạo và tuyên truyền của Trung Quốc cho biết. Văn phòng của phát ngôn viên đảng Cộng sản Trung Quốc không hồi đáp yêu cầu bình luận về ông Vương và mối quan hệ giữa ông với ông Tập, hoặc liệu Trung Quốc có sai lầm trong thông điệp của mình về cuộc chiến thương mại hay không.
Theo một cố vấn chính sách đề nghị giấu tên, nội bộ chính phủ Trung Quốc ngày càng cảm thấy rằng tình hình trước mắt với đất nước đã "trở nên xấu hơn" sau khi quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ xấu đi đáng kể vì căng thẳng thương mại. Những người có ảnh hưởng khác cũng có chung cảm giác này. "Nhiều nhà kinh tế và trí thức đang buồn rầu về chính sách của Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại", một học giả tại một cơ quan nghiên cứu tư vấn chính sách Trung Quốc nói vớiReuters. "Quan điểm bao trùm là lập trường hiện tại của Trung Quốc quá cứng rắn và giới lãnh đạo rõ ràng đã đánh giá sai tình hình". Quan điểm đó trái ngược với suy nghĩ hồi đầu năm của nhiều học giả Trung Quốc, những người đã tung hô khả năng Bắc Kinh sẽ trụ vững trong căng thẳng thương mại khi đối mặt với những yếu kém chính trị của ông Trump trong nước. Trung Quốc nghĩ rằng họ đã đạt được thỏa thuận với Washington vào tháng 5 để tránh cuộc chiến thương mại, nhưng sau đó đã sốc khi chính quyền Trump, trong mắt Bắc Kinh, quay lưng với thỏa thuận. "Quá trình đi từ mâu thuẫn thương mại đến chiến tranh thương mại đã làm cho người ta suy nghĩ lại mọi thứ", vị cố vấn chính sách cho biết. "Điều này được xem là liên quan đến việc một số tổ chức và học giả Trung Quốc đã thổi phồng sức mạnh của nước này, ảnh hưởng đến nhận thức của Mỹ và thậm chí cả quan điểm trong nước". Một quan chức nắm rõ về các nỗ lực tuyên truyền của Trung Quốc cho biết thông điệp đã đi chệch hướng. "Trong cuộc chiến thương mại lần này, tư duy về tuyên truyền đã đi theo hướng ông Trump là kẻ điên", vị quan chức cho biết. "Trên thực tế, điều ông ấy lo sợ chính là việc chúng ta mạnh lên".
Trung Quốc có còn tự tin?Dưới sự lãnh đạo của ông Tập, các quan chức ngày càng tự tin tuyên bố những gì họ coi là vị trí xứng đáng của Trung Quốc với tư cách là nhà lãnh đạo thế giới, từ bỏ chiến lược "giấu mình chờ thời" nổi tiếng của cố lãnh đạo Đặng Tiểu Bình. Sự tự tin càng trở nên rõ ràng khi chính phủ đẩy mạnh sáng kiến "Vành đai, Con đường" để xây dựng các tuyến thương mại kết nối Đông - Tây, cũng như thể hiện quan điểm cứng rắn trong các vấn đề lãnh thổ như tranh chấp Biển Đông và Đài Loan. Hồ An Cương, giáo sư kinh tế tại Đại học Thanh Hoa và là chuyên gia trong lĩnh vực "chủ nghĩa ngoại lệ Trung Quốc", là nhân vật nổi bật ủng hộ quan điểm rằng Trung Quốc đã đạt được "quyền lực toàn diện". Trong những tuần gần đây, ông Hồ đối mặt với làn sóng phản ứng dữ dội từ công chúng, khi những người chỉ trích nói ông phải chịu trách nhiệm về việc khiến Mỹ cảnh giác với Trung Quốc bằng cách thổi phồng và phóng đại sức mạnh kinh tế, kỹ thuật và quân sự của nước này. Theo vị cố vấn chính sách, một số người trong giới quan chức cũng có chung quan điểm với ông Hồ. Ông Hồ từ chối bình luận khi Reuters liên lạc. Sự rạn nứt trong đảng xảy ra khi thị trường chứng khoán và tiền tệ của Trung Quốc sụt giảm nghiêm trọng, và chính phủ phải vật lộn để ổn định nền kinh tế, giảm thiểu tác động từ cuộc chiến thương mại. Trong những tuần qua, Trung Quốc đã khuyến khích cho vay và cam kết áp dụng chính sách tài khóa - bao gồm cắt giảm thuế và chi ngân sách nhiều hơn cho chính quyền địa phương - để đối phó với sự chậm lại trong tăng trưởng kinh tế và những bất định gia tăng một phần do cuộc chiến thương mại leo thang. Ông Tập cũng phải đối mặt với những "trận chiến" khác, bao gồm sự tức giận của công chúng trong bê bối vaccine kém chất lượng cũng như những cuộc biểu tình ở Bắc Kinh tuần này khi các sàn cho vay trực tuyến phá sản, bị nghi ngờ lừa đảo. Trong khi đó, các nhà lãnh đạo hàng đầu được cho là đang nhóm họp bí mật tại thị trấn nghỉ dưỡng ven biển Bắc Đới Hà, để lại khoảng trống chính sách khi ông Tập và các quan chức khác hoàn toàn "biến mất" trên truyền thông nhà nước. Dựa vào những gì xảy ra trong những năm trước, cuộc họp thường niên có thể kéo dài đến hai tuần.
Không rõ liệu "ông trùm" tuyên truyền Vương Hỗ Ninh có phải đối mặt với bất kỳ hệ lụy nào hay không, và có thể có những lý do khác cho những căng thẳng trong đảng liên quan đến ông. Một nguồn thứ ba có quan hệ với giới lãnh đạo nói với Reuters rằng căng thẳng có liên quan đến việc ông Vương phản đối sự sùng bái cá nhân đã và đang hình thành. Ông Vương vẫn xuất hiện trên truyền thông nhà nước và các nhà ngoại giao cũng như nguồn tin từ giới lãnh đạo nói rằng không có khả năng ông sẽ bị loại khỏi Ủy ban Thường vụ, cơ quan ra quyết định quyền lực nhất Trung Quốc. Đây là điều chưa từng có tiền lệ. Dù truyền thông nhà nước những ngày qua tràn ngập những bình luận đầy thách thức về Mỹ và chiến tranh thương mại, đã có dấu hiệu cho thấy sự thay đổi trong thông điệp của Trung Quốc. Bắc Kinh đã bắt đầu "giảm tông" trong việc tuyên truyền cho "Made in China 2025", chính sách công nghiệp do nhà nước hậu thuẫn, cốt lõi cho những than phiền của Washington về tham vọng công nghệ của Bắc Kinh. Kênh tin tức tiếng Anh của truyền hình quốc gia CGTN, hướng đến người nước ngoài, cũng đang tập trung vào việc người dân Mỹ sẽ bị ảnh hưởng thế nào khi hàng tiêu dùng rẻ tiền của Trung Quốc có giá đắt hơn, cũng như việc chính sách thuế quan sẽ gây thiệt hại ra sao cho nền kinh tế Mỹ. Song tư duy của giới chức chính phủ Trung Quốc là thiệt hại đã xảy ra, và Trung Quốc nhận ra một cách khó khăn rằng việc tuyên truyền trong nước của họ đang bị soi xét cẩn trọng ở nước ngoài theo cách chưa từng có trước đây. "Trung Quốc không thể 'giấu mình chờ thời', nhưng ít nhất chúng ta có thể kiểm soát mức độ của việc tuyên truyền và kể câu chuyện về Trung Quốc một cách thích hợp", một nguồn tin trong giới chính sách nói. "Khi quy mô nền kinh tế còn nhỏ, Trung Quốc ít bị bên ngoài chú ý nhưng hiện Trung Quốc đang bị theo dõi chặt chẽ". Theo Reuters | ||||||||
HAI "ÔNG BỤT" TẬP CẬN BÌNH VÀ DONALD...CÓ VẺ KHÔNG THIÊNG TẠI CHÙA NHÀ? Posted: 11 Aug 2018 12:21 AM PDT Chiến thương mại Mỹ - Trung làm nảy sinh một hiện tượng rất lạ: giới trí thức cả hai nước đều đang phê phán mạnh, không phải chính sách của nước đối thủ, mà phê phán thẳng chính sách của chính phủ nước họ. Ở Mỹ thì quá rõ vì hầu như ngày nào cũng có bài báo nhắm vào một góc cạnh nào đó trong chính sách ngoại thương của Tổng thống Donald Trump để chê bai, cười cợt. Từ Trung Quốc chúng ta ít có thông tin hơn nhưng một bài phân tích sâu trên tờ Nikkei Asian Review vào hôm 7/8 hé lộ cho thấy ông Tập Cận Bình cũng chịu nhiều phê phán không kém ông Trump. Phép thử cho Trung Quốc Chiến tranh thương mại, ai cũng tưởng sẽ gây tác động lớn lên tình hình chính trị ở Mỹ nhiều hơn ở Trung Quốc, nhất là khi nước Mỹ đang chuẩn bị bước vào mùa bầu cử giữa nhiệm kỳ. Thế nhưng, theo tờ Nikkei Asian Review, dù Trung Quốc khôn khéo trả đũa, đánh thuế cao vào nông sản của khối cử tri đang ủng hộ ông Trump, tác động của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung lên cuộc bầu cử hầu như không đáng kể: đảng Cộng hòa vẫn đứng sau lưng ông Trump. Ngược lại, ở Trung Quốc, bài báo viết: "Cuộc chiến thương mại với Mỹ, trong sự ngạc nhiên của nhiều người, đã khơi mào cho cuộc tranh luận gay gắt nhưng lành mạnh về chính sách ngoại giao và đối nội dưới sự lãnh đạo của ông Tập". Bề ngoài thì cuộc tranh luận xoay quanh cách ứng phó với ông Trump khi nhiều người tin rằng chiến tranh thương mại càng mở rộng, Trung Quốc càng chịu nhiều thiệt hại hơn Mỹ. Nhưng đằng sau nỗi lo kinh tế là sự phê phán chung chính sách ngoại giao của Chủ tịch Tập Cận Bình từ khi ông lên nắm quyền từ năm 2012. Bài báo cho rằng nhiều người gán nguyên nhân nổ ra chiến tranh thương mại, không phải do ông Trump kích hoạt, mà do chính sách bành trướng của Trung Quốc trong 5 năm qua dẫn tới sự sụp đổ các nền tảng làm nên mối quan hệ Mỹ - Trung.
Theo tờ Nikkei Asian Review, những người phê phán chính sách của ông Tập tập trung vào việc ông Tập đã từ bỏ chiến lược giấu mình chờ thời của ông Đặng Tiểu Bình, tập trung sức lực vào những sáng kiến kiểu "Vành đai, Con đường" quá tốn kém, quá tham vọng, đầy rủi ro và gây đối đầu. Giờ đây nhìn lại, giới trí thức Trung Quốc cho rằng các chính sách này về cơ bản đã thay đổi cách nhìn của phương Tây nói chung và Mỹ nói riêng về sự trỗi dậy của Trung Quốc. Họ lo ngại một Trung Quốc hùng mạnh sẽ là mối đe dọa cho lợi ích và vai trò lãnh đạo toàn cầu của nước Mỹ. Trung Quốc dưới thời ông Tập thay đổi chiến lược thì suy tính chiến lược của Washington cũng thay đổi và hệ quả là sự chấm dứt chính sách hòa hoãn lâu nay của Mỹ với Bắc Kinh. Về đối nội, tờ Nikkei Asian Review ghi nhận, Trung Quốc đang có những thay đổi sâu sắc so với thời ông Đặng Tiểu Bình hay hai nhà lãnh đạo sau đó là Giang Trạch Dân và Hồ Cẩm Đào. Xu hướng sùng bái, tôn sùng mà ông Đặng và những chính trị gia kế tục cố gắng dẹp bỏ vì gây ra mối đe dọa trực tiếp đến hệ thống chính trị nay lại được những người muốn lấy lòng ông Tập hồi sinh. Bài báo cho rằng chiến dịch chống tham nhũng đã phá vỡ thỏa thuận an toàn cá nhân trong giới tinh hoa lãnh đạo và làm chông chênh mối cân bằng quyền lực vốn rất cần thiết để quản lý rủi ro và tránh các sai lầm tai hại. Về mặt kinh tế, Trung Quốc đang có dấu hiệu tụt lùi trên nhiều phương diện. Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), tỷ lệ nợ của các khu vực phi tài chính trên GDP đã tăng từ 178% năm 2012 lên 251% năm 2017, là dấu hiệu cho thấy chính sách tăng trưởng kinh tế thúc đẩy bằng tín dụng không bền vững vẫn tiếp diễn. Thay vì cổ phần hóa, doanh nghiệp nhà nước được củng cố bằng các cuộc sáp nhập khổng lồ, lợi nhuận nhờ độc quyền được bảo vệ, các đặc quyền khác được duy trì.
Như vậy có thể thấy chiến tranh thương mại chỉ là cái cớ để giới phê bình, theo tờ Nikkei Asian Review, gióng lên hồi chuông cảnh báo cho Trung Quốc rằng đất nước họ đang đi lệch hướng. Nhưng cuối cùng vẫn phải chờ xem ông Tập có vượt qua thử thách này không, một thử thách mà ông Trump cũng đang phải đương đầu. Ở Mỹ, hai cộng hai chưa chắc bằng bốnKhi nhắc đến chiến tranh thương mại, điều đầu tiên mà giới trí thức Mỹ thích làm là chỉ ra cách hiểu các khái niệm kinh tế sơ đẳng rất "kỳ cục" của Tổng thống Trump. Ông Trump từng viết trên Twitter rằng, "chiến tranh thương mại là tốt và dễ thắng" rồi cho ví dụ. "Khi chúng ta hụt 100 tỷ USD với một nước nào đó rồi họ chảnh chọe thì đừng buôn bán với họ nữa - chúng ta thắng lớn. Dễ quá!" Họ cũng thường nhắc đến cách ông Trump nhận định về thâm hụt mậu dịch, đến vũ khí thương mại mà ông cứ đem ra để dọa là thuế và phân tích kỹ vì sao cách nhận định đó, cách dọa đó là sai với lý thuyết kinh tế. Rất nhiều bài viết chỉ ra mối nguy cho nền sản xuất của Mỹ khi Mỹ áp thuế lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc vì đa phần là hàng hóa trung gian, dùng làm nguyên liệu đầu vào cho các dây chuyền sản xuất tại Mỹ. Nguyên liệu tăng giá thì sản xuất và tiêu thụ nội địa ở Mỹ sẽ bị ảnh hưởng, doanh nghiệp thu hẹp sản xuất, công nhân mất việc. Và khi Trung Quốc trả đũa, nông dân không bán được nông sản thì nền kinh tế càng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Tuy nhiên với ông Trump, mọi thứ "nói vậy chứ không phải vậy". Tất cả được ông sử dụng như công cụ mặc cả, từ chính sách thuế đến số liệu thâm hụt thương mại, từ ưu đãi cho sản xuất nội địa đến trợ cấp khẩn cấp cho nông dân, tất cả đều là những quân cờ mà không ai đoán trước được ông sẽ sử dụng như thế nào, vào việc gì và ở đâu. Vì thế, ông chỉ cần phán "fake news!" (tin giả) lên các bài báo nói trên là coi như hóa giải chúng trong suy nghĩ của nhiều người Mỹ ủng hộ ông. Ở mức độ sâu hơn, các phân tích cũng cho thấy giới tinh hoa Mỹ đang lo sợ vị thế của Mỹ trên thế giới đang bị thiệt hại bởi tổng thống của họ. Cuối tuần trước, tại hội nghị bộ trưởng ngoại giao 10 nước ASEAN (AMM 51), Ngoại trưởng Mỹ, ông Mike Pompeo cam kết đóng góp 300 triệu USD để củng cố hợp tác an ninh cho khu vực Đông Nam Á. Trước đó Mỹ cũng tuyên bố sẽ đầu tư 113,5 triệu USD vào các sáng kiến công nghệ, năng lượng và cơ sở hạ tầng tại châu Á như một biểu hiện cam kết kinh tế mới của Mỹ vào đây. Ngay lập tức báo chí Mỹ cười ngay vào "chính sách Indo-Pacific" (khu vực liên Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương) mơ hồ của Mỹ, vào những khoản tiền nhỏ bé so với những dự án đầu tư hàng chục tỷ USD của Trung Quốc trong dự án "Vành đai, Con đường".
Phân tích của báo chí Mỹ cho rằng so với mạng lưới sản xuất các linh kiện mà các nước châu Á đang thực hiện cho nhiều chuỗi sản xuất ở Trung Quốc thì sáng kiến mới của Mỹ không thể nào bù đắp các thiệt hại tính bằng tiền tỷ do cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung gây ra cho mạng lưới này. Ngân hàng lớn nhất Singapore, DBS dự tính cuộc chiến thương mại, nếu diễn ra trên quy mô lớn, tức thuế 15-25% áp lên hết thảy mọi sản phẩm hai nước Mỹ - Trung đang mua bán cho nhau, sẽ làm tốc độ tăng trưởng kinh tế của Singapore giảm hơn một nửa vào năm sau, từ 2,7% xuống còn 1,2%. Tốc độ tăng trưởng của Malaysia có thể giảm từ mức 5% xuống còn 3,7%. Điều quan trọng hơn, các nước châu Á theo các nhà quan sát từ Mỹ đã không còn tin tưởng vào sự nhất quán trong chính sách đối ngoại của Mỹ. Ngay sau khi ông Trump thắng cử vào năm 2016, để thực hiện lời hứa với cử tri Mỹ "nước Mỹ trên hết", ông đã rút khỏi Hiệp định TPP trước đây từng được xem là biểu hiện rõ nhất chính sách "xoay trục" của Tổng thống Obama. Để đối phó với tình hình mới, nhiều nước châu Á đã xuôi theo quỹ đạo của Trung Quốc, sẵn sàng nhận vay tiền tỷ từ Bắc Kinh để phát triển cơ sở hạ tầng. Nay "chiến lược Indo-Pacific" hứa hẹn một khu vực liên Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương "tự do và rộng mở" khó lòng thu hút sự chú ý của châu Á. Nói cách khác, từ chính sách thương mại đến chính sách ngoại giao, giới trí thức Mỹ hầu như không đánh giá cao bất kỳ chiến lược nào của Tổng thống Trump. Tờ New York Times còn cho rằng chính sách ngoại giao của ông Trump chưa chắc đã trùng khớp với chính sách ngoại giao của Bộ Ngoại giao Mỹ sau khi đưa ra nhiều minh họa cho nhận định này. Cách ông Trump viết trên Twitter hay đưa ra những lời tuyên bố bất chợt từng làm khó các quan chức ngoại giao Mỹ khi phải biện minh cho các nội dung đó. Với những tác động to lớn, trực tiếp đến từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung hay gián tiếp từ sự so kè của hai cường quốc, lên không chỉ hai nước này mà còn cả phần còn lại của thế giới, không thể dễ dãi tuyên bố kiểu bụt chùa nhà không thiêng khi giới tinh hoa của cả hai nước phê phán chính sách của nước họ. Có thể giai đoạn phát triển kế tiếp của nền kinh tế toàn cầu cần sự phá ra và sắp xếp lại nên cần những nhân vật như ông Tập, ông Trump. Hay cũng có thể hai ông đang đẩy nền kinh tế thế giới đến một cuộc khủng hoảng mới vì những quyết định của họ. Hãy chờ xem. |
You are subscribed to email updates from NvPhamvietdao5.blogspot.com: Thế sự-Văn chương. To stop receiving these emails, you may unsubscribe now. | Email delivery powered by Google |
Google, 1600 Amphitheatre Parkway, Mountain View, CA 94043, United States |
0 nhận xét:
Đăng nhận xét