“THẾ LÀ CHẾT "MỘT ĐỜI NGƯỜI" LẪN "MỘT RỪNG CÂY", CÁI GIÁ CHO NHỮNG PHÁT NGÔN SIÊU NỊNH” plus 1 more |
| THẾ LÀ CHẾT "MỘT ĐỜI NGƯỜI" LẪN "MỘT RỪNG CÂY", CÁI GIÁ CHO NHỮNG PHÁT NGÔN SIÊU NỊNH Posted: 19 Nov 2019 02:29 AM PST Thái Bá Tân Xưa yêu Trần Long Ẩn Vì bài "Một Đời Người". Nay nghe ông ấy phát Vớ vẩn và buồn cười. Ông, ngày xưa từng học Trường Văn Khoa Sài Gòn. Tức nhờ cái trường ấy Mà thành danh, thành khôn. Thế mà nay, thật tởm, Bỗng quay sang lu loa, Phải xóa hết những cái Thuộc Việt Nam Cộng Hòa, Xóa Phạm Duy, Nhạc Trịnh. Xóa sách Nguyễn Hiến Lê. Chỉ chừa Trần Long Ẩn Và chủ nghĩa Mác-lê. Còn hơn cả cộng sản Về sự ngu, ông này Đáng bị cộng đồng mạng Ném đá mấy hôm nay. Thế là coi như hết Bài hát "Một Đời Người". Và cũng coi như chết "Một Rừng Cây" một thời. NGHĨ VỀ NHỮNG PHÁT NGÔN. Bài viết của một Facebooker. Nói cho khách quan, nhắc tới phát ngôn của nhạc sĩ Trần Long Ẩn về âm nhạc miền Nam trước 1975 trong Hội nghị giao ban quý III/2019 của Hội đồng lý luận phê bình văn học, nghệ thuật TP.HCM ngày 10/11, mà bỏ qua những nhận xét tương đồng về quan điểm chính trị của "nhà nghiên cứu văn học Mai Quốc Liên", chỉ chĩa mũi dùi vào ông Ẩn là điều rất bất công. Nên xin được mạn phép giới thiệu đôi lời về vị trí thức nhà nước này: - Ngoài danh xưng "nhà nghiên cứu văn học", ông Liên còn được các đồng nghiệp gọi là nhà thơ với tập thơ viết khi đã đủ độ chín của tuổi tác và nghề nghiệp: "Vị mặn của biển". Cảm nhận cá nhân khi đọc độ chục bài trong tập thơ, thấy nó giản dị, hiền lành đầy tính hiển ngôn và thiếu vắng nghệ thuật tu từ một cách trầm trọng. Được ưu điểm là dễ hiểu như đọc báo tường chào mừng ngày lễ kiểu Hôm nay mùng tám tháng ba, chị em phụ nữ đi ra đi vào. - Là người từng bút chiến với giáo sư Huệ Chi về vài vấn đề học thuật trên lập trường macxit, nhiều chỗ, giọng điệu mạnh mẽ, phân biệt bạn thù địch ta và cảnh giác cao độ với các thế lực thù địch, hành văn na ná như những bài viết trên báo quân đội nhân dân khi đấu bút với bọn phản động của đại tá Minh. - Là Tổng biên tập Tạp chí Hồn Việt nhưng lại duyệt đăng bài viết của một cây bút giấu mặt với bút danh Bích Châu, vùi dập thô bạo nhà văn Đà Linh khi ông ấy đã nằm xuống, trong bài viết đăng số tháng 11/2014, đến nỗi người vợ đau khổ của Đà Linh đã phải thốt lên đầy u uất: "Thoát tục trần gian mong về cõi Phật, ôm theo bao nỗi đau, rũ bỏ sân si, để lại đời những ước vọng... vậy mà vẫn chưa yên, thật đáng sợ!" (Xin mở ngoặc: Đà Linh là người có công trong việc xuất bản Bóng đè- Đỗ Hoàng Diệu, Ba người khác- Tô Hoài, Thơ- Trần Dần. Giá trị của những cuốn sách này, tự bạn đọc đánh giá, vì nó đã quá nổi tiếng, không cần phải pr). Sơ lược vài nét về ông Mai Quốc Liên như vậy để quý anh chị cảm nhận mức độ bảo thủ trong phát ngôn của ông này. Điều tôi muốn nói, là về những phát biểu của ông Trần Long Ẩn, Chủ tịch HVN thành phố Hồ Chí Minh, tức là người đứng đầu khối văn bút hội nhóm được nhà nước bảo trợ. Trước hết, phải xác nhận, thời thanh xuân của lứa tuổi sinh đầu thập niên 70 thế kỷ trước, ở miền Bắc, không ai không thuộc ít nhất vài câu trong bài hát "Một đời người một rừng cây". Nhiều bạn bè tôi đã sống bằng tinh thần câu hát Ai cũng chọn việc nhẹ nhàng, gian khổ biết dành phần ai. Ai cũng một thời trẻ trai, cũng thường nghĩ về đời mình.... Những câu hát đó, cùng các sáng tác của nhóm Những người bạn đã thổi một luồng gió mới lạ vào không khí âm nhạc miền Bắc thập niên 90. Với tôi, bài hát "Đi qua vùng cỏ non" còn mang một kỷ niệm riêng tư rất xúc động. Tới giờ, tôi vẫn yêu thích những bài hát hài hòa tình cảm công dân và cá nhân này. Nói thế, để khẳng định rằng, ông Trần Long Ẩn là một tên tuổi trong làng âm nhạc Việt Nam, chinh phục được một bộ phận công chúng nhất định chứ không phải vô danh. Nhưng, bằng vào phát ngôn vừa rồi, thật lòng, trong vị trí một người nghe nhạc, tôi thấy thất vọng. Thất vọng vì, đất nước thống nhất đã gần nửa thế kỷ, nhưng tầm nhìn của ông vẫn chưa vượt thoát khỏi những chiến hào định kiến đầy thù hận sân si. Xin phép được tách từng nội dung trong câu nói của ông nhạc sĩ này để diễn dịch theo ý hiểu của cá nhân tôi. Thứ nhất, ông Ẩn chua chát cho rằng, "nhạc cách mạng đã rút lui vào hoạt động bí mật". Tất nhiên, trong vai trò của người định hướng tư tưởng, rõ ràng, thất bại. Nhưng theo tôi, đó là một sự thất bại đáng mừng cho xã hội, bởi người ta khước từ nhạc cách mạng chính là khước từ thứ âm nhạc cổ động tuyên truyền, chứng tỏ gu nhạc của công chúng đã thay đổi và bung phá khỏi các khuôn mẫu loa phường báo mậu dịch sau hàng thập kỷ bị kìm kẹp. Không phải tất cả các tác phẩm thời VNCH đều xuất sắc. Nhưng ít nhất, đó là thứ âm nhạc tự do vượt khỏi giới hạn định hướng tư tưởng. Sự chìm lấp của nhạc giải phóng để hồi sinh âm nhạc VNCH cũng cho thấy sự bế tắc trong sáng tác của các nhạc sĩ Việt Nam hiện đại khi giới trẻ tiếp cận với âm nhạc thế giới, tự lựa chọn dòng nhạc cho mình chỉ bằng một cú click chuột, nên nếu sáng tác của anh không đủ hay, sẽ bị thải loại. Lớp người lớn tuổi hơn thì lại thích nghe những ca từ giai điệu của âm nhạc miền Nam trước 1975 chứ hiếm ai còn mặn mà với dòng nhạc thúc giục hi sinh. Ông Ẩn tiếp tục bức xúc: "Đại đoàn kết dân tộc là chủ trương hết sức vĩ đại, đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta, nhưng đoàn kết luôn có nguyên tắc tôn trọng độc lập tự do, tôn trọng lịch sử cách mạng Việt Nam, không thể nhân danh hòa hợp dân tộc để coi như ngang nhau được". Một người làm nghệ thuật mà phát ngôn câu này không chỉ thể hiện sự ấu trĩ, hận thù về chính trị, mà còn cho thấy sự bất lực, hằn học về lĩnh vực sáng tác. Xin hỏi ông, Đã gọi là đoàn kết, là hòa hợp dân tộc mà còn phân biệt, chia rẽ, ngay cả sản phẩm tâm hồn cũng không thể coi ngang nhau thì hòa hợp nỗi gì? Những sản phẩm âm nhạc nói riêng và văn học nghệ thuật Việt Nam Cộng hòa nói chung, xét cả về nội dung và nghệ thuật, đang đứng ở đâu trên bản đồ văn nghệ Việt Nam và trong lòng người đọc, cần gì tới chuyện các ông sắp chỗ? Vậy tiêu chí "ngang nhau" là xét về giá trị tác phẩm hay mục đích tuyên truyền? Tác phẩm sống lâu hay chết yểu trong lòng người nghe chả thế lực nào hậu thuẫn nổi. Có chiếu vào khung giờ vàng mà người ta không thích nghe thì cũng tắt TV. Còn nữa: "Chúng tôi đề xuất phải hết sức thận trọng với trang sử đen tối của miền Nam Việt Nam lúc bấy giờ là bị xâm lược. Văn học, nghệ thuật độc hại của nó xuyên tạc đường lối cách mạng đúng đắn của Đảng ở miền Nam và hiện nay không thể tẩy xóa. Vậy mà đồng thời, phong trào cách mạng ở miền Nam trong văn học, nghệ thuật rất dữ dội, rất lớn thì không biểu dương, không tôn vinh, không học tập, không nhân rộng mà lại đòi xóa nhòa không còn khái niệm âm nhạc cũ trước giải phóng nữa". Trang sử miền Nam đen tối, do ai và vì đâu? Kể từ khi Chu Ân Lai can thiệp vào Hội nghị Geneve thì đất nước này đã bước vào thời kỳ đen tối rồi. 21 năm máu đổ 2 miền không đen tối thì sáng sủa vào đâu? Và suốt 21 năm sau đó, ai ném bom khủng bố các nhà hàng, khách sạn? Ai pháo kích vào các khu dân cư, đặc biệt là khu gia binh? Ai nã đại bác đêm đêm dội về thành phố? Ai làm nên những "người chết hai lần thịt da nát tan?". Và rốt cuộc, ai xâm lược ai? Trong "những trang đen tối" đó, Tổng hội sinh viên của ông Ẩn đứng ở đâu? Làm những gì? Suốt 21 năm tồn tại của thể chế dân chủ đầu tiên trong lịch sử dân tộc, người miền Nam căng mình tự vệ, phải chống chọi với đối thủ bên kia vĩ tuyến 17, vừa phải cảnh giác với chính những đồng bào nội gián trong lòng chế độ để gìn giữ bình yên. Âm nhạc là điệu tâm hồn của họ. Là tình yêu quê hương đất nước thời lửa khói. Là lời khắc khoải dịu dàng về tình yêu lứa đôi. Là âm hưởng vui tươi về một cuộc sống thanh bình nơi thôn dã. Là những trang quân sử hào hùng viết bằng bao máu xương người trai chiến tuyến. Là triết lý về thân phận quê hương, thân phận con người. Là khúc hoan ca về một cuộc sống no lành, hạnh phúc. Nó là nhật ký tâm hồn người miền Nam, tính từ vĩ tuyến 17 trở vào. Vậy, nó độc hại ở chỗ nào? Xuyên tạc ra sao? Bao nhiêu triệu mạng người đổi lấy đất nước thống nhất. Vì lẽ gì cứ phải hát những khúc ca sắt máu, chém giết, giục giã căm thù khi lòng người vẫn đầy ly loạn? Hãy hình dung, trước 1975, dân số miền Nam chưa tới 2 chục triệu người, mà đã sản sinh ra biết bao nhạc sĩ, không ít người trong số đó là những tên tuổi lẫy lừng trong làng âm nhạc Việt Nam hiện đại: Châu Kỳ- Minh Kỳ- Mạnh Phát- Trúc Phương- Lam Phương- Hoài Linh- Lê Dinh - Anh Bằng - Hoàng Thi Thơ - Duy Khánh - Hoài An - Phạm Mạnh Cương- Tuấn Khanh - Y Vân - Dzũng Chinh - Anh Việt Thu - Anh Việt Thanh- Lê Trực - Phạm Thế Mỹ- Trầm Tử Thiêng- Trần Thiện Thanh- Minh Duy- Hoàng Nguyên- Hoàng Phương- Hoàng Trang- Văn Phụng- Phạm Duy, Trịnh Công Sơn- Thanh Sơn- Lê Uyên Phương- Nguyễn Văn Đông- Trịnh Lâm Ngân- Nhật Ngân- Từ Công Phụng- Ngô Thụy Miên- Anh Thy- Bảo Thu- Bắc Sơn- Bằng Giang- Diên An- Dương Thiệu Tước- Đinh Miên Vũ- Đỗ Kim Bảng- Hàn Châu- Hồng Vân- Hùng Cường- Huỳnh Anh- Lê Mộng Bảo- Mặc Thế Nhân- Ngân Giang- Nguyễn Hữu Thiết- Song Ngọc- Trần Quang Lộc- Vinh Sử.... Đó mới tính âm nhạc. Còn văn chương, hội họa, điện ảnh....chưa thể nào kể hết nhân tài. Trong khi đó, những tên tuổi Văn Cao, Đoàn Chuẩn....ở miền Bắc thế nào, không cần nhắc lại. Giả dụ, trên các phương tiện truyền thông cả lề đảng lẫn lề dân và cả các trang nhạc trên mạng internet bỗng dưng một ngày biến mất tác phẩm của những tên tuổi vừa kể bên trên, thì âm nhạc Việt Nam còn lại những gì? Nhạc giải phóng liệu có đủ lượng rating để mà ăn quảng cáo? Nói cho công bằng, nhạc đỏ tuy là công cụ định hướng, tuyên truyền nhưng đặt vào hoàn cảnh ra đời, nó ít nhiều cũng được sáng tác từ nhiệt huyết cách mạng và lý tưởng của nhạc sĩ. Nó đã là hồi kèn xung trận cho biết bao thanh niên trai tráng miền Bắc vượt Trường Sơn chẳng tiếc máu xương và đã hoàn thành sứ mệnh. Tới bây giờ, dòng nhạc này được gọi bằng cái tên "nhạc cúng cụ". Cố ý đôn nó lên, cũng chả kích hoạt được tình cảm của ai ngoài mấy bác cựu chiến binh chưa dứt hết niềm tự hào chiến trận. Nghệ thuật vốn chẳng phải điều gì cao siêu. Nó chỉ đơn giản là kết nối những trái tim con người gần lại. Khúc hát của kẻ chăn tằm hái dâu, khúc hát của gã nông phu nôm na mà thành ca dao dân ca vỗ về, làm giàu có tâm hồn bao thế hệ. Thì nhạc VNCH cũng vậy thôi. Cho nó là sang trọng hay rẻ tiền, bổ ích hay độc hại là tùy vào cảm nhận, tầm nhìn của cá nhân và cộng đồng. Nó cứ mặc nhiên tồn tại. Mặc nhiên chiếm cứ hồn người. Muốn tiêu diệt, thì hãy làm ra những ca khúc đủ níu tai thính giả. Bằng không, mọi kêu gào, mọi văn bản, luật lệ chỉ là thứ gây cười rồi ném vào sọt rác. Trái tim con người không cần chỉ thị. Yêu là yêu thôi.  |
| Posted: 19 Nov 2019 02:15 AM PST Bartosz T. Wielinski Đinh Minh Đạo dịch  Tháng 06-1989, chế độ độc tài cộng sản ở Ba Lan đã bị thay thế bằng thể chế dân chủ. Đây là kết quả của đấu tranh bền bỉ, dũng cảm của nhân dân Ba Lan do Công Đoàn Đoàn Kết đề xướng. Như vậy, mắt xích đầu tiên của hệ thống XHCN đông Âu do Liên Xô khống chế đã bị đứt gẫy, nó truyền thêm sức mạnh và cảm hứng cho nhân dân các quốc gia còn lại trong hệ thống. Ngày 9-11-1989 bức tường Berlin sụp đổ, nước CHDC Đức tiêu vong. Cách mạng nhung đưa nước Tiệp trở thành quốc gia dân chủ.... Hệ thống các nước XHCN đông Âu hoàn toàn tan rã, các quốc gia đã nhanh chóng xây dựng thể chế tự do dân chủ, phát triển kinh tế và ra nhập EU. Ba mươi măm trôi qua, thành quả về kinh tế, văn hóa, chính trị, luật pháp, quyền con người ... của các nước thuộc khối XHCN đông Âu trước đây là một trong những điều kỳ diệu của thể chế dân chủ trong thế kỷ 21 . Từ các quốc gia cộng sản, với nền kinh tế như chiếc thuyền buồm không có gió, người dân không có gì để mua và để ăn. Ngày nay đời sống của người dân đang gần bắt kịp mức sống trung bình của các nước phát triển nhất trong EU. Nhưng thật trớ trêu, sau 30 năm bức tường "ô nhục" Berlin xụp đổ, nhiều bức tường mới cao hơn, dài hơn đã mọc lên. Làn sóng của chủ nghĩa dân túy và dân tộc xuất hiện tại các quốc gia đông Âu. Vậy những người dân đông Âu nghĩ gì về thể chế tự do dân chủ hiện nay của đất nước mình. Dưới đây chúng tôi xin giới thiệu cuộc thăm dò dư luận về tự do, dân chủ trong các nước thành viên của EU thuộc đông Âu. & Câu hỏi : Trong quốc gia của ông /bà chế độ dân chủ bị đe dọa? Kết quả trả lời (tính theo%) Dân chủ * Dân chủ không * Không bị đe dọa * bị đe dọa * biết * * Bungari 56 * 27 * 17 Czech 47 * 39 * 14 Đức 52 * 36 * 12 Hungari 58 * 29 * 13 Ba Lan 51 * 30 * 19 Rumani 58 * 26 * 16 Slovakia 61 * 22 * 17 Tại Ba Lan 51% những người được hỏi trả lời dân chủ đang bị đe dọa (30 % trả lời ngược lại). Nhưng tại Slovakia đến 61% cho rằng dân chủ đang bị đe dọa, tại Hungari tỷ lệ này cũng chỉ kém chút ít 58%, tại Rumani 58% và Bungari 56%. Ngay tại Đức số người cho rằng dân chủ đang bị đe dọa cũng đến 52%. Các tác giả của công trình nghiên cứu ghi nhận, lực lượng cực hữu tại Đức (AfD) đang phát triển. " Các nhà quan sát báo động, trong cộng đồng các công dân trung và đông Âu, mức độ không tin tưởng vào chính phủ của nước mình tăng, các chính phủ này thực hiện những thay đổi. Những thay đổi này tác động xấu đến các điều kiện đảm bảo cho hệ thống dân chủ hoạt động tốt. Chúng tôi nghĩ rằng, một số những đòi hỏi về tự do mà những người dân đã tranh đấu để giành được năm 1989 nay đã bị hạn chế". Đây là báo cáo của các tác giả tham gia nghiên cứu đề tài: "Tình trạng thay đổi. Tình hình trong các nước trung và đông Âu 30 năm sau bức tường Berlin xụp đổ". Đề tài này do Qũy "Open Society Fundations" của tỷ phú, nhà từ thiện George Soros chủ trì và viện YouGov, một viện xã hội học rất có uy tín của Anh thực hiện. Viện đã tiến hành thăm dò ý kiến 12,5 nghìn công dân của Đức, Czech, Slovaki, Hungari, Rumani, Bungari và Ba Lan (riêng Ba Lan viện đã hỏi 2 nghìn người). Kết quả báo cáo thật không khả quan. Trung bình 60% những người được hỏi ý kiến trong các nước kể trên lưu ý rằng, nguyên tắc của nhà nước pháp quyền bị đe dọa. Điều thú vị, tỷ lệ này trong giới trẻ chỉ là 50%, trái với niềm tin phổ biến, rằng những người trẻ tuổi quan tâm đến chính trị và dân chủ. Tỷ lệ những người lo ngại về sự đe dọa đối với nhà nước pháp quyền cao nhất là ở Bungari và Slovaki, chiếm ba phần tư số người được hỏi. Đây là hiệu ứng của tham nhũng trong giới chính trị Bungari và trách nhiệm của chính quyền Slovakia đối với vụ giết hại nhà báo chống tham nhũng Jan Kuciak. Tại Ba Lan, chính quyền của Đảng Luật Pháp và Công Lý (PiS) tấn công trực diện vào luật pháp của nhà nước, phá hoại các tổ chức, các viện độc lập của hệ thống tòa án, 64% người được hỏi cho rằng nhà nước pháp quyền đang bị đe dọa. Sự lo ngại tương tự cũng xẩy ra tại Rumani, nơi chính phủ cánh tả cầm quyền, đang muốn thử nghiệm tự do hóa luật chống tham nhũng, nhằm ngăn chặn sự trừng phạt đối với các quan chức chính phủ thuộc phe đảng của mình. Hai phần ba người Hungari lo ngại hậu quả tiêu cực đối với những người can đảm, công khai đứng ra phê phán chính phủ trước quần chúng. Cũng tương tự tại Bungari 61%. Tại Ba Lan những người phê phán chính quyền gặp khó khăn, 55% những người được hỏi đã trả lời như vậy, 40% cho rằng, những người có xu hướng tình dục khác biệt hay nguồn gốc dân tộc từ nơi khác gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống. Đây không phải là kết quả quá tồi tệ, vì cùng vấn đề này kết quả ở Bungari là 3/4, Rumani 2/3 và Hungari 1/2. Trả lời câu hỏi :"Sau 10 năm nữa, tại Ba Lan sẽ có tự do nhiều hơn?". Kết quả trả lời như sau: nhiều hơn 19%, ít hơn 39%, không thay đổi so với hiện tại 31%. So với các nước trong vùng, Ba Lan không phải là trường hợp đáng bi quan nhất. Tại Đức, 50% người được hỏi cho rằng, trong tương lai tự do sẽ bị hạn chế. Kết quả này có thể do thành tích đạt được của đảng cực hữu AfD. Chỉ có 29% người Đức lưu ý rằng, trong tương lai, trong nước Đức sẽ không có truyền thông phê phán chính quyền. Tại Ba Lan sự lưu ý tương tự như của người Đức là 36%, tại Hungari nơi mà báo chí độc lập đã bị chính quyền thôn tính . Tý lệ là 43% . Chắc chắn, vì lý do nêu trên, đến 60% người được hỏi tại Hungari không tin tưởng vào truyền thông nhà nước. Tại Ba Lan cũng tương tự như vậy. Tại Bungari và Rumani mức không tin tưởng đạt đến 70%. Hơn một nửa người Ba Lan và Hungari cho rằng, chính quyền đã hạn chế tự do ngôn luận của người dân. Từ kết quả thăm dò cho thấy, trong Ba Lan và Hungari người dân ủng hộ những tổ chức xã hội mở tăng lên. Hơn một nửa người Ba Lan cho rằng các tổ chức phi chính phủ đóng vai trò quan trọng trong xã hội, 70% lưu ý rằng, các trường đại học và các tổ chức ngoài chính phủ (NGO) có quyền phê phán chính phủ. Hơn một nửa chống lại việc nhà nước hạn chế sự độc lập của các tổ chức này. Đinh Minh Đạo dịch (Dịch từ nhật báo Wyborcza Ba Lan)  |
| You are subscribed to email updates from Dân quyền. To stop receiving these emails, you may unsubscribe now. | Email delivery powered by Google |
| Google, 1600 Amphitheatre Parkway, Mountain View, CA 94043, United States | |
0 nhận xét:
Đăng nhận xét