“Ca sĩ Việt Nam chống lại Nhà nước kiểm duyệt. Bây giờ chỉ có thể trình diễn một cách bí mật ở Việt Nam” plus 6 more |
- Ca sĩ Việt Nam chống lại Nhà nước kiểm duyệt. Bây giờ chỉ có thể trình diễn một cách bí mật ở Việt Nam
- Vì sao ‘nàng dâu trưởng’ Facebook quỵ lụy ‘nhà chồng’ Việt Nam?
- Dương Danh Dy – một trong những người hiểu Trung Quốc nhất – đã ra đi
- Vì sao bà Ngân bị ‘bịt miệng’ sau khi dám ‘mở miệng’?
- Các nguy cơ gắn liền với đầu tư Trung Quốc tại Việt Nam
- Lạ quá! Sao lại đổ lỗi “tư duy tiểu nông” làm hỏng ngành giáo dục
- BẠO ĐỘNG - XU HƯỚNG NGUY HIỂM
| Posted: 19 Sep 2018 03:05 PM PDT Paul Mooney Nguyễn Quốc Khải chuyển ngữ Hà Nội - Khán thính giả ngồi trong một rạp hát nhỏ xiu. Đèn rọi từ từ mở ra, làm rõ đường nét của bốn người trên sân khấu đang vỗ lên trên những thanh tre để bắt chước tiếng mưa rơi. Một phụ nữ trẻ mặc một bộ đồ trắng hiện ra từ hậu trường và bắt đầu hát. Cô ấy là Đỗ Nguyễn Mai Khôi, một ngôi sao nhạc pop, một ứng cử viên chính trị bị loại, môt người ủng hộ dân chủ - một người được trao giải quốc tế Vaclav Havel vì là một nghệ sĩ có sáng kiến bầy tỏ bất đồng quan điểm, chống lại độc tài. Ở Việt Nam, nơi mà cộng sản cai trị với bàn tay sắt, Mai Khôi dùng lời ca để kết hợp với chủ đề phản kháng. Như thế đủ để làm cho cô trở thành kẻ thù của nhà nước dưới con mắt của những người lãnh đạo, muốn bóp nghẹt những người bất đồng chính kiến ở trong nước ngay cả khi họ muốn tiếp xúc với Tây phương và những người khác cũng như những đối tác kinh tế trong vùng. Ca sĩ Đỗ Nguyễn Mai Khôi biểu diễn tại một buổi diễn bí mật ở Hà Nội vào tháng Năm 2016. Ảnh: Hoang Dinh Nam/AFP/Getty Images. "Tôi bắt đầu viết về những cảm xúc của những nghệ sĩ và những người làm việc dưới hệ thống kiểm duyệt", cô ấy nói. "Người ta cảm thấy không có tự do khi công việc của họ bị kiểm duyệt". Mai Khôi bắt đầu chơi đàn guitar từ lúc 8 tuổi với cha của cô, một thầy dậy nhạc. Vào lúc 12 tuổi, cô theo cha trình diễn tại những đám cưới để kiếm thêm tiền. Về sau cô học tại một viện âm nhạc tại thành phố Hồ Chí Minh trong ba năm nhưng rồi bỏ nửa chừng. Cô ấy nói cô trở nên chán ngấy với chương trình thiếu sôi nổi. Nơi dừng chân kế tiếp là những quán rượu và câu lạc bộ. tại thành phố Hồ Chi Minh, và cô mau chóng thu hút được người ủng hộ, nhưng không đạt được cương vị ngôi sao sân khấu cho đến 2010, khi cô thắng giải "Tập nhạc của năm" do Đài Truyền hình của Nhà nước tổ chức. Tuy nhiên thay vì xử sự an toàn, cô ấy dùng tiếng tăm của mình và để bênh vực phụ nữ và những người đồng tình luyến ái và kêu gọi chấm dứt bạo lực chống phụ nữ. Ngồi tại một quán cà phê nhìn ra Hồ Tây, Mai Khôi kể làm sao những người bạn bất đồng chính kiến khuyến khích cô tranh cử vào quốc hội vào 2016. Cô ấy nói những cuộc bầu cử là "giả mạo". Không có Đảng Cộng sản hỗ trợ, những ứng cử viên độc lập không thể thắng được. Nhưng cô cũng quyết định thử. "Tôi nghĩ rằng tôi có thể khuyến khích người ta chú ý vào những cuộc bầu cử", cô nói. "Trước đó không ai quan tâm về vấn đề này. Không ai nói một tiếng nào về những cuộc bầu cử". Mai Khôi bị loại khỏi danh sách cử tri vì không đủ điều kiện, nhưng nhiều người Việt Nam nói rằng chiến dịch tranh cử của cô thành công trong việc khích động cuộc tranh luận chưa hề xẩy ra trước đây về chính trị trên toàn quốc tại Việt Nam. Việc đột nhập vào chính trị của cô Mai Khôi thất bại nhưng lại đưa đến lời mời để gặp Tổng thống Obama lúc đó cùng với một nhóm những nhà bất đồng chính kiến và hoạt động Việt Nam trong lần viếng thăm của ông Obama vào tháng Năm, 2016. Một tấm hình của cuộc gặp gỡ này cho thấy Mai Khôi mỉm cười, mặc chiếc áo dài sặc sỡ, quốc phục của Việt Nam, ngồi bên trái của ông Obama. Cô nói cô phải đi trốn ngay trước buổi họp để tránh bị giam giữ. Cũng trong năm đó cô bắt đầu sang tác ra những lời ca với sắc thái chính trị. Cô ca sĩ 34 tuổi được gán cho cái tên Lady Gaga của Việt Nam - một người bạn mà cô nhận là ưa thích - và so sánh với Pussy Riot, một nhóm người hoạt động ở Nga. Rồi đến ngày 11-11-2017, khi đoàn xe hơi của Tổng thống Trump chạy qua đường phố Hà Nội, Mai Khôi đứng bên lề đường cầm một bích chương chống đối. Về sau, cô nói rằng cô phản đối Trump bởi vì ông ấy là một người đối xử không tốt với phụ nữ và đã không nêu vấn đề vi phạm nhân quyền trong những buổi họp với các viên chức Việt Nam. Nhà cầm quyền Việt Nam bắt đầu sách nhiễu Mai Khôi và người chồng Úc Benjamin Swanton của cô. Những buổi hòa nhạc của cô bị đột kích bởi cảnh sát và cặp vợ chồng bị đuổi ra khỏi nhà hai lần. Vào tháng 3, cô bị giam giữ tám giờ ở phi trường Hà Nội sau khi từ Âu châu trở về và những cuốn album nhạc của cô bị tịch thu. Ngày nay, đối với Mai Khôi, hầu như không có thể trình diễn trước công chúng ở Việt Nam. Kết quà là cô phải trình diễn ở nước ngoài hoặc trình diễn chui ở Việt Nam, như một buổi trình diễn với những người biểu diễn thanh tre. Vào đầu tháng 9, Mai Khôi và ban nhạc của cô trình diễn tại Hoa Kỳ dưới sự bảo trợ của Artists At Risk Connection, một nhánh của Pen America, với chủ trương hỗ trợ những nghệ sĩ bị nguy hiểm trên thế giới. Chương trình gồm có trình diễn vào ngày 7-9 tại Dupont Underground, Washington DC, 11-9 tại National Sawdust tại Brooklyn, New York. Một buổi trình diễn nữa tại Lincoln Center cho Oslo Freedom Forum vào 17-9. Cuốn album mới nhất "Dissent", gồm những bài hát táo bạo như "Trại tập trung cải tạo", "Trói vào tự do", và "Xin ông". Trong bài hát này cô nài nỉ một viên chức Đảng Cộng sản với một giọng ngột ngạt: "Xin ông, Cho chúng tôi được hát? Cho chúng tôi được bầy tranh ra ngắm, Cho chúng tôi được yêu?" https://www.youtube.com/watch?v=eH7cKiD3XEM P.M. Bản gốc: "This Vietnamese singer tried to battle state censorship. Now she only performs there in secret"., Paul Mooney, Washington Post Nguồn bản dịch: https://www.danluan.org/tin-tuc/20180919/ca-si-viet-nam-chong-lai-nha-nuoc-kiem-duyet-bay-gio-chi-co-the-trinh-dien-mot-cach | |
| Vì sao ‘nàng dâu trưởng’ Facebook quỵ lụy ‘nhà chồng’ Việt Nam? Posted: 19 Sep 2018 03:03 PM PDT Phạm Chí Dũng
Bà Sandberg, COO của Facebook, điều trần trước Ủy ban Tình báo Thượng viện Mỹ, 5 tháng Chín, 2018, Washington. Kể từ ngày 14 tháng Chín năm 2018, một trong những doanh nghiệp mạng xã hội lớn nhất và được xem là uy tín nhất thế giới là Facebook đã phải mang một biệt hiệu chẳng hay ho chút nào: 'Nàng dâu trưởng của nhà chồng Việt Nam'. Vì sao Nguyễn Mạnh Hùng trịch thượng răn đe Facebook?Sự thể trớ trêu là chính một quan chức cấp cao của Facebook - ông Simon Milner, Phó Chủ tịch về Chính sách công tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương - đã tự cột Facebook vào hình ảnh ẩn dụ 'nàng dâu trưởng' trong một cuộc làm việc với Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam vào trung tuần tháng Chín. Tiếp theo lời chia sẻ 'rất thích' hình ảnh nàng dâu về nhà chồng mà Quyền Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông lấy làm minh họa, Simon Milner cho biết Facebook hiện đang làm dâu ở rất nhiều quốc gia và "Ở một số nước chúng tôi chỉ là một trong các nàng dâu, nhưng ở đây chúng tôi là nàng dâu trưởng". 'Dâu về nhà chồng' là một ví von của Thiếu tướng Nguyễn Mạnh Hùng khi ông Hùng mới đặt chân về Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông để tiếp nhận bàn giao từ Trương Minh Tuấn - quan chức mà chỉ thiếu chút nữa đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ăn cắp đến hơn 8.000 tỷ đồng trong phi vụ 'MobiFone mua AVG', nếu không bị dư luận phát hiện và yêu cầu Bộ Chính trị đảng cầm quyền phải ngăn chặn hành vi tồi tệ này. Từng phụ trách Tập đoàn Viễn thông quân đội (Viettel) của Bộ Quốc phòng trong một thời gian dài, Thiếu tướng Nguyễn Mạnh Hùng được xem là một trí thức xã hội chủ nghĩa có trình độ am hiểu sâu về máy tính và an ninh mạng. Chẳng bao lâu sau khi được Nguyễn Phú Trọng đặc cách chọn thay cho Trương Minh Tuấn, ông Hùng đã tỏ ra là người kế thừa y rập quan điểm 'bảo vệ Đảng đến hơi thở cuối cùng' của người tiền nhiệm, đặc biệt trên mặt trận Luật An ninh mạng mới được Quốc hội thông qua, sẽ có hiệu lực vào đầu năm 2019 và sẽ trở thành một vũ khí được đảng kỳ vọng có tầm 'sát thương' đủ mạnh nhằm dập tắt phong trào bất đồng chính kiến và phản biện đang sôi trào trên mạng xã hội. Tháng Mười tới, nhiều khả năng Quyền Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng sẽ được 'cắt cu' tại kỳ họp quốc hội để chính thức trở thành không chỉ 'sát thủ báo chí' như Trương Minh Tuấn mà còn có thể là 'sát thủ mạng' như cái cách mà ông Hùng - một cách tự tin, thông minh và lọc lõi chính trị - đang siết dần vòng vây đối với hai gã khổng lồ Google và Facebook. "Khi về làm dâu, cô gái đó sẽ phải tôn trọng các yếu tố văn hoá, truyền thống của gia đình nhà chồng. Điều này lại càng khắt khe hơn với một nàng dâu trưởng, khi sẽ phải làm gương cho những nàng dâu đến sau" - Quyền Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đáp lại ví von 'nàng dâu trưởng' của Phó Chủ tịch châu Á - Thái Bình Dương Simon Milner, và phát ngôn không giấu nổi vẻ trịch thượng và cả gia trưởng này đã được các tờ báo Đảng Việt Nam tô đậm một cách đầy chủ ý và mang tính chiến thắng. Tự thân cấu tạo khuôn mặt và những gì thể hiện trên gương mặt của Nguyễn Mạnh Hùng đã chỉ rõ rằng đây là một đối thủ khó chơi đối với Facebook: ông Hùng có lẽ không chỉ là một người đàn ông mang đặc tính gia trưởng mà còn bị xem là hơi cổ hủ khi tôn trọng một cách thái quá một số truyền thống và tập tục có từ thời phong kiến ở Việt Nam. Vì sao Facebook 'thành khẩn hợp tác' với chính quyền Việt Nam?Không thấy báo chí nhà nước tường thuật về Simon Milner có phản ứng gì hay không sau lời răn đe trịch thượng của Nguyễn Mạnh Hùng. Nói cách khác, Nguyễn Mạnh Hùng đã thắng một điểm quan trọng trước Facebook, cũng là để gỡ gạc phần nào đó sĩ diện của một nhà nước Việt Nam chỉ còn biết đi vay để đảo nợ nước ngoài nhưng vẫn chẳng thu được đồng nào trong tổng số hàng chục ngàn tỷ đồng mưu tính truy thu từ hoạt động kinh doanh chưa đóng thuế của Facebook tại Việt Nam trong nhiều năm qua. Những tờ báo đảng lập tức hào hứng rút tít 'Lãnh đạo Facebook cam kết hợp tác chặt chẽ với Chính phủ Việt Nam', mà cụ thể là "Phó Chủ tịch Facebook cam kết sẽ hợp tác chặt chẽ với Chính phủ Việt Nam để giải quyết các vấn đề còn tồn tại, hình thành nhóm làm việc chung giữa Facebook với cơ quan quản lý Việt Nam". Vào tháng Tư năm 2017, khi người đứng đầu Quản trị Chính sách Toàn cầu của Facebook là bà Monika Bickert đã có cuộc gặp gỡ với Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn, báo Đảng cũng khoa trương: "Bộ trưởng Trương Minh Tuấn ghi nhận và đánh giá cao tinh thần thiện chí hợp tác của Facebook…". Khi đó, rất nhiều người bất đồng chính kiến và người hoạt động mạng xã hội ở Việt Nam đã không muốn tin vào lối tuyên truyền bị xem là 'nhét chữ vào miệng' và thường là đậm tính dối trá ấy. Sự thật là trong ít tháng sau cuộc gặp của Bộ trưởng thông tin Trương Minh Tuấn với đại diện Facebook, kết quả "xóa tin xấu độc" vẫn không đạt như mong muốn của chính thể độc trị ở Việt Nam. Đến gần cuối năm 2017, ông Trương Minh Tuấn đã trở thành một trong những quan chức đi tiên phong, cùng với các quan chức của Bộ Công an và Bộ Tài chính, đòi hỏi các tổ chức mạng Facebook, Google… phải đặt máy chủ ở Việt Nam để "dễ quản lý", đồng thời tung ra một kế hoạch thu thuế đối với hoạt động của các tổ chức mạng này. Kết quả là từ cuối năm 2017 đến nay, hiện tượng facebook của nhiều người đấu tranh dân chủ và nhân quyền bị gỡ nội dung và bị khóa đã trở thành số nhiều và liên tục. Tình trạng bóp nghẹt tự do biểu đạt trên mạng và bỏ tù các nhà hoạt động, cũng như các vụ khóa tài khoản và tháo gỡ nội dung đã gia tăng nghiêm trọng mà không nhận được lời giải thích thỏa đáng từ Facebook ngoài lý do mơ hồ là "vi phạm tiêu chuẩn". Cùng thời gian trên, giới tuyên giáo Việt Nam phổ biến thông tin cho biết vào năm 2017, Việt Nam đã yêu cầu Google gỡ bỏ hơn 2000 clip bị cho là "nói xấu, bôi nhọ lãnh đạo Đảng và Nhà nước" trên YouTube, để đến thời điểm diễn ra cuộc gặp Monika Bickert - Trương Minh Tuấn đã có hơn 1000 clip bị xóa. Việt Nam là quốc gia bị Tổ chức Phóng viên không biên giới có trụ sở ở Pháp, cùng một số tổ chức nhân quyền quốc tế, liệt vào hạng 175/180 về tự do báo chí trên thế giới. Chắc hẳn "học tập kinh nghiệm" của chế độ độc đảng ở Trung Quốc trong việc "siết" và "đẩy đuổi" Google và chỉ cho các mạng xã hội hoạt động tại đất nước này nếu chịu nghe lời nhà cầm quyền Bắc Kinh, chính quyền Việt Nam cũng muốn tạo ra một "tác động mang tính răn đe" đối với mạng Facebook. Ngày càng nhiều nhiều dư luận đặt câu hỏi: Phải chăng Facebook đã bắt đầu 'thành khẩn hợp tác' với chính quyền Việt Nam từ cuối năm 2017? Vì sao Facebook - một tổ chức mạng có uy tín quốc tế và được tiếng là độc lập với các chính phủ, lại dễ dàng thỏa hiệp với chính quyền Việt Nam trong việc "xóa tin xấu độc' - mà thực chất là xóa và gỡ nhiều tin tức, bình luận về dân chủ nhân quyền và bất công xã hội? Khi Xã hội dân sự đồng loạt phản ứng Facebook…Đến tháng Tư năm 2018, đã có những bằng chứng đáng thuyết phục cho thấy tổ chức mạng Facebook đã "tiếp tay" cho chính quyền Việt Nam vi phạm nghiêm trọng quyền tự do ngôn luận - được quy định trong Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị mà Việt Nam đã ký kết vào năm 1982 và Facebook đương nhiên phải tôn trọng Công ước này. Ngày 9/4/2018, 50 tổ chức xã hội dân sự, các nhà hoạt động bảo vệ nhân quyền và các tổ chức truyền thông độc lập ở Việt Nam đã gửi một bức thư ngỏ tới nhà sáng lập Facebook - ông Mark Zuckerberg - về tình trạng nội dung thông tin trên Facebook của họ bị tháo gỡ và tài khoản bị khóa tại Việt Nam. Một trong những bằng chứng rõ nhất được các tổ chức xã hội dân sự nêu ra là giám đốc Facebook tại Việt Nam là bà Lê Diệp Kiều Trang - con gái của một cựu quan chức cộng sản - đã nhiều lần thẳng tay cắt bỏ nhiều nội dung phản biện xã hội và tố cáo giới quan chức của những facebooker. Có thể xem bức thư ngỏ của 50 tổ chức xã hội dân sự gửi tới nhà sáng lập Facebook ông Mark Zuckerberg là giọt nước tràn ly sau một thời gian dài nhiều tài khoản facebook của giới đấu tranh dân chủ và nhân quyền ở Việt Nam bị Facebook khóa một cách vô lý khi chỉ dựa vào chế độ report" của đội ngũ đông đảo dư luận viên công an và "lực lượng 47" của Bộ Quốc phòng. Vì dân chủ nhân quyền hay muốn làm 'nàng dâu trưởng'?Còn giờ đây, Facebook đang phải đối mặt với các cuộc điều trần căng như dây đàn tại Quốc hội Hoa Kỳ. Hơn một tuần trước khi Phó Chủ tịch Facebook Simon Milner gặp gỡ Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, một giám đốc phụ trách hoạt động (COO) và là nhân vật quyền lực thứ hai của Facebook - bà Sheryl Sandberg - đã phải trả lời những câu hỏi truy xét gắt gao của Thượng nghị sĩ Marco Rubio, khi ông hỏi về trường hợp khi các chính quyền độc tài yêu cầu Facebook ngăn chặn thông tin những chính quyền này cho là độc hại. Marco Rubio cũng đề cập việc Việt Nam vừa thông qua Luật An ninh mạng, dự kiến sẽ đi vào hiệu lực đầu 2019 và sẽ yêu cầu Facebook lưu trữ dữ liệu người dùng tại nước sở tại và phải giao nộp cho chính quyền dữ liệu người dùng bị nghi ngờ hoạt động chống chính quyền. 'Ông đề cập đến Việt Nam, chúng tôi không có máy chủ ở Việt Nam và trừ những trường hợp ngoại lệ với các mối đe dọa nghiêm trọng, chúng tôi không bao giờ cung cấp thông tin cho chính phủ Việt Nam, bao gồm cả thông tin về chính trị" - bà Sandberg trả lời. 'Và quý vị sẽ không bao giờ làm như vậy?" - Thượng nghị sĩ Rubio hỏi - "Quý vị sẽ không đồng ý làm như vậy để được hoạt động?" "Chúng tôi sẽ chỉ hoạt động ở một quốc gia mà chúng tôi giữ gìn được những giá trị của mình" "Và điều này cũng sẽ áp dụng cho cả Trung Quốc?" "Điều đó cũng sẽ áp dụng cho cả Trung Quốc". Đã rõ rằng Sheryl Sandberg đã có một cam kết trước Quốc hội Hoa Kỳ về các giá trị dân chủ và nhân quyền, đặc biệt là 'không cung cấp thông tin' để giải tỏa scandal trước đó về việc Facebook đã làm lộ thông tin của hàng triệu khách hàng trên thế giới. Nhưng còn Phó Chủ tịch châu Á - Thái Bình Dương Simon Milner thì sao? Vẫn 'cam kết hợp tác chặt chẽ với Chính phủ Việt Nam'? Và thậm chí còn muốn được làm 'nàng dâu trưởng' cùng thái độ lấy lòng giới 'tư bản đỏ' quá lộ liễu mà khó có thể hiểu khác hơn là 'quỵ lụy nhà chồng'? Phải chăng mối quan hệ 'dâu về nhà chồng' và 'thành khẩn hợp tác' trên là để đánh đổi lấy việc chính quyền Việt Nam, vào tháng Tư năm 2018, đã gỡ quy định bắt các tổ chức mạng quốc tế phải đặt máy chủ ở Việt Nam khỏi dự thảo Luật An ninh mạng? Và đánh đổi lấy việc chính quyền Việt Nam sẽ nương tay trong đánh thuế Facebook? P.C.D. Tác giả gửi BVN | |
| Dương Danh Dy – một trong những người hiểu Trung Quốc nhất – đã ra đi Posted: 19 Sep 2018 03:01 PM PDT Trương Huy SanNhà ngoại giao Dương Danh Dy vừa mất hôm qua. Ông được coi là một trong những người Việt Nam hiểu Trung Quốc nhất; đúng hơn là hiểu dã tâm đối với Việt Nam của Chính quyền Trung Quốc nhất. Ông nhận vai trò Bí thứ thứ nhất Đại sứ quán Việt Nam tại Bắc Kinh vào tháng 9-1977, thời điểm mà xung đột giữa Việt Nam và TQ đang bị đẩy dần tới đỉnh điểm; và, rời Trung Quốc năm 1996, thời kỳ "hữu nghị hậu Thành Đô", khi đang làm Tổng lãnh sự Việt Nam tại Quảng Châu. Không chỉ tiếp xúc được với nhiều nhân chứng lịch sử, nhờ rất thông thạo tiếng Trung, Dương Danh Dy có lẽ là người Việt Nam đọc được nhiều nhất các tài liệu, sách báo, nhật ký, hồi ký có liên quan tới Việt Nam của các lãnh đạo và nhà ngoại giao Trung Quốc. Cho dù có rất nhiều bạn bè người Hoa, ông Dương Danh Dy chưa bao giờ mơ hồ về chính quyền Bắc Kinh. Theo đại sứ (Việt Nam tại Hà Lan) Đinh Hoàng Thắng, ông Dương Danh Dy là người được Thứ trưởng Ngoại giao Trần Quang Cơ trao tận tay hai tập đánh máy cuốn Hồi ưc của ông. Sau khi giúp ông Trần Quang Cơ hoàn chỉnh cuốn Hồi ức, chính ông Dương Danh Dy là người đã công bố cuốn Hồi ức nói chi tiết nhất về các chuyển động trước Hội nghị Thành Đô này (khi Thứ trưởng Trần Quang Cơ còn sống). Trí tuệ, tâm huyết và nhiệt thành yêu tổ quốc, Dương Danh Dy không chỉ là một nhà ngoại giao mà còn là một nhà Trung Quốc học. Các công trình của ông vừa giúp người Việt nhìn thấu tâm can "bạn vàng" vừa nhận ra cả những sai lầm của chính mình sau vừa đúng 7 thập niên dùng gạch đá và máu để đắp đường biên vô sản.
Cám ơn những tấm ảnh của nhà báo Mai Kỳ (Ky Mai) PS: Xin mời đọc thêm một bài viết của ông: https://www.bbc.com/…/story/2009/02/090216_duongdanhdy.shtml Nguồn: FB Truong Huy San | |
| Vì sao bà Ngân bị ‘bịt miệng’ sau khi dám ‘mở miệng’? Posted: 19 Sep 2018 02:58 PM PDT Phạm Chí Dũng Lịch sử chính trị đã vô số lần chứng minh rằng ngay cả những người quen não trạng phát ngôn vô thưởng vô phạt hoặc ba phải nhất cũng không tránh được ít nhất một lần bị độc tài bịt miệng. Bà Nguyễn Thị Kim Ngân Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân - người mà mới đây đã gián tiếp thừa nhận được hưởng nền giáo dục Việt Nam Cộng hòa "chúng tôi ngày xưa đi học đâu đến mức vậy mà từ tên núi, tên sông, tên cao nguyên, thể hiện trên bản đồ sẽ ở đoạn nào giờ vẫn không thể quên được", nhưng lại đã góp công không ít cho một chế độ độc tài đang biến tiếng Việt thành một cái thùng rác của các dự án 'cải cách' ăn đậm ngân sách và tiến đóng thuế của dân - là một minh chứng mới nhất của lịch sử chính trị hiện đại ở Việt Nam. Nguyễn Thị Kim Ngân 'yêu nước'? "Có người nói vi hiến. Liệu có vi hiến, có vi phạm pháp luật không, vì trên một đất nước sử dụng 2 đồng tiền? Phải trả lời câu hỏi này. Tất nhiên, quy định này chỉ ở khu vực biên mậu, tức là khu vực thương mại ở biên giới thôi, nhưng cũng phải xem lại" - Nguyễn Thị Kim Ngân bất chợt 'mở miệng' trong một phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào trung tuần tháng Chín năm 2018, để sau đó "Tôi đã chỉ đạo anh Nguyễn Hồng Thanh (Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội) và anh Phùng Quốc Hiển (Phó Chủ tịch Quốc hội) xem lại, phối hợp với Ngân hàng Nhà nước xử lý vấn đề này". Đây là một lần hiếm hoi mà bà Ngân tỏ ra quan tâm đến ý kiến trái chiều của người dân và giới bất đồng chính kiến ở Việt Nam. Nhưng chỉ vài giờ đồng hồ sau khi những phát ngôn của bà Ngân được báo Thanh Niên tường thuật nguyên văn, toàn bộ nội dung phát ngôn đó đã biến mất khỏi bài báo. Chẳng có gì khó hiểu nếu liên hệ với thủ pháp 'xóa gỡ thông tin xấu độc' mà Ban Tuyên giáo Trung ương và Bộ Thông tin và Truyền thông vẫn thường yêu cầu các nhà mạng và báo điện tử nhà nước phải cắm mặt cung cúc làm theo từ trước tới nay. Hiện tượng báo Thanh Niên phải 'xóa thông tin xấu độc' về phát ngôn của Nguyễn Thị Kim Ngân xảy ra trong bối cảnh hàng trăm nhân sĩ, trí thức gửi một kiến nghị thư cho giới chóp bu Việt Nam, yêu cầu xóa bỏ Thông tư số 19 của Ngân hàng Nhà nước về việc cho phép 7 tỉnh biên giới phía bắc Việt Nam được dùng đồng Nhân dân tệ (CNY) của Trung Quốc để thanh toán. Về thực chất, Thông tư 19 đã hợp thức hóa cho thực tế đồng CNY đã được lưu hành và thanh toán tràn lan ở các tỉnh biên giới phía Bắc Việt Nam trong hàng chục năm qua, bất chấp những quy định của Hiến pháp về tiền tệ và Pháp lệnh Ngoại hối. Về mặt an ninh tiền tệ và chủ quyền kinh tế, Thông tư 19 bị xem là một thất bại lớn, một thất bại cố ý và càng khiến người dân Việt có cơ sở để mang nỗi tuyệt vọng rằng bản Hiệp ước Thành Đô - được cho là đã được lén lút ký kết giữa các lãnh đạo Việt Nam với lãnh đạo Trung Quốc vào thập kỷ 90 của thế kỷ XX để đưa Việt Nam trở thành một tỉnh của Trung Quốc vào năm 2020 - đang được giới lãnh đạo hậu bối của Việt Nam rắp tâm thi hành bằng thủ đoạn 'sáp nhập tiền tệ' trước khi tiến tới 'sáp nhập lãnh thổ'.
'Bịt miệng' dày đặc chưa từng có! Chỉ trong hai năm 2017 và 2018, số quan chức cao cấp bị 'bịt miệng' đã dày đặc hơn hẳn nhiều năm trước đây. Một vụ cho năm 2017 và ba vụ khi năm 218 chỉ mới qua 3 quý đầu. Từ Đinh La Thăng, Trương Minh Tuấn đến Trần Đại Quang, và giờ đây là Nguyễn Thị Kim Ngân. Vào cuối tháng Tư năm 2017 khi còn là Bí thư Thành ủy TP.HCM, Đinh La Thăng đã vội vã làm bản giải trình về trách nhiệm của ông ta khi còn là Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, sau đó chỉ đạo Văn phòng Thành ủy gửi đến 200 Ủy viên Trung ương như một cách "minh bạch hóa thông tin" và phản bác kết luận kiểm tra của Ủy ban Kiểm tra Trung ương đối với những sai phạm bị xem là "rất nghiêm trọng" của ông Thăng. Nhưng ngay sau đó, Văn phòng Trung ương Đảng đã chỉ thị thu hồi toàn bộ bản giải trình của Ủy viên Bộ Chính trị Đinh La Thăng. Thu thẳng tay từ những người còn chưa kịp bóc bao thư, không cần một sự tế nhị nào. Gần một năm sau, ngay sau khi Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra vụ 'MobiFone mua AVG' vào tháng Ba năm 2018, bản giải trình của Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn nhưng không ký tên mà chỉ in dấu treo của Bộ TT-TT cũng đã bị "thu hồi". Nhưng còn nặng nề hơn trường hợp Đinh La Thăng, quyền tự do ngôn luận của "kẻ bịt miệng" báo chí nhà nước là Trương Minh Tuấn đã bị chính những đồng chí không đồng lòng của ông ta bịt miệng. Ngày 19/6/2018, bài báo "Chủ tịch nước đồng ý cần ban hành Luật biểu tình" với nội dung ban đầu là "Tiếp xúc cử tri với vai trò đại biểu Quốc hội TP.Hồ Chí Minh, Chủ tịch Trần Đại Quang nói ông đồng tình với kiến nghị cử tri cần có luật Biểu tình và hứa báo cáo Quốc hội về nội dung này" - đăng trên báo Tuổi Trẻ - đã bị biến dạng chỉ vài tiếng đồng hồ sau khi lên trang. Nội dung bài đã được sửa lại và không còn bất kỳ phát ngôn nào của Trần Đại Quang liên quan luật Biểu tình, mà chỉ còn thấy ông Quang 'chuyên chính vô sản' về những vụ việc nghiêm trọng xảy ra tại Bình Thuận, TP. Hồ Chí Minh là "do các đối tượng chống đối, kích động, lôi kéo". Trần Đại Quang Nguyễn Thị Kim Ngân - hai nhân vật không chỉ là ủy viên bộ chính trị mà còn nằm trong 'tứ trụ triều đình' của chính thể độc đảng chuyên quyền ở Việt Nam. Xem ra số phận của ông Quang và bà Ngân cũng bị các đồng chí của mình đối xử chẳng khác gì hai trường hợp Đinh La Thăng và Trương Minh Tuấn. Xung đột ngầm? Nguyễn Thị Kim Ngân, 'trưởng thành cách mạng' từ tỉnh Bến Tre, được dư luận chung đánh giá là một người đàn bà có trí tuệ rất khiêm tốn, ưa diện những chiếc áo dài giá hàng trăm triệu đồng và thuộc dạng 'ngoan hiền dễ bảo' trong chính trường - nền tảng vững chãi để 'đi lên'. Từ khi trở thành người đứng đầu cơ quan dân cử tối cao ở Việt Nam, bà Ngân thậm chí còn hiếm hoi phát ngôn mang tính 'phản biện' hơn cả người tiền nhiệm là Nguyễn Sinh Hùng, trong khi ấn tượng lớn mà bà đã tạo ra là triệt để tuân thủ quan điểm 'cương lĩnh đảng quan trọng hơn hiến pháp' của Nguyễn Phú Trọng khi tiếp tục nhét vào ngăn kéo hai dự luật về quyền biểu tình và về quyền lập hội của người dân - được Hiến pháp công nhận từ năm 1992. Vào tháng Năm năm 2016, khi nổ ra phong trào biểu tình quy mô lớn và trên diện rộng của nhân dân các tỉnh miền Trung phản đối thảm họa xả thải của nhà máy Formosa, Nguyễn Thị Kim Ngân không chỉ dùng từ 'sự cố' đối với thảm họa này mà còn quy kết 'các thế lực thù địch lợi dụng biểu tình để gây rối'. Toàn bộ Quốc hội đã câm nín trước thảm họa này. Hai năm sau đó, bà Ngân lại một lần nữa nổi tiếng với phát ngôn 'Bộ Chính trị đã kết luận rồi…' trước một Quốc hội 'nghị gật', như một cách nói nặng thói áp đặt hầu mong 'Luật bán nước' (một tục danh mà người dân dùng để gọi Luật Đặc khu) được thông qua nhanh chóng với tỷ lệ 'thống nhất cao'. Nhưng hiện tượng 'mở miệng' của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân về Thông tư 19 của Ngân hàng Nhà nước lại cho thấy ít nhất một tấm màn hé mở: chủ trương 'Nhân dân tệ hóa biên giới phía Bắc Việt Nam' đã không nhận được sự đồng thuận cao của 'tập thể Bộ Chính trị', có thể bởi những lý do thuộc về lợi ích hay quyền hành cá nhân chứ không đặt trên căn bản lợi ích và chủ quyền quốc gia. Hiện tượng 'phản biện' của Nguyễn Thị Kim Ngân - người không có thói quen nói đến những vấn đề nhạy cảm chính trị - về Thông tư 19 cho thấy văn bản này có thể đang biến thành một tâm điểm tranh cãi và phát sinh mâu thuẫn nội bộ gay gắt, thậm chí còn có thể trở thành một trong những hạt nhân cho cuộc xung đột chính trị tương lai trong Đảng. Hiện tượng 'mở miệng' và sau đó bị 'bịt miệng' của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân xảy ra trong bối cảnh mối quan hệ Việt Trung ngày càng căng thẳng và có nguy cơ dẫn đến một cuộc xung đột quân sự ở quy mô vừa trong tương lai không xa, cùng lúc diễn ra những xung đột ngầm của một quan điểm - lực lượng tạm gọi là 'giãn Trung - hướng Mỹ' với thế lực 'thân Trung', và với một bộ phận quan chức bị dân xem là 'bán nước' trong nội bộ Đảng Cộng sản ở Việt Nam. P.C.D. Tác giả gửi BVN | |
| Các nguy cơ gắn liền với đầu tư Trung Quốc tại Việt Nam Posted: 18 Sep 2018 06:55 PM PDT Chấn Minh
Việt Nam nay là một những nước được chính sách thực dân mới hậu hiện đại của Trung Quốc chiếu cố đến nhiều nhất vì vị trí địa dư và các quan hệ lịch sử đã kéo dài hàng ngàn năm. Mục tiêu của bài viết này - được rút ra, hiệu đính và cập nhật từ một bài viết trước dài hơn (1) - là xem xét các số liệu hiện có về đầu tư Trung Quốc tại Việt Nam để (a) xác định tầm vóc đầu tư Trung Quốc tại Việt Nam và (b) từ đó nhận diện các thách đố gắn liền với đầu tư Trung Quốc. Bài viết sẽ tuần tự: · Xem lại các số liệu chính thức từ các định chế quốc tế như Ngân hàng Thế Giới và tổ chức ASEAN, · Phân tích các số liệu từ American Enterprise Institute (Viện Doanh Nghiệp Hoa Kỳ, AEI) và American Heritage Foundation (Cơ sở Di sản Hoa Kỳ, AHF), để từ đó · Nhận diện các thách đố xuất phát từ đầu tư Trung Quốc trong đó có (a) nguy cơ sập bẫy nợ Trung Quốc và (b) nguy cơ về mặt chủ quyền quốc gia và an ninh quốc phòng xuất phát từ các cảng thường và cảng nhiệt điện vì chúng có thể phục vụ các nhu cầu địa chính trị, quốc phòng và chiến lược quân sự của Trung Quốc bên bờ Biển Đông và Vịnh Thái Lan. Vì đầu tư nước ngoài của Trung Quốc nay gắn liền với đề án Một Vòng Đai Một Con Đường (VĐCĐ) của Trung Quốc, bài viết cũng sẽ trình bày một số điểm chính có liên hệ của đề án này. Đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam theo các định chế tài chính quốc tếTổng trị giá đầu tư trực tiếp nước ngoài (Foreign Direct Investment, viết tắt là FDI) từ tất cả các nước ngoài vào Việt Nam không nhỏ. Ngân hàng Thế giới (World Bank, WB) ước lượng tổng cộng là 129 tỷ USD từ 1970 đến 2017, như xem được trong hình "Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam (1970-2017) (2). Số liệu của Tổ chức Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (viết tắt là ASEAN) cho con số tổng cộng là 56,6 tỷ USD trong thời khoản 2013-2017. Tổng số này cũng giống như tổng số trong cùng thời khoản 1013-2017 khi dùng số liệu từ WB Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam 2013-2017" (3). Khi xem xét các số liệu từ WB/ASEAN, có một sự kiện nổi bật lên: đó là tính khiêm tốn của đầu tư trực tiếp của Trung Quốc vào Việt Nam. Các đầu tư này đi từ thấp nhất là 1,44% vào năm 2010 đến cao nhất là 10,65% vào năm 2013. Trong 8 năm từ 2010 đến 2017, trị giá tổng cộng của các đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam là 4.047 tỷ USD, và chỉ là 5% của tất cả vốn đầu tư trực tiếp của tất cả các nước ngoài vào Việt Nam là 80.487 tỷ USD. Con số 4.047 tỷ USD trên là một số liệu xem ra tự nó khó tin vì có vẻ không tương xứng với ảnh hưởng kinh tế và nhất là chính trị của Trung Quốc tại Việt Nam. Sự kiện này đã đòi hỏi phải xét lại các số liệu trên của WB/ASEAN. Đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam theo số liệu từ AEI và AHFViệc dò xét lại các số liệu kể trên đã được Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ (American Enterprise Institute, AEI) và Cơ sở Di sản Hoa Kỳ (American Heritage Foundation, AHF) làm bắt đầu từ năm 2005. AEI và AHF là hai định chế nghiên cứu về cách chính sách và sách lược kinh tế và chính trị có khuynh hướng bảo thủ danh tiếng tại thủ đô Hoa Kỳ. Khác với WB và ASEAN đã thu thập, phán đoán và tổng hợp số liệu từ các cơ quan thống kê chính thức của các nhà nước hay định chế kinh tế quốc tế liên hệ để báo cáo về đầu tư trực tiếp nước ngoài, AEI và AHF dùng các nguồn cấp thấp và cơ bản hơn như các bản tin kinh tế của các thông tấn xã, các báo cáo thường niên của các doanh nghiệp Trung Quốc hay các doanh nghiệp có làm ăn với Trung Quốc để thu thập tin tức và số liệu của tất cả các dự án đầu tư và các dự án xây dựng trên thế giới có vốn Trung Quốc trên 100 triệu USD. (Thay vì dùng danh từ dự án như bài viết này đã chọn, AEI/AHF dùng "giao dịch", tiếng Anh là "transaction" để gọi các dự án đầu tư). Từ các nguồn này, AEI và AHF liệt kê đích danh các doanh nghiệp Trung Quốc đã bỏ vốn và các công ty hợp tác (nếu biết được) tại một cơ sở dữ liệu mạng gọi là Dụng cụ Theo dõi Đầu tư Trung Quốc trên toàn Thế giới (China Global Investment Tracker, CGIT). Các số liệu trình bày trong CGIT là: Năm, Tháng, Tên Doanh Nghiệp Trung Quốc Đã Đầu Tư, Trị giá Đầu Tư (Triệu USD), Phần hùn (%), Tên Đối Tác Trong Nước, Ngành, Ngành Phụ, Quốc Gia, Khu Vực, Đầu Tư Đồng Xanh (Tiếng Anh là greenfield, tức là được nhà đầu tư bỏ vốn xây dựng cơ sở kinh doanh từ gốc đến ngọn, Có/Không), Đầu Tư Thuộc VĐCĐ (Có/Không). CGTI có bốn bảng số liệu: Bảng 1 dành cho các dự án đầu tư, Bảng 2 cho các dự án xây dựng, Bảng 3 cho các dự án đang gặp khó khăn, và Bảng 4 là tổng hợp Bảng 1 và Bảng 2. Cho đến trung tuần tháng Tám 2018, CGIT đã liệt kê trên 2908 dự án (1406 dự án đầu tư và 1502 dự án xây dựng) của Trung Quốc trên toàn thế giới (Lưu ý: các con số này có thể thay đổi khi bài viết này đến với bạn đọc, vì số liệu trên CGIT được cập nhật từng ngày). Các dự án này có trị giá tổng cộng là 1.870.590 triệu USD, trong đó 109.350 triệu USD thuộc về các dự án đầu tư và 780.240 triệu USD thuộc về các dự án xây cất. Để có số liệu về đầu tư Trung Quốc tại Việt Nam, ta chỉ cần tải xuống toàn bộ CGIT dưới dạng Microsoft Excel và chỉ chọn các số liệu có "Quốc gia" là Việt Nam. Khi xem xét các dự án Trung Quốc đầu tư vào Việt Nam như trên, số liệu của AEI/AHF cho thấy Trung Quốc có 45 dự án trị giá trên 100 triệu USD với giá trị tổng cộng trên 24 tỷ USD trong thời khoản 2005-2018. Trị giá tổng cộng này phải xem là một ước tính thấp, vì chưa kể đến tất cả các dự án dưới 100 triệu USD. Nếu lấy thời khoản 2010-2017, theo AEI/AHF các con số tương đương là 31 dự án có trị giá tổng cộng là 18.250 tỷ USD. So với con số này, con số 4.04 tỷ USD cho đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam do WB/ASEAN đưa ra cho cùng thời khoản 2010-2017 chỉ bằng 22%, tức là quá thấp. Vì tính khả tín của các số liệu của AEI/AHF rất cao, việc dùng số liệu của AEI/AHF khi phân tích đầu tư của Trung Quốc đúng hơn. Vì số liệu của AEI/AHF là một ước tính thấp, các đánh giá dựa trên các số thấp này, nếu xấu, thật sự sẽ xấu hơn (4). Các Dự án đầu tư vào Việt Nam trị giá trên 100 triệu USD của Trung Quốc (2005-2018)Khi phân tích các số liệu của AEI/AHF, các dự án có vốn Trung Quốc và thực hiện tại Việt Nam có thể phân loại như trình bày trong bảng "Phân Loại Theo Ngành Các Dự Án Đầu Tư Trên 100 Triệu USD Của Trung Quốc Vào Việt Nam (2005-2018)" như sau. Trong bảng này, trên 56% số dự án chiếm 47% các kinh phí đầu tư thuộc về ngành năng lượng, tức là nhiệt điện và thủy điện trong trường hợp này. Có 16 dự án nằm trong khuôn khổ đề án VĐCĐ. Tổng trị giá của 16 dự án VĐCĐ là 6,7 tỷ USD. Số liệu từ AEI và AHF còn cho biết là trong 45 dự án trên, có 7 dự án trị giá tổng cộng là 3,4 tỷ USD đang gặp khó khăn. Bảng "Dự Án Đang Gặp Khó Khăn" sau trình bày các số liệu liên hệ. Trong các dự án đang gặp khó khăn trên, có hai dự án kim loại có thể nhận diện được: Bauxite Tây Nguyên và nhà máy sắt thép Formosa tại Hà Tĩnh. Bảng sau, "Danh Sách Các Dự Án Đầu Tư Trung Quốc Lớn Hơn 100 Triệu USD (2006-2018)" liệt kê tất cả 45 dự án đầu tư của Trung Quốc tại Việt Nam. Vì số liệu từ AEI/AHF không nói rõ các dự án trên đã/đang/sẽ thực hiện ở đâu, việc xác định danh tánh và địa điểm thi công của các dự án này tương đối không dễ. Trong số 45 dự án trên có 7 dự án chưa xác định được danh tính và địa điểm thi công. Bản đồ sau, "Vị Trí Đa Số (36/45) Các Dự Án Có Vốn Đầu Tư Trung QuốcTrị Giá Trên 100 Triệu USD Tại Việt Nam (2006-2018)" trình bày vị trí biết được của 36 trong số 45 dự án này. Như thấy được trên bản đồ này, đầu tư Trung Quốc tại Việt Nam hiện diện cùng khắp từ các vùng biên giới phía tây và tây bắc đến các bờ biển phía đông và phía nam. Sự hiện diện cùng khắp này chính là thực trạng Việt Nam trong vòng vây thực dân mới hậu hiện đại của Trung Quốc. Các thách đố gắn liền với đầu tư Trung QuốcNói chung, đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam là một thách đố rất lớn cho Việt Nam về hai mặt: (a) nguy cơ sập bẫy nợ Trung Quốc và (b) nguy cơ về mặt chủ quyền quốc gia và an ninh quốc phòng. Bẫy nợ Trung Quốc đe dọa chủ quyền quốc giaBẫy nợ Trung Quốc là một hiện tượng kinh tế chính trị dùng để mô tả hai trường hợp: (a) nền kinh tế của một nước không còn khả năng trả các tiền lời và gốc cho các tiền đã vay từ Trung Quốc hoặc (b) khi một nước, để thi hành một dự án nhà nước thấy tối cần, chấp nhận những điều kiện vay khắt khe hơn những điều kiện bình thường và do đó trong tương lai sẽ rơi vào vào trường hợp (a) kể trên. Điều trước tiên cần biết về bẫy nợ Trung Quốc là… rất khó biết các điều kiện nào đã đưa một nước vào bẫy nợ đó. Trên nguyên tắc, các điều kiện khiến cho một nước sập bẫy nợ Trung Quốc đều được ghi ra trong hợp đồng cho vay tiền, nhưng Trung Quốc bảo mật rất kỹ càng các hợp đồng này. Theo báo cáo của hai nhà khảo cứu Thorpe và Spivack khi họ xem xét 15 dự án cảng có vốn Trung Quốc trong khuôn khổ Đề án Một Vòng Đai Một Con Đường (VĐCĐ) sự bảo mật này có ba khía cạnh: - Một là, các hợp đồng "…rất mờ mịt, chỉ có rất ít chi tiết về các doanh nghiệp có liên hệ đến hợp đồng, hiện tình các thương thảo, các điều khoản giao dịch (kể cả các sắp xếp tài chính), cơ cấu tổ chức của các dự án, tiến độ thi công…". - Hai là, trong thời gian các hợp đồng này được thương lượng, các thông tin ra ngoài hầu như không có, hoặc rất mù mờ. - Và ba là, nếu có một bên thứ ba muốn xem xét các hợp đồng đã ký kết, họ sẽ gặp rất nhiều khó khăn khi muốn xin phép nhà nước bản địa hay Trung Quốc cho phép tham khảo các hợp đồng đã ký (5). Khi trao đổi với một số chuyên gia kinh tế tài chánh quốc tế cho bài viết này, người viết nghe được các câu chuyện như thời gian và nơi xem hợp đồng vay nợ Trung Quốc phát triển kinh tế đều rất giới hạn. Phía Trung Quốc chỉ cho phép các chuyên gia và thông dịch viên nếu cần đọc một bản sao tại một phòng họp do họ chỉ định và chỉ trong một số giờ ngắn không đủ để đọc hết hợp đồng. Một giám sát viên Trung Quốc sẽ luôn luôn có mặt trong phòng đọc hợp đồng và sẽ ngăn chặn ngay các việc làm không đúng ý họ, đặc biệt là dùng máy photocopy sao chép hay dùng điện thoại chụp hình hợp đồng. Ngoài ra, các hợp đồng cho vay, tuy có hai phiên bản, một viết bằng tiếng Hoa và một viết bằng tiếng của nước bản địa, phiên bản chữ Hoa là phiên bản chính thức có hiệu lực và phải được tham khảo khi có tranh chấp. Điều thứ nhì cần biết về bẫy nợ Trung Quốc là, đa số các nước rơi vào bẫy nợ Trung Quốc tham gia vào đề án Một Vòng Đai Một Con Đường của Trung Quốc. Mục tiêu của chính sách "Một Vòng Đai, Một Con Đường", tạm gọi tắt là VĐCĐ nhằm tăng cường khả năng quốc phòng và ảnh hưởng kinh tế và chính trị của Trung Quốc tại Châu Á và Châu Âu, đồng thời giúp cho Trung Quốc có được những thị trường và đồng minh mới. Một số chi tiết liên quan về VĐCĐ được trình bày sau. Vài nét về Đề án Một Vòng Đai Một Con ĐườngChương trình VĐCĐ có thể xem như có hai mặt: một mặt nổi và một mặt chìm. Mặt nổi là mặt mà ai cũng biết và được nhà nước Trung Quốc và các đồng minh quảng bá và cổ động một cách rộng rãi, công khai và rất hồ hởi phấn khởi. Mặt chìm là mặt mà các viên chức hay tướng lãnh cao cấp của nhà nước Trung Quốc đề xuất và tranh cãi trong các văn bản chủ yếu là không chính thức nhưng lại được nhà nước thực hiện dưới tầm dò xét của truyền thông quốc tế hay các đối tác nước ngoài. Về mặt nổi, theo ĐCSTQ, đây chỉ là sự hồi sinh dưới một dạng hiện đại, quy mô hơn và thắng-thắng – tức là cả hai bên đều có lợi – cho tất cả các quốc gia đã có quan hệ với Trung Quốc qua Đường Tơ Lụa đã có từ đời Hán, hơn 200 năm trước Công Nguyên. VĐCĐ nổi có hai thành tố chính. Một là hệ thống xa lộ và đường xe lửa ở phía bắc mà các tuyến chính chạy từ Bắc Kinh đến Venice, Ý và qua các thành phố lớn của Âu châu như Hamburg, Đức, Rotterdam, Hà Lan và Madrid, Tây Ban Nha. Hai là một hệ thống cảng và các đường hải hành chạy từ Venice, Ý, xuyên qua Địa Trung Hải, nương theo Vịnh Á Rập, xuôi xuống phía Nam dọc theo bờ biển Đông Bắc của Phi Châu, chạy lên và tiếp cận với Sri Lanka, xuyên qua eo biển Malacca trước khi vòng lên dọc theo bờ Biển Đông để đến Phúc Châu, Trung Quốc. Hình "Các Dự Án Trong Vòng Đai Con Đường của Trung Quốc" ghi nhận vị trí các hệ thống đường xa lộ và xe lửa và các dự án trên VĐCĐ (6). Kinh phí đầu tư của VĐCĐ dạng nổi rất cao. Đây là một chương trình đầu tư vào hạ tầng cơ sở có tầm vóc toàn cầu ước tính sẽ có kinh phí đầu tư từ 1 đến 8 nghìn tỷ USD. Con số 1 nghìn tỷ có thể hợp lý nhưng thấp, vì trong thời khoản 2014-2017 Trung Quốc đã đầu tư khoản 340 tỷ USD và do đó sẽ chỉ cần khoảng 7 năm nữa để đạt con số 1 nghìn tỷ USD. Với tăng suất 340 tỷ trong vòng 3 năm này, nếu muốn con số này lên tới 3 nghìn tỷ USD, phải chờ đến các năm 2030. Con số 8 nghìn tỷ thì có thể quá cao, vì cơ sở của con số này hình như là một báo cáo của Ngân hàng Phát triển Á Châu (Asian Development Bank) theo đó tổng trị giá của tất cả các kinh phí đầu tư có thể đáp ứng được toàn bộ nhu cầu xây dựng hạ tầng cơ sở cho toàn thể Á Châu đang phát triển chính là 8 nghìn tỷ USD (7). Để hoàn tất chương trình VĐCĐ này, Trung Quốc sẽ hợp tác theo mô hình thắng- thắng, tức là ai cũng có lợi cả - với từ 65 đến 68 nước và qua các nước này, sẽ có ảnh hưởng trục tiếp hay gián tiếp trên đời sống của 70% dân số, 55% tổng sản lượng quốc gia, và 75% trữ lượng năng lượng của toàn thế giới. Dọc theo Vòng Đai trên đất liền là những hành lang kinh tế và ở bờ các đại dương là những cảng và đặc khu mà Trung Quốc sẽ hợp tác để nâng cấp nếu đã có hay thiết kế nếu chưa có. Tại cả hai nơi, Trung Quốc sẽ hợp tác với các nước liên hệ để xây dựng những đặc khu, khu chế xuất, vùng kinh tế trọng điểm, v.v. như đã trình bày trong hình "Các Dự Án Trong Vòng Đai Con Đường của Trung Quốc". Về mặt chìm, quy mô và ý đồ phía sau của VĐCĐ thật sự lớn hơn VĐCĐ nổi rất nhiều. Trước tiên là diện tích khổng lồ của những vùng đất tại đó VĐCĐ sẽ được triển khai. Theo hai nhà khảo cứu Devin Thorpe và Ben Spevack VĐCĐ gồm có 2 phần. Phần thứ nhất là một đường tơ lụa trên đất liền với 6 hành lang kinh tế chằng chịt trên các vùng đất giữa Bắc Phi Châu và Nam Á Châu. Phần này tương đương với hệ thống xa lộ và đường xe lửa ở phía bắc của VĐCĐ mặt nổi đã trình bày ở trước. Phần thứ nhì là một đường tơ lụa hàng hải dọc theo bờ biển của hai Châu Á và Châu Âu. Đường tơ lụa hàng hải dài gấp đôi hệ thống cảng và các đường hải hành của VĐCĐ mặt nổi đã trình bày ở trước. Đường tơ lụa hàng hải này có 3 nhánh chính mà các nhà kế hoạch Trung Quốc gọi là "lam sắc kinh tế vi chủ tuyến (蓝色经济为主线)tạm dịch là "đường chủ kinh tế màu lam". Các đường chủ kinh tế này chạy dọc theo bờ biển Nam Cực phía trên Âu Châu, nối với đường tơ lụa trên đất liền tại cảng Hamburg ở Đức, bắt đầu lại tại Venice ở Ý, chạy xuyên qua Địa Trung Hải, bọc kín Ấn Độ Dương, Biển Đông, biển Nhật Bản, và lan ra Thái Bình Dương ở Châu Đại Dương. Bản đồ dưới cho thấy các hành lang và đường chủ kinh tế trên và các vùng đất khổng lồ quanh và trên đó VĐCĐ sẽ triển khai: toàn bộ châu Á, Châu Âu, và phần trên của Châu Phi. Theo Thorpe và Spevack, đường tơ lụa hàng hải có hại nhiều hơn lợi cho các nước Á Châu đang tham gia. Cụ thể, khi đánh giá các cảng do Trung Quốc tài trợ trên các đường chủ kinh tế theo sáu tiêu chuẩn: vị trí chiến lược, sự kiểm soát tài chánh, mô hình phát triển, tính minh bạch và phân phát lợi ích, sự hiện diện của ĐCSTQ và khả năng sinh lời, họ đã đưa ra các nhận định sau (8). · Tại Pakistan, dự án nâng cấp cảng Qwadar đã thay đổi quan hệ chiến lược giữa Trung Quốc và Pakistan. Vì kinh phí đầu tư ngày càng leo thang, cả hai nước ngày càng lệ thuộc vào nhau về mọi mặt nhất là tài chánh. · Tại Sri Lanka, dự án cảng Hambantota đã giúp Trung Quốc khống chế được một các rõ rệt chủ quyền và chính sách đối ngoại của Sri Lanka và dành được nhiều lợi thế cho Trung Quốc. · Tại Campuchia, qua những thủ đoạn phi pháp và mờ ám khi thương lượng và tiến hành dự án siêu trọng điểm phát triển kinh tế Koh Kong, Trung Quốc nay đã kiểm soát được 20% bờ biển của Campuchia, gây nên nhiều thiệt hại kinh tế, tai họa môi sinh trường, và vi phạm nhân quyền. Ngoài ra, cũng Theo Thorpe và Spevack, các đề án trên đường tơ lụa hàng hải còn có hai mục tiêu khác. Một là đảm bảo sự an toàn của các tuyến đường biển của Trung Quốc tại tất cả các đại dương, và hai là giúp Trung Quốc đáp ứng với "vấn nạn eo biển Malacca", tức là phòng chống lại trường hợp eo biển này bị chận hay đóng lại. Hải hành tự do qua eo biển Malacca nối liền Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương rất quan trọng đối với Trung Quốc vì một lý do dễ hiểu. Khoảng 80% dầu hỏa từ Trung Đông và Nam Mỹ và hầu hết các khoáng sản từ Phi Châu nhập vào Trung Quốc phải vận chuyển qua eo biển này. Để phục vụ hai mục tiêu kể trên, Trung Quốc đã dành được quyền cho tàu chiến, tàu ngầm của Trung Quốc được tự do ra vào bất cứ lúc nào để nghỉ ngơi, sửa chữa hay tiếp tế thêm tại một số cảng bên bờ Ấn Độ Dương (cảng Gwadar ở Pakistan, cảng Hambantota ở Tích Lan, và cảng Koh Kong ở Campuchia) (9). Khi điều trần tại Ủy ban Chọn lọc Thường trực về Tình báo của Hạ viện Hoa Kỳ vào ngày 17/5/2018, bà Patricia M. Kim, một nhà nghiên cứu tại Hội đồng về các Quan hệ Đối ngoại (Council on Foreign Relations) đã lặp lại các nhận xét của Thorpe và Spivack, đồng thời lưu ý Ủy ban là Trung Quốc nay đã có một cảng thuần túy quân sự tại Djibouti, Phi Châu, và đã gần đây đã có những thao diễn tập dượt nhằm giải cứu và sơ tán kiều dân Trung Quốc tại Libya và Yemen khi cần thiết (10). Một phân tích mới (3/2018) và công phu đã xác nhận các nhận định về việc vay tiền Trung Quốc trong khuôn khổ VĐCĐ của Thorpe và Spevack. Theo các tác giả John Hurley, Scott Morris, và Gailyn Portelance của Trung tâm Phát triển Toàn cầu (Center for Global Development) tại Hoa Thịnh Đốn, Hoa Kỳ, trong số 68 nước tham gia vào VĐVĐ và có thể vay tiền Trung Quốc, có 23 nước có xếp hạng tín dụng thấp và vì thế có bị khủng hoảng nợ nếu nhận thêm tài trợ liên hệ đến VĐVĐ. Trong 23 nước trên, có 8 nước mà tỷ lệ công nợ trên tổng sản phẩm quốc gia có chiều hướng gia tăng vì tham gia VĐVĐ. Các nước này được liệt kê trong hình sau "Dự Phóng 2018 Tỷ Lệ Nợ/Tổng Sản Phẩm Quốc Gia của 8 Nước Nghèo Có Vay Tiền Của Trung Quốc Qua Đề Án Vòng Đai Con Đường". Vào lúc này, để đòi nợ, Trung Quốc đã có các biện pháp từ nhẹ đến mạnh như sau đối với một số trong các nước kể trên. · Burundi, Afghanistan, và Guinea: xóa nợ 100%. · Khoảng 28 nước khác: không xóa nợ, nhưng giảm nợ hay giúp trả nợ. · Cuba: tái cấu trúc từ 4 đến 6 tỷ USD nợ, xóa một số nợ khác; một điều kiện là Cuba phải vay thêm để buôn bán tái thiết các cảng. · Tajikistan: lấy đứt vĩnh viễn 1.158 kilomét vuông, khoảng 5,5 % diện tích của vùng đất Trung Quốc tiên khởi đã đòi là 21.054,55 kilomét vuông. · Sri Lanka: vào tháng 7 năm 2017, đồng ý hoán đổi nợ-vốn chủ sở hữu và do đó đã biến cảng Hambantota thành một nhượng địa được Trung Quốc quản lý trong vòng 99 năm tới để xiết nợ 8 tỷ USD với lãi suất 6% vì Sri Lanka không chịu trả nợ theo kỳ hạn. Những gì đang xảy ra tại các nước như Tajikistan và Sri Lanka chính là thực trạng bi đát của "bẫy nợ" VĐCĐ do Trung Quốc đang giăng ra cho các nước nghèo. Không trả được nợ thì sẽ bị Trung Quốc thao túng các sinh hoạt chính trị và kinh tế trong nước, sẽ mất đất hay phải nhường đất trong vòng 99 năm, tức là cũng như mất đứt luôn. Chỉ trong những trường hợp rất hiếm hoi (3 trường hợp) thì Trung Quốc mới xóa nợ, ngoài ra thì phải tái cấu trúc nợ tức là trả nợ với lâu dài hơn với số tiền trả góp ít hơn, hay phải …vay thêm (11). Các nước tham gia VĐCĐ rơi vào bẫy nợ Trung Quốc thì đã đành, có nước không dính gì nhiều đến VĐCĐ nhưng có tài nguyên Trung Quốc muốn cũng rơi vào bẫy nợ này. Ví dụ điển hình là Venezuela, một nước sản xuất dầu hỏa hàng đầu trên thế giới và có trữ lượng dầu hỏa lớn nhất thế giới – 300.878 triệu thùng vào năm 2018, so với nước thứ nhì là Saudi Arabia, với 266.455 triệu thùng (12). Trong vòng 20 năm qua, dưới chế độ xã hội chủ nghĩa của các tổng thống Hugo Chavez và người kế vị là Nicolas Maduro, Venezuela đã chi tiêu rất nhiều vào các chương trình dân sinh xã hội mỵ dân và nâng công nợ trong đó có tiền vay nước ngoài lên đến 140 tỷ USD (13). Một trong những chương trình này là việc quốc hữu hóa các doanh nghiệp dầu hỏa đã mang lại 90% các ngoại tệ của Venezueala. Sau quốc hữu hóa, các ngành khai thác và biến chế dầu hỏa tụt hậu về mọi mặt: nhân sự, vì đã đuổi trên 18 ngàn nhân viên có kỹ thuật và kinh nghiệm lâu năm để thay thế họ bằng tay chân của đảng cầm quyền; và kỷ thuật, vì không thay thế máy móc thiết bị đã quá hư hỏng hay lạc hậu. Sự tụt hậu này khiến cho lượng dầu xuất khẩu ngày càng giảm. Vào năm nay (2018) Venuzuala đã phải nhập khẩu khoảng 100 ngàn thùng dầu thô nhẹ/tháng, loại dầu thô nhẹ này cần thiết cho các quy trình biến chế dầu thô nặng (14). Theo IMF, nền kinh tế Venezuela sẽ co rút lại và nhỏ hơn nền kinh tế vào năm 2013 đến 23%. Lạm phát vào năm nay sẽ lên tới 1.600% và bi đát nhất là việc người dân Venezuela càng ngày càng ốm đói. Cũng vào năm nay (2018), mỗi người dân đã tụt mất trung bình là 8,7 kg vì thiếu ăn (15). Đứng phía sau hậu trường của thảm kịch này là Trung Quốc. Dưới các chế độ Chavez và Maduro, để bù vào ngân sách thiếu hụt, hai nhà lãnh đạo này đã vay Trung Quốc một số nợ khổng lồ, tổng cộng là 62 tỷ USD; số nợ chưa trả vào năm nay (2018) là 23 tỷ USD. Vì thiếu ngoại tệ, hiện nay Venezuela đã chỉ có thể trả tiền lời thay vì trả tiền vốn của nợ, và phải trả bằng dầu hỏa, khoảng 330 ngàn thùng dầu một ngày (bpd, hay là barrel per day). Một tạp chí mạng chuyên ngành về dầu hỏa đã nhận định là tất cả trữ lượng dầu hỏa Venezuela trên thực tế đã nằm gọn trong tay Trung Quốc vào lúc này và có thể là mãi mãi (16). Nói chung, khi tình trạng không trả được nợ được đúng kỳ hạn ngày càng đậm nét, nước vay tiền Trung Quốc sẽ phải thương lượng trong thế yếu với Trung Quốc để có một lịch trình trả nợ mới, một đặc ân xóa toàn phần hay một phần các nợ, hay một phương pháp trả nợ mới. Các phương pháp trả nợ được Trung Quốc ưa chuộng thường là: nhượng bất động sản (đất, biển, cảng, khu kinh tế…) vĩnh viễn hay lâu dài, tức là từ 70 đến 99 năm (tức là cũng thế), hay trả bằng tài nguyên thiên nhiên như dầu hỏa; các quặng mỏ kim loại như đồng, sắt, đất hiếm, vàng, kim cương. Các phương pháp trả nợ khác Trung Quốc có thể dùng nhưng chưa thấy thông tin là chuyển nhượng cho Trung Quốc các vùng đất có các thắng cảnh hoành tráng có thể biến thành những khu du lịch có tầm vóc quốc tế, các rừng/biển/hồ có cây cỏ hay động vật quý hiếm có giá trị thương mại cao để Trung Quốc khai thác; hay trả bằng lao động, tức là cho người dân bản địa làm việc cho các doanh nghiệp Trung Quốc trên thế giới để trừ một phần lương trả nợ cho nhà nước. Điều cần lưu ý là vì các biện pháp sẽ được thi hành để giúp một nước đã sập bẫy nợ Trung Quốc tiếp tục trả nợ đã được thương lượng và đạt được sự đồng thuận của cả hai bên theo đúng các quy trình và thông lệ ngoại giao được quốc tế công nhận, tính hợp pháp trên toàn cầu của các biện pháp này sẽ rất khó tranh cãi hay tháo gỡ. Xác suất sập bẫy nợ Trung Quốc của Việt NamĐể có một khái niệm về xác suất Việt Nam đã hay đang sập bẫy nợ Trung Quốc hay chưa, việc phải làm đầu tiên là ước tính tổng trị giá tất cả các dự án đầu tư của Trung Quốc tại Việt Nam. Như đã trình ở phần trước, tổng trị giá biết được của đầu tư Trung Quốc vào Việt Nam nay trên 24 tỷ USD kể từ năm 2006 cho đến ngày hôm nay. Một dự án trên 100 triệu USD là một dự án lớn tại bất cứ quốc gia nào, do đó tất cả hay đa phần các các vốn đầu tư vào các dự án có tầm cỡ này sẽ có dạng nợ vay Trung Quốc dưới sự bảo lãnh có chủ quyền (sovereign guarantee) của nhà nước Việt Nam. Ngoài ra, vì con số 24 tỷ USD này chỉ là tổng số các đầu tư trên 100 triệu USD mà thôi, tổng số vốn Trung Quốc đã đổ vào Việt nam sẽ phải cao hơn nếu tính thêm tất cả các đầu tư từ dưới 100 triệu USD. Vì thiếu số liệu và vì không có một mô hình hồi quy nào có thể dự phóng hay ước lượng được một cách thỏa đáng tổng trị giá các đầu tư dưới 100 triệu USD khi dùng các đầu vào là số dự án, trị giá từng dự án và do đó sự phân phối của các dự án trên 100 triệu USD, ta có thể làm 4 giả định đơn giản sau để ước tính tổng trị giá các đầu tư Trung Quốc vào Việt Nam. Giả định 1: tổng trị giá các dự án dưới 100 triệu USD bằng nửa (1/2: 1); giả định 2: bằng (1:1), giả định 3: gấp rưỡi (1.5:1) Giả định 4: hay gấp đôi (2:1) tổng trị giá các dự án trên 100 triệu USD. Với các giả định này, trị giá tổng số các dự án đầu tư từ Trung Quốc sẽ từ 36 (tức là 24+24/2), 48 (tức là 24 + 24), 60 (tức là 24 + 24*3/2) đến 72 (tức là 24 + 24*2) tỷ USD. Nói khác đi, Việt Nam có thể nợ Trung Quốc thấp là 36 và cao là 72 tỷ USD. Với số nợ từ 36 đến 72 tỷ USD này, dù lạc quan vẫn phải nói là xác suất Việt Nam sập bẫy nợ Trung Quốc sẽ cao. Hay bi quan mà nói thì với một số nợ như thế, Việt Nam đã sập bẫy nợ Trung Quốc từ lâu rồi. Lý do là, một nước giàu như Venezuela, chỉ với 52 tỷ USD nợ Trung Quốc, đã sập bẫy nợ Trung Quốc. Việt Nam là một đông dân hơn nhưng nghèo hơn so với Venezuela nhiều, như các số liệu sau chứng minh: GDP của Việt Nam vào năm 2017 là 223.864 triệu USD, hay là 2.343 USD/GDP đầu người trong khi GDP của Venezuela vào năm 2017 là 236.116 triệu USD, hay là 7.480 USD/ GDP đầu người, tức là gần 3 lần Việt Nam (17). Hiện nay, thật sự không có cách nào để xác định Việt Nam đã sập bẫy nợ Trung Quốc hay chưa nếu Đảng Cộng sản Việt Nam chưa thành thực khai báo với toàn dân hay có ai trong đảng tự thấy cần phải đưa ra các số liệu và bằng chứng cần thiết. Tuy nhiên có một số chỉ dấu đáng lo ngại. Tại sao Trung Quốc chiếm đóng biển Đông và đưa giàn khoan dầu vào khai thác dầu tại những vùng biển rõ ràng là của Việt Nam, cắt dây cáp tàu viễn thông, hay đánh chìm tàu đánh cá của ngư dân, mà đảng và nhà nước chỉ phản đối yếu ớt chiếu lệ? Có phải chăng là nhà nước Việt Nam đã sập bẫy? Đây là một điều mà vì quá thiếu số liệu có thể kiểm chứng được nên khó lòng thể quyết đoán được. Tuy thế, đây cũng chính là một điều mà đảng và nhà nước Việt Nam cần phải minh bạch trả lời ngay cho toàn dân. Giả dụ như Việt Nam chưa sập bẫy, nhưng vì công nợ của Việt Nam nay đã quá cao, nên xác suất sập bẫy nợ Trung Quốc vẫn sẽ có thể cao hơn dự phóng. Ví dụ, nếu lãi suất là 2%, mỗi năm tiền lời phải trả từ 720 triệu USD (khi nợ là 36 tỷ USD) đến 1,4 tỷ USD (khi nợ là 72 tỷ USD). Theo hướng dẫn Khung nợ bền vững (Debt Sustainability Framework, DSF) của Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (International Monetary Fund, IMF), một nước đang phát triển như Việt Nam chỉ nên có tỷ lệ công nợ/Tổng sản phẩm quốc nội (TSPQN, hay là GDP) từ 30% đến 50% mà thôi, tùy theo chính sách quản lý công nợ có chặt chẽ hay không (xem hình "Các Ngưỡng Gánh Nặng Nợ Và Điểm Chuẩn Theo Khung Nợ Bền Vững" ở dưới) (18). Hiện nay, theo báo cáo của nhà nước Việt Nam, tỷ lệ công nợ/GDP của việt Nam là 62,6% vào năm 2017 và dự trù sẽ lên 63,9% vào cuối năm 2018, tức là cao hơn ngưỡng an toàn 30% khi chính sách quản lý công nợ yếu kém đến 108%, hay cao hơn ngưỡng an toàn 50% khi chính sách quản lý công nợ tốt đến 25%. Hình "Tình hình vay nợ của Chính phủ và Quốc gia 2011 -2018" ở dưới cho thấy hiện trạng công nợ tại Việt Nam vào lúc này (19). Cho dù chúng là số liệu của nhà nước Việt Nam và do đó lạc quan, các con số này xác nhận tình hình công nợ của Việt Nam đang cao hơn các mức an toàn đã được các định chế tài chánh quốc tế công nhận. Việt Nam còn là một nước yếu kém về việc quản lý công nợ: từ 2011, công nợ đã tăng trung bình là 18,4% mỗi năm, hay gấp ba lần tăng suất kinh tế. Hệ thống tài chánh công và tư của Việt Nam lại không có tính thanh khoản cao, tức là có không có nhiều khả năng cải hóa cấp thời các tài sản thành tiền mặt để trả được ngay các tiền lãi và gốc của các nợ ngắn hay dài hạn. Cụ thể, vào tuần đầu tháng Bảy năm nay, Ngân hàng Nhà Nước đã phải bơm thêm 45 tỷ VND vào hệ thống ngân hàng để bảo vệ thanh khoản (20). Khi công nợ cao, tính thanh khoản thấp, đồng thời nhà nước vẫn muốn thực hiện nhiều chương trình và dự án đầu tư phát triển lớn và mới trong mọi ngành – từ hạ tầng cơ sở như nhiệt và thủy điện đến công nghiệp nặng như sắt thép – nhu cầu vay nợ sẽ xuất hiện và gia tăng. Để đáp ứng nhu cầu này, vốn từ Trung Quốc sẽ rất hấp dẫn và do đó xác suất sập bẫy nợ Trung Quốc cũng theo đó mà gia tăng. Các nhà máy biên giới và các cảng thường/cảng nhiệt điện đe dọa nền An Ninh Quốc PhòngVị trí thi công các dự án có vốn đầu tư Trung Quốc có thể là một vấn đề lớn cho Việt Nam về mặt quốc phòng. Như xem được trên bản đồ "Vị Trí Đa Số (36/45) Các Dự Án Có Vốn Đầu Tư Trung Quốc Trị Giá Trên 100 Triệu USD Tại Việt Nam (2006-2018)" ở các phần trước, có 6 dự án có nhà máy ở biên giới phía Nam và khoảng 20 dự án sẽ thi công tại các tỉnh dọc theo bờ biển Đông và từ Bắc chí Nam. Các nhà máy đã thi công dọc các biên giới trên đất liền nằm ở vùng Tây Nguyên. Tây Nguyên, như người Việt nào cũng biết, là nơi mà vào cuối tháng Ba đầu tháng Tư năm 1975 quân đội nhân dân miền Bắc đã tập trung và chỉ trong vòng 42 ngày đã tràn xuống các tỉnh trên đồng bằng sông Cửu Long và xóa tên nước Việt Nam Cộng Hòa vào lúc đó vẫn có trên 1 triệu binh sĩ. Với sáu nhà máy sử dụng hàng chục ngàn nhân công người Trung Quốc tại Tây Nguyên, nếu có tranh chấp nóng Trung-Việt, nguy cơ Trung Quốc sẽ có cơ hội thao diễn lại lịch sử như đã xảy ra vào năm 1975 sẽ không nhỏ. Các dự án dọc theo bờ biển như tại Vân Đồn, Hà Tỉnh, Bình Thuận, Phú Quốc thường có một cảng gắn liền. Cảng này có thể là một cảng thường, hay một cảng nhiệt điện để đón và bốc dỡ than đá từ các tàu chở than đá đến làm nguyên liệu cho nhà máy nhiệt điện. Một ví dụ là nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân tại bờ biển tỉnh Bình Thuận. Theo Cổng Thông tin Điện tử của tình Bình Thuận, nhà máy này sẽ có một "cảng tổng hợp", như xem được trong hình sau (21). Vai trò quân sự đó là làm đầu cầu đổ quân vào Việt Nam bằng đường biển. Trong lịch sử, nhà Nguyên Mông đã nhiều lần dùng đường biển để đổ quân vào châu Ô, Lý (nay là Quảng Trị, Quy Nhơn) và tiến đánh Chiêm Thành vào năm 1282, và Việt Nam. Đại Việt Sử Ký Toàn Thư đã ghi lại như sau trong ba đoạn văn ngắn sau về cuộc chiến Nguyên-Mông: 1. "…Nhà Nguyên Phát Quân Mông Cổ, quân Hán Nam, hành Tỉnh Giang Hoài, Giang Tây, Hồ Quảng, lính Vân Nam, lính người Lê ở 4 châu ngoài biển, chia đường vào cướp. Sai bọn vạn hộ Trương, Văn Hổ đi đường biển, chở 70 vạn thạch lương, theo sau. Lại đặt Chinh Giao Chỉ hành thượng thư tỉnh do Bình chương sự Áo Lỗ Xích, các Tham tri chính sự Ô Mã Nhi, Phàn Tiếp thống lĩnh và chịu tiết chế của Trần Nam Vương…" 2. "…Khi ấy, thủy quân Nguyên đánh vào Vân Đồn, Hưng Đạo Vương giao hết công việc biên thùy cho Phó tướng Vân Đồn là Nhân Huệ Vương Khánh Dư" 3. "…Ngày mồng 8, quan quân hội chiến ngoài biển Đại Bàng, bắt được 300 chiếc thuyền giặc, 10 thủ cấp giặc, quân Nguyên bị chết đuối rất nhiều..." Biển Đại Bằng – thật ra là cửa biển Đại Bàng, nay chính là của sông Văn Úc, một nhánh của sông Thái Bình chảy ra biển ở Hải Phòng. Vào năm 1288, để tiến công về thành Thăng Long từ phía Nam, quân Nguyên đã đổ quân vào bờ biển các châu Ô, châu Lý nay là Quảng Trị, Quy Nhơn, tức là vùng đất gần đặc khu Bắc Vân Phong. Về cuộc đổ quân này, tuy Đại Việt Sử Ký Toàn Thư chép "…Nguyên soái Toa Đô đem 50 vạn quân từ Vân Nam qua nước Lão Qua, thẳng đến Chiêm Thành, hội với quân Nguyên ở Châu Ô Lý, rôi cướp châu Hoan, châu Ái, tiến đóng ở Tây Kết, hẹn trong ba năm sẽ san phẳng nước ta…". Về "quân Nguyên ở Châu Ô Lý" trong đoạn văn trên, theo sử tịch Trung Quốc, chúng đã được Toa Đô mang đến đó qua đường biển để đánh Chiêm Thành từ tháng 11 năm Nhâm Ngọ (1282) (22, 23). Vào năm 2017, tàu chuyên chở binh lính đã được phát hiện qua không ảnh các tàu cặp bến tại Đá Vành Khăn trong Quần đảo Trường Sa như thấy được trong hình sau (24). Không có gì cấm cản các tàu quân vận này đổ quân vào các cảng thường và các cảng nhiệt điện dọc theo bờ biển Việt Nam. Ngoài ra, trong hai tuần đầu tháng 9/2018, Trung Quốc đã cho ra mắt thủy phi cơ vận tải AG600 Kunlong có khả năng chuyên chở 50 binh sĩ hay 12 tấn nước để cứu hỏa. Ông Collin Poh, một nhà nghiên cứu tại Chương trình An ninh Hàng hải thuộc Đại học Công Nghệ Nanyang (NTU) ở Singapore cho rằng thủy phi cơ này sẽ được dùng để tiếp tế và chuyển quân ra/vào các đảo nhân tạo Trung Quốc đã thiết kế trên biển Đông ví dụ như tại Hoàng Sa (25). Xem như trên, các cảng thường và cảng nhiệt điện dọc theo Biển Đông (Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Hà Tỉnh, Bình Thuận) và Vịnh Thái Lan (Phú Quốc) sẽ là những nơi rất thuận tiện cho Trung Quốc nếu muốn đổ quân bằng đường biển vào Việt Nam. Nếu có một chiến tranh Trung-Việt lần thứ hai, quân Trung Quốc sẽ không nhất thiết chỉ ùa sang qua Việt Nam qua các tỉnh biên giới phía Bắc mà thôi. Trung Quốc sẽ có thể áp dụng chiến thuật tấn công Việt Nam từ bốn phía: phía Bắc từ các tỉnh biên giới đi xuống như vẫn thường làm trong hai ngàn năm qua, phía tây từ Tây Nguyên ùa ngang ra biển Đông và về phía Nam, phía Đông từ bờ biển Đông ùa về phía Bắc, phía Nam và phía Tây, và phía Nam từ Phú Quốc tràn về phía Bắc để từ đó cắt đôi, cắt ba, cắt bốn đất nước và hình thành ít ra là hai cặp gọng kìm thép: một tiến về Hà Nội và một tiến về Sài Gòn. Đánh giá nguy cơ các nhà máy biên giới và các Cảng Thường/Cảng Nhiệt Điện đe dọa nền An ninh Quốc phòngVề xác suất, Trung Quốc có thể trang bị và dùng các cảng thường hay các cảng nhiệt điện dọc theo bờ biển Việt Nam để sửa chữa hay tái tiếp liệu tàu ngầm, tầu chiến, xác suất này có vào có thể là 100%. Đặng Tiên Vũ (邓先武), hạm trưởng chiến hạm Trường Bạch Sơn (长白山) của Hải quân Giải phóng Quân Nhân dân đã phát biểu như sau: "Nơi nào có Trung Quốc làm ăn buôn bán, nơi đó có chổ cho các chiến hạm của Trung Quốc tiếp tế khi di chuyển". Ông đã nói như thế khi cho chiếm hạm cập bến tại cảng Laem Chabang của Thái Lan để tái tiếp liệu. Tất cả các công việc liên hệ tới việc tái tiếp liệu này, từ chọn cầu tàu, bốc dở hàng hóa tiếp liệu và lấy thêm nước ngọt cho tàu, đều do người Trung Quốc nhân viên các công ty Trung Quốc đã hoạt động từ lâu tại địa phương đó làm (26). Vụ việc này là một bằng chứng cho thấy học thuyết "tiên dân hậu quân" (先民后军)tức là người dân đi trước, quân đội theo sau, của các học giả quân sự Trung Quốc đã và đang được thi hành (27). Tuy ngoài mặt các nhà lãnh đạo Trung Quốc ở cấp bộ trưởng các bộ và tham mưu trưởng các binh chủng, như ngoại trưởng Vương Nghị, luôn luôn chối bỏ mọi cáo buộc là đầu tư của Trung Quốc vào các nước ngoài còn có những mục tiêu chiến lược và quân sự, các nhà lãnh đạo kế hoạch và quân sự cấp ngay dưới – phụ tá bộ trưởng, phó chủ nhiệm, thiếu tướng phụ tá/phó tham mưu trưởng, đại tá, v.v. - thường nói ngược lại và mô tả vai trò chiến lược của các đầu tư hạ tầng cơ sở trong những báo cáo, thuyết trình, hay tài liệu nghiên cứu chủ yếu là nội bộ. Một ví dụ là các học giả trong đó có những cựu sĩ quan cao cấp hay những sĩ quan trẻ đang lên tại Viện Nghiên cứu Hải quân của hải quân Giải Phóng Quân Nhân Dân. Một châm ngôn đắc ý của họ là: "chọn điểm cẩn thận, bố trí nhẹ nhàng, hợp tác trên hết, xâm nhập thong thả" ("tinh tâm tuyển điểm, đê liểu bố trí, hợp tác vi tiên, hoãn mạn sấm thấu 精心选点、低调布局、合作为先、缓慢渗透") (27). Khi suy nghĩ về châm ngôn này, sự hiện diện của các nhà máy có vốn Trung Quốc tại Tây Nguyên hay các cảng thường và cảng nhiệt điện đều được thiết kế dùng vốn vay từ Trung Quốc xem ra rất phù hợp với quy trình trên. Về xác suất Trung Quốc dùng các cảng thường hay cảng nhiệt điện trên bờ biển Đông của Việt Nam vào các vận động quân sự chiến lược ngoài việc xâm lăng Việt Nam, xác suất này có, nhưng có thể không cao lắm vì 2 lý do. Lý do thứ nhất là cần có tại chổ các thiết bị và nhân sự đã được huấn luyện để dùng các thiết bị này. Hiện nay, chưa có bằng chứng nào, ví dụ như báo cáo của người dân hay không ảnh, cho thấy các thiết bị này đã được bố trí tại các cảng thường hay cảng nhiệt điện. Lý do thứ hai là tại các quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa, Trung Quốc đã hoàn tất rất nhiều cơ sở quân sự như sân bay, quân cảng, nhà kho, dàn phóng tên lửa, v.v. để thực hiện và hỗ trợ cho các công tác sửa chữa hay tái tiếp liệu này. Vào ngày 10/08/2018, các radar và máy dò của một máy bay tuần dương P8-A Posseidon của Hải Quân Hoa Kỳ đếm được 86 tàu thuyền Trung Quốc đủ các loại đang neo trong đầm phá khổng lồ của Đá Subi, Trường Sa. Hình sau từ hãng truyền thông CNN cho ta thấy một số các tàu này trên thấy được trên một màn hình trong máy bay tuần dương kể trên (28). Một nguy cơ khác ít ai để ý là, một khi đã cho Trung Quốc thuê đất/biển dài hạn (99 năm hay vĩnh viễn) để xây cảng, các vùng đất bồi nhân tạo và đảo nhân tạo Trung Quốc có thể làm ra tại các vùng đất/biển đó sẽ không bị nhà nước sở tại đánh thuế và sẽ được Trung Quốc xem như là đất đai của Trung Quốc một cách vĩnh viễn. Điều này đã xảy ra tại cảng Melaka Gateway, Mã Lai, nơi mà Trung Quốc đã thuê được vùng đất/biển trong vòng 99 năm để thiết kế cảng này (29). Hình sau cho thấy mô hình dự án Melaka Gateway và một đảo nhân tạo của Trung Quốc tại bờ biển Mã Lai. Nói tóm lại, các cơ sở thiết kế bằng vốn vay từ Trung Quốc tại Tây Nguyên, các cảng thường hay các cảng nhiệt điện thiết kế dọc theo bờ biển Đông và Vịnh Thái Lan có tiềm năng giúp Trung Quốc bố trí dàn quân, đổ quân, tiếp tế/tái tiếp tế các chiến thuyền, và do đó chúng trục tiếp de dọa chủ quyền quốc gia và tạo nên một nguy cơ rất lớn cho nền an ninh quốc phòng Việt Nam. Kết LuậnCó ba con số có thể dùng để mô tả đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam: 24 tỷ USD khi tính tất cả các dự án có trị giá trên 100 triệu USD, và từ 36 đến 72 tỷ USD khi tính tất cả các dự án. Vì trị giá các dự án rất cao, từ vài chục đến trên 100 triệu USD, đa phần hay tất cả các vốn dùng cho các dự án đầu tư này sẽ có dạng nợ vay Trung Quốc dưới sự bảo lãnh có chủ quyền (sovereign guarantee) từ nhà nước Việt Nam. Vì có vai trò của nhà nước, sẽ có hai hệ lụy khi Việt Nam chấp nhận đầu tư Trung Quốc: sập bẫy nợ Trung Quốc và bị de dọa về chủ quyền quốc gia và an ninh quốc phòng. Xác suất Việt Nam đã, hay sẽ sập bẫy nợ Trung Quốc rất cao vì 3 lý do: Lý do thứ nhất là Trung Quốc dùng tiền cho vay để thúc đẩy thực hiện các mục tiêu địa chính trị, quốc phòng và chiến lược quân sự của Đảng Cộng sản Trung Quốc do đó sẽ dùng mọi thủ đoạn để xô Việt Nam vào bẫy nợ. Lý do thứ hai là tỷ lệ công nợ/GDP của Việt Nam nay rất cao, gần 70%, tức trên các ngưỡng mà các định chế tài chánh quốc tế đã đề nghị cho các nước như Việt Nam. Lý do thứ ba là tính thanh khoản của hệ thống ngân hàng Việt Nam thấp, đòi hỏi nhà nước phải liên tục bơm tiền vào nền kinh tế. Ẩn núp trong các cảng thường và các cảng nhiệt điện ở bờ Biển Đông và Vịnh Thái Lan, các cơ sở đầu tư của Trung Quốc dọc theo biên giới phía Bắc và vùng Tây Nguyên của Việt Nam đã/đang/sẽ thiết kế qua vốn vay từ Trung Quốc là một nguy cơ lớn cho nền an ninh quốc phòng của Việt Nam. Lý do là tất cả các cảng và hầu hết các cơ sở dọc theo các biên giới trên đất liền giữa Việt Nam và các nước làng giềng đều nằm trong các kế hoạch và chiến lược quân sự phía sau đề án Một Vòng Đai Một Con Đường. Trung Quốc có thể dùng các cảng hay cơ sở này này để tiến công đổ quân xăm lăng Việt Nam hay để tái tiếp tế. Ngoài ra, hay khi có chiến tranh nóng Trung Quốc-Hoa Kỳ, Trung Quốc cũng có thể tiện tay đổ quân xăm lăng và chiếm đóng Việt Nam lâu dài để cũng cố các đường tiếp liệu hậu cần. Và cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng: các nguy cơ về chủ quyền quốc gia và an ninh quốc phòng liên hệ đến bẫy nợ Trung Quốc và các nhà máy và cảng như đã trình bày ở trên có chiều hướng gia tăng và gia tăng rất nhanh. Lý do là hiện nay nhà nước Việt Nam đang theo đuổi một chính sách thu hút đầu tư nước ngoài táo bạo và rất thiếu thận trọng qua việc ban hành một dự luật đặc rất cởi mở trong bối cảnh Trung Quốc là một trong những nước đang đầu tư nhiều nhất vào Việt Nam. Tuy vào lúc này, Quốc hội Việt Nam đã tạm ngưng bàn cãi về dự luật này cho đến sang năm (2019) vì người dân đã chống đối rất mạnh dự luật này kể từ tháng 5/ 2018, nhưng trong một chế độc tài độc đảng, có ai nghe người dân? 13 Tháng 9, 2018 C.M. __________ Chú thích:1. Chấn Minh. Dân Làm Báo. 05/09/2018. "Từ Tô Giới Sa Diện Đến Các Đặc Khu Vân Đồn, Bác Vân Phong và Phú Quốc". Kết nối: http://danlambaovn.blogspot.com/2018/09/tu-to-gioi-sa-dien-en-cac-ac-khu-van-on.html#more 2. The World Bank. 2018. "Foreign Direct Investment, Net Inflow (BOP, Current USD)". Kết nối: https://data.worldbank.org/indicator/BX.KLT.DINV.CD.WD?locations=VN 3. ASEAN. 2018. ASEANSTATS. "FDI By Hosts and Sources". Kết nối: https://data.aseanstats.org/fdi-by-hosts-and-sources 4. American Enterprise Institute. 8/2018. "China Global Tracker". Kết nối: https://www.aei.org/china-global-investment-tracker/ 5. Thorpe, Devin and Spivack, Ben. 2017. "Harbored Ambitions". Kết nối: https://static1.squarespace.com/static/566ef8b4d8af107232d5358a/t/5ad5e20ef950b777a94b55c3/1523966489456/Harbored+Ambitions.pdf, tr. 32, 33. 6. The Straits Times. 14 Tháng 5, 2017. "The trains and sea ports of One Belt, One Road, China's new Silk Road" Kết nối: https://www.straitstimes.com/asia/the-trains-and-sea-ports-of-one-belt-one-road-chinas-new-silk-road 7. Hillman, Johnathan E. Center for Strategic and International Studies. 3/4/2018. "How Big IS China's Belt and Road?" Kết nối: https://www.csis.org/analysis/how-big-chinas-belt-and-road 8. Xem 5, đã dẩn. tr. 38 9. Xem 5, đã dẩn. 10. Kim, Patricia M. Council on Foreign Relations. 17/5/2018. "Understanding China's Military Expansion". Kết nối: https://intelligence.house.gov/uploadedfiles/patricia_kim_-_testimony_on_china_military_expansion_-_hpsci_may_17.pdf 11. John Hurley; John, Scott Morris; Scott, và Portelance, Gailyn. Center for Global Development. 3/2018. Examining the Debt Implications of the Belt and Road Initiative from a Policy Perspective" Kết Nối: https://www.cgdev.org/sites/default/files/examining-debt-implications-belt-and-road-initiative-policy-perspective.pdf 12. Wikipedia. 2018. "List of countries by proven oil reserves". Kết nối: https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_proven_oil_reserves 13. Andrianova, Anna và Doff, Natasha. Bloomberg. 15/11/2017. "Russia, Venezuela Sign Deal on $3.15 Billion Restructuring". Kết nối: https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-11-15/russia-venezuela-sign-deal-on-3-15-billion-debt-restructuring 14. Rincon, Paula. 16 Tháng 4, 2017. "How Venezuela has resorted to importing oil as its core industry faces collapse". Kết nối: https://www.independent.co.uk/news/world/americas/venezuela-oil-imports-economy-industry-heavy-refining-efficiency-a8307161.html 15. The Economist. 6/4/2017. "How Chávez and Maduro have impoverished Venezuela". Kết nối: https://www.economist.com/finance-and-economics/2017/04/06/how-chavez-and-maduro-have-impoverished-venezuela 16. Cunningham, Nick. 04 Tháng 4, 2018. "Venezuela's Oil Sector May Soon Have New Owners" Kết nối: https://oilprice.com/Energy/Crude-Oil/Venezuelas-Oil-Sector-May-Soon-Have-New-Owners.html 17. Country Economy.com .8/2018. "Country comparison Vietnam vs Venezuela". Kết nối: https://countryeconomy.com/countries/compare/vietnam/venezuela 18. International Monetary Fund (IMF). 8/15/2018. "Joint World Bank-IMF Debt Sustainability Framework for Low-Income Countries". Kết nối: https://www.imf.org/en/About/Factsheets/Sheets/2016/08/01/16/39/Debt-Sustainability-Framework-for-Low-Income-Countries 19. Ngọc Khánh. Đổi Mới & Phát Triển. 8/2018. "Nợ nước ngoài của quốc gia ngày càng phình to". Kết nối: http://www.doimoi.org/detailsnews/2059/339/no-nuoc-ngoai-cua-quoc-gia-ngay-cang-phinh-to.html 20. Thanh Thủy. 7/18/2018. "NHNN bơm ròng 45.200 tỷ đồng vào nền kinh tế, lãi suất liên ngân hàng tăng nhanh." Kết Nối: http://cafef.vn/nhnn-bom-rong-45200-ty-dong-vao-nen-kinh-te-lai-suat-lien-ngan-hang-tang-nhanh-20180718095346718.chn 21. Nguyễn Tùng. Cổng Thông Tin Điện Tử Tỉnh Bình Thuận. 09/08/2017. "Tỉnh Bình Thuận Và Bộ Tài Nguyên Và Môi Trường Thống Nhất Kiến Nghị Đổ Vật Chất Nạo Vét Vào Khu Vực Cảng Tổng Hợp Vĩnh Tân" Kết nối: http://binhthuan.gov.vn/wps/portal/binhthuan/chinhquyen/tintuc/!ut/p/c4/04_SB8K8xLLM9MSSzPy8xBz9CP0os3gfDxcLQ2MDQ09_Xy9XA0f3ED8nswB3Y7MgA_2CbEdFAE5tqDc!/?WCM_GLOBAL_CONTEXT=/wps/wcm/connect/bt_vi/bt_noi_dung/tin_tuc/tin_cq/a90e8000422d9f3db8b1b9ad89fee8ca 22. Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên, et al. 1697. "Đại Việt Sử Ký Toàn Thư - Bản in Nội Các Quan Bản Mộc bản khắc năm Chính Hòa thứ 18 (1697) Bản Kỳ - Quyển V." Tr. 193, Chú Thích 7: "Các sử tịch Trung Quốc đều chép là Toa Đô xuất phát từ Quảng Châu theo đường biển tiến đánh Chiêm Thành vào tháng 11 năm Nhâm Ngọ (1282)." Kết nối: https://quangduc.com/images/file/GexwL37d1AgQAJZX/dai-viet-su-ky-toan-thu-le-van-huu-phan-phu-tien-ngo-si-lien.pdf 23. Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên, et al. 1697. "Đại Việt Sử Ký Toàn Thư - Bản in Nội Các Quan Bản Mộc bản khắc năm Chính Hòa thứ 18 (1697) Bản Kỳ - Quyển V". Tr. 193, 196, 197, 198. Kết nối: https://quangduc.com/images/file/GexwL37d1AgQAJZX/dai-viet-su-ky-toan-thu-le-van-huu-phan-phu-tien-ngo-si-lien.pdf 24. Mangosing, Frances. Inquirer.net. 05/02/2018. "EXCLUSIVE: New photos show China is nearly done with its militarization of South China Sea". Kết nối: http://www.inquirer.net/specials/exclusive-china-militarization-south-china-sea 25. Pickrell, Ryan. Business Insider. 9/12/2018. "China has developed the world's largest flying boat, and it could be used to ferry troops into the South China Sea". Kết nối: https://www.businessinsider.com/chinas-new-sea-plane-could-soon-ferry-troops-into-the-south-china-sea-2018-9 26. Xem 5, đã dẩn. Tr. 28 27. Xem 5, đã dẩn. Tr. 25 28. Lendon, Brad; Watson, Ivan; and Westcott, Ben. CNN. 10/8/2018. "'Leave immediately': US Navy plane warned over South China Sea". "Kết nối: https://www.cnn.com/2018/08/10/politics/south-china-sea-flyover-intl/index.html 29. Xem 5, đã dẩn, tr. 32. Tác giả gửi BVN This posting includes an audio/video/photo media file: Download Now | |
| Lạ quá! Sao lại đổ lỗi “tư duy tiểu nông” làm hỏng ngành giáo dục Posted: 18 Sep 2018 06:49 PM PDT Nguyễn Quang Duy
Báo Giáo dục Việt Nam ngày 22/09/2016, đưa nhận định của Giáo sư Nguyễn Xuân Hãn Phó Chủ tịch Hội Vật Lý Việt Nam "Đừng làm chương trình, sách giáo khoa bằng tư duy... tiểu nông". Hai năm sau, đến ngày 12/09/2018 cũng trên Báo Giáo dục Việt Nam Giáo sư Hãn lại đổ lỗi cho chương trình soạn và thẩm định sách giáo khoa theo "văn hóa tiểu nông" không khoa học nên mới dẫn đến việc khủng hoảng giáo dục. Trả lời BBC tiếng Việt, Tiến sĩ Nghiêm Thúy Hằng, khoa Đông Phương học, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội, cũng cho biết: "Về chuyện cải cách giáo dục, tôi nhớ nhà toán học Hoàng Tụy từng nói Cải cách giáo dục của Việt Nam mấy chục năm nay thất bại vì tư duy tiểu nông, vì bóc ngắn cắn dài cắt khúc cuốn chiếu, thiếu một người nhạc trưởng có tâm, có tầm, có uy tín và uy lực, dám chịu trách nhiệm, huy động được cả tài lực lẫn vật lực của chính phủ và của xã hội". Đã nói tới khoa học thì thay vì vô cớ đổ lỗi cho "tư duy tiểu nông" hay "văn hóa tiểu nông", chúng ta thử tìm hiểu nguyên nhân trước khi dẫn đến kết luận và tìm ra giải pháp để giải quyết vấn đề. Văn hóa tiểu nông là gì?Người Việt đa số sống bằng nghề nông. Đời sống nông dân chủ yếu là tự lực, tự cường, tự cung, tự cấp, sống thực, không hình thức, không tham lam, trao đổi với bên ngoài chỉ xảy ra khi thật sự cần thiết… Người nông dân vì thế rất độc lập, yêu quê hương, nhận trách nhiệm, sống nhân bản, hòa đồng với thiên nhiên, tôn trọng và duy trì những quy ước, những trật tự do cha ông để lại. Đương nhiên nền văn hóa nào cũng có mặt trái như bản tính của người nông dân là ngại thay đổi, không cạnh tranh, không thích hợp cho việc buôn bán, không thích đời sống ồn ào phố thị… Khi đất nước lâm nguy những nông dân sẵn sàng nhận trách nhiệm tòng quân cứu nước. Hết chiến tranh họ lại quay về lo cày cấy ruộng vườn xây dựng gia đình và đất nước. Việt Nam được tồn tại đến ngày nay chính nhờ những nông dân tay lấm chân bùn thật thà chất phác. Nông thôn Việt Nam cho đến 1954 rất độc lập với sự quản lý của chính quyền trung ương. Xã hội Việt Nam vì thế được phân quyền một cách hết sức rõ ràng. Khi triều đình thuyết phục được tầng lớp nông dân thì mọi việc dù lớn thế nào cũng xong. Còn nếu như nhà vua không hợp với lòng dân thì "phép vua thua lệ làng" việc gì cũng hỏng. Như Hội nghị Diên Hồng thà chết không hòa. Như cải cách giáo dục tại Việt Nam trước năm 1945. Khi vua Thành Thái ra sắc lệnh theo tân học dùng chữ Quốc ngữ các thầy đồ ở thôn quê đồng loạt tuân theo dạy chữ Quốc ngữ cho con em nông dân và khuyến khích nông dân cắt tóc ngắn theo tân học… Nông thôn thời đó thay đổi rất nhanh và cũng nhờ thế mà phong trào Việt Minh Cộng Sản đã nhanh chóng cướp được chính quyền khi Nhật đầu hàng Đồng Minh. Văn hóa Cách mạng Xã hội chủ nghĩaNăm 1949 khi Đảng Cộng sản Trung Hoa thắng cuộc, tình hình miền Bắc Việt Nam cũng bắt đầu thay đổi. Đến năm 1952 Đảng Cộng sản Việt Nam bắt đầu phóng tay phát động Cải cách Ruộng đất với chủ trương "trí phú địa hào, đào tận gốc trốc tận rễ", toàn miền Bắc ngập trong máu và nước mắt nông dân. Đa số những người giàu có ở nông thôn đã rời lên thành phố tránh chiến tranh. Khi chỉ tiêu 5% dân số là địa chủ được đưa ra thì thầy giáo, nông dân và những người có văn hóa ở nông thôn là thành phần bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Văn hóa tiểu nông bị xóa bỏ được thay thế bằng văn hóa cách mạng nhập cảng từ Trung Hoa. Văn hóa cách mạng tôn thờ lãnh tụ, trung thành với tổ chức, trung ương tập quyền và độc quyền lãnh đạo, là hồng hơn chuyên, là tuyên truyền ngụy biện phản khoa học… Khi biến thái văn hóa này kết hợp quyền lực và quyền lợi biến thành các nhóm lợi ích chỉ biết đến quyền và tiền. Văn hóa mới cần phải có con người mới. Lớp người mới thấm nhuần văn hóa cách mạng ở nông thôn được ồ ạt đưa vào chính quyền, được đưa vào ngành giáo dục, được đưa lên thành thị. Hầu hết người thành thị tránh công sản di cư vào Nam. Lớp người mới xã hội chủ nghĩa mang những thói quen từ thôn quê lên thành thị biến thành phố ra nông thôn. Hà Nội ngàn năm văn vật biến thành Hà Nội vạn vật. Nhà nhà nuôi chó, nuôi heo, nuôi gà, nuôi vịt để ăn thịt và để tăng gia sản xuất. Hải Phòng, Vinh và các thành phố lớn cũng chịu chung số phận. Xã hội miền Bắc đảo lộn từ nông thôn đến thành thị. Văn hóa mang màu sắc Bắc Kinh ảnh hưởng nặng nề đến giáo dục, nghệ thuật, văn nghệ, chính trị, tư tưởng, quân đội... nói chung là toàn xã hội miền Bắc. Tầng lớp người mới này được đưa sang Trung Hoa, Liên Xô, Đông Âu du học trở thành tầng lớp trí thức xã hội chủ nghĩa. Mà xã hội chủ nghĩa là cái chi chi đến nay chưa ai rõ nên bao thế hệ trí thức xã hội chủ nghĩa miền Bắc cứ thế nhắm mắt mà đi, sai đâu sửa đó càng sửa càng sai. Bởi thế thực hiện quản trị kiểu cuốn chiếu, không đâu vào đâu, lãng phí, gian dối, thiếu khoa học, thiếu viễn kiến, thiếu trách nhiệm, thiếu lãnh đạo có tâm có tầm… thì không chỉ riêng trong ngành giáo dục mà là phương cách quản trị ngày nay. Phương cách quản trị đất nước này xuất phát từ văn hóa cách mạng xã hội chủ nghĩa không có chút tư duy tiểu nông tí nào. Nông dân vốn bản tính làm đâu ra đó, sẵn sàng nhận trách nhiệm, không gian dối, ăn chắc mặc bền, quý trọng từng hạt gạo cộng rơm, tôn trọng của công, lo chuyện làng xã, tôn trọng quy ước và lãnh đạo làng xã… Không hiểu cái gì cũng đổ lỗi cho ông bà coi chừng bị ông bà quở chết. Bà Chủ tịch Quốc hội nói gì về giáo dục?Trên Báo Giáo dục Việt Nam ngày 13/09/2018 Giáo sư Nguyễn Xuân Hãn bắt đầu bằng lời phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân: "Sách vở tôi học mấy năm sau em tôi vẫn dùng học lại được. Bây giờ mỗi năm một sách khác, tốn tiền nhân dân lắm!…" Báo Lao Động nói rõ hơn về ý kiến của bà Chủ tịch Kim Ngân như sau: "Tôi thấy rất thương học sinh hiện nay học quá khổ sở. Thế hệ chúng tôi học cách đây đã 50, 60 năm nhưng kiến thức không quên điều gì. Tất cả các bài từ vỡ lòng vẫn nắm chắc. Trong đó, 3 tháng hè chúng tôi vẫn được nghỉ trọn vẹn. Học sinh hiện nay không có 3 tháng hè trọn vẹn, không có tuổi thơ, không có vui chơi…" Bà Kim Ngân không nói rõ là trước đây học sinh chỉ học 1 buổi, hoặc sáng hay chiều. Không như ngày nay các em phải học cả ngày. Ở thành phố thích học thêm hội họa, võ thuật, nhạc,… cha mẹ cho học thêm không gò ép. Bà Kim Ngân vốn xuất thân là nông dân, cả cha mẹ đều theo cộng sản, chính quyền miền Nam biết rõ nhưng không phải vì thế mà đối xử thiếu công bằng với bà. Giáo sư Nguyễn Thanh Liêm cựu Thứ trưởng Bộ Văn hóa Giáo dục và Thanh niên Việt Nam Cộng hòa từng cho biết: "chính trị chỉ là nhất thời, tương lai của dân tộc mới trọng đại, những gì thuộc phạm vi chính trị nhất thời đều phải ngưng lại trước ngưỡng cửa học đường". Bà học xong Trung học rồi vào Đại học Văn khoa Sài Gòn nhờ vậy ngày nay bà mới hiểu rõ nên nay đứng trước Quốc hội mới tỏ bày sự luyến tiếc nền Giáo dục Việt Nam Cộng hòa. Việc bà Kim Ngân so sánh chẳng khác nào phủ nhận con đường "Bi đác" Xã hội chủ nghĩa, và biểu lộ tư tưởng về nguồn lấy nền tảng triết lý giáo dục nhân bản, dân tộc và khai phóng làm căn bản. Trên trang Báo Mới bà Chủ tịch Quốc hội Kim Ngân còn cho biết: "Chúng tôi ngày xưa đi học đâu đến mức vậy mà từ tên núi, tên sông, tên cao nguyên, thể hiện trên bản đồ sẽ ở đoạn nào giờ vẫn không thể quên được, lịch sử các trận đánh, các triều đại từ Lý, Trần, Tiền Lê đến giờ cũng vẫn nhớ nguyên. Còn giờ hỏi bọn trẻ những thứ đó hầu hết đều không biết". Nghĩ thật buồn các em ngày nay không hiểu biết về địa lý về sử ký Việt Nam thì làm sao biết được cội nguồn mà tìm về. Làm toán mà đặt sai vấn đề thì đáp số đương nhiên là sai. Làm nhân văn xã hội mà nhìn sai vấn đề thì xã hội ngày càng loạn. Cách nhìn, cách đánh giá khi so sánh thể chế giáo dục Bắc Nam của bà Kim Ngân là cách nhìn đúng đắn, rất khoa học rất đáng khuyến khích. Cũng là người Việt Nam, cũng thoát khỏi sự cai trị của người Pháp, cùng chịu chiến tranh mà tại sao miền Nam thành công cho đến nay cả người theo cộng sản còn luyến tiếc. Còn miền Bắc càng cải cách càng lún sâu vào khủng hoảng. Bấy lâu nay tôi rất áy náy khi nghe nói đến cụm từ "tư duy tiểu nông", nhân cơ hội mới được tỏ bày nếu có điều chi chưa đúng hay chưa rõ rất sẵn lòng đón nhận ý kiến và trao đổi. Còn muốn có "một người nhạc trưởng có tâm, có tầm, có uy tín và uy lực, dám chịu trách nhiệm, huy động được cả tài lực lẫn vật lực của chính phủ và của xã hội". như băng khăng của nhà toán học Hoàng Tụy thì phải trả ngay lại quyền cho người dân chọn lựa. Vì sao chúng ta nên ủng hộ dân chủ?Hết sức đơn giản vì nếu ông Tổng thống và Nội các của ông ấy không làm tròn nhiệm vụ như lời hứa hẹn thì chỉ trong vòng 4 năm người dân sẽ đuổi ông ta khỏi chính quyền trao quyền cho người khác thực hiện. Vì giáo dục là trách nhiệm của toàn xã hội không phải của riêng ai, muốn thực hiện tốt ông ấy phải thăm dò ý kiến của Giáo sư Nguyễn Xuân Hãn, của Tiến sĩ Nghiêm Thúy Hằng, của các thầy cô khác, của phụ huynh học sinh và nhất là của người dân trong và ngoài nước để đưa ra và thực hiện những chính sách khả thi nhất trong hoàn cảnh đất nước. Có dân chủ Việt Nam mới thoát khỏi cách quản lý độc quyền thiếu khoa học, thiếu viễn kiến, thiếu trách nhiệm sai lại sửa càng sai càng sửa đất nước trải qua mấy chục năm nay. Các thế hệ con em chúng ta không còn bị biến thành khỉ vì giáo dục kiểu hiện nay (lời của Giáo sư Hồ Ngọc Đại) hay không bị biến thành "chuột bạch" tiếp tục bị mang ra làm thí điểm cho Công nghệ giáo dục. Không con đường nào khác hơn Việt Nam phải tiến tới dân chủ tự do. Melbourne, Úc Đại Lợi 16/9/2018 N.Q.D. __________ Nhân tiện cũng xin giới thiệu cùng các bạn 3 bài viết cũ về Giáo dục thời Việt Nam Cộng hòa: 1. Nguyễn Quang Duy, Giáo dục Việt Nam: cố sửa hay trở về gốc? (https://conghoathoibao.com.au/2018/09/16/giao-duc-vn-co-sua-hay-tro-ve-goc/) 2. Nguyễn Quang Duy, Cần tư thục hóa giáo dục Việt Nam. (https://conghoathoibao.com.au/2018/09/16/can-tu-thuc-hoa-giao-duc-vie%CC%A3t-nam/) 3. Nguyễn Quang Duy, Ưu việt của giáo dục miền Nam. (https://conghoathoibao.com.au/2018/09/16/uu-viet-cua-giao-duc-mien-nam/) Tác giả gửi BVN | |
| Posted: 18 Sep 2018 06:44 PM PDT Phạm Đoan Trang Thời gian gần đây, Bộ Công an thỉnh thoảng lại tổ chức những buổi tiếp xúc với đại diện các cơ quan ngoại giao phương Tây tại Hà Nội, để trình ra hiện vật hoặc hình ảnh chụp lại những vũ khí, chất nổ mà (công an cáo buộc rằng) có những nhóm, những tổ chức đã sử dụng để tiến hành đấu tranh theo đường lối bạo động ở Việt Nam. Đặt sang một bên những cáo buộc vô căn cứ hoặc có tính chất thổi phồng của ngành an ninh, ta phải thấy rằng khuynh hướng đấu tranh bạo lực là có thật, và nỗi lo sợ của an ninh cũng rất thật. Khuynh hướng ấy là hệ quả tất yếu của cách hành xử tàn ác, vô pháp vô thiên của lực lượng bảo vệ đảng. Nhìn lại những sự kiện lớn ở đất nước trong vài năm qua, chúng ta đủ thấy: Đối với bất kỳ vấn đề nào, thay vì lắng nghe phản biện, đối thoại để cùng đánh giá chính sách và tìm kiếm giải pháp ôn hòa, thì nhà cầm quyền chỉ biết làm mỗi một việc là đàn áp, đàn áp và đàn áp. Từ vụ chặt cây ở Hà Nội, đến thảm họa Formosa, từ việc thông qua luật An ninh mạng đến chủ trương xây dựng đặc khu kinh tế. Từ giáo dục, y tế đến an ninh, quốc phòng. Nhà cầm quyền chỉ biết sử dụng bạo lực mà thôi. Cho nên, phải thừa nhận rằng xu hướng bạo lực, bạo động ở Việt Nam là không tránh khỏi, và nó khởi nguồn từ Đảng Cộng sản và lực lượng phò Đảng chứ không ai khác. Tuy vậy, cho dù như vậy, ta vẫn phải thấy đó là một xu hướng nguy hiểm và có hại cho tất cả các bên: 1. Nó khiến tính chính danh của phong trào đấu tranh vì dân chủ-tự do cho Việt Nam bị xói mòn trong mắt đông đảo dân chúng. (Tôi nói "đông đảo" chứ không phải tất cả, vì tất nhiên, kiểu gì cũng có một bộ phận người dân ủng hộ và mong muốn sử dụng bạo lực đối với nhà cầm quyền bạo ngược; xu hướng bạo lực thật sự đáp ứng nguyện vọng của họ). 2. Nó khiến phong trào đấu tranh vì dân chủ-tự do cho Việt Nam mất tính chính danh trước cộng đồng quốc tế. Ta có thể gọi cộng đồng quốc tế là bọn sến, cánh tả, cải lương, nhân ái rởm, đạo đức giả… nhưng nói chung thế giới văn minh không ủng hộ bạo lực. Cái thời sử dụng bạo lực để lật đổ chính quyền, kể cả chính quyền độc tài, qua rồi. 3. Nghiêm trọng nhất, nó đẩy hàng trăm người nhiệt huyết vào tình cảnh phải chịu những bản án dài dằng dặc (hầu hết là 10 năm tù trở lên) trong câm lặng, không hề nhận được sự ủng hộ, xót thương của dư luận. Đó là câu chuyện có thật, đã và đang xảy ra ở Việt Nam trong ít nhất hai năm qua (2017-2018). VỀ ĐÀO MINH QUÂNMột quan chức ở cơ quan ngoại giao Hoa Kỳ tại Việt Nam mới đây hỏi tôi: "Đào Minh Quân là ai?". Tôi cười và nói rằng tôi không biết. Quan chức đó nói: "Không hiểu sao tôi hỏi bất cứ ai về Đào Minh Quân, người ta cũng cười. Nhưng nghe nói lại có đến hàng chục người ở Việt Nam tự tạo vũ khí, chuẩn bị cờ hoặc làm nhiều điều khác để ủng hộ "chính phủ Đào Minh Quân". Tại sao vậy?". Tôi đáp, tôi cũng không biết, nhưng tôi từng nghe một người dân bình thường giải thích rằng có thể có rất nhiều người Việt Nam xem các livestream của Đào Minh Quân, Lisa Phạm hoặc các nhân vật tương tự, và tin theo. Sở dĩ tin vì họ thấy rõ ràng Đào Minh Quân, Lisa Phạm sống ở Mỹ, tư gia có vẻ sang trọng, có lễ tuyên thệ nhậm chức, có máy bay riêng, có chính phủ với ban bệ đàng hoàng, trong nội các hình như có cả mấy gương mặt trông rất Mỹ… Ngoài ra, Đào Minh Quân, Lisa Phạm hay các nhân vật tương tự lại có khả năng trình bày vấn đề một cách… thoải mái, chửi thẳng mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước cộng sản Việt Nam bằng ngôn từ dân dã, không tránh né, không nể nang, nghe rất đã tai. Khả năng hùng biện đó (cứ tạm cho là hùng biện) là cái chúng ta chưa và sẽ không bao giờ thấy ở bất kỳ quan chức, cán bộ nào của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đào Minh Quân cũng thuyết phục được nhiều người dân ở Việt Nam tin rằng "chính phủ" của ông ta có mối quan hệ với nhà nước Hoa Kỳ và đã được sự thừa nhận của cộng đồng quốc tế. Vị quan chức Mỹ kia tỏ ra ngạc nhiên: "Mỹ và Việt Nam đã bình thường hóa quan hệ vào khoảng…". "Năm 1995" - tôi nhắc. "Vâng, chính thức vào năm 1995. Và từ đó cho đến nay, chính quyền Hoa Kỳ chỉ biết có một thực thể đại diện cho Việt Nam là nhà nước CHXHCN Việt Nam. Chúng tôi không hề có chương trình hành động riêng (secret agenda) nào với bất kỳ chính quyền nào khác của Việt Nam cả". Đến đây thì tôi hiểu rằng câu chuyện đã trở nên nghiêm trọng, khi mà hàng chục người dân phải vào tù vì ủng hộ một "chính quyền" lưu vong trong khi thực tế nó không hề tồn tại, không được sự thừa nhận của nhà nước nào trên thế giới. "Nhưng nhiều người dân Việt Nam tin là chính phủ Đào Minh Quân được Mỹ yểm trợ. Nếu vậy, có lẽ Mỹ cần phải lên tiếng, phải làm rõ rằng thật sự Mỹ không có chương trình nghị sự kín nào với họ" - tôi nói. Và đây là câu trả lời của vị quan chức Mỹ kia: - Nhưng chúng tôi chẳng biết ông ta là ai cả. Và vì Mỹ là nước tôn trọng quyền tự do biểu đạt, tự do tụ tập, lập hội, chúng tôi không thể tự nhiên lại tiến hành điều tra một người đang livestream trên facebook, tuyên bố thành lập hội nhóm nào đó của ông ta trên facebook. Tất nhiên chúng tôi hiểu rằng, đối với Chính phủ Việt Nam, Đào Minh Quân thật sự là một vấn đề… Tôi hiểu hàm ý của câu nói ấy, nó có nghĩa là: "Đào Minh Quân là vấn đề đối với (Chính phủ) Việt Nam, chứ với Mỹ thì không. Mỹ chẳng quan tâm ông ta là ai và cũng không có ý định tìm hiểu". Nước Mỹ có quá nhiều việc lớn hơn phải lo. EU cũng vậy. Và suy cho cùng, cả thế giới đều vậy. Không quốc gia nào thừa hơi quan tâm đến một anh chàng nào đó làm livestream trên facebook, khoe rằng mình đã thành lập chính phủ lâm thời để chuẩn bị giải phóng một nước nào đó. Nhưng với nhà nước Việt Nam cộng sản, Đào Minh Quân, Lisa Phạm… thật sự là vấn đề, nhất là khi những livestream của họ thu hút được hàng chục nghìn người xem/nghe. Và họ cũng là vấn đề đối với hàng chục người đã bị tống giam hoặc đang đi tù dài hạn vì ủng hộ họ - với niềm tin là chỉ nay mai thôi, cộng sản sẽ sập. ĐỪNG ẢO TƯỞNGTôi không có tư cách để khuyên bảo, dạy dỗ bất cứ ai điều gì. Tôi chỉ muốn xin, CẦU XIN những người đã, đang và sẽ xem các livestream của Đào Minh Quân, Lisa Phạm và những gương mặt tương tự, xin mọi người lưu ý rằng: - Đào Minh Quân, Lisa Phạm đang ở nước ngoài; họ có thể tự do biểu đạt bất kỳ điều gì họ muốn mà không phải chịu trách nhiệm gì, không lo bị công an đập cửa bắt đi. Nhưng người dân Việt Nam ở trong nước thì không thể tự do, thoải mái nói như họ nói, làm như họ kêu gọi được. Họ ở rất xa các bạn, họ rất ảo. Nhưng công an thì ở gần và việc các bạn đi tù vì những tội liên quan đến khủng bố, bạo lực sát thương, là rất thật. - Rất có thể đối tượng của bạo lực mà bạn gây ra lại là dân thường và/hoặc là chính bạn, chứ không phải Đảng Cộng sản. - Chính phủ Đào Minh Quân hiện nay không được sự thừa nhận của bất kỳ nhà nước nào trên thế giới, không có sự ủng hộ của Liên Hợp Quốc hay cộng đồng quốc tế nào cả. Với bầu nhiệt huyết, một số người ở Việt Nam chỉ đơn giản xem/nghe Đào Minh Quân và Lisa Phạm nói, phấn khích quá, sốt ruột quá, bèn lên kế hoạch "đánh một trận gây tiếng vang". Họ nhanh chóng bị bại lộ, bị bắt giam mà chưa kịp làm nên trò trống gì. Rồi họ ra tòa và đi tù. Thế là kết thúc "vòng đời" của một nhà đấu tranh. Không ai nhắc đến họ với sự thương mến, cảm phục. Không Đào Minh Quân nào bay chuyên cơ về nước cứu họ. Không tổ chức quốc tế nào lên tiếng ủng hộ họ. Mà Đảng Cộng sản thì vẫn tại vị, không sứt một cọng lông. Có thể sau khi tôi viết bài này, nhiều người sẽ bảo tôi hèn nhát, ngu si, không hiểu gì về cộng sản lại thích dạy đời. Sao cũng được, nhưng tôi muốn thực tế: Đấu tranh chống độc tài là chuyện không thể ảo, không được phép ảo tưởng. Không thể trông chờ vào một "minh quân" nào ở xa ta nửa vòng trái đất, không thể mặc định rằng chính quyền độc tài đã nát rữa lắm rồi, chỉ cần một vụ đánh bom là chúng nó sợ, chúng nó sập. Và tôi còn xót xa cho những người đang phải âm thầm ngồi tù vì những tội danh liên quan đến khủng bố nữa. Chúng ta có thể nói rằng "cộng sản chỉ hiểu được ngôn ngữ của bạo lực; không sử dụng bạo lực thì còn lâu mới lật đổ được cộng sản". Nhưng thực tế là ngay cả đường lối ôn hòa hay là phản kháng phi bạo lực, chúng ta cũng đã tận dụng được hết nó đâu! Nguồn: FB Pham Doan Trang |
![clip_image002[1]](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgfqmpdyDXe51SDfEDrGFGioGjaT4oxA5DL9GcEozX4H2YD7Du65uhiR0Rx7AcnUyxCSxnsDbWBajPeEH1Q7nT_rDZcD5N1dfjI5lfDSY5NZz52krEI_XIvN_GOkS4w7wki5gNkSqmXbITd/?imgmax=800 "clip_image002[1]")
| You are subscribed to email updates from Bauxite Việt Nam. To stop receiving these emails, you may unsubscribe now. | Email delivery powered by Google |
| Google, 1600 Amphitheatre Parkway, Mountain View, CA 94043, United States | |
0 nhận xét:
Đăng nhận xét