“Vĩnh biệt một con người chân chính – một người bạn lớn của đất nước Việt Nam” plus 6 more |
- Vĩnh biệt một con người chân chính – một người bạn lớn của đất nước Việt Nam
- Gót chân Asin của Trung Quốc đã lộ rõ
- Nỗi buồn Tháng Tám
- Vấn đề đặc khu hay chìa khoá mối quan hệ song phương Việt - Trung?!
- Chính phủ Việt Nam lại bị kiện
- Bao giờ điều tra xong vụ nhập thuốc giả của Việt Nam Pharma?
- Điều không thể bị tước đoạt
| Vĩnh biệt một con người chân chính – một người bạn lớn của đất nước Việt Nam Posted: 26 Aug 2018 08:54 AM PDT
Lời vĩnh biệt Cha đầy xúc động từ con gái TNS John McCain Hương Giang
Không lâu sau khi Thượng nghị sĩ John McCain từ trần, con gái ông đã lên Twitter gởi ra những dòng chữ tưởng nhớ Cha đầy xúc động. Lời vĩnh biệt Cha của cô Meghan McCain được lan truyền và chia sẻ với tốc độ chóng mặt. "Cha tôi, Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ John Sidney McCain III, rời trần gian vào hôm nay. Tôi ở bên cha vào những giây phút cuối đời ông, cũng giống như cha đã ở bên tôi khi tôi chào đời. Trong 33 năm bên nhau, Cha đã nuôi nấng, dạy dỗ, sửa sai, an ủi, động viên, khuyến khích tôi, hỗ trợ tôi tất cả mọi thứ. Cha yêu thương tôi, tôi yêu Cha vô cùng. Cha dạy tôi lẽ sống. Tình thương, và sự quan tâm của ông luôn luôn hiện hữu, không ngừng, dành cho tôi từ khi là một cô gái đến khi thành phụ nữ, và Cha cho tôi thấy Ông là một người đàn ông như thế nào. Tôi biết ơn Ông về tất cả. Bây giờ thì Cha đã đi xa. Nghĩa vụ cuộc đời tôi là sống theo gương Ông, theo những gì ông mong mỏi và theo tình thương yêu của ông. Sự ra đi của Cha là niềm đau, nỗi buồn cho mẹ tôi, cho tôi, cho các anh em và các chị em trong gia đình. Cha là ngọn đuốc thắp sáng, và chúng tôi sống trong ánh sáng và sự ấm áp của Ông trong thời gian dài. Chúng tôi biết rõ, ngọn lửa của Cha sẽ cháy mãi trong mỗi người. Những năm tháng tới vắng bóng Cha sẽ không còn như xưa, nhưng chắc chắn, chúng sẽ là những tháng ngày tốt đẹp, tràn ngập cuộc sống và tình thương yêu vì tấm gương của Cha để lại cho chúng tôi. Chúng tôi chân thành biết ơn mọi lời cầu nguyện và chia buồn các bạn đã gởi đến cho gia đình. John McCain và con gái Meghan McCain. Photo Credit: AP Cha tôi đã đi xa, và tôi nhớ ông ấy trong niềm thương yêu của một đứa con gái. Nhưng mất mát này, và nỗi đau này, tôi cảm thấy nguôi ngoai vì một điều: John McCain, người anh hùng của quốc gia và của cô con gái bé nhỏ, đánh thức hôm nay để có gì đó vinh quang hơn bất cứ thứ gì trên trái đất này. Hôm nay, người chiến binh đã bước vào cuộc sống thực và vĩnh cửu của mình, được đón chào bởi những người đi trước đó, gặp được tác giả của All Things. 'The dream is ended: this is the morning – 'Giấc mơ chấm dứt: Buổi sáng này đây'". Meghan McCain trích dẫn câu nói của tiểu thuyết gia nổi tiếng C.S Lewis trong cuốn Last Battle. Thượng nghị sĩ John McCain từ trần vào lúc 4h28′ chiều thứ Bảy ngày 25 tháng 8 năm 2018 (giờ địa phương) tại tư gia ở Arizona, để lại vợ Cindy, và 7 người con: Douglas, Andrew, Sidney, Meghan, John, James và Bridget. H.G. Nguồn: https://www.baocalitoday.com/hoa-ky/loi-vinh-biet-cha-day-xuc-dong-tu-con-gai-tns-john-mccain.html
Đọc thêm:
Việt Nam: dấu mốc quan trọng trong cuộc đời McCain Ảnh: GETTY IMAGES - John McCain nhiều lần quay trở lại Việt Nam, đây là lúc ông trở lại vào năm 1992 Thượng nghị sĩ John McCain trong một chuyến thăm tới Hà Nội. Ảnh: VOA Chào đời vào ngay đêm trước khi nổ ra Đệ nhị Thế chiến, John McCain sinh ra vào thời kỳ Hoa Kỳ bắt đầu trở thành một siêu cường. Vị cựu chiến binh Cuộc chiến Việt Nam, thượng nghị sỹ Cộng hòa suốt sáu nhiệm kỳ, vừa qua đời hôm 25/8/2018, thọ 81 tuổi. Cuộc đời ông kéo dài một vòng cung trải qua những gì Henry Luce từng dự đoán sẽ là kỷ nguyên của nước Mỹ - thời điểm mà sức mạnh chính trị, quân sự và văn hóa Hoa Kỳ trở nên vô song trên toàn cầu. Ông đã từng chiến đấu ở Việt Nam và chịu tù đày khổ ải sau khi bị bắt giữ. Ông trở thành ngôi sao sáng trên chính trường Mỹ, suýt nữa thì không chống nổi sự cám dỗ, sức mạnh tiền bạc và sự ảnh hưởng trong nền dân chủ Hoa Kỳ. Ông từng hai lần được đề cử làm ứng viên tranh cử Tổng thống Hoa Kỳ, hồi 2000 chạy đua với ứng viên cùng Đảng Cộng hòa George Bush, và 2008, khi ông đối đầu và phải nhường bước trước ứng viên Dân chủ Barack Obama. Trong những ngày cuối đời, McCain đã ủng hộ mạnh mẽ cho ý tưởng về chủ nghĩa quốc tế, theo đó nước Mỹ có thể giữ vai trò dẫn dắt, bảo vệ bạn bè khỏi kẻ thù, và công kích Donald Trump, người vận động chống lại quan điểm toàn cầu này. McCain rời khỏi chính trường ở thời điểm có lẽ là hoàng hôn của kỷ nguyên Mỹ, khi mà quốc gia này tập trung vào chính sách dân túy, lo ngại về những nguy cơ tiềm ẩn của làn sóng nhập cư, những trở ngại của chủ nghĩa đa phương và những thách thức của nền kinh tế toàn cầu. Ảnh: ALAMY - McCain cùng các đồng đội được trả tự do khỏi nhà tù chiến tranh Việt Nam BBC giới thiệu một trong những giai đoạn được coi là quan trọng nhất, ảnh hưởng nhiều nhất tới sự nghiệp của McCain: thời gian ông bị bắt giam tại Việt Nam.
Thoát khỏi nhà tù chiến tranh Ngày 14 tháng 3 năm 1973 Một hình ảnh vô cùng ấn tượng. Một McCain gầy gò, 36 tuổi, mặc bộ quần áo dân sự nhàu nát, bước đi cùng với các tù nhân chiến tranh Mỹ tới một chiếc máy bay vận tải quân sự Hoa Kỳ. Họ được trả tự do.
Hơn 5 năm bị giam giữ trong nhà tù ở Việt Nam khiến ông già đi. Mái tóc sẫm màu khi máy bay của ông bị tên lửa đối không của Hà Nội bắn hạ nay đã đốm bạc. Ông bước đi khập khiễng - vết thương có từ khi nhảy văng ra khỏi chiếc máy bay rơi, và do sự tra tấn của nhà tù Việt Nam. Một tháng sau, tại phòng lễ tân Nhà Trắng cùng với Tổng thống Richard Nixon, McCain chống nạng bước đi. Ông không bao giờ có thể bình phục chấn thương hoàn toàn. Ông gần như không còn bước đi khập khiễng, nhưng ông không thể giơ tay qua đầu trong suốt phần đời còn lại. Ảnh: GETTY IMAGES - McCain bắt tay Tổng thống Mỹ Richard Nixon Cố vấn chính trị Mark McKinnon, người đã tư vấn cho John McCain trong chiến dịch tranh cử Tổng thống năm 2008, đã mô tả việc chải tóc giúp vị ứng viên Tổng thống trong khi họ đứng đợi phía sau một chiếc xe tải nhỏ trước một sự kiện công chúng ở New Hampshire. "Đó là khoảnh khắc dễ bị tổn thương của người lính đáng tự hào này", ông nói. "Tôi đã chải tóc cho ông ấy, và ông đi ra trước đám đông. Tôi đã quay đi và khóc". Mặc dù McCain còn ở trong quân ngũ 8 năm sau khi trở về Mỹ, nhưng ngày ông được trả tự do ở Việt Nam đánh dấu thời điểm làm xoay chuyển nghiệp binh dường như đã được định sẵn từ khi ông sinh ra. Cả cha và ông của ông đều là Đô đốc Hải quân Hoa Kỳ, và ông nội đã chỉ huy một đội tàu hàng không mẫu hạm chống lại Nhật Bản trong Thế chiến thứ Hai. McCain tiếp bước cha ông, theo học tại Học viện Hải quân Hoa Kỳ, nơi bạn bè cho biết đôi khi ông gặp khó khăn với truyền thống quân đội mà ông được trông đợi là sẽ theo đuổi. "Ông ấy cảm thấy như thể ông không có lựa chọn", Frank Gamboa, một trong những bạn cùng phòng của McCain khi hai người còn là Chuẩn úy tại Học viện Hải quân Hoa Kỳ, cho biết. "Một trong những gánh nặng của di sản gia đình là bạn không thể là chính mình". Trong suốt thời gian ở học viện, McCain nổi loạn. Ông được đặt biệt danh là "John Wayne" McCain vì cách ứng xử của ông với phái nữ cũng như sự yêu mến họ dành cho ông. Ông gây ra tiếng xấu giống như người ta sưu tập tem vậy. Ông mấp mé bên bờ phải bỏ học, và tốt nghiệp gần đứng cuối lớp. Ảnh: GETTY IMAGES - McCain được người dân cứu khỏi hồ Trúc Bạch khi máy bay của ông bị quân đội Bắc Việt bắn hạ McCain thỉnh thoảng sử dụng vỏ bọc gia đình để bảo vệ mình. Gamboa miêu tả một ví dụ khi McCain trách mắng một bạn học lớn tuổi hơn vì đã sỉ nhục một người phục vụ Philippines trong bữa tối - một chút bất tuân mà có thể khiến ông bị báo cáo và chịu kỷ luật. Khi người đàn ông hỏi tên, McCain trả lời: "John S McCain III. Còn anh tên gì?" Khi nghe tên đó, theo Gamboa, người đàn ông đã lẩn đi. Là một tù nhân chiến tranh, McCain có cơ hội sử dụng danh tiếng gia đình để tránh rắc rối - nhưng ông đã từ chối. Khi những người bắt giữ ông biết được ông là con của một Đô đốc, ông được đề nghị trả tự do sớm. McCain đã từ chối - nhấn mạnh rằng những người đã bị bắt trước ông phải được trả tự do trước. "Người thẩm vấn nói với McCain rằng tình hình chắc chắn sẽ rất tệ đối với ông", Gamboa nói. "Và họ bắt đầu tra tấn ông. Việc từ chối tự do vì lợi ích của các tù nhân chiến tranh khác, những đồng đội của ông, là một quyết định quan trọng và can đảm". McCain bị biệt giam nhiều năm, bị tra tấn trong nhà tù Việt Nam. Cuối cùng ông cũng chịu xuống thang và ký nhận bản "thú tội" rằng ông đã phạm tội ác chiến tranh. Ông không bao giờ dựa vào thân thế gia đình để tìm cách được hưởng những đối xử đặc biệt, hoặc chấp nhận cách đối xử đó cho cá nhân mình, tuy nhiên, khi rời Việt Nam ông đã làm như vậy cho các tù binh, đồng đội của mình. Nguồn: https://www.bbc.com/vietnamese/world-45316214 John McCain và dấu nối giữa hai quốc gia
Thượng nghị sĩ John McCain vừa qua đời ở tuổi 81, sau những ngày đau đớn bởi căn bệnh ung thư não. Ông là một nhân vật rất quen thuộc với nhiều người Việt Nam, kể cả trong chiến tranh VN cũng như sau chiến tranh. John McCain được báo chí phương Tây nhận định là một anh hùng chiến tranh, một kẻ hoạt động chính trị đầy tư duy độc lập trước các chính sách, và đoạn cuối đời, ông là một trong những nhà phê bình mạnh nhất các chính sách của Tổng thống Trump, dù ông là một đảng viên Đảng Cộng Hòa. Trong chiến tranh Việt Nam, ông là "giặc lái" - nói theo kiểu miền Bắc Việt Nam, khi nhận lệnh đánh bom, để đáp trả các cuộc xâm lược của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (VNDCCH) vào nước Việt Nam Cộng hòa, khi VNDCCH phá vỡ các nghị ước hòa bình, đem quân vượt qua vĩ tuyến 17 vào miền Nam. Cuối năm 1967, John McCain bị bắn hạ ở Việt Nam, và sau đó trải qua 5 năm tù ở miền Bắc. Vì là một trong những người thuộc gia đình có truyền thống tham gia quân đội, John McCain luôn nằm trong danh sách ưu tiên để trao đổi tù binh, nhưng ông từ chối đặc quyền này để nhường cho những tù binh Mỹ khác đang cần được chăm sóc. Và do vậy, kinh nghiệm ở tù của những người cộng sản của ông cũng dầy thêm, bao gồm 2 năm biệt giam và nhiều lần bị tra tấn. John McCain cũng nhiều lần nhắc lại ký ức này nhưng thay vì đó là hận thù, ông đã dành nhiều thời gian của mình khi trở thành một chính trị gia, là vận động cho nhân quyền của người Việt Nam, nơi mà ông có nhiều kinh nghiệm hơn cả những chính trị gia Mỹ khác cùng thời. Trong một lần xung đột quan điểm về chính trị, Tổng thống Donald Trump nói ông không phải là anh hùng, mà chỉ là một phi công thất bại. Nhưng với nhiều người Việt đã kinh qua chiến tranh, anh hùng là tính cách chứ không phải là sự kiện. Nước Mỹ có đến 58.000 quân nhân thất bại trong chiến tranh Việt Nam, nhưng chắc chắn nước Mỹ coi đó là những anh hùng. Lịch sử Việt Nam cũng tràn ngập các danh sĩ, danh tướng thất bại trong sự nghiệp của mình như Hai Bà Trưng, Trần Bình Trọng, Lê Lai, Nguyễn Thái Học… Nhưng chắc chắn đó cũng là những anh hùng. John McCain từng bị chính quyền VNDCCH tổ chức cho hàng dài hội phụ nữ, đoàn viên… đứng phun nước bọt vào đầu, chửi mắng và lăng mạ khi bị bắn rớt máy bay và giải đi qua phố. Nhưng khi là một chính trị gia quyền lực, điều ông nghĩ đến là ủng hộ để làm sao thay đổi nhân quyền, luật pháp và chính thể ở VN, thì mới giúp được con người VN. Ông đổi nước bọt và sự sỉ nhục, tra tấn… bằng suy nghĩ giúp đổi thay Việt Nam, chỉ như vậy thôi, ông đã là một anh hùng. Những ngày tháng cuối cùng của John McCain, còn là những hoạt động không ngừng để bảo trợ và mang nhạc sĩ Việt Khang đến Mỹ, định cư với cuộc đời khác. 81 tuổi, ông ra đi với nhiều điều đáng nhớ, cho cả hai quốc gia Mỹ và Việt Nam. Nguồn: FB Khanh Nguyen | |||
| Gót chân Asin của Trung Quốc đã lộ rõ Posted: 26 Aug 2018 07:45 AM PDT Nguyễn Quang Dy Cuộc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung (đang leo thang) đã làm thị trường chứng khoán Trung Quốc xuống dốc, đồng NDT mất giá, xuất khẩu giảm sút, kinh tế phát triển chậm lại. Bên cạnh những hệ quả nhãn tiền đó, Trung Quốc đang bộc lộ "gót chân Asin" (Achilles' Heel), như một tiếng chuông cảnh báo làm người Trung Quốc giật mình tỉnh ngộ. Tôi tin rằng nếu Trung Quốc bị suy sụp thì không phải từ bên ngoài như Biển Đông, là nơi họ có lợi thế so sánh tương đối, mà chính từ bên trong, nơi họ dễ bị tổn thương vì "gót chân Asin". Gót chân Asin Cách đây hơn hai năm, khi tôi viết bài "Gót chân Asin của Trung Quốc: Cơ hội thoát Trung" (Viet-studies, 12/2/2016)(*) và bài "Nghịch lý Tập Cận Bình: Dr Jekyll or Mr Hyde" (Viet-studies, 17/5/2016)(**), chưa ai hình dung được kết cục thế này. Tuy vẫn còn quá sớm để đánh giá và kết luận về cuộc chiến tranh thương mại (chưa có điểm dừng) nhưng sẽ quá muộn nếu không kịp thời rút ra bài học, để có đối sách thoát hiểm (trước khi quá muộn). Việt Nam cần nắm bắt cơ hội này để điều chỉnh chiến lược, đổi mới thể chế, và thoát Trung. Trong các bài phân tích trước đây, tôi đã đề cập đến cảnh báo của các học giả hàng đầu về Trung Quốc (như Paul Krugman, David Shambaugh, Minxin Pei, Andrew Nathan). Về cơ bản, họ đều cho rằng Trung Quốc có nhiều vấn đề nghiêm trọng, và không mạnh như người ta tưởng. Trung Quốc có dấu hiệu sắp đổ vỡ, nhưng chưa biết khi nào. Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung là một bước ngoặt mới, làm bộc lộ "gót chân A-sin" như mở cái "hộp Pandora", với những tử huyệt mà trước đây người ta mới đồn đoán, nhưng nay thành sự thật. Cách đây 5 năm, Paul Krugman (môt chuyên gia kinh tế hàng đầu, được giải Nobel) đã nhận định rằng "Trung Quốc đang có vấn đề lớn" (China is in big trouble) vì mô hình phát triển của họ đã kịch đường, đang đụng phải bức tường lớn. Vấn đề chưa biết rõ là bao giờ Trung Quốc sẽ suy sụp (Hitting China's Wall, Paul Krugman, NYT, July 18, 2013). Cách đây 3 năm, David Shambaugh (một học giả hàng đầu về Trung Quốc) cũng nhận định tương tự: "Trung Quốc sắp đổ vỡ" (crack up). Theo Shambaugh, "màn chót của Trung Quốc đã điểm, các biện pháp cứng rắn của Tập Cận Bình chỉ làm Trung Quốc tiến gần hơn đến chỗ đổ vỡ (breaking point) (The Coming Chinese Crackup, WSJ, March 6, 2015). Gần đây, trong một bài phân tích mới, Minxin Pei (một chuyên gia hàng đầu về Trung Quốc) cũng nhận định rằng chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đang làm Trung Quốc bộc lộ các mặt yếu kém như "một người khổng lồ chân bằng đất sét" (as a giant with feet of clay) (China's Summer of Discontent, Minxin Pei, Project Syndicate, August 2, 2018). Biết mình biết người Trong binh pháp, Tôn Tử từng răn "biết mình biết người, trăm trận trăm thắng". Nhưng những gì vừa diễn ra giữa Mỹ và Trung Quốc đã làm bộc lộ một thực tế khó phủ nhận là Bắc Kinh không biết mình biết người. Hay nói cách khác đó là "ngộ nhận chiến lược". Bắc Kinh đã đánh giá thấp Trump, tưởng ông là "Tổng thống con buôn" (dealer) nên chắc chỉ dọa già để đàm phán, chứ không dám đánh thuế thật. Vì vậy, khi Trump tuyên chiến và ra đòn quyết liệt, Bắc Kinh đã bị bất ngờ (caught off guard) và đối phó bị động và lúng túng. Gần đây, khi các chuyên gia của Stratfor (một tổ chức nghiên cứu chiến lược) đến Trung Quốc, họ cảm thấy có sự bất ổn (uncertainty). Người Trung Quốc không còn nhắc đến "Made-in-China 2025" như trước, như có một cuộc "rút lui chiến lược" (tuy đã quá muộn). Cuộc chiến thương mại với Mỹ làm Bắc Kinh đau đầu, và nổ ra tranh luận về chính sách (đã bộc lộ sai lầm), về vị thế của Tập Cận Bình (đang bị nội bộ chỉ trích), về vai trò và tương lai của các cố vấn chủ chốt liên quan đến Mỹ, như Vương Kỳ Sơn (Wang Qishan) Phó chủ tịch nước, là cánh tay phải của Tập, và Lưu Hạc (Liu He) Phó thủ tướng, phụ trách đàm phán với Mỹ. Nếu Trung Quốc bị thất thế và thua cuộc thì sự nghiệp chính trị của họ cũng bị tổn thương. Nay Tập Cận Bình nắm quyền lực tuyệt đối, như "Chủ tịch Mọi thứ" (Chairman of Everything) hay "Hoàng đế Đỏ" (Red Emperor). Xung quanh Tập không thiếu người tài, nhưng thể chế độc tài và tệ "sùng bái cá nhân" đang làm thui chột sáng tạo và vô hiệu hóa tài năng, vì vua không chịu lắng nghe, hoặc các quan không dám nói thật. Đó chính là nghịch lý Tập Cận Bình và "gót chân Asin" của Trung Quốc (và một số nước khác). Muốn khắc phục vấn nạn đó, phải thay đổi thể chế, vì chỉ thay người (như thay áo) sẽ không giải quyết được vấn đề. Einstein đã từng nói: "không thể giải quyết được vấn đề bằng chính tư duy đã tạo ra nó". Trung Quốc đã đi quá xa với tham vọng bành trướng ra toàn cầu để thách thức Mỹ. Tuy đã quá muộn để quay lại theo lời răn của Đặng Tiểu Bình là "giấu mình chờ thời", nhưng "muộn còn hơn không". Lúc này, dù Tập Cận Bình vẫn có thể tránh né được chỉ trích trực tiếp, nhưng chắc không tránh né được mãi. Các quyết định của Tập ẩn tàng rủi ro, vì ngộ nhận hoặc do "hệ quả không định trước" (unintended consequences), đang làm suy yếu quyền lực. Các quyết sách của Tập về kinh tế, đối ngoại, và quân sự đang chịu sức ép lớn của dư luận trong và ngoài nước, vì những ngộ nhận và nghịch lý đang làm Trung Quốc dễ bị tổn thương. Trong khi chính quyền Trump điều chỉnh chiến lược để ngăn chặn Trung Quốc trỗi dậy thách thức Mỹ, Bắc Kinh vẫn ngộ nhận và coi thường (như dưới thời Obama). Vì vậy, khi Trump chuyển sang tấn công, Bắc Kinh đã sa vào thế bị động và thiếu chuẩn bị để đối phó. Trong khi Bắc Kinh đang tái cấu trúc nền kinh tế (để giảm núi nợ khổng lồ) nên dễ bị tổn thương như "rắn đang lột xác", bộ máy tuyên truyền vẫn hùng hổ thách thức Mỹ. Nếu chiến tranh thương mại leo thang (như dự báo), Trung Quốc chắc càng bất ổn về kinh tế, và Tập càng bị thách thức nhiều hơn về chính trị. Nay dù Bắc Kinh có muốn xuống thang hay "rút lui chiến lược" cũng khó vì họ đã đi quá xa (Xi Jinping's Path for China, Stratfor, August 10, 2018). Cao Biền dậy non Trong bối cảnh Lưu Hạc thất bại (6/2018) không ngăn được Mỹ quyết định đánh thuế 34 tỷ USD, nhiều người kỳ vọng Vương Kỳ Sơn sẽ vào cuộc như "người chữa cháy số một" (fire fighter in chief). Tuy chưa rõ Vương Kỳ Sơn thực sự không dính líu sâu vào quan hệ với Mỹ, hay ông cố tránh xa quan hệ Mỹ-Trung đang xấu đi, nhưng chắc Vương không tham gia vào lúc này vì Mỹ tiếp tục đánh thuế cao hơn, ông sợ bị mất mặt. Nếu Lưu Hạc đã bị bỏng bởi đám cháy, Vương Kỳ Sơn có thể bị bỏng còn nặng hơn. Tuy Vương không tham gia lúc này là "dấu hiệu xấu trong quan hệ Mỹ-Trung", nhưng ông có thể là lá bài chiến lược để dành (cho nước cờ cuối). Đến nay, Bắc Kinh vẫn chưa thực sự biết Washington muốn gì, vì các quan chức Mỹ tham gia đàm phán chia rẽ sâu sắc, nên không có tiếng nói chung (reneging on one's words). (China-US trade war: Vice-President Wang Qishan 'the firefighter' might not be sent to front line, Shi Jiangtao, South China Morning Post, August 22, 2018). Nhưng Vương Hỗ Ninh (Wang Huning) lại là câu chuyện khác. Ông được coi là "quốc sư" vì phục vụ ba đời Tổng Bí thư, là bộ óc đằng sau các chủ thuyết qua từng giai đoạn: Giang Trach Dân với thuyết "Ba Đại diện", Hồ Cẩm Đào với thuyết "Xã hội Khá giả", và Tập Cận Bình với thuyết "Giấc mộng Trung Hoa". Tại Đại hội 19, Vương được Tập đưa vào Thường vụ Bộ Chính trị, phụ trách tuyên truyền (thay Lưu Vân Sơn). Mô hình chuyên chế có sức sống (authoritarian resilience) đã phát huy hiệu quả (sau Thiên An Môn). Nhưng khi mô hình "chuyên chế tập thể" biến thành "chuyên chế cá nhân", khoác cái áo tư bản nhà nước với "đặc sắc Trung Quốc", nó đã bộc lộ "gót chân Asin" khi bị Mỹ tấn công. Gần đây, Vương không xuất hiện, làm dấy lên tin đồn là Vương đã thất sủng vì chủ trương tuyên truyền phản tác dụng. Thời xưa, Tào Tháo đã để lại một câu nổi tiếng: "ta thà phụ người còn hơn để người phụ ta". Thời nay, Đặng Tiểu Bình cũng quyền biến không kém, khi trở mặt thí Triệu Tử Dương (là đệ tử của mình chủ trương cải cách ôn hòa) và ủng hộ phe cực đoan xuống tay đàn áp đẫm máu sinh viên tại quảng trường Thiên An Môn. Tuy buộc phải nhúng tay vào chàm để giữ quyền lực, nhưng Đặng có lý khi để lại mấy lời răn nổi tiếng: "giấu mình chờ thời", "quyết không đi đầu", "lãnh đạo tập thể" và "mèo trắng mèo đen miễn là bắt được chuột". Nhưng đáng tiếc là Tập Cận Bình đã làm ngược lại các lời răn của Đặng Tiểu Bình, vì chủ quan tin rằng đã đến lúc Trung Quốc không cần giấu mình, sẵn sàng đi đầu, tập trung quyền lực tuyệt đối để trở thành độc tài và "sùng bái cá nhân" như thời Mao Trạch Đông. Sau Đại hội 19, Tập còn thay đổi Hiến pháp để lãnh đạo suốt đời (như một Hoàng đế Trung Hoa). Đó là một nghịch lý, không chứng tỏ sức mạnh mà là điểm yếu như "Cao Biền dậy non". Đây là một cuộc cách mạng lộn ngược trở về quá khứ (chẳng khác gì cách mạng Hồi giáo Iran). Cục diện tứ giác thương mại quốc tế Mỹ-Trung-Nhật-EU bắt đầu suy sụp với tiếng chuông báo động của WTO, mở ra một giai đoạn mới của trật tự kinh tế quốc tế, trong đó Trung Quốc đang bị các cường quốc khác cô lập. Lý Khắc Cường đã đề nghị hợp tác với EU để chống lại Mỹ, nhưng đã bị EU từ chối. Trong khoảng hai tháng qua, đồng tiền NDT đã liên tục mất giá trong khi đồng USD vẫn đang mạnh lên. Nhưng điều làm cho Bắc Kinh lo ngại nhất là các doanh nghiệp nước ngoài sẽ rút vốn ồ ạt ra khỏi Trung Quốc, làm cho dự trữ ngoại hối của Trung Quốc tiếp tục giảm mạnh. Trong hơn 3.000 tỷ USD dự trữ ngoại hối hiện nay, dự trữ ngoại hối khả dụng không đến 50%, trong khi nợ nước ngoài khoảng 1.800 tỷ USD. Lợi bất cập hại Lãnh đạo Trung Quốc đã chủ quan tưởng rằng họ có thể thắng cuộc khi đối đầu thương mại với Mỹ (trade standoff). Bắc Kinh tưởng Washington sẽ bị mắc kẹt trong cuộc chiến thương mại vì chịu sức ép của cử tri Mỹ đang bị thua thiệt do thương mại bị đình đốn. Trên thực tế, Bắc Kinh dễ bị tổn thương hơn, vì họ cần duy trì tăng trưởng kinh tế để có chính danh quyền lực, và luôn bị ám ảnh bởi bất ổn xã hội. Trong khi Bắc Kinh tăng cường bịt miệng những người bất đồng chính kiến, thì họ cũng bịt luôn những "thông tin trái chiều" (nhưng là sự thật cần biết). Việc Tập nắm quyền lãnh đạo độc tôn đã gây trở ngại cho việc hoạch định chính sách hiệu quả khi các quan chức không dám nói thật, đùn đẩy trách nhiệm ra quyết sách cho lãnh đạo, và thi hành mệnh lệnh một cách thụ động và máy móc (dù hệ quả tốt hay xấu). Nếu chiến tranh thương mại tiếp tục leo thang (như dự báo) sẽ dẫn đến những hệ quả khôn lường. Lòng tin của dân chúng vào nền kinh tế sẽ bị suy sụp, làm cho đất nước đứng trước các thách thức mới còn nghiêm trọng hơn nhiều so với xuất khẩu bị giảm sút. Theo quy luật, chiến tranh thương mại thường kéo theo chiến tranh tiền tệ. Lúc đó, không chỉ đồng tiền NDT sẽ tiếp tục phá giá, dẫn đến suy thoái, mà dòng vốn sẽ tháo chạy khỏi Trung Quốc, bất chấp các biện pháp kiểm soát, dẫn đến các hệ quả còn lớn hơn cả tài chính và kinh tế. Một biện pháp truyền thống là bán nợ để đối phó với đòn trừng phạt thuế quan trong đối đầu thương mại. Tháng 4/2018, Nga đã quyết định bán 84% số công trái Chính phủ Mỹ (US Treasury bonds) mà Nga đang nắm (trị giá 81 tỷ USD), để trả đũa và đối phó với Mỹ đánh thuế các hàng hóa của Nga (như thép). Quyết định này tưởng sẽ tác động đến thị trường và kinh tế Mỹ, nhưng lãi suất công trái 10 năm của Mỹ vẫn giữ ở mức 3%. Số công trái trị giá 81 tỷ USD mà Nga bán ra chỉ như muối bỏ biển, so với tổng số công trái Mỹ trị giá 21.000 tỷ USD. Trung Quốc là nước chủ nợ lớn nhất của Mỹ, trong đó có 1.200 tỷ USD công trái (Treasury bonds), bằng 6% tổng số nợ (gấp 10 lần Nga). Nếu Bắc Kinh bán số công trái Chính phủ Mỹ (như Nga) sẽ là một quả bom kích hoạt cuộc chiến tiền tệ, tác động đến thị trường tài chính Mỹ và toàn cầu. Đó sẽ là một cuộc chiến hủy diệt lẫn nhau (mutually assured destruction), nên ít có khả năng Tập Cận Bình sẽ trả đũa bằng "quả bom công trái Mỹ" (như dự đoán). Theo một tài liệu nghiên cứu của Bộ Quốc phòng Mỹ (năm 2012), về mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của Mỹ vì Trung Quốc mua quá nhiều công trái, đã kết luận rằng Trung Quốc không thể đem công trái Mỹ ra bán hàng loạt, vì Trung Quốc sẽ là bên thiệt hại nhiều hơn. Song song với chiến tranh thương mại (đang leo thang), ngày 13/8/2018, Tổng thống Trump đã ký "Luật Chuẩn chi Quốc phòng cho năm tài chính 2019" (NDAA) được Quốc hội thông qua (1/8/2018) phê chuẩn ngân sách quốc phòng 716,3 tỷ USD (tăng 16 tỷ USD so với năm trước). NDAA nhằm ngăn chặn: (1) các hoạt động xâm chiếm lãnh thổ biển đảo của Trung Quốc trong vùng biển Đông Nam Á; (2) các hoạt động gián điệp của Trung Quốc chống lại Mỹ và quốc tế; (3) các kế hoạch của Trung Quốc nhằm làm suy yếu Mỹ. Quốc hội nhấn mạnh "cạnh tranh chiến lược lâu dài với Trung Quốc là ưu tiên chính của Mỹ". NDAA cũng kêu gọi "xác định lại, mở rộng và kéo dài" (redesignation, expansion, and extension) Sáng kiến Hàng hải Đông Nam Á (With a wary eye on China's maritime expansion the US is switching up gear in the Indo Pacific, Emanuele Scimia, South China Morning Post, August 23, 2018). Trí thức trỗi dậy Theo các nguồn tin từ Trung Quốc, gần đây có một số sự kiện đáng chú ý: Giáo sư Hồ An Cương (Đại học Thanh Hoa) bị phê phán kịch liệt là tác giả thuyết "Trung Quốc đã vượt Mỹ"; Bộ phim "Amazing China" bị ngừng phát hành, sau mấy tháng gây sốt dư luận; Báo chí Trung Quốc được chỉ đạo không còn nhắc đến kế hoạch "Made in China 2025". Ông Hồ An Cương đang bị dư luận Trung quốc phê phán, coi lý thuyết của ông là thủ phạm và nguyên nhân trực tiếp làm Trump nổi giận, gây ra cuộc Chiến tranh thương mại với Trung Quốc. Trong một báo cáo (năm 2016) Hồ An Cương khẳng định Trung Quốc đã trở thành nước chế tạo lớn nhất thế giới, nước xuất nhập khẩu nhiều nhất và thực thể kinh tế lớn nhất thế giới. Trong một báo cáo khác (tháng 4/2017) ông kết luận: "Trung Quốc đã bước vào thời kỳ đuổi kịp và vượt qua toàn diện nước Mỹ, trong đó thực lực kinh tế đã vượt Mỹ năm 2013, khoa học kỹ thuật đã vượt Mỹ năm 2015, sức mạnh quốc gia tổng hợp đã vượt Mỹ năm 2012. Đến năm 2016, ba thực lực trên so với Mỹ đã lớn gấp 1,15 lần về kinh tế, gấp 1,31 lần về khoa học kỹ thuật và 1,36 lần về sức mạnh quốc gia tổng hợp, nên Trung Quốc đứng đầu thế giới!". Gần đây, 27 học giả, nhà nghiên cứu, và cựu sinh viên Đại học Thanh Hoa đã ký tên vào một lá đơn yêu cầu Đại học Thanh Hoa cách chức Viện trưởng và tước bỏ học hàm Giáo sư của Hồ An Cương. Sau đó, lá đơn này đã được 1.000 cựu sinh viên của trường đại học danh tiếng này hưởng ứng ký tên. Nội dung lá đơn tố cáo các nghiên cứu của Hồ An Cương đi ngược lại những kiến thức thông thường, đẻ ra cái gọi là "báo cáo học thuật về sức mạnh quốc gia tổng hợp của Trung Quốc đã vượt Mỹ". Họ cho rằng Hồ An Cương không chỉ làm ô danh Trường Đại học Thanh Hoa mà về lâu dài còn làm hại đất nước và nhân dân Trung Quốc. Một sự kiện khác đáng chú ý là Giáo sư Tôn Lập Bình (Đại học Thanh Hoa) đã viết bài trên mạng Weibo (được lan truyền khắp cả nước), chỉ trích các hoạt động tuyên truyền nói trên là "vừa gây tai họa cho quốc gia, vừa mang tai ương cho nhân dân". Theo ông, các trường đại học danh tiếng (Ivy League) và các cơ quan nghiên cứu hàng đầu của Mỹ đã hội tụ được các nhân tài giỏi nhất toàn cầu, kiên trì nghiên cứu cơ bản suốt mấy chục năm nay, trong khi Trung Quốc chỉ mới trỗi dậy trong một thời gian ngắn, nên đừng mong đuổi kịp Mỹ. Ông cảnh báo nếu người Trung Quốc suốt ngày tung hô kế hoạch "Made in China 2025", và bộ phim "Amazing China", là "Đại quốc Trọng khí" (vật quý, quan trọng của nước lớn) thì chẳng khác gì "gõ thanh la và đánh trống lôi người khác tỉnh dậy, để tìm cách kiềm chế chúng ta". Ông Long Vĩnh Đồ (cựu Bộ trưởng Bộ Ngoại thương Trung Quốc) cũng phê phán quan điểm của ông Hồ An Cương về "Trung Quốc đã vượt Mỹ về ba thực lực". Ông Long viết: "Mới đây, một báo cáo kết quả nghiên cứu của Viện trưởng Hồ An Cương ở Đại học Thanh Hoa cho rằng 6 thực lực phát triển của Trung Quốc (kinh tế, khoa học kỹ thuật, sức mạnh tổng hợp, quốc phòng, ảnh hưởng quốc tế và văn hóa mềm) đều đã bước vào thời kỳ đuổi kịp và vượt Mỹ toàn diện, trong đó 3 thực lực đầu đã vượt Mỹ". Theo ông, từ trước đến nay, Trung Quốc chưa bao giờ coi thực lực kinh tế vượt Mỹ là tiền đề để xử lý quan hệ với Mỹ. Về thực lực phát triển, tố chất con người, hay sức mạnh tổng hợp quốc gia đều còn khoảng cách rất xa so với người Mỹ. Nhưng ông Hồ An Cương đã làm lãnh đạo và xã hội Trung Quốc lầm lẫn. Tuyên truyền ra sao Trên Nhân dân Nhật báo (2/7/2018) có bài "Bàn về trào lưu thổi phồng tự đại", cũng chỉ trích "cách nói 3 thực lực của Trung Quốc đã đuổi kịp và vượt Mỹ". Bài báo phê phán một số bài viết tung hô "Trung Quốc đã dẫn đầu thế giới về một số lĩnh vực, ai cũng khâm phục", và "Trung Quốc hiện là nền kinh tế số 1 thế giới", hoặc "Mỹ đã sợ chúng ta, Nhật cũng sợ, và châu Âu hối hận". Những bài báo đó đã kích động tinh thần dân tộc cực đoan, làm nhiều người tự cao tự đại, xã hội sa đà vào thông tin sai lạc, vô tình cổ súy cho tư tưởng dân túy. Sau khi nổ ra chiến tranh thương mại Mỹ-Trung, "Sự kiện ZTE" bị Mỹ trừng phạt vì lấy cắp công nghệ Mỹ, trở thành một liều thuốc tỉnh ngủ, làm người Trung Quốc giật mình. Nhiều chuyên gia Trung Quốc lên tiếng cảnh báo cái gọi là "thành tựu trong lĩnh vực công nghệ cao" của Trung Quốc không đúng như tuyên truyền. Trong khi Bộ Thương mại Mỹ tuyên bố cấm các công ty Mỹ trong vòng 7 năm không được bán linh kiện/cấu kiện cho công ty ZTE để phát triển công nghệ 5G cho điện thoại thông minh, làm ZTE đối mặt nguy cơ phá sản, bộ phim "Amazing China" lại tung hô công nghệ cao Trung Quốc, với nhiều tình tiết có thể làm bằng chứng Trung Quốc đã lấy cắp, dùng trộm và cưỡng bức chuyển giao công nghệ, làm các công ty công nghệ khác (như Huawei và Alibaba) lo ngại sẽ là nạn nhân tiếp theo (như ZTE). Bộ phim "Amazing China" tràn ngập những hình ảnh về các "kỳ tích vượt bậc, gây nức lòng người" trong lĩnh vực khoa học công nghệ (như máy bay tàng hình J-20, tàu sân bay Liêu Ninh, cầu lớn vượt biển nối Hongkong với Ma Cao). Xuyên suốt bộ phim là những lời ca ngợi sức mạnh Trung Quốc, bừng bừng khí thế yêu nước và lòng tự hào dân tộc. Phim được mô tả là "tác phẩm truyền đi sức mạnh Trung Quốc" gây cơn sốt cả trong nước và ngoài nước. Nhưng đến ngày 19/4/2018, bộ phim đó đột nhiên được thông báo rút khỏi hệ thống các rạp, và gỡ khỏi các trang phim trực tuyến, theo chỉ thị của Ban Tuyên truyền Trung ương. Theo Tân Hoa Xã, ngày 25/7/2018, Tưởng Kiến Quốc (Phó ban Tuyên truyền TW) đã đột ngột bị cách chức, và ngày 30/7/2018, Lỗ Vỹ (Phó Ban Tuyên truyền TW), đã bị Tòa án đưa ra xét xử. Ủy ban Kiểm tra kỷ luật TW đã buộc tội ông với những lời lẽ nặng nề, như là người khởi xướng trào lưu sùng bái cá nhân và lừa dối lãnh đạo. Nhiều người cho rằng việc chỉnh lý công tác tuyên truyền phản ánh tình trạng Trung Quốc bị đòn đau trong Chiến tranh thương mại. Sai lầm về tuyên truyền dường như đã làm cho lãnh đạo bị bất ngờ (caught off guard), nay họ nhận ra thì đã quá muộn. Công tác tuyên truyền gắn với Tập Cận Bình, tuy vị thế chưa bi suy yếu, nhưng khả năng kiểm soát quyền lực chắc bị giảm sút (Trumps trade war is rattling China's leaders, Keith Bradsher & Steven Lee Myers, NYT, August 14, 2018). Trong nghiên cứu người ta phải dựa trên sự thật, nhưng trong tuyên truyền người ta có thể dựa vào "một nửa sự thật" (half truth) hay "sự thật khác" (alternative facts), thậm chí "tin vịt" (fake news) để đạt mục đích. Nghiên cứu và tuyên truyền tồn tại song song nên dễ làm người ta ngộ nhận và nhầm lẫn. Joseph Goebbels (Bộ trưởng Tuyên truyền Đức) từng nói: "Nói dối một lần chỉ là nói dối, nhưng nói dối một ngàn lần sẽ thành sự thật" (a lie told once remains a lie, but a lie told a thousand times becomes the truth). Sử gia Yuval Harari gọi xã hội loài người là "hậu sự thật" (post-truth) và cho rằng fake news đã tồn tại từ lâu trước Facebook. (Humans are a post-truth species, Yuval Noah Harari, the Guardian, August 5, 2018). Ngộ nhận và nhầm lẫn giữa nghiên cứu và tuyên truyền có thể gây tai họa. Điều đó thường xảy ra dưới chế độ chuyên chế khi vua không chịu lắng nghe sự thật và các quan không dám nói ra sự thật (vì sợ trái ý vua). Nó không chỉ xảy ra trong lịch sử, mà đang xảy ra tại Bắc Kinh (và một số nơi khác). Nhiều người đã nhận ra lãnh đạo Trung Quốc vừa qua bị bất ngờ và bị động đối phó với Mỹ trong cuộc chiến thương mại, vì họ đã ngộ nhận và nhầm lẫn lớn (hay còn gọi là "ngộ nhận chiến lược"). Không phải vì Trung Quốc thiếu người tài để đối phó với Mỹ, mà họ đã bị thể chế làm cho thui chột hoăc vô hiệu hóa. Muốn khắc phục vấn nạn này phải thay đổi thể chế, vì chỉ thay người (như thay áo) không thể giải quyết được vấn đề. Thoát Trung thế nào Trong khu vực, xu hướng "thoát Trung" và "theo Trung" xảy ra đồng thời, phản ánh sự phân hóa của các nước (như ASEAN) dưới tác động của Trung Quốc đang trỗi dậy, muốn thao túng khu vực này và Biển Đông (như cái ao riêng của họ). Miến Điện là một trường hợp điển hình đã dám "tái cân bằng" (rebalance) quan hệ với Trung Quốc. Nói cách khác, đó là quá trình "thoát Trung", để tránh bị "Hán hóa" (cinicization) về kinh tế và chính trị thông qua "bẫy nợ" (debt trap). "Tái cân bằng" hay "thoát Trung" không có nghĩa là bài Trung hay chống Trung Quốc, vì đó là một cường quốc (láng giềng), có một nền văn hóa vĩ đại. Quá trình "tái cân bằng" tại Miến Điện không phải ngẫu nhiên, mà do mấy thập kỷ kinh nghiệm quan hệ Miến-Trung làm người Miến tỉnh ngộ, buộc phải đảo ngược (push back), tuy họ vẫn phải giữ quạn hệ tốt với Trung Quốc. Nay quá trình đó đang lặp lại tại Triều Tiên sau cấp cao Liên Triều và Mỹ-Triều, tại Malaysia sau khi Mahathir Mohamad thắng Najib Razak và lên làm Thủ tướng, và sẽ diễn ra tại các nước khác như một xu hướng mới. Trong khi quá trình "theo Trung" (như Cambodia, Lào, Thailand, Philippines) là do hoàn cảnh, và có thể đảo ngược, thì quá trình "thoát Trung" hầu như không thể đảo ngược (irreversible). Một số học giả và nhà báo thiếu phê phán (uncritically) thường có quan điểm thân Trung Quốc, do thấy đầu tư và ảnh hưởng của Bắc Kinh ngày càng tăng trong khu vực. Nhưng đầu tư của Trung Quốc trong mấy năm qua đã dẫn đến phản ứng của dân chúng (public backlash) làm quan hệ song phương dễ đổ vỡ (fragile). Tại Malaysia, Thủ tướng mới Mahathir Mohamad (93 tuổi) đang tái cân bằng (rebalance) quan hệ với Trung Quốc như một ưu tiên hàng đầu. Ông đã quyết hủy hai dự án lớn là tuyến đường sắt East Coast Rail Link (trị giá 20 tỷ USD) và đường ống dẫn khí Sabah Gas Pipeline (trị giá hơn 2 tỷ USD). Đây là một phép thử (litmus test) để xem Trung Quốc có mềm dẻo để tái cấu trúc quan hệ trong tương lai hay không. Tuy Thủ tướng Mahathir công khai chỉ trích quan hệ Trung-Mã dưới thời Razak, nhưng trong chuyến thăm Trung Quốc (18-22/8/2018), ông đã khéo léo tránh đổ lỗi cho Trung Quốc, mà đổ trách nhiệm cho người tiền nhiệm là Rajib Razak. Trong cuộc họp báo tại Bắc Kinh, Mahathir nói rõ: "Chúng tôi luôn ghi nhớ trình độ phát triển của các nước không giống nhau… Chúng tôi không muốn có tình trạng chủ nghĩa thực dân kiểu mới vì các nước nghèo không thể cạnh tranh với các nước giàu. Vì vậy chúng tôi cần thương mại công bằng". Tuy quyết định của ông Mahathir là một thất bại lớn (big blow) cho kế hoạch "Vành đai & Con đường" của Trung Quốc tại khu vực, nhưng Tập Cận Bình vẫn phải vui vẻ chấp nhận và tuyên bố "hài lòng sâu sắc" (deeply satisfied) với chuyến thăm của Thủ tướng Mahathir. Sau khi lên cầm quyền, ông Mahathir đã quyết đảo ngược các chính sách của Rajib Razak đã làm Malaysia nợ gần 250 tỷ USD do ký nhiều dự án bất lợi và vay Bắc Kinh hàng tỷ USD để cứu quỹ đầu tư nhà nước khỏi phá sản (Malaysia cancels two big Chinese projects, fearing they will bankrupt the country, Amada Erickson, Washington Post, August 21, 2018). Tại Philippines, phản ứng trái chiều của dân chúng sẽ xảy ra khi làn gió chính trị đổi chiều, hoặc khi sức khỏe của Tổng thống có vấn đề. Duterte có lần thú nhận ông là "Tổng thống vịt què" (lame duck president) và "sẵn sàng từ chức" nếu quân đội và cảnh sát tìm được người thay thế. Lào và Campuchia cũng không phải ngoại lệ. Lào đang sa vào "bẫy nợ" của Trung Quốc, với dự án đường sắt cao tốc (trị giá 6 tỷ USD). Tại Campuchia, ngày càng nhiều người bất bình vì Hun Sen cho Trung Quốc thuê cảng Sihanoukville and Koh Kong 99 năm, và một diện tích chiếm 20% bờ biển nước này. Tuy Hunsen đàn áp đảng đối lập và công khai thân Trung Quốc, nhưng con trai Hun Sen lại học West Point (chứ không phải Thanh Hoa). Đa dạng hóa quan hệ Theo New York Times, các nước châu Á buôn bán với Trung Quôc nhiều hơn với Mỹ (thường với tỷ lệ "hai trên một"). IMF dự báo Trung Quốc có thể trở thành cường quốc kinh tế số một thế giới vào năm 2030. Theo NDS, "Trung Quốc muốn gạt Mỹ khỏi khu vực Indo-Pacific, mở rộng phạm vi mô hình kinh tế nhà nước, và lập lại trật tự khu vực có lợi cho họ... Cạnh tranh kiểu chiến tranh lạnh thường không thấy sự chênh lệch (imbalance) về vùng ảnh hưởng của Mỹ và Trung Quốc tại khu vực. Đây là hệ quả do Mỹ đã lỡ bước (missteps) và do chính sách tùy tiện (ad hoc) dựa trên quan hệ song phương của Trump tại Đông Nam Á (Does China really dominate Southeast Asia?, David Hunt, Asia Times, August 23, 2018). Theo CNBC (23/8/2018), cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đang leo thang tiếp tục "ăn miếng trả miếng", đánh thuế 25% số hàng hóa của nhau trị giá 16 tỷ USD, đưa tổng số lên 50 tỷ USD (giai đoạn một, từ 6/7/2018), bất chấp đàm phán đang diễn ra (ở cấp Thứ trưởng). Nếu đàm phán lần trước (6/2018) ở cấp Bộ trưởng (với Phó thủ tướng Lưu Hạc) đã thất bại, đàm phán lần này càng khó thành công. Trump nói ông "không hy vọng nhiều vào đàm phán". Có nhiều khả năng Mỹ sẽ tiếp tục đánh thuế trị giá 200 tỷ USD (giai đoạn hai, từ 9/2018). Nếu Trung Quốc vẫn không chịu thay đổi, Trump dọa sẽ đánh thuế trị giá hơn 500 tỷ USD (giai đoạn ba) trên toàn bộ hàng Trung Quốc nhập vào Mỹ năm 2017. Theo Wilbur Ross (Bộ trưởng Thương mại Mỹ): "Họ sẽ không chịu thua một cách dễ dàng. Dĩ nhiên họ sẽ trả đũa đôi chút, nhưng cuối cùng, chúng ta có nhiều đạn hơn họ. Họ biết điều đó. Nền kinh tế của chúng ta mạnh hơn nhiều so với Trung Quốc, họ cũng biết điều đó" (CNBC, 23/8/2018). Theo một báo cáo của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (Council on Foreign Relations), tuy Mỹ vẫn là đồng minh chính về an ninh của các nước khu vực, nhưng cuộc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đang gia tăng, càng thúc đẩy các nước Đông Nam Á đa dạng hóa quan hệ đối tác chiến lược vượt ra khỏi quỹ đạo với Bắc Kinh hay Washington. Tại Malaysia, sau khi lên cầm quyền, Mahathir quyết định đi thăm Tokyo (chứ không phải Bắc Kinh hay Washington), trong chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của mình. Mahathir có thể quay lại chính sách "Hướng Đông" (Look East), vì ông tin rằng Nhật Bản có vai trò quan trọng hơn tại khu vực này. Đó là quan điểm được nhiều nước khác trong khu vực này chia sẻ (trong đó có Việt Nam). Quá trình Hán hóa là chiến lược của Trung Quốc bành trướng ảnh hưởng ra toàn cầu, nhằm cạnh tranh với Mỹ sau khi trỗi dậy thành cường quốc kinh tế thứ hai thế giới, thông qua cho vay, đầu tư, xây dựng hạ tầng (theo sáng kiến "Vành đai & Con đường") và dùng ảnh hưởng văn hóa tư tưởng (như Viện Khổng Tử và "Charm Offensive"). Đó là một loại chủ nghĩa thực dân mới (neo-colonization) dùng "bẫy nợ" thay "ngoại giao pháo hạm", thường dễ thành công tại các nước có thể chế tương đồng (như độc tài, tham nhũng), nhưng về lâu dài sẽ phản tác dụng khi chủ nghĩa dân tộc và xu hướng dân chủ hóa tại các nước đó trỗi dậy để "thoát Trung", chống lại sự nô dịch kinh tế và văn hóa (economic and cultural coercion). Tham vọng Hán hóa nhằm nô dịch về kinh tế và văn hóa có thể thành công tại một số nước, nhưng thực tế chứng tỏ đó là một con dao hai lưỡi, có thể trở thành "gót chân Asin" của Trung Quốc trong quan hệ quốc tế, khi Mỹ triển khai chiến tranh thương mại và chiến lược quốc phòng (NDS) nhằm ngăn chặn Trung Quốc. Xu hướng dân chủ hóa và "thoát Trung" theo chủ nghĩa dân tộc tại khu vực sẽ làm Trung Quốc bị cô lập. Những gì đang diễn ra sẽ làm người Trung Quốc giật mình tỉnh ngộ vì họ đã "ngộ nhận chiến lược". Đó là một bài học lớn không chỉ cho người Trung Quốc, mà còn cho các quốc gia khác chưa tỉnh ngộ. Lời cuối Gần đây, Patrick Cronin (senior advisor, Center for New American Security) đã đưa ra một khái niệm mới để chỉ hành động của Trung Quốc tại Biển Đông là "insurgency" (bạo động). Theo Cronin, luật pháp quốc tế trên biển có đứng vững được hay không còn phụ thuộc vào lòng tin của người dân được tự do đi lại như thế nào và tới đâu mà người ta muốn trong phạm vi quyền hạn của họ theo luật quốc tế. Mỹ phải tư duy và hành động như "counterinsurgent" (chống bạo động) trên Biển Đông, để phát huy ảnh hưởng của mình trước Trung Quốc là "insurgent" (kẻ gây bạo động) để bảo vệ sự có mặt thường xuyên và liên tục của tàu bè dân sự tại khu vực này (China is waging a Maritime insurgency in the South China Sea. It's time for the United States to counter it, Patrick Cronin, National Interest, August 6, 2018). Theo Cronin, Việt Nam là một đồng minh chủ chốt (key ally) của Mỹ tại khu vực, trong khi Mỹ ủng hộ chủ quyền các nước tại Biển Đông, cung cấp nhiều vũ khí, và coi việc ngăn chặn Trung Quốc là mục tiêu chính. Gần đây, các quan chức cấp cao Mỹ đến thăm Việt Nam ngày càng nhiều, như Ngoại trưởng Mike Pompeo (cũng như Rex Tillerson), Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis, và Tổng thống Trump (11/2017). Việt Nam vẫn thân thiện với Mỹ và lập trường này chắc không thay đổi… Đáng chú ý là gần đây đã nổ ra nhiều cuộc biểu tình tại Việt Nam để phản đối Luật Đặc khu kinh tế, định cho nước ngoài thuê đất 99 năm. Tuy Quốc hội Việt Nam đã thông qua Luật An ninh Mạng (12/6/2018), nhưng lại hoãn thông qua Luật ba Đặc khu (ít nhất là đến hết năm). Diễn biến này có thể liên quan đến những gì đang diễn ra tại Bắc Kinh cũng như trong quan hệ Mỹ-Trung, như một "hệ quả không định trước" (unintended consequence). Chắc phải có mối liên quan chặt chẽ giữa mục tiêu chiến tranh thương mại Mỹ-Trung và mục tiêu chiến lược mới của Mỹ (NDS). Nếu Trung Quốc giật mình vì bộc lộ "gót chân Asin", liệu Việt Nam có giật mình tỉnh ngộ hay không? Tham khảo 1. Hitting China's Wall, Paul Krugman, New York Times, July 18, 2013 2. The Coming Chinese Crackup, Wall Street Journal, March 6, 2015 3. China's Summer of Discontent, Minxin Pei, Project Syndicate, August 2, 2018 4. Humans are a post-truth species, Yuval Noah Harari, the Guardian, August 5, 2018 5. China is waging a Maritime insurgency in the South China Sea. It's time for the United States to counter it, Patrick Cronin, National Interest, August 6, 2018 6. Xi Jinping's Path for China, Stratfor, August 10, 2018 7. Trumps trade war is rattling China's leaders, Keith Bradsher & Steven Lee Myers, New York Times, August 14, 2018 8. Malaysia cancels two big Chinese projects, fearing they will bankrupt the country, Amada Erickson, Washington Post, August 21, 2018 9. China-US trade war: Vice-President Wang Qishan 'the firefighter' might not be sent to front line, Shi Jiangtao, South China Morning Post, August 22, 2018 10. Does China really dominate Southeast Asia? David Hunt, Asia Times, August 23, 2018 11. With a wary eye on China's maritime expansion, the US is switching up gear in the Indo- Pacific, Emanuele Scimia, South China Morning Post, August 23, 2018 (*) Chú thích thêm của BVN: Hiện tại, tìm trên mạng, bài này chỉ còn thấy trên một số trang như Ba Sàm... Xin mời bạn đọc xem lại: https://anhbasam.wordpress.com/2016/02/13/7004-got-chan-asin-cua-trung-quoc-co-hoi-de-thoat-trung/ (**) Chú thích thêm của BVN: Xin mời bạn đọc xem lại: http://www.viet-studies.com/kinhte/NQuangDy_NghichLyTapCanBinh.htm 25/8/2018 N.Q.D. Tác giả gửi BVN. Bài đăng trên viet-studies. | |||
| Posted: 26 Aug 2018 07:29 AM PDT Nguyễn Thượng Long
"Có thể nói, trong lịch sử Việt Nam cận đại, năm 1945 là năm hội tụ những bước ngoặt, những biến cố trọng đại nhất liên quan đến số phận của cả dân tộc. Từ thời điểm đó… đất nước đi vào chính đạo văn minh hay là tự lạc vào mê lộ của thứ chính trị chỉ đem đến những đọa đầy xa lạ với phẩm chất và truyền thống giống nòi? Câu hỏi đó đến nay đã quá đủ dữ liệu để trả lời". THÁNG 8-1945… BẢN TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP ĐẦU TIÊN & SỰ RA ĐỜI CỦA ĐẾ QUỐC VIỆT NAMCó quá nhiều người Việt Nam hôm nay không hề biết rằng, 5 tháng trước ngày ông Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh ra nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa tại quảng trường Ba Đình 2-9-1945, thì đất nước đau khổ của chúng ta đã có bản Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên với thế giới rồi. Đó là bản Tuyên ngôn của Hoàng đế Bảo Đại sau khi nhà vua tuyên hủy Hiệp ước Patenotre, Bảo Đại đã chuẩn y để các Thượng thư Lục bộ đồng loạt xin từ chức là các ông: - Phạm Quỳnh - Thượng thư bộ Lại. - Hồ Đắc Khải - Thượng thư bộ Hộ. - Nguyễn Phúc Ưng Úy - Thượng thư bộ Lễ. - Bùi Bằng Đoàn - Thượng thư bộ Hình - Trần Thanh Đạt - Thượng thư bộ Học - Trương Như Đính - Thượng thư bộ Công Bản Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên cũng được chính các vị này chấp bút, và tại điện Kiến Trung - Huế ngày 11-3-1945 trước đông đủ các quần thần, Hoàng đế Bảo Đại ban chiếu chỉ có dấu ấn tín son và chữ ký của cả 6 vị trong Cơ Mật Viện. Chiếu chỉ này chính là lời khẳng định nền độc lập của Đế quốc Việt Nam với những nội dung cơ bản sau: "Cứ tình hình chung trong thiên hạ, tình thế riêng cõi Đông Á, Chính phủ Việt Nam tuyên bố từ ngày này Hòa ước bảo hộ với nước Pháp bị bãi bỏ và nước Nam khôi phục quyền độc lập" "Nước Việt Nam sẽ gắng sức tự tiến triển cho xứng đáng một quốc gia độc lập và theo như lời tuyên ngôn chung của Đại Đông Á, đem tài lực giúp cho sự thịnh vượng chung". "Vậy Chính phủ Việt Nam một lòng tin cậy lòng thành ở Nhật Bản đế quốc, quyết chí hợp tác với nước Nhật, đem hết tài sản trong nước để cho đạt được mục đích như trên - Khâm thử" Người đời nay dễ dị ứng và thắc mắc là sao tên nước ngày đó lại phản cảm như thế? Khi kho tàng tiếng Việt chưa xuất hiện cụm từ "Quân chủ lập hiến" thì "Đế quốc Việt Nam" chỉ thuần túy là cách gọi tên của một quốc gia lập hiến có sự hiện diện của ngôi vua, tương tự như Thái Lan, Ấn Độ, Anh Quốc, Hà Lan, Úc… hoàn toàn không có nghĩa xấu như tên gọi Đế quốc Mĩ sau này. Đế quốc Việt Nam là quốc hiệu đầu tiên của Việt Nam độc lập với ngày quốc khánh là ngày 11-3-1945. Chính phủ đầu tiên của Đế quốc Việt Nam do học giả Trần Trọng Kim đứng ra tạo dựng. Chính phủ này quy tụ 100% là trí thức ở bậc thượng thặng lúc đó, đã chọn Thủ đô là Phú Xuân. Quốc kỳ của Chính phủ Trần Trọng Kim Quốc kỳ là lá cờ quẻ Ly, Quốc ca là bài Đăng đàn cung với lời lẽ nhân ái, bình dị, không có mùi máu người, thây người cùng sự thôi thúc khói lửa binh đao như bài Tiến quân ca của Văn Cao mà những người cộng sản Việt Nam trong kỳ họp Quốc hội khóa I-1946 đã chọn. Đây là lời ca của Đăng Đàn Cung: "Kìa núi vàng bể bạc Có sách trời… sách trời định phần! Một dòng ta - gây non sông vững chắc. Đã ba ngàn mấy trăm năm! Bắc Nam cùng một nhà con Hồng cháu Lạc. Văn minh đào tạo Mầu gấm hoa càng đượm Rạng vẻ dòng giống Tiên Long. Ấy công gây dựng Từ xưa đà khó nhọc Nhớ ơn dày nặng Lòng trung quân đã sẵn Cố thương nhau… thương nhau một niềm. Nguyện nhà Việt Nam muôn đời thạnh trị". Nội các Chính phủ Trần Trọng Kim, từ trái sang phải: Hoàng Xuân Hãn, Hồ Tá Khanh, Trịnh Đình Thảo, Trần Trọng Kim (bị micro che mặt), Vũ Ngọc Anh, Trần Văn Chương, Trần Đình Nam, Vũ Văn Hiền, Phan Anh, Nguyễn Hữu Thi (ảnh Trung Bắc Chủ Nhật, 20.5.1945, Thư viện Quốc gia Pháp). Ngôn ngữ chính thống của Đế quốc Việt Nam là tiếng Việt, Hoàng đế là Bảo Đại, Tổng lý (Thủ tướng) là Trần Trọng Kim (1883-1953)… Vì nhiều lý do tế nhị, trong đó có lý do để tránh cho dân tộc khỏi bị cuốn vào cơn lốc của Thế chiến II đang ở giai đoạn tàn lụi mà nội các Trần Trọng Kim không thành lập Bộ Quốc phòng, mọi lo toan bảo vệ chủ quyền lãnh thổ vẫn phải nhờ quân đội Nhật. Về vấn đề này, giáo sư Lê Xuân Khoa viết: " Chính phủ Trần Trọng Kim mang tiếng là thân Nhật, nhưng thật ra chỉ là lợi dụng cơ hội Nhật đảo chính Pháp để nắm lấy quyền cai trị, nhằm dần dần phục hồi độc lập hoàn toàn cho dân tộc. Đó là phương cách thực tế và khôn ngoan nhất mà bất cứ một chính trị gia sáng suốt nào, kể cả Hồ Chí Minh cũng sẽ chọn lựa vào lúc đó". Đế quốc Việt Nam ra đời và chỉ tồn tại được trong 5 tháng, từ tháng 3-1945 đến 8-1945. Tháng 8-1945 trong biến cố cướp chính quyền do Việt Minh phát động, nội các của Thủ tướng Trần Trọng Kim không chủ trương bạo động, không hề muốn có việc chém giết người Việt, ông Kim đã thẳng thừng từ chối lời gợi ý của tư lệnh quân đội Nhật ở Đông Dương rằng, nếu ông Kim muốn, quân đội Thiên Hoàng lúc đó tuy đã thất thế trước đồng minh, họ vẫn dư sức giúp tiêu diệt sạch lực lượng Việt Minh lúc đó còn rất yếu. Quá tin những người cộng sản núp bóng Việt Minh sẽ đặt Tổ quốc lên trên hết, dân tộc lên trên hết, Thủ tướng Trần Trọng Kim cùng các thành viên Chính phủ chủ động trao chính quyền cho Việt Minh trong ngày 23-8-1945 mà không hề có bất cứ một hành động quân sự chống đối nào. Rất tiếc vị Thủ tướng đầu tiên của Chính phủ quân chủ lập hiến đầu tiên của Việt Nam không hề biết thế giới quan của người cộng sản lại là cộng sản Việt Nam là "Mục Hạ Vô Nhân", tức là chỉ có ĐCS là đỉnh cao trí tuệ, là trên hết… nên kể cả khi chưa cướp được chính quyền họ đã hoàn toàn phủ nhận sự hiện diện của Đế quốc Việt Nam. Trong con mắt của Việt Minh thì Chính phủ Trần Trọng Kim là một chính phủ chẳng ra gì. Theo họ vua Bảo Đại chỉ là kẻ đàng điếm, ăn chơi vô tích sự, chính thể do ông ta tạo ra vẫn phải dựa vào Nhật Bản để tồn tại… thì đó chỉ là một chính phủ bù nhìn không thể công nhận và theo họ, chính quyền Việt Nam phải dựa trên liên minh công-nông sau này được gắn thêm cái đuôi kệch cỡm "Của Dân - Do Dân - Vì Dân" đầy huyễn hoặc. Nền học vấn của thế hệ chúng tôi vẫn đinh ninh điều đó là đúng, rằng Tuyên ngôn Độc lập ngày 2-9-1945 của ông Hồ Chí Minh tại Quảng trường Ba Đình mới là number one. Thứ chính trị áp đặt vô lối đó có tôn trọng sự thật lịch sử không? Câu trả lời là: KHÔNG! Khi thế giới là thế giới phẳng, nhờ sự bùng nổ thông tin mà nhiều giá trị tưởng rằng bất biến đã thi nhau lung lay và đổ sụp. Người đời đã biết đến một thứ gọi là "chính trị" xác lập trên những trí trá, lèo lái, áp đặt, hết sức chủ quan của kẻ cầm quyền. Kiểu như hôm nay lãnh đạo Việt Nam nói: "Khai thác Bauxite ở Tây Nguyên là chủ trương lớn của Đảng", lãnh đạo Hà Nội nói: "Thay thế cây xanh là để môi trường sống Hà Nội ngày một tốt lên!", hay như lãnh đạo Sơn La mới nói: "Xây tượng đài Bác Hồ là nguyện vọng của các dân tộc Sơn La". Thực chất không như vậy. Đây chỉ là những cuộc làm ăn trên lưng người lao động của đám quan tham đủ cấp bậc ngang nhiên diễn ra giữa thanh thiên bạch nhật mà thôi. Nhiều thập kỷ đã trôi qua, giờ đây nói nội các Trần Trọng Kim là nội các thân Nhật thì vẫn đúng, còn nói nội các Trần Trọng Kim chỉ là bù nhìn của Nhật Bản thì có quá chủ quan không, khi chỉ trong 126 ngày tồn tại (Từ 17-4-1945 đến 23-8-1945) họ đã làm được cả một núi công việc có lợi cho quốc kế dân sinh như: - Thả tù chính trị. - Thành lập tổ chức Thanh niên Tiền tuyến. - Thu hồi Nam Kỳ. - Cải cách hành chính. - Sơ thảo Hiến pháp. - Thay thế các ảnh hưởng của Pháp. - Đưa quốc ngữ vào vị trí ngôn ngữ chính. - Cứu đói. Vậy mà ông Kim vẫn sòng phẳng và ngang ngửa trước Tổng Tư lệnh quân đội Nhật ở Đông Dương Tsuchihashi đến như thế này…: "Quân đội Nhật đã đánh quân đội Pháp và công nhiên hứa hẹn trả quyền tự chủ cho nước Việt Nam. Bởi vậy tôi không quản tuổi già và sự khó khăn của hoàn cảnh mà đứng ra lập Chính phủ. Tôi làm việc một lòng giúp nước tôi, cũng như các ông lo việc giúp nước Nhật… Nếu các ông cho tôi là người làm việc cho nước Nhật, việc đó không phải là phận sự của tôi. Tôi sẵn sàng xin lui" (Lệ thần Trần Trọng Kim). Tôi nghĩ rằng nếu như chính trường Việt Nam ngay từ những ngày tháng 8-1945 trở đi được vận hành bởi những những tập thể có những dự án chính trị trong sáng, những chính khách lương thiện đủ tâm đức và tài năng lèo lái dân tộc tránh được 2 cuộc đổ máu 1945-1954 và 1955-1975 khủng khiếp nhất trong lịch sử 4000 năm mà vẫn đi đến được độc lập như hơn 40 nước cùng cảnh ngộ thuộc địa thì đến nay, nếu Việt Nam không ngang phân với Nhật Bản thì cũng không phải tủi phận ở vị trí đội sổ ASEAN đang bị Lào và Campuchia qua mặt và bị kẻ cuồng bạo phương Bắc không ngừng cưỡng bức như hiện nay. Rất tiếc nền chính trị của Việt Nam sau những ngày 8-1945 đã không đi vào những chính đạo dẫn đến những rạng rỡ, lại lạc bước trên những mê lộ vòng vèo chỉ dẫn đến những trớ trêu, chia rẽ, những bế tắc nhuốm mầu đọa đầy vẫn do ngoại bang chi phối. Có thể nói, Chính khách Việt Nam từ 8-1945 trở đi… họ thực sự chỉ làm nhiệm vụ của những quân cờ trên bàn cờ của các siêu cường. GIỜ ĐÂY CON ĐƯỜNG "THOÁT TRUNG" CÒN KHÓ HƠN CẢ CON ĐƯỜNG TÌM ĐẾN SAO HỎAThật là một trớ trêu, 70 năm sau ngày người cộng sản Việt Nam giải thể nội các Trần Trọng Kim và coi Đế quốc Việt Nam chỉ là bù nhìn phụ thuộc Nhật Bản… thì lúc này quan hệ giữa Việt Nam với Trung Quốc có khác gì đâu cái tư thế ngày nào của Chính phủ Trần Trọng Kim trước Nhật Bản. Tự nguyện núp dưới "Lá bùa 16 chữ vàng và 4 tốt" đầy ma mị của Trung Quốc, mỗi lần đứng trước các ông lớn Bắc Triều, ban lãnh đạo Việt Nam hôm nay… không một ai có được chỉ 1/3 cái khí phách của ông Trần Trọng Kim trước các võ quan Nhật Bản ngày nào qua trích đoạn trên. Trong con mắt của những người cộng sản, chính thể VNCH cũng chẳng tốt đẹp hơn gì nội các bù nhìn Trần Trọng Kim. Nhưng… hãy cùng một lần nhìn lại ánh mắt của Phó Tổng thống Nguyễn Cao Kỳ khi ông đứng trước người đồng minh Hoa Kỳ của VNCH, cũng là những kẻ đã khai tử cho chế độ này… Người mang kính gọng đen đứng bên tay mặt ông Kỳ là Tiến sĩ H. Kissinger kiến trúc sư số 1 cho cái chết của VNCH. Một cú cúi chào không bình thường của ông Trương Tấn Sang, làm rầu lòng người dân Việt. Hãy cùng đọc lại một vài xuất ngôn đình đám nhất của cuộc đua để được lòng Trung Quốc của một số ứng cử viên cho chiếc ghế TBT trong nhiệm kỳ tới, sẽ thấy tư chất bù nhìn, phụ thuộc đâu chỉ có ở nội các Trần Trọng Kim và VNCH. Nếu ông Phùng Quang Thanh Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, người đã bỏ xa đám Lê Chiêu Thống - Trần Ích Tắc - Mạc Đăng Dung… trước kia về sự thần phục quỵ lụy Tầu bằng những "tâm tư" hết sức vong bản, trơ trẽn và sống sượng: "Tôi thấy lo lắng lắm, không biết tuyên truyền thế nào, chứ từ trẻ con đến người già có xu thế ghét Trung Quốc. Ai nói tích cực cho Trung Quốc là ngại. Tôi cho rằng, cái đó là nguy hiểm cho dân tộc"… Ông Dũng đang mạt sát Mỹ và "Diễn Biến" với Tàu. thì ông Nguyễn Tấn Dũng một người đã từng nổi tiếng là người cấp tiến, ưa Mỹ, thích phương Tây và ghét Tầu nhất, vậy mà giữa lúc Liên Xô với hồ sơ Crime, Trung Quốc với hồ sơ Biển Đông… đang bắt tay nhau, cảm thông và ủng hộ nhau rất bất lợi cho Việt Nam, giữa lúc quan hệ Việt - Mỹ và vấn đề vào TPP của Việt Nam đang rất tế nhị và Mĩ đang có vai trò đối trọng đủ sức làm phá sản những tham vọng của Trung Quốc ở Biển Đông thì diễn văn đọc trong lễ kỷ niệm 30-4-2015 tại Sài gòn, ông Dũng đã làm nhiều người ngơ ngác khi ông thể hiện ông là một Nguyễn Tấn Dũng vẫn tiếp tục đánh Mỹ đến cùng và quỵ lụy Tầu cũng không kém đối thủ chính trị nào… Ông Dũng đánh đi tín hiệu này cho ai đây và người đời sẽ có cảm nghĩ gì về tư thế của Việt Nam trước các siêu cường khi nghe lời miệt thị người này và lời cám ơn người khác đặt ra rất không đúng lúc của ông Dũng: "Đế quốc Mỹ đã ngang nhiên áp đặt chế độ thực dân kiểu mới, biến miền Nam Việt Nam thành căn cứ quân sự của Mỹ, đàn áp tàn bạo cách mạng miền Nam và tiến hành chiến tranh phá hoại khốc liệt ở miền Bắc. Chúng đã gây ra biết bao tội ác dã man, biết bao đau thương, mất mát đối với đồng bào ta, đất nước ta"… và "Tại buổi lễ trọng thể này, một lần nữa chúng ta chân thành cảm ơn các nước XHCN, nhất là Liên Xô, Trung Quốc". Với người quan tâm tới thế sự, ai mà chẳng tâm tư… khi một chính khách như ông Dũng, người đã từng nhiều lần thoát hiểm một cách ngoạn mục trước các "hố đen" chính trị do các đồng chí của ông tạo ra… lại có thể có những phát ngôn thiếu thận trọng đến thế sao? Và có một hiện tượng ít người để ý là… tuy bị mang tiếng là bù nhìn của Nhật Bản, nội các Trần Trọng Kim và hậu duệ sau này của họ là Việt Nam Cộng hòa đã không hề chủ động làm hư hao một ly, một lai đất đai biển đảo nào của tổ tiên vào tay ngoại bang, đâu có tệ hại như những thua thiệt về lãnh thổ, biển đảo luôn chỉ thuộc về phía Việt Nam trong quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc qua nhiều thập kỷ. Chê nội các Trần Trọng Kim là bù nhìn của Nhật, miệt thị VNCH là chư hầu của Mỹ… vậy thử hỏi Việt Nam hôm nay Độc Llp - Tự chủ cái gì mà từ ông Phạm Bình Minh đến ông Nguyễn Phú Trọng muốn đi Mỹ đã phải đi Trung Quốc để quán triệt định hướng đã. Sau chuyến đi Việt Nam vội vã của đức ông Trương Cao Lệ, biến cố Phùng Quang Thanh đột ngột chuyển hướng bi hài như thế… cho thấy ước vọng Việt Nam "thoát Trung" lúc này có khác gì ước vọng tìm đường đến Sao Hỏa. Đến nỗi Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã từng phải thốt lên một câu hết sức vô trách nhiệm và thiếu chính trị: "Việc đòi lại chủ quyền biển đảo là trách nhiệm của con cháu chúng ta!". Chỉ riêng những điều tưởng là vụn vặt đó thôi, câu hỏi "Ai phụ thuộc vào ngoại bang hơn ai?" đã được trả lời quá sức thuyết phục rồi. Không biết giờ đây dưới những tầng đất sâu trên cao nguyên Đà Lạt, ông Trần Trọng Kim có khi nào cựa mình mà rơi lệ trước cảnh "Quốc thổ trầm luân!". Nếu thực sự có đời sống tâm linh, tôi tin rằng ở bên kia thế giới, Tổng lý Trần Trọng Kim cùng toàn bộ thành viên nội các của ông, những ngày này chắc là vẫn rơi rơi những giọt "lệ thần" đau buồn, điều mà hơn 70 năm về trước, cũng vào các ngày tháng 8 này, khi dễ dàng bàn giao chính quyền cho Việt Minh các ông đã không bao giờ nghĩ đến. Khai bút tại Sài Gòn một chiều tháng 4-2015 Hoàn thiện lần cuối 8-2015 Hà Đông. N.T.L. - Nơi ở : Ngách 102/12 Đường Văn La - Phú La - Hà Đông - Hà nội. - Điện thoại : 0433521066 & 01652323836. - Email: nguyenthuonglong571@gmail.com Tác giả gửi BVN | |||
| Vấn đề đặc khu hay chìa khoá mối quan hệ song phương Việt - Trung?! Posted: 26 Aug 2018 07:15 AM PDT Ánh Liên
Tin mới nhất, trong một thông tin muộn vào ngày 24.08, Văn phòng Quốc hội cho hay tại kỳ họp thứ 6 diễn ra tháng 10 tới, Quốc hội dự kiến chưa xem xét dự án Luật Đặc khu để tiếp tục xin ý kiến cử tri, nhân dân, các tổ chức, chuyên gia, nhà khoa học. Vấn đề đặc khu hay chìa khoá mối quan hệ song phương Việt - Trung?! Ảnh: Hoàng Hà. Những nỗ lực không mệt mỏi cho việc rà soát kỹ lưỡng dự thảo luật này về mặt kinh tế lẫn quốc phòng vẫn tiếp tục được đặt ra, đối với giới chuyên gia, trí thức và truyền thông. Thực tế, điều này là cần thiết, khi vấn đề về chủ quyền an ninh quốc gia là đáng lo ngại, dựa trên cơ sở tương tác có thể xảy ra giữa đặc khu và sáng kiến 'Một vành đai - Một con đường'. Mối quan hệ song phươngVào tháng 05.2017, tại Diễn đàn Hợp tác quốc tế về 'Vành đai và Con đường' được tổ chức tại Bắc Kinh. Bà Dương Tú Bình, Tổng Thư ký Trung tâm ASEAN-Trung Quốc (ACC) đã chia sẻ với báo giới về mục tiêu cùng lợi ích mà sáng kiến này mang lại cho cả Việt Nam, khối ASEAN và Trung Quốc. Trong đó, riêng Việt Nam, bà nhấn mạnh, sự liên kết giữa hai chiến lược là 'Vành đai và Con đường' cùng kế hoạch 'Hai hành lang, Một vành đai' sẽ có lợi cho phát triển kinh tế - xã hội ở cả hai nước và sẽ tạo cơ hội mới cho việc tăng cường quan hệ song phương. Trong thực tế, quan hệ hai nước Việt - Trung Quốc vẫn xoay quanh, và trọng tâm hoá 'tăng cường quan hệ song phương'. Trong các ngày từ 19.08 - 23.08, Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng cũng đã có chuyến thăm chính thức Trung Quốc, trong đó ông được đích thân Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đón tiếp. Tại buổi gặp, Chủ tịch Trung Quốc khẳng định, quan hệ hai nước đang đối mặt với những cơ hội và thách thức mới, khi các tình huống quốc tế và khu vực trải qua những thay đổi sâu sắc và phức tạp. Dù vậy, đến nay cả hai quốc gia đã cải thiện được mối quan hệ, và lưu ý rằng, 'động lực tốt [trong mối quan hệ hai nước] đã được tăng cường kể từ năm ngoái. Đáp lại, ông Trần Quốc Vượng cho biết: phát triển mối quan hệ thân thiện với Trung Quốc là ưu tiên hàng đầu của Việt Nam trong quan hệ đối ngoại của mình. Năm 2018 cũng là năm đánh dấu kỷ niệm 10 năm thành lập quan hệ hợp tác chiến lược toàn diện giữa Trung Quốc và Việt Nam. Ông Tập đã kêu gọi 'điều chỉnh chiến lược phát triển của họ và tăng cường hợp tác thiết thực'. Và một trong những động thái 'tăng cường hợp tác thiết thực' nhất có lẽ là hình thành những dự án hợp tác hoặc bổ trợ cho sáng kiến 'Một vành đai, một con đường'. Đặc khu kinh tế với hàng tá dự án cơ sở hạ tầng được kết nối với hệ thống hạ tầng 'hành lang' trước đó có thể nằm trong diện này. Sáng kiến không phải lúc nào cũng tốtVấn đề là, bản thân sáng kiến 'Một vành đai, Một con đường' trị giá hàng ngàn tỷ USD - vốn được nhấn mạnh yếu tố 'tương lai' không phải lúc nào cũng thực sự tốt đẹp. Mới đây, Washington Post cho đăng tải bài viết nêu rõ tính chất 'không tốt' của sáng kiến này. Cụ thể, Malaysia trong tuyên bố hôm thứ ba rằng, họ đã hoãn hai dự án cơ sở hạ tầng lớn do các công ty Trung Quốc xây dựng vì chi phí cao. Malaysia là một trong những quốc gia cho thấy tính chất rạch ròi của mình đối với sáng kiến đầy tính mơ hồ này. Nhưng tại sao mơ hồ mà lại có hai dự án cơ sở hạ tầng lớn? Nhiều người cho biết, dự án thế kỷ này giống như Kế hoạch Marshall, gói kích thích của Washington cho châu Âu sau Thế chiến II. Tức đổi hạ tầng lấy ảnh hưởng. Tuy nhiên, mục tiêu thực sự của Trung Quốc không dừng tại đó, mục tiêu của nước này là thiết lập mạng lưới kết nối tốt hơn với các đối tác thương mại của mình. Trong thực tế, và đưa nước ngoài vay các khoản vay lớn từ Trung Quốc để xây dựng các dự án cơ sở hạ tầng rộng lớn, tất nhiên - thầu dự án là bởi các công ty Trung Quốc. Tất cả điều đó rõ ràng là vì lợi ích của Trung Quốc. Trong ngắn hạn, Bắc Kinh có thể sử dụng một số năng lực công nghiệp dư thừa ở nước ngoài nếu nền kinh tế của nước này chậm lại. Về lâu dài, nó có thể giúp quốc tế hóa các công ty Trung Quốc và cung cấp cho Bắc Kinh một vai trò quan trọng trong hoạt động thương mại toàn cầu. Một báo cáo Lầu Năm Góc được đưa ra vào giữa tháng Tám cho biết, Bắc Kinh đang cố gắng 'phát triển mối quan hệ kinh tế mạnh mẽ với các nước khác, định hướng lợi ích của họ để phù hợp với Trung Quốc, và ngăn chặn sự đối đầu hoặc chỉ trích về cách tiếp cận của Trung Quốc đối với các vấn đề nhạy cảm'. Điều này có vẻ giống như quan điểm của hai nhà lãnh đạo Việt - Trung trong tuần vừa qua. Trở lại với sáng kiến, Trung Quốc tập trung vào sân bay lớn nhất, cảng nước sâu,... Tại Sri Lanka, hai dạng công trình này được hình thành, riêng cảng nước sâu, hiện đang nằm trong tay một công ty nhà nước Trung Quốc với hợp đồng thuê 99, dù thế - dự án này vẫn đang phát triển ì ạch. Bản thân Djibouti, Kyrgyzstan, Lào, Maldives, Mông Cổ, Montenegro, Pakistan và Tajikistan cũng sẽ phải đấu tranh để trả nợ Trung Quốc - liên quan đến thụ hưởng sáng kiến này. Nhưng xa hơn, một điều đáng chú ý mà báo Washington Post vừa đăng tải vào ngày 22.08 là, Trung Quốc đang tiến hành một chiến thuật 'ngoại giao' dựa trên nợ, và có kế hoạch để quân đội Trung Quốc sử dụng tất cả các vành đai và đường này một ngày trong tương lai. Đặc khu có tính thụ hưởng sáng kiến?Trong một bài viết được đăng trên Tạp chí Cộng sản vào tháng 08.2017 với tiêu đề 'Vành đai, con đường: Hướng tới giấc mộng Trung Hoa' cũng đề cập đến chi tiết thụ hưởng của Việt Nam. Cụ thể, ngay từ khi đưa ra sáng kiến 'Trung Quốc đã quy hoạch các địa phương nằm trong phạm vi chiến lược này. Theo đó, Tân Cương sẽ là trung tâm kết nối giữa Trung Quốc với các nước khu vực Trung Á, Nam Á và Tây Á. Hắc Long Giang là cửa ngõ kết nối Trung Quốc với Mông Cổ và vùng Viễn Đông của Nga. Tây Tạng sẽ kết nối với Nê-pan. Quảng Tây và Vân Nam là cửa ngõ kết nối với ASEAN. Trong đó, Vân Nam có vị trí giáp với Việt Nam, Lào và Mi-an-ma nên sẽ là điểm kết nối giữa Trung Quốc với các nước Tiểu vùng sông Mê Công'. Những nguy cơ về sáng kiến con đường - vành đai, về cho thuê 99 năm, về vay nợ Trung Quốc để xây dựng cơ sở hạ tầng, hay thậm chí thụ hưởng một phần các dự án kinh tế đối ngoại Trung Quốc cũng cần được đánh giá lại. Trong đó, có cả vấn đề liên quan đến Luật đặc khu. Bởi nếu đặc khu kinh tế thụ hưởng giá trị từ sáng kiến 'Một vành đai - Một con đường' thì bản thân nó đã và đang trở thành mắc xích lớn trong tăng cường quan hệ giữa hai nhà nước Việt - Trung. A.L. VNTB gửi BVN. | |||
| Chính phủ Việt Nam lại bị kiện Posted: 26 Aug 2018 07:06 AM PDT Tâm DonTháng 8-2017, doanh nhân người Hà Lan gốc Việt Nam là ông Trịnh Vĩnh Bình đã kiện Chính phủ Việt Nam tại Tòa trọng tài Quốc ở Paris- Pháp đòi bồi thường ít nhất 1,25 tỷ đôla vì đã chiếm đoạt tài sản và nhốt tù ông oan sai. Một năm sau, vào tháng 8- 2018, không ai biết gì về kết quả của phiên tòa dân sự này, và theo đồn đoán, có thể Chính phủ Việt Nam đã thua trong vụ kiện này. Sóng gió lại đến với Chính phủ Việt Nam khi mới đây hai hãng dầu khí đã tiến hành kiện Chính phủ Việt Nam ra tòa quốc tế. Chính phủ Việt Nam lại ra toà án quốc tếVào ngày 15-8, tờ báo của Anh là The Guardian đã có bài viết gây chấn động ngành thăm dò khai thác dầu khí thế giới: Oil firms use secretive court hearing in bid to stop Vietnam taxing their profits (Các công ty dầu sử dụng phiên tòa xét xử kín trong nỗ lực ngăn chặn Việt Nam đánh thuế lợi nhuận). Theo bài báo, hai hãng dầu khí ConocoPhillips và Perenco đang cố gắng ngăn chặn khoản thu thuế 140 triệu bảng từ việc bán mỏ dầu trong vụ kiện quan trọng trốn thuế của các công ty đa quốc gia, và đã tiến hành biện pháp pháp lý nhằm ngăn chặn Việt Nam thu thuế đối với lợi nhuận thu được trong một thương vụ dầu mỏ lớn. Hai hãng dầu ConocoPhillips và Perenco sẽ nỗ lực để ngăn chặn Chính phủ Việt Nam đánh thuế ước tính 179 triệu đô la (140 triệu bảng) là tiền thuế thu được từ lợi nhuận việc bán các mỏ dầu trong nước. Cũng theo The Guardian, vụ tranh chấp sẽ được xét xử tại một Tòa án Quốc tế đầy quyền lực nhưng ít được biết đến, và bí mật đến nỗi việc tiết lộ thông tin về ngày và địa điểm của phiên xét xử đều bị hạn chế. Tòa án này do Liên hợp quốc quản lý, và ít được biết đến bên ngoài giới pháp lý được ưu tiên. Nhưng kết quả phiên tòa có thể đánh dấu một sự thay đổi đáng kể trong cách mà các công ty đa quốc gia cố gắng tránh đóng thuế cho các nước nghèo hơn. Trụ sở của ConocoPhillips ở Houston, Texas. Ảnh: Bloomberg Vụ việc xảy ra sau vụ mua bán năm 2012 hai công ty thuộc sở hữu một chi nhánh tại Anh của công ty dầu khí Mỹ khổng lồ ConocoPhillips là ConocoPhillips Gama Ltd, và ConocoPhillips Cuu Long. 2 công ty này được bán cho một công ty của Vương quốc Anh thuộc sở hữu của công ty dầu Anh-Pháp tên là Perenco. Theo các hồ sơ lưu tại trụ sở công ty ở Anh, ConocoPhillips đã bán các công ty này với giá 1,3 tỷ đô la, thu được lợi nhuận 896 triệu đô la. Lẫn trong chi tiết của những hồ sơ đó là một ghi chú nhỏ cho rằng công ty không phải đóng thuế cho khoản tăng vốn này. Các khoản lợi nhuận miễn thuế được thực hiện theo điều luật "miễn thuế cổ đông có tài sản" của Vương quốc Anh, có nghĩa là lợi nhuận từ việc bán cổ phần trong các công ty con không phải chịu thuế lợi tức ở Anh. Nhưng trong khi Vương quốc Anh có thể chọn không thu bất kỳ khoản thuế tăng vốn nào, Chính phủ Việt Nam đã thông báo ý định đánh thuế cho vụ giao dịch này. Một phát ngôn viên của ConocoPhillips cho biết: "Việc mua bán diễn ra giữa hai công ty đăng ký thường trú tại Vương quốc Anh và không chịu thuế tại Việt Nam. Các công ty đối tác cũng là các công ty của Anh. Vì vậy thương vụ này không nợ khoản thuế nào tại Việt Nam". Công ty cho biết sẽ "theo đuổi mọi biện pháp pháp lý sẵn có để thách thức bất kỳ nỗ lực nào của Việt Nam về việc đánh thuế giao dịch này". ConocoPhillips và Perenco đã đệ đơn kiện theo Hiệp ước đầu tư song phương Anh - Việt, vụ kiện này sẽ theo đúng quy trình chế tài được điều hành bởi Ủy ban Liên hợp quốc về Luật Thương mại Quốc tế. (Theguardian | ngày 15-8-2018) Bình thường hay bất bình thường?Vụ kiện xuất phát từ việc hai công ty ConocoPhillips Gama Ltd và ConocoPhillips Cửu Long, thuộc sở hữu của một công ty dầu khí Anh Quốc là công ty con của Tập đoàn ConocoPhillips (Mỹ), được bán cho một công ty của Anh Quốc thuộc sở hữu của Tập đoàn Perenco vào năm 2012. ConocoPhillips sở hữu hơn 23% cổ phần trong tổ hợp năm giếng dầu ở lô 15-1 thuộc bể trầm tích Cửu Long. ConocoPhilips cũng nắm giữ 36% cổ phần mỏ Rạng Đông tại lô 15-2 và hơn 16% cổ phần trong dự án đường ống dẫn khí Nam Côn Sơn. Những tài sản do hai công ty ConocoPhillips Gama Ltd và ConocoPhillips Cuu Long nắm giữ đều nằm ở Việt Nam. Vào tháng 2/2012, Conoco Philips - hãng dầu mỏ lớn thứ 3 nước Mỹ đã ký thỏa thuận bán toàn bộ tài sản tại Việt Nam (ba đơn vị cổ phần) nói trên cho Perenco France (Pháp) với tổng giá trị khoảng 1,3 tỷ đôla. Đây là một trong 3 thương vụ và ConocoPhilips thu về lần lượt từng đơn vị cổ phần là 615 triệu USD, 397 triệu đôla, 287,3 triệu USD. Với việc bán ba đơn vị cổ phần dự án này, ConocoPhillips đã thu được lợi nhuận 896 triệu đô la, và không phải trả thuế khi chuyển nhượng cổ phần. Một chuyên gia về thuế của hãng kiểm toán khổng lồ KPGM nói với người viết bài này rằng: Các khoản lợi nhuận miễn thuế (của ConocoPhilips) được thực hiện nhờ chính sách "miễn thuế cổ đông lớn" của Vương quốc Anh. Điều này có nghĩa là lợi nhuận từ việc bán cổ phần trong các công ty con không phải chịu thuế lợi tức ở Vương quốc Anh. Việc sang nhượng dự án, hoặc một phần dự án khai thác dầu khí là chuyện bình thường từ nhiều năm nay trong hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí ở Việt Nam nói chung và thế giới nói riêng. Vào năm 2000, ConocoPhilips đã tiến hành mua lại một số lớn cổ phần của dự án mỏ dầu Vừng Đông và Rạng Đông của Công ty dầu khí Việt- Nhật(JVPC) ở lô 15.1 và trở thành cổ đông lớn của dự án này. Việt Nam đã không tiến hành thu thuế sang nhượng dự án đối với bên bán là JVPC. Cũng vào năm 2001, tập đoàn dầu khí Ấn Độ ONGC và tập đoàn dầu khí Na Uy Statoil đã bán cổ phần của mình tại dự án khí đốt Nam Côn Sơn Pipelines cho chính ConocoPhilips khi dự án đang trong giai đoạn xây dựng và triển khai. Vào thời điểm đó, Chính phủ Việt Nam đã không thu thuế chuyển nhượng cổ phần đối với hai tập đoàn này. Vào tháng 3/2012, Tập đoàn Dầu khí Soco International PLC của Anh Quốc chi 95 triệu USD để mua lại 20% cổ phần trong Soco Vietnam từ Lizeroux Oil & Gas Ltd. Soco Vietnam nắm giữ 28,5% cổ phần ở giếng dầu Tê Giác Trắng lô 16-1, và 25% trong giếng Cá Ngừ Vàng lô 9-2. Trong khi đó, Lizeroux là công ty có cổ phần chính. Trong thương vụ này, phía Việt Nam không tiến hành đánh thuế sang nhượng cổ phần dự án. Cũng vào năm 2012, tập đoàn dầu khí BP đã sang nhượng toàn bộ cổ phần của mình trong dự án khí Nam Côn Sơn Pipelies cho tập đoàn TNK. BP đã không mất một đồng thuế nào từ vụ chuyển nhượng cổ phần dự án khí đốt khổng lồ này. Ông Cavinder Bull, Chủ tịch Hội đồng Trọng tài đang thụ lý vụ kiện của ConocoPhilips và Perenco, nói rằng không phù hợp để đưa ra bình luận "bằng bất cứ cách nào" về vụ kiện, vốn được xem là vụ đầu tiên thuộc loại này để giải quyết vấn đề thuế lợi tức. Nó cũng đặt ra một tiền lệ đáng lo ngại cho các nước nghèo hơn, vì bất kỳ tranh chấp nào cũng sẽ liên quan đến các khoản chi phí pháp lý rất lớn. Theo một luật sư thương mại quốc tế ở Vũng Tàu - nơi diễn ra phần lớn các hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí ở Việt Nam, Luật doanh nghiệp sửa đổi được ban hành vào năm 2014, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật quản lý thuế và Nghị định số 83/2013 NĐ- CP ngày 22-7-2013 của Chính phủ ra đời vào năm 2013 nên ba thương vụ chuyển nhượng cổ phần dự án dầu khí của ConocoPhilips vào năm 2012 không thuộc phạm vi điều chỉnh thu thuế của các luật và nghị định này. Hơn nữa, các luật và nghị định này không có các điều khoản về thu thuế đối với việc sang nhượng cổ phần giữa các doanh nghiệp. Cũng theo luật sư này, Luật Dầu khí 2000 sửa đổi của Việt Nam và Luật dầu khí 2010 sửa đổi của Việt Nam không có bất cứ điều khoản nào về việc đánh thuế vào chuyển nhượng cổ phần trong các dự án dầu khí. Và quan trọng nhất, cũng theo vị luật sư này, trong Hiệp định tự do thương mại song phương Việt Nam - Anh và Hiệp định đầu tư song phương Anh - Việt không có bất cứ điều khoản nào quy định về việc đánh thuế vào việc chuyển đổi cổ phần sở hữu. "Nếu ConocoPhilips và Perenco kiện Chính phủ Việt Nam ra Tòa án Quốc tế, phần bất lợi đang thuộc về phía Chính phủ Việt Nam", vị luật sư đề nghị dấu tên nói. Trong vụ kiện của ConocoPhilips và Perenco, có một tổ chức phi chính phủ và phi lợi nhuận bằng cảm tính đã bày tỏ thiện chí và đồng cảm với Chính phủ Việt Nam. Theo The Guardian, bà Sarah-Jayne Clifton của tổ chức Chiến dịch nợ Jubilee cho rằng "thật sỉ nhục khi một công ty đa quốc gia đang cố gắng sử dụng một quy trình pháp lý không phù hợp để buộc Việt Nam từ bỏ việc thu thuế. Nhiều vụ kiện chống lại các nước nghèo khó đang tìm cách để truy bức họ phục tùng. Chúng tôi đã nhận thấy điều này ở các quỹ kền kền, nơi mà các công ty, thông qua các tòa án trên khắp thế giới, đã truy đuổi chính phủ các nước đang phát triển trong việc theo đuổi đòi lại các khoản nợ phi lý". Nhưng, cảm tính không có chỗ đứng, không có sức thuyết phục trong các vụ kiện. Với một hệ thống luật pháp không rõ ràng, không tương đồng với các hệ thống luật pháp minh bạch và tiến bộ của thế giới trong trào lưu toàn cầu hóa, Việt Nam chắc chắn sẽ mất mát nhiều trong vụ kiện của ConocoPhilips và Perenco. T.D. VNTB gửi BVN. | |||
| Bao giờ điều tra xong vụ nhập thuốc giả của Việt Nam Pharma? Posted: 26 Aug 2018 06:55 AM PDT Trúc Giang
Cô diễn viên Mai Phương và người nghệ sĩ già Lê Bình đang trên giường bệnh ung thư là câu chuyện rất nóng trên nhiều diễn đàn. Càng nóng hơn khi cho đến nay, cơ quan điều tra của Bộ Công an vẫn 'chưa điều tra' xong vụ nhập thuốc giả của Công ty VN Pharma. Liệu trong 7 ngày tới, sẽ có câu trả lời về những sai phạm ở công ty dược mà người em chồng của bà Bộ trưởng Y tế từng giữ chức vụ Phó Giám đốc phụ trách đầu tư? Trung tuần tháng 6-2018, Văn phòng Chính phủ có công văn hoả tốc gửi Bộ Công an truyền đạt chỉ đạo của Phó Thủ tướng thường trực Trương Hoà Bình về việc Công ty VN Pharma nhập khẩu thuốc nhãn hiệu Công ty Health 2000 sản xuất tại Canada. Ông Trương Hoà Bình giao Bộ Công an chỉ đạo điều tra, xác minh làm rõ việc Công ty VN Pharma nhập khẩu, lưu hành 6 loại thuốc nhãn hiệu Công ty Health 2000 sản xuất tại Canada, nếu có dấu hiệu tội phạm thì khởi tố vụ án; báo cáo Thủ tướng trong tháng 8-2018. "Tôi phẫn nộ"Một ký giả là hội viên Hội Nhà báo độc lập Việt Nam kể rằng, ông rất phẫn nộ khi tra cứu danh mục thuốc giả của VN Pharma 'trúng thầu' vào các bệnh viện ở Sài Gòn, có loại kháng sinh dành cho hậu phẫu. "Lần đó, ống đặt thoát dịch sau ca mổ hở đã tiếp tục rỉ máu suốt gần 2 tuần lễ. Bác sĩ đã chọn đổi thuốc kháng sinh khác. Kết quả, vết mổ ổn nhanh, và tôi đã ra viện sau 1 tháng ở đây. Khi vụ án VN Pharma được báo chí đăng tải, tôi tra cứu thì nhận ra thứ thuốc kháng sinh mà mình dùng là đúng lô của VN Pharma trúng thầu. Tôi phẫn nộ còn là vì có một quan chức của Bộ Y tế khẳng định tất cả số thuốc giả của VN Pharma đều chưa kịp sử dụng dù đã trúng thầu". Ông ký giả là nạn nhân của thuốc giả nói. Theo tài liệu thu thập của ông nhà báo kể trên, thì trong một báo cáo ghi nhận từ cơ quan Thanh tra Chính phủ, ngoài lô thuốc H-Capita nhập về trong các năm 2011-2014, VN Pharma cũng nhập khẩu 7 loại kháng sinh cũng do Công ty Helix Pharmaceuticals Inc., Canada sản xuất, nhưng thực tế là hồ sơ giả mạo, thuốc sản xuất ở Ấn Độ và công ty trên là công ty "ma". Sau khi nhập khẩu trót lọt vào Việt Nam, nhiều loại thuốc này đã trúng thầu vào nhiều bệnh viện. Theo danh sách "Tổng hợp kết quả trúng thầu các bệnh viện trung ương năm 2013-2104" do Bộ Y tế tổng hợp, có tới 6 loại thuốc của Helix Pharmaceuticals Inc., Canada được VN Pharma trúng thầu vào bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM. Đó là thuốc Capecitabine 500 mg (hoạt chất H-Capita 500 mg Caplet) trúng thầu với số tiền 555 triệu đồng; Ciprofloxacin 400 mg/200 ml (H2K Ciprofloxacin 400): 840 triệu đồng; Esomeprazol 40 mg (H-Epra): 810 triệu đồng; Imipenem + Cilastatin 500 mg + 500 mg (H-Lastapen): 440 triệu đồng; Levofloxacin 750 mg/150 ml H2K Levofloxacin 750; Esomeprazol 40 mg H-Epra 40 (2 loại sau chưa rõ số tiền). Bên cạnh đó, có 3 mặt hàng của VN Pharma trúng thầu vào bệnh viện Chợ Rẫy là H-Capita Caplet, H2K-Ciprofloxacin 400 mg và H-Epra 40 mg có nhà sản xuất được ghi nhận là Công ty Helix Pharmaceuticals Inc., Canada. Tại bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cũng có 5 loại thuốc khác của Công ty Helix Pharmaceuticals Inc., Canada sản xuất trúng thầu vào BV là: H-Capita Caplet trúng thầu 15.000 viên; H2K-Ciprofloxacin 400 mg trúng thầu 6.000 lọ; H-Epra 40 mg trúng thầu 15.000 lọ; H-Lastapen trúng thầu 2.000 lọ và H2K-Levofloxacin 750 mg trúng thầu 1.500 lọ. Tổng trị giá tiền thuốc trúng thầu của 5 loại này vào bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM là 3,365 tỉ đồng. Phá giá thầuTrong một trao đổi bên lề, PGS.TS Phạm Khánh Phong Lan, nguyên Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM nói rằng bà còn nhớ trong công tác đấu thầu thuốc, công ty VN Pharma trúng thầu ở rất nhiều địa phương, rất nhiều bệnh viện. "Lúc đó tôi cũng đã phân tích cơ chế đấu thầu, khi mà giá kế hoạch đưa ra 66 ngàn đồng một viên, mà công ty này sẵn sàng chào thầu với giá 31 ngàn đồng một viên để trúng thầu, thì như vậy chúng ta đặt ra câu hỏi như thế nào về chất lượng của thuốc? Rõ ràng thuốc H - Capita trúng thầu chưa bằng phân nửa giá kế hoạch, mà giá kế hoạch được xây dựng dựa trên giá thị trường, dựa trên lịch sử thuốc đã áp dụng vào trong bệnh viện. Nếu nhìn lại đường đi của thuốc này, khi khai báo rằng chỉ mua với giá 0,6 đô la nghĩa là chỉ khoảng mười mấy ngàn một viên, vậy thì nhìn lại nếu đấu thầu như vậy vẫn còn lời (!?). Dấu hỏi đặt ra ở đây là chất lượng như thế nào, và phải coi lại quy chế đấu thầu của chúng ta chưa bàn đến chuyện có thông thầu, ăn gian, bắt tay với nhau để cố tình trúng thầu hay không? Chỉ việc không phân biệt các loại thuốc, không tuân thủ thang điểm kỹ thuật, thuốc nào cũng qua hết chỉ còn là đấu giá thì nó đặt ra nguy cơ rất lớn cho sức khỏe cộng đồng". Dược sĩ Phạm Khánh Phong Lan biện giải. Trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đến đâu?Trong phiên phúc thẩm diễn ra hạ tuần tháng 10 năm ngoái, khi tuyên hủy bản án hình sự sơ thẩm, thực hiện điều tra lại, phía Hội đồng xét xử đã nhận định để VN Pharma nhập khẩu số lượng thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ vào Việt Nam bằng hàng loạt giấy tờ giả, hồ sơ kỹ thuật giả, có nội dung mâu thuẫn... xuất phát từ việc làm tắc trách và thiếu trách nhiệm của cán bộ Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế). Không chỉ riêng với H-Capita, mà theo chứng cứ thu thập được trước đó, bằng thủ đoạn tương tự, các bị cáo đã nhập khẩu thuốc và được Cục Quản lý Dược cấp phép. Cho đến khi vụ án bị khởi tố, Cục Quản lý Dược mới thu hồi số đăng ký lưu hành. Hồ sơ đề nghị cấp phép nhập khẩu của VN Pharma ở Cục Quản lý Dược thể hiện, Austin Hong Kong (doanh nghiệp của Trung Quốc) đã hết giấy phép làm việc và đang làm đơn xin gia hạn. Trong khi đó, đại diện Cục Quản lý Dược khai tại toà phúc thẩm rằng theo quy định doanh nghiệp phải có đăng ký cấp phép tại Việt Nam. Theo quy định này, Cục quản lý Dược không thể không biết giấy phép của Austin đã hết hạn. Chính vì lẽ đó Cục cho phép nhập khẩu là trái quy định. "Dược sĩ Nguyễn Khánh Hòa nói rằng trong vụ VN Pharma, thì H-Capita có hoạt chất chống ung thư được mua từ công ty Alibaba của Trung Quốc. Giá thành rao bán bột capecitabine nguyên chất tinh khiết 99% của Alibaba, và cả giá thành vỏ nang thuốc rỗng rao bán trên Alibaba, dễ dàng kiểm chứng khi ngồi gõ trên mạng internet". Ông nhà báo là nạn nhân của thuốc giả (kể ở trên) đã cho biết như vậy. Vị dược sĩ đó làm phép tính như vầy về nghi vấn: Sau khi đăng ký tên, họ sẽ mua dược chất capecitabine ngoài thị trường với giá thành 1 USD/kg (khoảng 22.000đ/kg, giá thời điểm xảy ra vụ án), rồi mua vỏ thuốc (0.0039 USD/vỏ = 85 đ/vỏ) về chia ra thành 2000 viên thuốc (con nhộng đàng hoàng), chẳng cần phải thêm gì khác để khi kiểm nghiệm đạt 100% hoạt chất capecibitine. Giá thành mỗi viên thuốc này là (22.000 + 85 x 2.000)/2.000 = 96đ/viên. Mỗi viên thuốc này chỉ 100đ thôi, bán 150đ cho bệnh nhân ung thư là có lãi rồi. Sở dĩ ông dược sĩ có phân tích với nhiều nghi vấn ấy là do trong vụ VN Pharma, phía bà Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến lập luận rằng thuốc H-Capita được coi là thuốc thật chỉ vì nó chứa 97% hoạt chất chống ung thư đã được thế giới công nhận. Lỗi của Bộ Y tế chỉ là về thủ tục hành chính liên quan. "Cái tên H-Capita do nhóm người buôn bán lô thuốc này bịa ra để rồi làm giả hàng loạt hồ sơ giấy tờ mang tên H-Capita, vậy thuốc có phải là giả không? Đến cái tên đã giả rồi thì cái thuốc làm sao thật được. Nếu nó là thuốc thật thì thuốc này tên là gì? Do ai sản xuất? Chất lượng thế nào? Nếu đặt cho nó được một cái tên thật thì chúng tôi sẽ công nhận nó là thuốc thật, đừng đặt cho nó cái tên capecitabine vì cacpecitabine là tên của hóa chất tinh khiết, là nguyên liệu để làm ra cái thuốc Capita này". Dược sĩ Nguyễn Khánh Hòa phản biện. Gác qua mọi chuyện liên quan tố tụng. Ai sẽ chịu trách nhiệm khi những bệnh nhân ung thư như cô diễn viên Mai Phương, diễn viên Lê Bình và rất nhiều bệnh nhân trẻ em ở bệnh viện Ung bướu đã từng phải dùng thuốc giả của VN Pharma? Bà Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến không thể vô can. T.G. VNTB gửi BVN | |||
| Posted: 26 Aug 2018 06:43 AM PDT Tuấn Khanh
Nhà văn Anh gốc Pakistan Babar Ahmad từng viết rằng "Ngục tù cho biết rằng, có những thứ mà người ta không thể tước đoạt được từ bạn, đó là trái tim của bạn". Ông ghi lại suy nghĩ này sau khi được trả tự do, với 8 năm bị cầm tù tại Anh do bị nghi ngờ là tiếp ý tưởng cho khủng bố khi viết những câu chuyện về cuộc xung đột sắc tộc ở Bosnia và Chechnya, rồi một trang web có khuynh hướng ủng hộ Taliban đăng lại. Suốt trong thời gian đó, thư từ của của Babar Ahmad gửi ra ngoài, đều bị mật vụ Anh soi chiếu cẩn mật, vì lo ngại rằng các ngôn từ ẩn dụ của ông có thể là thông điệp cho ai đó. Nhưng xét cho cùng, cuộc đời của Babar Ahmad không ngặt nghèo như Trần Huỳnh Duy Thức, vì tất cả những lá thư mà người ta gửi cho ông, cũng như ông gửi đi đều đến đúng địa chỉ mà không bị cắt gọt gì. Với tù nhân lương tâm Trần Huỳnh Duy Thức, từ tháng 6/2018, khi có những đòi hỏi từ phía trại giam về việc ông Thức phải làm đơn nhận tội và xin khoan hồng để được đặc xá, ông đã bị hành hạ bằng nhiều cách vị quyết liệt từ chối việc đổi chác đó. Lâu nay, khi viết thư về gia đình, ông Thức vẫn viết một mạch thăm hỏi ba mẹ, anh em, vợ con. Nhưng giờ, theo "quy định mới", ông Thức mỗi lần viết thư về thăm nhà, chỉ được viết cho một người. Nếu là cho ba thì không được cho mẹ, đã viết cho vợ thì không được cho con. Cán bộ mới nhậm chức là Trần Duy Phong xuất hiện ở trại giam số 6 Nghệ An đã quyết định như vậy, nhưng không giải thích là vì sao. Trước đây, anh Thức làm thơ, viết nhạc và gửi về gia đình như một cách chia sẻ tinh thần. Giờ thì trại giam cũng không cho cho phép anh gửi những tác phẩm đó về nhà. Thư từ bên ngoài của người ủng hộ tinh thần cho anh gửi đến trại cũng bị giấu đi, không tới tay anh. Trước đó, ông Thức từng bị một thời gian dài giam trong buồng tối, không có ánh sáng sinh hoạt. Mắt của ông không thể thấy được và bị giảm thị lực trầm trọng. Lúc đó gia đình xin được gửi các đèn pin bằng nhựa vào để giúp ông sinh hoạt dễ dàng hơn, dĩ nhiên cán bộ trại giam cũng từ chối vì lý do an ninh. Tương tự như Barba Ahmad, ông Trần Huỳnh Duy Thức chỉ có ngôn ngữ và suy nghĩ của mình để thể hiện. Ông Thức bị kết tội vì lên tiếng chỉ ra các sai lầm của một nhà nước về kinh tế, chính trị và kêu gọi phải thay đổi. Nhưng điểm khác biệt giữa hai con người ấy, là Barba Ahmad bị kết tội là liên quan đến một nhà nước khủng bố, còn ông Trần Huỳnh Duy Thức thì bị một nhà nước kết tội và giam cầm ông bằng phương thức khủng bố. Barba Ahmad bị giam từ năm 2004 đến 2012, sau đó Toà án tối cao của Anh Quốc đã ra phán quyết buộc chính phủ bồi thường ông 60.000 bảng Anh và công bố hồ sơ về việc ông bị kết tội oan, bị ngược đãi trong nhà tù. Năm 2009 cũng là năm ông Thức bị bắt. Một năm sau, ông bị đưa ra toà, và bị kêu án 16 năm tù giam và 5 năm quản chế vì ngay tại toà, ông lên tiếng tố cáo quá trình điều tra đã bức cung và nhục hình đối với ông. Mức án này cao gấp đôi so với ban đầu dự kiến của Viện kiểm sát, như một cách trả thù cho thái độ của ông. Đến ngày 23/8/2018, ông Trần Huỳnh Duy Thức đã tuyệt thực được 10 ngày để phản đối hành vi ngược đãi của cán bộ trại giam trong việc kiểm duyệt thư từ, sách nhiễu sinh hoạt của ông mà không theo bất kỳ một quy định chính thức nào. Và ông nói nếu việc ngược đãi vẫn tiếp tục, ông sẽ lại tuyệt thực để chống lại sự bất công và sai trái này. Hàng ngày, trong thời gian ông Thức tuyệt thực, gia đình vẫn điện thoại vào trại giam để theo dõi tình trạng của ông, nhưng phía trại giam im lặng, không phản hồi bất kỳ điều gì. Vì sức khỏe hiện nay của ông Thức rất yếu, việc tuyệt thực của ông là điều khiến gia đình vô cùng lo lắng. Trong suốt thời gian Barba Ahmad vướng vòng lao lý, nhiều lần và hàng chục ngàn người đã ký thỉnh nguyện thư để ủng hộ ông. Năm 2015, ông trở lại cư ngụ ở Anh trong sự trọng thị của cảnh sát và chính phủ Anh, vì thái độ ôn hoà và quyết đòi công lý cho mình. Ở Việt Nam, đã có rất nhiều lần và hàng chục ngàn chữ ký, lời kêu gọi nhà cầm quyền Hà Nội hãy trả tự do cho ông Trần Huỳnh Duy Thức. Năm 2018, dư luận trong và ngoài nước một lần nữa dậy lên ý kiến đồ trả tự do cho ông, sau khi ông đã chịu án 9 năm tù. Nhiều lần, đại diện của Chính phủ Việt Nam đề nghị ông đi tỵ nạn để được tự do, ông đã dứt khoát từ chối và nói "tôi phải ở lại để phục vụ cho đất nước mình". Năm 2018, Trần Huỳnh Duy Thức hiện rõ hơn trong suy nghĩ và trái tim của hàng triệu người Việt, vì thái độ ôn hoà và quyết liệt đòi công lý cho mình, và khó khăn hơn Barba Ahmad vì nơi ông đòi hỏi, là một một quốc gia độc tài và không có nền tư pháp độc lập. Nhưng ông vẫn không ngừng lại. Trong hơi thở yếu đuối vì tuyệt thực nhưng không khoan nhượng, nói từ trại giam, ông vẫn căn dặn gia đình mình rằng "Không cần phải van xin, và cũng đừng kêu gọi ân huệ nào, mà chúng ta chỉ cần đòi hỏi một nhà nước biết tuân thủ với luật pháp của chính họ đề ra". Như Barba Ahmad viết "Ngục tù cho biết rằng, có những thứ mà người ta không thể tước đoạt được từ bạn, đó là trái tim của bạn". Những năm tháng hành hạ và ngược đãi Trần Huỳnh Duy Thức từ nhà tù đã không làm thay đổi ông. Nhà tù của chế độ cộng sản đã tước đoạt tuổi trẻ, sức sáng tạo của ông, nhưng không thể đánh bại được ước mơ phải xây dựng và đổi thay đất nước của ông. Một ước mơ đầy cảm động của con người yêu nước mình, thứ mà chủ nghĩa cộng sản không bao giờ có hay tước đoạt được. T.K. |
.svg "clip_image006")
| You are subscribed to email updates from Bauxite Việt Nam. To stop receiving these emails, you may unsubscribe now. | Email delivery powered by Google |
| Google, 1600 Amphitheatre Parkway, Mountain View, CA 94043, United States | |
0 nhận xét:
Đăng nhận xét